شهردار محترم تهران مجددا برای چندمین بار طی ما‌ه‌های اخیر چنین فرموده‌اند که در تهران حتی یک سانتی‌متر هم تراکم فروشی نکرده‌ایم. تردید داشتم که در این خصوص چیزی بنویسم اما امروز که این ویدئوی پروفسور درخشان را دیدم به لحاظ اخلاقی و وجدانی قانع شدم که چند سطر بنویسم: ظاهرا تصور شهردار محترم این است که تراکم فروشی صرفا وقتی محقق می‌شود که رسما تابلو دست بگیریم و با صدای بلند فریاد بزنیم که داریم تراکم مازاد می‌فروشیم! اما خدمت برادر عزیزمان عرض می‌شود که هر روشی اعم از غیرقانونی و حتی به ظاهر قانونی که منتج به بارگذاری فراتر از طرح تفصیلی شود معنایی جز تراکم فروشی ندارد. مصداق واضحش انبوه پرونده‌هایی است که طی ماه‌های گذشته در کمیسیون ماده ۵ مطرح و صدور رای شده است و خیلی از این مصوبات، صرفا با چهار امضا از هفت امضا ابلاغ شده است! متاسفانه حجم مصوبات کمیسیون ماده ۵ در این دوره آنقدر زیاد است که چندصد درصد نسبت به برخی دوره‌های مشابه قبل رشد داشته است! وضعیت به نحوی است که حتی برخی اراضی ذخیره شهری که قرار بوده برای تامین سرانه‌های شهری در آینده مورد استفاده قرار گیرد اکنون با استفاده از بسترهایی نظیر کمیسیون ماده ۵، مشمول بارگذاری مازاد و تراکم فروشی و یا کاربری فروشی شده است. اینکه برای تهران که همین الان از شدت تراکم در حال انفجار است در آینده با این حجم از تراکم فروشی چه اتفاقی خواهد افتاد را الله اعلم ولی انتظار این است که مدیران شهری، اگر تراکم می‌فروشند حداقل در رسانه‌ها با مردم صادق باشند. والعاقبه للمتقین زمان ویدئو: ۵۷ ثانیه @baladetayyeb

"کودک و آرمان‌شهر" شام‌گاه نیمه‌ی شعبان، شبکه پویا، یکی از جذاب‌ترین انیمیشین‌های متاخر شرکت والت‌دیزنی را پخش می‌کرد. Zootopia یا شهر وحش، نام پویانمایی شدیدا جذابی بود که نه بچه‌ها، بلکه والدین را هم میخکوب می‌کرد. دخترک خرگوش روستایی برای تحقق آرزویش که پلیس‌شدن شهر بود، به آن‌جا مهاجرت کرد. او که ابتدا از جانب اطرافیان طرد شده بود، با کمک گرفتن از یک روباه نر، به دنبال یک پرونده‌ی مشکوک، تلاش می‌کرد تا توانمندی خود را به رئیس پلیس اثبات نماید. ۷۵درصد داستان، بدون هیچ قضاوت و هنجاری، صرفا به توصیف کاملا خیره‌کننده ی این وضعیت رقم خورد. اما در باقی داستان، که اوج داستان نیز بود، تمام تلاش داستان‌نویس بر این موضوع شد تا ثابت کند حتی در مورد حیوانات نیز هیچ امر تکوینی و ثابتی در خلقت این موجودات رقم نخورده و هرگونه تصور ثابت، مثلا در نظر گرفتن توحش برای حیوانات وحشی، 《احمقانه، غیرمسئولانه و کوته‌بینانه》 است و «زن»، محور و مدار این شهر است. زوتوپیا، شهر حیوانی آرمانی است که «طبیعت»، آن هم در سیال‌ترین و متکثرترین حالتش، هر نوع ثباتِ نه روحمندِ مبتنی بر فضیلت را، بلکه ثباتِ بدنمند را نیز نفی می‌کند. به عبارتی، حتی زیست‌شناسی به یک "گفتمان زمانمند" تقلیل می‌یابد که صرفا، به دلیل اجماع عده‌ای یک سری داده‌ها موضوعیت یافته‌اند و ممکن است بعد از گذر زمان، داده‌های متفاوت و بلکه متناقضی عیان شوند. وقتی دخترم لحظه‌ای چشمش را از صفحه‌ی تلویزیون شبکه‌ی پویا برنمی‌چید، یک نگاهم خیره به او و یک نگاهم خیره به تلویزیونی بود که در گوشه‌اش مدام "یامهدی" به چشم میخورد. روزی که بناست از جامعه‌ای سخن بگوییم که در آن، خَلق و خُلق به وحدت می‌رسد و تکوین و تشریع و تقنین همسو می‌شود، جامعه‌ای جلوی چشمان او ترسیم می‌شد که نه تنها اصل بر حیوانیت است و هر آرمان شهر انسانی، با جایگزینی زوتوپیا با اتوپیا نفی می‌شود، بلکه خبری هم از نظام احسن نیست، خبری از طبیعت و بدنی که اگر او را بر هم بزنی او با تو مکر می‌کند، هستی‌ات را بر باد می‌دهد و امکان زندگی را از تو سلب می‌کند نیست، و نه تنها خیر و فضیلتی فراتر از امر بدنی و زیستی یافت نمی شود، بلکه امر بدنی و زیستی هم کاملا در فضایی برآمده از سیالیت و بی‌ثباتی، روز به روز امکان تغییر می‌یابد. با خود فکر می کردم آیا به این دختر، می‌توان از «مناسبات بدنمند در چارچوب» سخن گفت؟ آیا اساسا جز "بدنِ در لحظه‌" ی او، چارچوبی برایش متصور خواهد بود؟! و دختران، در این تصویر زوتوپیایی، منجی اند... ای کاش قدری بیشتر فلسفه می‌دانستیم تا قدری بر این انبوه تناقضات فائق می‌آمدیم... @azmanegasht @baladetayyeb

