✅بعد از شهادت
سندى بـن شـاهـك, بـه دستـور هـارون الـرشيد, سـمـى را در غـذاى آن حضـرت گذارد و امام (ع) از آن غذا خـورد واثر آن در بدن مباركـش كارگر افتاد و بيـش از سه روز مهلتـش نـداد. وقتـى امام به شهادت رسيـد, سنـدى گـروهـى ار فقها و بزرگان بغداد را بـر سـرجنازه اش آورد وبه ايشان گفت: به او نگاه كنيـد آيا در وى اثـر از ضـربه شمشيـر يـا اصـابت نيزه مـى بينيد؟
گفتند: ما از ايـن آثار چيزى نمى بينيم و از آنها خواست كه بر مرگ طبيعى او شهادت دهند و آنها نيز شهادت دادند.
آنگاه جسد شريف آن حضرت را بيرون آورده و آن را بر جسر(پل) بغداد نهادند و دستـور داد كه ندا دهنـد: ايـن مـوسـى بـن جعفـر است ك مرده است, نگاه كنيـد. عابـران به او نگاه مى كردنـد و اثـرى از چيزى كه نشان دهنـده كشتـن او باشـد, نمى ديدند.
يعقـوبـى در تاريخـش مـى گويـد: پس از آن كه امام كاظم (ع) مدت درازى را در زندان هاى تاريك هارون الرشيد گذراند, به ايشان گفته شـد: چطـور است كه به فلان كـس نامه اى بنويسى تا درباره تـو با رشيد صحبت كند؟ امام فرمـود: پدرم به نقل از پدرانش حديثـم كرده:(( خداوند به داود(ع) سفارش كرده كه هرگاه بنده اى , به يكى از بندگان مـن اميد بست, همه درهاى آسمان به رويش بسته مى شود و زميـن زير پايـش خالـى مـى گردد.))
در مدت زندان آن حضرت, اقـوال مختلفى وجود دارد. آن حضرت, چهار سال يا هفت سال يا ده سال يا به قـولـى چهارده سال در زندان به سر برده است.
حضرت امام موسى كاظم , سى و هفت فرزند پسر و دختر از خود به جاى گذارده كه والاترينشان حضرت على بـن موسى الرضا(ع) مى باشد.(3)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ پى نوشت ها:
1 ـ سيره پيشوايان,ص 416.
2 ـ پيشوايان ما, ص 205.
3 ـ دوازده امام , ج 2,ص 355.
📚برگرفته شده از كتاب سيره وسخن پيشوايان - تاليف محمدعلى كوشا
https://eitaa.com/babsvd
🏁علت شهادت حضرت
سخن چينى درباره امام عليه السلام
پاره اى از فعاليتهاى امام كاظم (ع) به وسيله سخن چينان به هارون الرشيد مى رسيد و اين امر , كينه و خشـم او را برمى انگيخت. يك بار به او خبر دادند كه از سراسر جهان اسلام , اموالى هنگفت نزد امام موسى بن جعفر (ع) جمع آورى مى گردد و از شرق و غرب براى او حمل مى شود و او را چندين بيت المال است.
هارون به دستگيرى امام (ع) و زندانى كردن او فرمان داد, يحيى برمكى آگاه شد كه امام (ع) در پى كار خلافت براى خويش افتاده است و به پايگاههاى خود در همه نقاط كشور اسلامى نامه مى نويسد و آنان به سوى خويش دعوت مى كند و از مردم مى خواهد كه بر ضد حكومت قيام كنند, يحيى به هارون خبر داد و او را عليه امام (ع) تحريك كرد. هارون امام را به زندان افكند و از شيعيان جدا ساخت و امام(ع) روزگـارى دراز شايد حدود چهارده سال در زندان هارون گذراند.
امام (ع) در زندان نامه اى به هارون فرستاد و در آن نامه نفرت و خشم خود را به او ابراز فرمود, متن نامه چنين است :
((هرگز بر من روزى پر بلا نمى گذرد كه بر تو روزى شاد سپرى مى گردد, ما همه در روزى كه پايان ندارد مورد حساب قرار مى گيريـم و آنجـاست كه مردم فاسد زيان خواهند ديد.)) امام كاظم (ع) در زندان, شكنجه ها و رنجهاى فروان را تحمل كرد دست و پاى مباركـش را به زنجير مى بستند و آزارهاى كشنده بر او روا مى داشتند.
سرانجام زهرى كشنده به او خوراندند و مظلومانه او را به شهادت رساندند.(2)
✅صفات بر جسته امام كاظم عليه السلام
حضرت امام موسى كاظم(ع) عابدترين و زاهدترين , فقيه ترين, سخى ترين و كريم ترين مردم زمان خود بود, هرگاه دو سوم از شب مى گذشت نمازهاى نافله را به جا مى آورد و تا سپيده صبح به نماز خواندن ادامه مى داد و هنگامى كه وقت نماز صبح فرا مى رسيد, بعد از نماز شروع به دعا مى كرد و از ترس خدا آن چنان گريه مـى كرد كه تمام محاسن شريفش به اشك آميخته مى شد و هرگاه قرآن مى خواند مردم پيرامونش جمع مى شدند و از صداى خوش او لذت مى بردند. آن حضرت ,صابر, صالح , امين و كاظم لقب يافته بودو به عبد صالح شناخته مى شد و به خاطر تسلط بر نفس و فرو بردن خشم, به كاظم مشهور گرديد.
مردى از تبار عمربـن الخطاب در مدينه بود كه او را مىآزرد و علـى (ع) را دشنام مـى داد . برخـى از اطرافيان به حضرت گفتند: اجازه ده تـا او را بكشيـم, ولـى حضـرت به شدت از ايـن كار نـهـى كـرد و آنـان را شـديـدا سرزنـش فرمـود.
روزى سـراغ آن مرد را گرفـت , گفتنـد : در اطراف مـدينه , به كار زراعت مشغول است. حضـرت سوار بـر الاغ خـود وارد مـزرعه وى شـد. آن مرد فـرياد بـرآورد :
زراعت ما را خراب مكـن, ولـى امـام به حركت خود در مـزرعه ادامـه داد وقتـى به او رسيد پياده شد و نزد وى نشست و با او به شـوخـى پرداخت آن گاه به او فـرمـود: چقـدر در زراعت خـود از ايـن بـابت زيان ديـدى, گفت: صـد دينـار. فرمود: حال انتظار دارى چه مبلغ از آن عايدت شود؟ گفت: مـن از غيب خبر ندارم.
امام به او فرمود: پرسيدم چه مبلغ از ايـن عايدت شود؟ گفت: انتظار دارم دويست دينار عايدم شـود. امام به او سيصد دينار داد و فرمود: زراعت تـو هـم سرجايـش هست. آن مرد بـرخاست و سر حضرت را بـوسيـد ورفت. امام به مسجـد رفت و در آنجا آن مـرد را ديد كه نشسته است. وقتى آن حضرت را ديـد گفت: خـداوند مـى دانـد كه رسالتـش را در كجا قرار دهد. يارانـش گرد آمـدند و به او گفتند: داستان از چه قرار است, تـو كه تا حال خلاف ايـن را مـى گفتـى. او نيز به دشنام آنهاو به دعا براى امام مـوسى(ع) پرداخت. امام (ع) نيز به اطرافيان خـود ك قصد كشتـن او را داشتند فرمود: آيا كارى كه شما مى خـواستيد بكنيد بهتر بـود يا كارى كه مـن با ايـن مبلغ كـردم؟ و بسيـارى از ايـن گـونه روايـات كه به اخلاق والا و سخـاوت و شكيبايـى آن حضرت بـر سختيها و چشـم پـوشـى ايشان از مال دنيا اشارت مـى كنـد, نشـانگـر كمـال انسـانـى و نهايت عفـو و گذشت آن حضـرت است.