لزوم تربیت حکیم مهندس زمان لازم برای مطالعه: ۲ دقیقه رحمت خدا بر حکیم فرزانه مرحوم آیت الله حائری شیرازی؛ پاییز ۹۵ که در نگارستان اشراق، حکمت هنر می‌گفتند چنین می‌فرمودند: "محتوای فاخر جز در فرم فاخر تجلی نمی‌کند، محتوا هر چه سنگین‌تر باشد وادار می‌کند که بسته‌بندی سنگین‌تر شود؛ همانطور که کادو متناسب با محتوای آن است، محتوای فاخر باید ظرفی فاخر داشته باشد". چرا در شهرهای معاصر ما محتواهای فاخر و معنوی کمتر دیده می‌شود؟ آیا میان این کمبود مظروف و محتواهای فاخر از یک سو، و کمبود معماری فاخر به عنوان ظرف زندگی از سوی دیگر، رابطه معناداری برقرار نیست؟ اگر بله، چرا این روزها مهندسان و معماران ما کمتر می‌توانند ظرف و فرم فاخر بیافرینند؟ یکی از تفاوتهای ماهوی نظام علم در نگاه‌های سنتی و مدرن، تفاوت در نحوه کسب معرفت است. در نظام سنتی، معرفت وجوه مختلفی دارد که علم رایج صرفاً بخش کوچکی از آن است: "وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلا" (اسرا/۸۵). در چنین نظامی، حکمت و معارفی که از بالا به پایین نازل می‌شود سهم بسیار پررنگی دارد. حکمت دادنی است و علم گرفتنی و از آنجایی که دادنی‌ها از جنس رزق هستند، روش بَردار نیستند (به معنای روشهای رایج و مرسوم علمی). بارها پیش آمده که مجلات علمی که غالبا پارادایم آنها در نظام علمی مدرن تعریف شده است، مقاله‌های حِکمی را فاقد صلاحیت برای انتشار می‌دانند چون متوجه نیستند که حکمت اساساً در چارچوب و پارادایم دیگری تعریف می‌شود و با متدولوژی‌های رایج علمی قابل داوری نیست. بعد از سالها کار پژوهشی، اجرایی و حرفه‌ای در زمینه معماری و شهرسازی، چالش بزرگ امروزمان را ضعف نظام علمی مدرن در تربیت حکیم مهندس و حکیم معمار می‌دانم. طرح چنان مهندسانی، مملو از رموزی است که می‌تواند حلقه‌ای باشد برای پیوند دادن نظام تکوین و نظام تشریع در سلسله مراتبی طولی و به تبعش تحقق بلد طیب و آرمانشهر اسلامی. برخلاف طرح مهندسانی که محصول نظام علمی مدرن هستند و چون غالباً از حکمت بی‌بهره‌اند، آنچه ارائه می‌کنند صرفاً در عرض عالم تکوین است و بر عمق و طول معرفت مخاطب نمی‌افزاید و بدیهی است که محصول چنین مهندس بی‌بهره از حکمتی نمی‌تواند منتج به فرم و ظرف فاخر برای محتوا و مظروف سبک زندگی اسلامی ایرانی شود. پس شرط مهم اصلاح وضعیت فعلی شهرهایمان، بازنگری در نهاد علم کشور در راستای تربیت حکیم مهندس است. يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَاب: حکمت را به هر کس بخواهد می‌دهد، و آنکه به او حکمت داده شود، بی تردید او را خیر فراوانی داده‌اند، و جز صاحبان خرد، کسی متذکّر نمی‌شود (بقره/۲۶۹). @baladetayyeb

"لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ" (یس/۴۰). به عبارت "کل فی فلک" در این آیه دقت کرده‌اید؟ از هر طرف (ابتدا به انتها و بالعکس) یکسان خوانده می‌شود. حالا به معنای آیه عنایت بفرمایید: "هر کدام در مداری شناورند". آیا بین این آیه با این تصویر مشابهتی نمی‌بینید؟! هریک از اجزای این گنبد بر مداری شناورند و از هر سو (ابتدا به انتها و بالعکس) نیز یکسان دیده می‌شود: كُلٌّ فِي فَلَك معماری اسلامی ایرانی مملو است از این رموز حکیمانه، چون حکیم معمار ایرانی به خوبی می‌دانسته است که محتوای فاخر جز در فرم فاخر تجلی نمی‌یابد. @baladetayyeb