✅پرتوى از سيره و سيماى امام موسى كاظم عليه السلام
حضرت امام موسى بن جعفر(ع) معروف به كاظم و باب الحوائج و عبد صالح در روز يكشنبه 7 صفـر سال 128 قمرى در روستاى ((ابـواء)) دهـى در بيـن مكه و مـدينه, متـولـد گـرديـد, نـام مـادر آن حضـرت حميده است.
آن حضرت در 25 رجب سال 183 قمرى, در زندان هارون الرشيد عباسى در بغداد,در 55 سالگى به دستور هارون مسموم گرديد و به شهادت رسيد. مرقد شريفش در كاظميـن نزديك بغداد, زيـارتگـاه شيفتگـان حضـرتـش مـى بـاشد.
امام مـوسـى بـن جعفـر (ع) همان راه و روش پـدرش حضرت صادق (ع) را بر محور برنامه ريزى فكرى و آگاهـى عقيدتـى و مبارزه با عقايد انحرافـى, ادامه داد. آن حضرت با دلائل استـوار , بـى مايگى افكار الحادى را نشان مى داد و منحرفان را به اشتباه راه و روششان آگاه مى ساخت. كم كـم جنبش فكرى امام (ع) درخـشندگى يافت و قدرت علمى اش دانشمندان را تحت الشعاع خود قرار داد. ايـن كار بر حاكمان حكومت عباسـى سخت و گـران آمـد و به هميـن دليل به شيفتگان مكتبـش با شـدت و فشار و شكنجه برخورد كردند. از ايـن رو , امام كاظم (ع) به يكى از شاگردان معروفش به نام هشام هشدار داد به خاطر خطرهاى موجـود, از سخـن گفتـن خوددارى كند و هشام هـم تـا هنگـام مـرگ خليفه از بحث و گفتگـو خـود دارى كرد.
ابن حجر هيتمى گويد:
(موسى كاظم وارث علوم و دانشهاى پدر و داراى فضل و كمال او بود بود وى در پرتو عفـو و گذشت و بـردبارى فـوق العاده كه در رفتار با مـردم نادان زمان از خـود نشان داد, لقب كاظم يافت, و در زمان او هيچ كس در معارف الهى و دانش و بخشش به پايه او نمى رسى.))(1) امام كاظم (ع) در برابر دستگاه ظلم و ستم عباسى موضع سلبى و منفى را در پيـش گرفت و دستـور داد تا شيعيان در دعاوى و منازعات خـود, به دستگاه دولتـى روى نيارند و به آنان شكايت نبرند و سعى كنند با قرار دادن قاضـى تحكيـم در ميان خـويـش, منازعات را فيصله دهنـد. امام (ع) دربـاره حاكمان غاصب زمانـش فرمود: ((هركـس بقاى آنان را دوست داشته باشد از آنان است و هر كس از آنان باشد وارد آتش گردد.)) بديـن وسيله آن حضرت , خشم و نارضايتى خـود را از حكومت هارون پيامى ابراز مى فرمود و همكارى با آنان را در هر صـورت حرام مى دانست و اعتماد و تكيه بر آنان را منع مى كرد و مـى فرمـود: ((برآنان كه ستمكاراند تكيه مكنيد كه گرفتار دوزخ مى شويد.))
امام كاظم(ع), على بن يقطين, يكـى از ياران نزديك خـويـش را از ايـن فرمان استثنا كرد و اجازت داد تا منصب وزرات را در روزگار هـارون عـهـده دار گـردد و پيـش از او , منصب زمامـدارى را در ايام مهـدى بپذيرد. او نزد امام مـوسـى(ع) رفت و از او اجازت خـواست تا استعفا دهـد و منصب خـود را تـرك كنـد, اما امام او را از ايـن كار باز داشت و به او گفت :
(( چنيـن مكـن, برادران تو به سبب تو عزت دارند و بـه تو افتخار مى كنند, شايد به يارى خدا بتـوانى شكسته اى را درمان كنى و دست بينوايى را بگيرى يا به دست تـو , مخالفان خدا درهم شكسته شوند. اى على! كفاره و تاوان شما خوبى كردن به برادران است, يك مورد رابراى من تضمين كـن, سه مورد را برايت تضمين مى كنم, نزد من ضامـن شـو كه هر يك از دوستان ما را ديـدى نياز او را بـرآورى و او را گرامى دارى و من ضامـن مى شوم كه هرگز سقف زندانى بر تـو سايه نيفكند و دم هيچ شمشير به تو نرسد و هرگز فقر به سراى تو پاى نگذارد.اى على هركس مومنى را شاد سازد, اول خـداى را و دوم پيامبـر را و در مرحله سـوم ما را شاد كـرده است.))