گرامی باد ۲۲ اسفندماه، روز بزرگداشت شهدا

اسلام مالی ممنوع! رحمت خدا بر آیت الله حائری شیرازی که چنین فرمود: "اگر میخواهید در علوم انسانی کارهایی را انجام دهید و مثل بانکداریِ اسلامی کنید، بهتر آن است که وارد این کار نشوید؛ بانکداری را ابتدا بدون قرض کردیم و سپس آن را بدون ربا اعلام کردیم و در ادامه آن را حلال کردیم؛ ما دو گناه انجام دادیم، آن موقع که ربا حرام بود، نمی‌گفتیم که خدا گفته، اما اکنون می‌گوییم که این حکم، حکم خداست و خدا پذیرفته، لکن خدا نخواهد بخشید؛ ما هم گناه ربا و هم بُهتان حلال بودن آن را داریم". ایشان حتی تا روزهای آخر و روی تخت بیمارستان هم نگران همین بازی کردن با اسلام و اسلامی و به تعبیر خودشان، اسلام‌ مالیِ امور بودند. حالا این نامه معاون محترم شهرسازی وزارت راه را ملاحظه کنید. ایشان شبیه همین نامه و برخلاف ابلاغ رسمی رئیس جمهور و مصوبه شورای عالی مسکن، به همه استانها ابلاغ کرده‌اند که فقط در شهرهایی که تراکم غالب آنها ویلایی است (یعنی فقط شهرهای زیر ۲۵ هزارنفر) اجازه ساخت مسکن ویلایی می‌دهند و جالب آنکه جمعیت این شهرها، فقط حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور است! این در حالی است که مدیران مربوطه دائما در مصاحبه‌ها اعلام می‌کنند که نهضت ملی مسکن را با الگوی ویلایی و مسکن اسلامی ایرانی می‌سازند. آیا آن مصاحبه‌ها در کنار این نامه‌ها اسلام مالیِ امور نیست؟! کاری به کارشکنی معاون وزیر علیه ابلاغ رسمی رئیس‌جمهور ندارم فقط سوال این است که اگر قرار است همان آپارتمانهای سابق را بسازیم بهتر نیست که دائما با واژه مسکن اسلامی بازی نکنیم و سرمایه‌های اجتماعی را به باد ندهیم؟! @baladetayyeb

لزوم تغییر زمین بازی دقت کرده‌اید که چرا خیلی از تلاشها حتی تلاشهای مدیران متعهد و دلسوزمان جواب عکس می‌دهد؟ چون زمین بازی را درست انتخاب نکرده‌ایم. وقتی در زمین دشمن بازی کنیم، گل هم که بزنیم درواقع گل خورده‌ایم، چون با بازی در زمینش، عملا او را به رسمیت شناخته‌ایم و آقایی‌اش را پذیرفته‌ایم. چند مثال: مثلا در عرصه اقتصاد، به قصد کنترل نرخ ارز، بازارساز عرضه دلار در بازار را زیاد می‌کند، ولی نتیجه عکس می‌دهد و هرچه عرضه می‌کند را می‌خرند و یک ماه بعدش هم نرخ دلار سی درصد بالاتر از امروز هست، چرا؟! چون وقتی آقایی دلار را پذیرفتیم، هرچه کنیم عملا بازی در زمین اقتصادی دشمن است و حتی وقتی که فکر می‌کنیم که با عرضه دلار در حال گل زدن هستیم، عملا در حال گل خوردنیم. یا اینکه مثلا در عرصه فرهنگ، به قصد شادی و سرگرمی مردم، شروع می‌کنیم به چهره‌سازی از هنرمندان و ورزشکاران در برنامه‌های مختلف رسانه ملی، ولی اغلب همینها، سر بزنگاه با موضع‌گیریهای اشتباه جوری حال دولت و ملت را با هم می‌گیرند که مدیران رسانه ملی تصورش را هم نمی‌کردند؛ چرا؟! چون دقت نداشتند که سلبریتی پروری حتی به قصد سرگرمی مردم عملا بازی در زمین فرهنگی دشمن و پذیرفتن قواعد فرهنگ غربی است. در عرصه معماری و شهرسازی هم قصه همین است؛ تا وقتی که مبتنی بر مبانی بومی و آیینی خودمان زمین بازی را مجدد و از نو تعریف نکنیم، هرچه بسازیم عملا پذیرفتن آقایی تمدن رقیب است، فکر می‌کنیم که با انبوه‌سازی در حال خدمت به مردم هستیم و خانه می‌سازیم، اما عملا داریم لانه می‌سازیم، لانه‌ای که کمترین تطبیقی با مولفه‌های مسکن اسلامی ایرانی ندارد و نتیجه‌اش می‌شود انبوه معضلات اجتماعی و فرهنگی و ... در این نوع پروژه‌های انبوه سازی. فکر می‌کنیم که با ساختن مالها و سیتی‌سنترها در حال تامین سرانه‌های تجاری شهر هستیم در حالی که عملا در حال تقویت و تحکیم نظام سرمایه‌داری هستیم. فکر می‌کنیم که با ساختن فرهنگسرا در حال خدمت به مردم هستیم در حالی که عملا در حال بسترسازی برای شکل گیری ضدهنجارهای فرهنگی هستیم. اشتباه نکنید، اصلا منظورم این نیست که خانه و مراکز تجاری و فرهنگی و ... نسازیم، اینها همه‌اش در جای خود می‌تواند خوب و موثر باشد به شرط آنکه زمین بازی را درست تعریف کنیم و بدانیم که ایرانیِ مسلمان، نیازها و اقتضائاتی دارد که با هیچ کدام از مانیفستها و استانداردهای غربی تطبیق ندارد. یک حرف بد بزنم؟ وقتی در زمین دشمن بازی می‌کنیم حتی مسجد ساختن‌مان هم معلوم نیست که چقدر اولویت داشته باشد، چرا؟ چون آن مسجد دیگر "لمسجد اسّس علی التقوی"(توبه/۱۰۸) نیست، بلکه لمسجد اسّس علی سکولاریسم است. سکولاریسمی که قاعده اصلیِ پذیرفتن بازی در زمین دشمن است و باعث شده تا با تهی شدن مسجد از همه کارکردهای سابقش، به چهار دیواری‌هایی فروکاهیده شود که به جای آنکه قلب تپنده محله‌ و شهرمان باشد، محل مصرفش فقط و فقط نماز خواندن جمعی از افراد سالخورده باشد. اینکه می‌فرماید "لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا"(نساء/۱۴۱) یعنی اینکه اساسا زمین بازی دشمن را نپذیریم، چون پذیرفتن زمین بازی او، یعنی باز کردن سبیل تسلط او. پی‌نوشت: بررسی بفرمایید که اکنون در دهه پنجم انقلاب، طرحهای توسعه شهری ما بر اساس چه مبانی تهیه ‌می‌شود و سرانه‌ها و استانداردها را چطور تعریف می‌کنند؟! آیا وقتش نرسیده که در گام دوم انقلاب، فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم؟ بلد طیب/کانال رسمی دکتر منان رئیسی https://eitaa.com/baladetayyeb

معماری خانه و تعادل مزاج برخلاف طب مدرن که درمان محور است، طب سنتی پیشگیری محور بود و پایه این پیشگیری از بیماری، تعادل مزاج بود و معماری نیز بخش مهمی از نقشه راه برای ایجاد تعادل مزاج بود. این تصویری از یک خانه اسلامی ایرانی است؛ در این خانه‌ها با جانمایی حیاط در دل خانه، هر چهار جبهه خانه از نور و باد طبیعی بهره‌مند می‌شد و امکان جابجایی فصلی در داخل خانه و تعادل مزاج برای ساکنین فراهم می‌شد. به این نحو که در چنین خانه‌‌هایی که مشهور به خانه چهار فصل است، ساکنین خانه در فصول سرد در جبهه شمالی خانه (یعنی زمستان نشین) مستقر می‌شدند زیرا این جبهه، نور جنوب را دریافت می‌کرد و گرمای بیشتری داشت و لذا به تعادل مزاج در سرمای زمستان کمک می‌کرد. اما در فصول گرمتر به جبهه جنوبی (تابستان نشین) جابجا می‌شدند چون این جبهه، نور شمال را دریافت می‌کرد که نور ضعیفتری بود و لذا این جبهه، خنک‌تر بود. جابجایی فصلی علاوه بر جابجایی‌های افقی، به صورت عمودی نیز انجام می‌شد که مثال مشهورش، جابجایی به سرداب بود که چون در دل خاک بود، در فصول سرد و گرم، نقش نوعی عایق حرارتی را ایفا می‌کرد. به دلیل همین جابجایی‌های فصلی، اسم فضاها در خانه‌های اسلامی ایرانی، مبتنی بر عملکرد فضا نبود زیرا اساسا عملکرد فضاها در چنین خانه‌ای، منعطف و مبتنی بر فصول مختلف بود نظیر سه دری، پنج دری و غیره؛ برخلاف آپارتمانهای معاصر که عملکرد فضاهایشان نظیر اتاق خواب، نشیمن و غیره در تمام فصول کاملا ثابت است و هیچ نوع انعطاف پذیری و جابجایی فصلی را میسر نمی‌کنند. بلد طیب/کانال رسمی دکتر منان رئیسی https://eitaa.com/baladetayyeb