🌷رهنمودهاى تربيتى امام كاظم (ع)
❇️ مربی ودود و باعاطفه 👈 فرزند بيش از هر چيز بويژه در دوران كودكى نياز به محبت دارد, با محبت بودن همسر از دو جهت اهميت دارد 1️⃣ - از طرفى كانون خانواده را صفاى بيشتر مى بخشد و باعث نيرو و توان بيشتر مدير خانواده يعنى شوهر مى گردد 2️⃣ - و از طرف ديگر فرزندان تشنه محبت, خود را از چشمه زلال محبت سيراب و روان آنها را طـراوت مى بخشد.
امام كاظم (ع) در دعايى كه به اصحاب تعليم دادند طلب همسر ودود و باعاطفه زياد را از خداوند, سفارش نمودند.
🌷عفاف و پاكدامنى همسر عفاف و پاكدامنى از معيارهاى ضرورى انتخاب همسر است; زيرا فرزندان طيب و پاكيزه از دامان مادران پاكدامن و با عفت پرورش خواهند يافت.
امام كاظم (ع) از رسول خدا (ص) نقل مى كند كه فرمود:
با زنان فلان طايفه ازدواج كنيد زيرا آنها با عفت هستند و زنان آنان نيز با عفتند و با زنان فلان طايفه ازدواج نكنيد زيرا آنان با عفت نيستند و زنانشان نيز با عفت نخواهند بود
و نيز على بن جعفر مى گويد: از برادرم سؤال كردم آيا استفاده از شير زنى كه از راه زنا بچه زاييده صلاح هست؟
فرمود: استفاده از شير او و شير دختر او كه از زنا متولد شده صلاح نيست. 📚على همت بنارى
✅زادگاه امام كاظم (ع)
👈زادگاه امام موسى بن جعفر روستاى بزرگى به نام ابواء است كه در كنار منطقه ((ودان)) (بين مكه و مدينه و 19 ميلى سقيا و 27 ميلى جحفه) واقع است.(1) حموى در كتاب ياقوت(2) مى نويسد:
كوهى در همان نواحى به اين نام وجود دارد.
برخى ديگر ابواء را به معناى محل گرد آمدن سيلابها و گردهمايى گروههاى مختلف مردمى دانسته اند.(3) اين منطقه علاوه بر اينكه محل تولد امام كاظم(ع) است, از جهت تاريخى اتفاقات مختلفى را نيز شاهد بوده است از جمله; قبر آمنه بنت وهب, مادر حضرت محمـد(ص) كه هنگام مراجعت از مدينه به مكه در سـال 46 قبل از هجرت وفات يافت, در آنجاست.
نقل است كه وقتى گروهى از قريش براى خونخواهى شهداى خود به منطقه بدر رسيدند, خواستند اين قبر را نبش كنند اما ابوسفيان پس از مشورت با بزرگان قريش از اين كار منصرف شد.(4) ابن سعد نيز در طبقات مى نويسد: پيامبر در واقعه حديبيه بر سر قبر آمنه در ابواء آمد و بر آن گريست و قبر را بازسازى كرد.(5) همچنين نخستين غزوه پيامبر در اين منطقه اتفاق افتاد.(6) نزول آياتى از قرآن از جمله آيه تيمم (نسـاء 43/4) نيز دراين منطقه اتفاق افتاد.(7)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پى نوشت ها:
1 ـ ابن رسته 178/7 ـ حمدالله مستوفى(ص15) فاصله سقيا و ابواء را 29 ميل و همدانى (300ـ301) فاصله بين ابواء و جحفه را 23 ميل ذكر مى كند.