مهار تورم، رشد تولید و مسئله مسکن زمان لازم برای مطالعه، ۳ دقیقه: در شرایطی که سال جدید سال مهار تورم و رشد تولید نامگذاری شده است بایستی به نقش اساسی مسکن در تحقق این شعار توجه ویژه شود زیرا هم ‌اکنون مسکن بیشترین سهم در تورم کشور را دارد به نحوی که در برخی مناطق شهری، سهم مسکن از سبد هزینه‌های خانوار حتی تا ۷۰ درصد را شامل می‌شود. تولید مسکن از معدود راهکارهایی است که می‌تواند علاوه بر افزایش تولید و به تبعش رشد اقتصادی، همزمان زمینه کاهش تورم را نیز فراهم کند البته به یک شرط مهم که آن هم عرضه گسترده زمین است تا بتوان علاوه بر رساندن سهم هزینه زمین به عدد صفر، زمینه مردمی سازی را نیز میسر نمود. هم اکنون در کلانشهرها بیش از ۵۰ درصد از هزینه تولید مسکن مربوط به هزینه زمین است که عرضه گسترده زمین به مردم، علاوه بر حذف این هزینه کلان، چند فایده مهم دارد: - اولا: در صورت عدم عرضه گسترده زمین، تولید مسکن نمی‌تواند منتج به کاهش تورم شود زیرا طبق پژوهش‌های معتبر، روشهای قبلی یعنی بارگذاری‌های مازاد و اعطای تراکم مازاد ساختمانی در داخل شهرهای بزرگ و کلانشهرها برای مسکن سازی، با توجه به ارزش افزوده‌‌‌ای که به دنبال دارد، زمینه‌‌‌ساز تورم زمین و افزایش بیشتر قیمتها می‌شود. به این معنا که برخلاف تصور اولیه، افزایش عرضه مسکن در دهه‌های گذشته در محدوده پایتخت و سایر کلانشهرها، نه تنها به کنترل قیمت مسکن کمک نکرده است بلکه تاثیر معکوس بر قیمت مسکن داشته است (هم در پایتخت و هم به تبعش در سایر شهرهای کشور) و به افزایش قیمت مسکن و افزایش نرخ تورم دامن زده است. جالب آنکه طبق آمار موجود، طی دهه‌های اخیر بیشترین افزایش تورم مسکن در مناطقی از کلانشهرها اتفاق افتاده است که بیشترین تراکم فروشی و عرضه مسکن در همانها اتفاق افتاده است و این یعنی لزوم تجدید نظر در روشهای اشتباه قبلی‌. - ثانیا: در صورت عرضه گسترده زمین، امکان مردمی سازی و مشارکت مردمی در تولید مسکن میسر می‌شود. این نوع مردمی سازی می‌تواند منتج به مهار نقدینگی و جمع آوری بخش قابل توجهی از نقدینگی جامعه برای ساخت مسکن توسط خود مردم شود که قاعدتا تاثیر به سزایی در کاهش نرخ تورم خواهد شد. اما روشهای فعلی و عرضه‌ قطره چکانی زمین سبب شده است تولید مسکن غالبا با الگوی توسعه عمودی و انبوه سازی میسر باشد و بدیهی است که این مسیر علاوه بر تعارض با سبک زندگی اسلامی ایرانی، در تعارض با مردمی سازی نیز می‌باشد؛ لیکن اگر زمین به صورت گسترده عرضه شود تا امکان ساخت مسکن ویلایی برای مردم میسر شود، خود مردم وارد عرصه ساخت خواهند شد و در چنین صورتی علاوه بر اثر مثبت در کنترل تورم، هم حس تعلق بیشتری به مسکن‌های جدید الاحداث ایجاد خواهد شد (زیرا محور کار خود مردم خواهند بود) و هم شاهد تطبیق بیشتر الگوی ساخت با سبک زندگی اسلامی ایرانی خواهیم بود؛ در چنین صورتی مسکن صرفا کالایی اقتصادی نخواهد بود بلکه به دلیل ارزش افزوده‌ای که در زمینه افزایش حس تعلق و تقویت سبک زندگی اسلامی ایجاد می‌کند، به پدیده‌ای فرهنگی ارتقاء می‌یابد. - ثالثا: در صورت عدم عرضه گسترده زمین توسط دولت، عمودی‌سازی‌ها و انبوه سازی‌های قبلی تداوم خواهد یافت که این روش تاثیر قابل توجهی بر افت تولید مسکن دارد زیرا در این روش، لازمه تولید مسکن در بلوکهای چند خانواری و پرجمعیت، مشارکت همه آنها در تامین مالی پروژه و پرداخت اقساط است و عدم پرداخت اقساط توسط برخی از آنها می‌تواند منتج به توقف پروژه و تاخیر در تکمیل پروژه شود (شبیه به اتفاقی که در برخی پروژه‌های مسکن مهر شاهد بودیم و برخی بلوکها بعد از سالها هنوز تکمیل نشده‌اند)؛ لذا این روش می‌تواند منتج به کاهش تولید شود که در تعارض با شعار امسال است. عنایت بفرمایید که اینجا فقط بحث خود مسکن نیست زیرا ده‌ها رسته شغلی مختلف، وابسته به رونق تولید مسکن هستند و لذا افت تولید مسکن، بر کاهش تولید در همه این مشاغل تاثیرگذار است. - یادداشت را با بخشی از سخنرانی نوروزی امسال رهبر معظم انقلاب در حرم مطهر رضوی به پایان می‌برم که چنین فرمودند: "بزرگترین نقطه ضعف کشور، اقتصاد آن است و بزرگترین مشکل اقتصادی، تصدی‌گری افراطی دولت است. دولت تصدی‌گری و دخالت را باید کم کند و نظارت را باید زیاد کند؛ ... من به تمام علاقه‌مندان به سرنوشت کشور توصیه می‌کنم برای ورود مردم به عرصه اقتصاد چاره‌اندیشی کنند، هر جا مردم وارد صحنه شدند ما پیروز شدیم. باید نقشه ورود مردم در حوزه اقتصادی را به آنها نشان داد". با توجه به این فرمایش ایشان جا دارد مدیران مربوطه بیاندیشند که نسبت عمودی سازی‌ها و انبوه سازی‌ها با مردمی سازی چیست؟ و آیا تداوم سیاستهای اشتباه قبلی در عرصه مسکن و شهرسازی می‌تواند سبب تحقق شعار امسال مبنی بر مهار تورم و رشد تولید شود؟ @baladetayyeb

واکنش حیرت انگیز پرندگان ۷ ثانیه قبل از وقوع زلزله اخیر ترکیه. گرچه با پیشرفتهای علمی، دستگاه‌های مختلفی برای هشدار زلزله لحظاتی قبل از شروع زلزله ابداع شده است اما بشر با این همه ادعا هنوز نمی‌تواند به دقت این پرندگان اینطور هشدار زلزله را صادر کند. "وَ مَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا" (اسرا/۸۵). @baladetayyeb

آزادی خود یا آزادی از خود؟! این جملات حکیمانه مرحوم آیت الله حائری را ملاحظه بفرمایید. مفهوم آزادی و لیبرالیسم، مفهوم مرکزی تمدن معاصر غرب است که در زیرشاخه‌های مختلفی نظیر لیبرال سرمایه داری، لیبرال دموکراسی و غیره امتداد یافته است. اما تا به حال به امتداد این مفهوم در معماری اندیشیده‌اید؟ لوکوربوزیه (معمار مشهور فرانسوی و پدر معماری مدرن) پنج اصل را برای معماری مدرن تجویز نمود که دو تای آنها مستقیما متاثر از مفهوم لیبرالیسم بود: پلان آزاد و نمای آزاد. او با پلان آزاد، مرز بین فضاهای داخل خانه را برداشت که مثال واضحش، آشپزخانه‌های اپن است. با نمای آزاد هم مرز بین فضای بیرون و درون را شکست که نتیجه‌اش تبدیل خانه‌‌های عفیف و درونگرا به آپارتمانهای عریان و برونگرا بود. به دنبال این تدابیر، مسکن اسلامی ایرانی که تا قبل از این، بستری بود برای سکن و آرامش، تبدیل شد به فضایی عریان که دیگر نه در داخلش حریمها رعایت می‌شود و نه حتی مرزبندی مشخصی با معابر و فضای بیرون دارد و هرلحظه، امکان نقض حریم بصری آن از خیابان و بلوکهای روبرو است. حالا به ترجمان تعبیر حکیمانه مرحوم حائری در معماری بیندیشیم: آزادی خود یا آزادی از خود؟! آپارتمان معاصر با معماری عریان و بدون حریم، دیگر نه مسکن و محل سکن است و نه حتی خانه، بلکه لانه‌ است. لانه‌ای که با سرکوب نیازهای روحی انسان، در واقع همان گلدانی است که به درخت گردوی وجود انسان، اجازه رشد و تعالی نمی‌دهد؛ چنین لانه‌ای صرفا سرپناهی است برای آزادی خود و نه کانونی برای آزادی از خود. رمضان، ماه بهار بندگی و آزادی از خود مبارک @baladetayyeb

نُورٌ عَلَىٰ نُور از خاک تا افلاک به هندسه مساجد دقت کرده‌اید؟ در تمدن اسلامی، شبستان بسیاری از مساجد دارای هندسه مربع شکل است اما وقتی پلان مربع شکل به سقف می‌رسد، هندسه چهار گوش آن با گوشه سازی‌های هنرمندانه به هندسه مدوّر تبدیل می‌شود. در هنر اسلامی مربع نماد زمین و دایره نماد آسمان است. لذا شبستان با هندسه مربع شکلش، نمادی است برای خاک و محل حضور انسانی که از خاک آفریده شده است: "هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْض" (هود/۶۱). اما هندسه مدوّر گنبد که با دَوَران بی پایانش نقطه اول و آخر آن یکی است نمادی است برای آسمان و افلاک: "هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِر" (حدید/۳). این تبدیل هندسه از مربع به دایره، یادآور تعالی انسان از خاک تا افلاک است. اکنون به جایگاه نور در این تصویر و چگونگی هدایت آن دقت بفرمایید، نوری که از هر سوی گنبد (افلاک) بر شبستان (خاک) می‌تابد و شرقی و غربی ندارد: "اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْض مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ ... لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ: خداوند نور آسمانها و زمین است، مثل نور او همانند مشکاتی است که ... نه شرقی است و نه غربی" (نور/۳۵)؛ نورهایی که از روزن‌های متعدد هندسه دوّار گنبد در هم آمیخته شده و نمادی است برای "نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ" (نور/۳۵). معماری اسلامی مملو است از این نشانه‌های حکیمانه برای آنان که اهلش باشند: "إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُون" (نحل/۱۱). @baladetayyeb