2 ـ ياقوت, 1 / 100.
3 ـ همان.
4 ـ واقدى, 1 / 206.
5 ـ ابن سعد 1 / ;116 قمى 1 / 44.
6 ـ ابن هشام 2 / ;8 بخارى5 / 1.
7 ـ ابن سعد 8 / ;75 ابن حنبل 1 / 220.
https://eitaa.com/babsvd
گوشه هايي از سيرة امام موسي بن جعفر ـ عليه السلام .
امداد رسانی اول
عبدالله بن سنان گفت: براي هارون الرشيد لباس هاي ارزشمند و زيبايي آورده بودند. هارون آنها را به علي بن يقيطين وزير خود بخشيد و از جمله آن لباس ها، لباسي بود كه از خز و طلا بافته شده بود كه به لباس پادشاهان شباهت داشت.
علي بن يقيطين لباس ها را به اضافة اموال ديگر براي مولايش موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ فرستاد.
امام ـ عليه السلام ـ همه را پذيرفت ولي آن لباس مخصوص را توسط شخص ديگري براي علي بن يقيطين فرستاد، سپس برايش نامه اي نوشت كه اين لباس را از منزل خارج مكن يك وقت مورد احتياج تو واقع مي شود. پس از چند روز علي بن يقطين بر يكي از غلامان خود خشم كرد و او را از خدمت عزل كرد. همان غلام پيش هارون الرشيد سخن چيني نمود كه علي بن يقيطين قائل به امامت موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ است و خمس اموال خود را همه ساله براي او مي فرستد و همان لباسي را كه شما به او بخشيديد براي موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ در فلان روز فرستاده است.
هارون بسيار خشمگين شد و گفت بايد اين كار را كشف كنم. فوراً شخصي را فرستاد تا علي بن يقيطين به نزد او آيد به محض ورود پرسيد لباس مخصوصي كه به تو دادم چه كرده اي؟
گفت: در خانه است و آن را در پارچه اي پيچيده ام و هر صبح و شام باز مي كنم و نگاه مي نمايم و از لحاظ تبرك آن را مي بوسم. هارون گفت هم اكنون آن را بياور.
علي بن يقيطين يكي از خدام خود را فرستاد و گفت در فلان اتاق داخل فلان صندوق در پارچه اي پيچيده است فوراً بياور. غلام رفت و آورد.
هارون ديد لباس در ميان پارچه اي گذاشته شده و معطر است خشمش فرو نشست و گفت: آن را به منزل خود برگردان ديگر سخن كسي را دربارة تو قبول نمي كنم و جايزة زيادي به او بخشيد.
دستور داد غلامي را كه سخن چيني كرد بود هزار تازيانه بزنند هنوز بيش از پانصد تازيانه نزده بودند كه مرد.
. مناقب ابن شهر آشوب، ج4،ص 289.
https://eitaa.com/babsvd
✳️بخش دوم امداد رسانی
يك روز علي بن يقطين نامه اي به موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ نوشت كه اي پسر رسول خدا ـ صلي الله عليه وآله ـ بين مسلمين در مسح پا اختلاف وجود دارد اگر به خط شريف خود چيزي بنويسيد تا بر آن عمل كنيم بسيار خوب است. جواب رسيد كه اي علي بن يقطين بايد اينطور وضو بگيري.
سه مرتبه مضمضه مي كني و سه مرتبه استنشاق و سه مرتبه صورت را شستشو مي دهي و آب را به داخل محاص خود مي رساني بعد تمام سر و روي و گوش و داخل آن را مسح مي كني و سه مرتبه دو پايت را تا ساق مي شويي مبادا با دستوري كه دادم مخالفت بنمايي. همينكه نامه به علي بن يقطين رسيد از فرمايش امام ـ عليه السلام ـ در شگفت شد زيرا مخالف طريقه مشهور در ميان شيعه بود، ولي گفت امام پيشواي من است هر چه بفرمايد وظيفه من خواهد بود و به همان طريق عمل مي كرد تا اينكه از او پيش هارون الرشيد سخن چيني كردند.