یکی دیگر از بهر‌ه گیری‌‌های حیرت‌آور معمار ایرانی از نور را در این ویدئو ملاحظه بفرمایید و ببینید که داشته‌های تمدنی ما چقدر قابل افتخار است. @baladetayyeb

پنجره‌ای از معماری ایرانی به زن، زندگی آزادی پنجره واژه‌ای است مرکب از دو واژه پن (به معمای بستن) و جره (به معنای دارای قرینگی). بر این اساس، پنجره‌ در معماری اسلامی ایرانی غالبا دارای قرینگی بود اما چون در این سبک، خانه‌ با الگوی درونگرا ساخته می‌شد، پنجره‌ها و اُرسی‌ها به سمت حیاطی که در دل خانه بود باز می‌شدند (و نه به سمت معبر). لذا حریم خانه رعایت می‌شد و نیازی به پوشاندن پنجره با پرده و ... نبود و چون پنجره پوشانده نمی‌شد ساکنین خانه، هم از مواهب طبیعی نظیر نور و باد طبیعی بهره بیشتری می‌بردند و هم از قرینگیِ پنجره به عنوان ابزاری برای زیبایی هرچه بیشتر اتاق‌‌ها بهره می‌بردند. چنین پنجره‌ای (نظیر همین تصویر) روزن زندگی بود. اما در سبک زندگی معاصر، زن عفیف ایرانی چاره‌ای ندارد جز آنکه پنجره‌ را به دلیل برونگراییِ خانه‌، با پرده بپوشاند و لذا نه امکان بهره‌مندی از مواهب طبیعی را می‌یابد و نه برخلاف خانه‌ سنتی، به زیبایی پنجره توجه چندانی می‌کند؛ زیرا از داخل خانه هیچ دید و منظری به فرم چنین پنجره‌ای وجود ندارد. چنین پنجره‌ای که از اغلب کارکردهای سابقش ساقط شده و حتی به ابزاری برای نقض حریم بصری تبدیل شده است بیش از آنکه روزن زندگی باشد دریچه ییهودگی است؛ اینکه با پوشاندن پنجره دقیقا کارکردهایی که به خاطر آنها طراحی شده است را نقض کنیم اگر مصداق بیهودگی نیست پس چیست؟! اگر با بازنگری در الگوی معماری خانه، پنجره دوباره به روزن زندگی تبدیل شود، زن ایرانی در خانه خود، آزادی بیشتری خواهد داشت، آزادی که نتیجه حفظ حریمش از مجرای روزن‌های زندگی است. @baladetayyeb

مفهوم شهر عبودیت در کلام علامه طباطبایی خطاب به هانری کربن استاد دانشگاه پاریس: "در دين مقدّس اسلام تمام زمين‌ها و امكنه بدون استثناء محلّ‌ عبادت است. اگر فردى بخواهد نماز بخواند يا قرآن بخواند يا سجده كند يا دعا كند در هرجا كه هست مى‌تواند اين اعمال را انجام دهد و رسول الله فرموده است: "جُعِلَتْ‌ لى الأرضُ‌ مَسْجِدًا و طَهورًا"؛ ولى در دين مسيح چنين نيست، عبادات بايد فقط‍‌ در كليسا انجام گيرد و در موقع معيّن، عبادات، در غير كليسا باطل است. بنابراين اگر فردى از مسيحيان در وقتى از اوقات حالى پيدا كرد (مثلاً در نيمه شب، در خوابگاه منزل خود) و خواست خدا را بخواند چه كند؟ او بايد صبر كند تا روز يكشنبه بيايد و كليسا را باز كنند و براى دعا در آنجا حضور پيدا كند؟ اين معنى قطع رابطۀ بنده است با خدا". پی‌نوشت: این فرمایش مرحوم علامه طباطبایی، تاییدی است بر مفهوم شهر عبودیت در تمدن اسلامی. بر خلاف شهرهای معاصر که به دلیل تاثیرپذیری از تمدن معاصر غرب و نظام سرمایه‌داری، مصداق شهر‌ ثروت هستند و گرچه مسجد و ابنیه مذهبی هم دارند اما اینها رکن شهر نیستند و با نگاهی سکولار و فروکاهنده، در حاشیه مناسبات شهری هستند حتی اگر به ظاهر در مرکز شهر باشند. اما در شهر سنتی، همه مناسبات، حتی مناسبات اقتصادی که مادی‌ترین مناسبات شهر است، حول محور عبودیت شکل می‌گرفت و مذهب در متن شهر بود و نه در حاشیه. دقت کرده‌اید که چرا در شهر سنتی، معماری همه فضاها حتی معماریِ مادی‌ترین اجزای شهر نظیر بازارها، متاثر از معماری مساجد و موتیف‌های مذهبی بود؟! فلسفه این تاثیرپذیری، همین مفهومِ شهر عبودیت بود. به این معنا که در چنین شهری، همه چیز حتی بازار و مناسبات اقتصادی هم بر مدار عبودیت شکل می‌گرفت و این، یعنی تبدیل بازار به نابازار در تمدن اسلامی؛ نابازاری که بیش از آنکه فرهنگش اقتصادی باشد اقتصادش فرهنگی است. در چنین شهری، هر سوی شهر حتی بازار (نابازار) هم بستری است برای بندگی و یاد خدا: "فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّه: پس به هر سو رو کنید آنجا روی خداست" (بقره/۱۱۵). @baladetayyeb