هارون به يكي از خواص خود گفت دربارة علي بن يقطين خيلي حرف مي زنند و من چندين مرتبه او را آزمايش كرده ام و خلاف آن ظاهر شده است آن شخص گفت: چون رافضيان در وضو با ما اختلاف دارند و پاها را نمي شويند خوب است جناب خليفه به طوري كه او مطلع نشود از محلي بينيد چگونه وضو مي گيرد با اين آزمايش كشف واقع خواهد شد. هارون مدتي صبر كرد تا اينكه روزي علي بن يقطين را به كاري در منزل واداشت و وقت نماز رسيد.
علي بن يقطين در اتاق مخصوصي وضو مي گرفت و نماز مي خواند. همينكه موقع نماز شد هارون در محلي كه علي بن يقطين او را نمي ديد ايستاده و مشاهده مي كرد. علي آب خواست و به طوري كه امام ـ عليه السلام ـ دستور داده بود وضو گرفت. هارون ديگر نتوانست صبر كند از محل خود بيرون آمد و گفت بعد از اين سخن هيچكس را دربارة تو قبول نمي كنم از اين رو علي بن يقطين در نزد هارون به مقام ارجمندي رسيد.
پس ازاين جريان نامة موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ به او رسيد و در آن نامه نوشته بود يا علي بعد از اين به طوري كه خداوند واجب كرده وضو بگير. صورتت را يك مرتبه از جهت وجوب بشوي ومرتبة دوم از جهت آنكه شاداب شود و دستهايت را از مرفق همان طور شستشو ده و با بقيه رطوبت دستها سر و پاهايت را از انگشتان تا ساق مسح كن آنچه بر تو مي ترسيدم برطرف شد.
. اعلام الوري، ص 293.
https://eitaa.com/babsvd
.
✅ ویژگی های امام کاظم (ع)
امام موسی کاظم علیه السلام فردی شجاع و صریح اللهجه بود نمونه آن :
هارون رشید مناظراتی با حضرت دارد که در تاریخ نوشته شده است. به مناسبت روز در اینجا به یکی از مناظرات حضرت اشاره می گردد.
در مورد این سوال هارون : که چرا شما را فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله می گویند و ما را نمی گویند؟
امام علیه السلام جواب داد!
اول اینکه؛ برای این جهت است که پیامبر (ص) نمی تواند با زنان ما ازدواج کند ولی با زنان شما میتواند ازدواج کند، بنابراین به ما نزدیک تر است.
دوم این که؛ با وجود فرزندان، عمو ارث نمی برد.
سوم اینکه؛ عیسی علیه السلام در قرآن نسبتش به حضرت ابراهیم علیه السلام می رسد، اگر چه از طرف مادر است.
دلیل چهارم اینکه، آیه مباهله صراحت به این قضیه دارد.
در مناظره دیگری هارون گفت:
من فدک شما را پس می دهم.
امام علیه السلام فرمود:
فدک در حال حاضر از شرق تا غرب به آن است و تمام ممالک اسلامی را شامل می شود.
هارون گفت:
پس برای ما چیزی باقی نمی ماند!
علت دشمنی هارون با امام کاظم علیه السلام
این دشمنی از روی علم و اطلاع بود، یعنی می دانست امام در موضع حق است، حق خلافت و ولایت برای این خاندان است نه عباسیان! این سخن را پنهانی به فرزندنش امین و مهمون بیان کرد و گفت:
به خاطر حکومت، ما با این خاندان درستیز هستیم! وگرنه خلافت و ولایت حقه این خاندان است! ادامه ویژگی های حضرت کاظم
📶مکارم اخلاقی آن حضرت▶️
https://eitaa.com/babsvd