درباره بی‌قراری انسانها در شهر معاصر سلام خدا بر مرحوم آیت‌الله حائری که چنین فرمود: "درختی را که شما شاخه و تنه‌اش را قطع کنید و فقط ریشه‌اش را باقی بگذارید، ریشه‌اش هم بعداً میپوسد. ریشه انسان، درونگرایی اوست و شاخه انسان، برونگرایی او. برای حیات معنوی انسان، هم درونگرایی لازم است و هم برونگرایی". حالا با دقت در تصاویر فوق، بافتهای شهری سنتی و معاصر را مقایسه بفرمایید. در شهر سنتی هم فضاهای برونگرا وجود داشت (نظیر معابر و فضاهای شهری) و هم فضاهای درونگرا نظیر ابنیه مسکونی. لذا چنین شهری که هم فضاهای برونگرا و آفاقی داشت و هم فضاهای درونگرا و انفسی، بستری بود برای حق محوری و تعالی انسان: سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفاق وَ فِي أَنفُسهِمْ حَتَّى يَتبَيَّنَ لَهُم أَنَّه الْحَقُ (فصلت/۵۳). اما در شهر معاصر با برونگرا و آفاقی شدن همه فضاها (حتی خصوصی‌ترین فضاها نظیر فضاهای مسکونی)، دیگر بستر چندانی برای سِیر انفسی انسان باقی نمانده؛ چنین شهری، مکانی است که فقط شاخه وجود انسان را باقی می‌گذارد و با حذف فضاهای انفسی، ریشه او را قطع می‌کند. لذا انسانی که در چنین شهر آفاقی و عریانی زیست می‌کند همچون درختی است که به دلیل قطع ریشه‌اش، قرار ندارد: "اجْتُثَّت مِنْ فَوْق الْأرض ما لها مِن قرار" (ابراهیم/۲۶). اینکه در شهرهای معاصر افزایش آسایش، به افزایش قرار و آرامش منتج نشده است بی‌دلیل نیست. زیرا شهری که با حذف فضاهای انفسی، یاد خدا را از شهروندانش دریغ کند با قطع ریشه وجود انسان، آرامش را از او سلب کرده است: "ألا بذكْر اللَّه تطْمَئنّ الْقلوب" (رعد/۲۸). @baladetayyeb

لزوم آمادگی برای نبرد مَجاز و واقعیت اینکه مَجاز و هوش مصنوعی در آینده نزدیک با روابط انسانی که اساسش اعتماد است چه خواهد کرد را نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی کرد. اما آنچه که می‌توان درباره آن با قطعیت اظهار نظر کرد این است که دامنه تغییرات حاصل از هوش مصنوعی آنقدر گسترده است که به زودی بایستی منتظر نبرد مجاز و واقعیت در فضای زیست انسانها باشیم و اگر در این جنگ، تحولات فضای مجازی بر واقعیات فضای کالبدی غلبه کند، شاهد شهرهای به کلی متفاوتی خواهیم بود. در این میان، چالش اصلی ما چگونگی مواجهه با این سرعت تغییرات است، تغییراتی که معلوم نیست شدت تاثیرات آن بر سبک زندگی ما تا چه عمقی امتداد خواهد یافت. @baladetayyeb

ارتباط میان طبیعت با معماریِ شهر در بیان آیت‌الله اراکی @baladetayyeb

گلزار شهدای شیراز، شهیدی که رتبه ۱ کنکور سراسری بود. خواستم ذیل این تصویر، پیامی بگذارم اما بعد از کلی سبک و سنگین کردن به این نتیجه رسیدم که بهتر است شخصا سکوت کنم و به بخش کوتاهی از وصیتنامه این شهید سعید بسنده کنم: "ما رفتيم تا علم ابوالفضل العباس را برافرازيم و شما هم دراين راه، زينب وار راه ما را ادامه دهيد دست از امام برنداريد و او را تنها نگذاريد..." @baladetayyeb

قرآن کریم چه نوع سکونتگاه‌هایی را شهر می‌داند؟! زمان لازم برای مطالعه: ۲ تا ۳ دقیقه متخصصان تاکنون برای شهر تعاریف متعددی از منظر اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و غیره ارائه کرده‌اند. اما از لطایف قرآن کریم این است که این کتاب آسمانی، تعاریف موجود را نمی‌پذیرد و خود، تعریف جدیدی را برای شهر ارائه می‌فرماید. به آیات ۱۳ تا ۲۰ سوره یس عنایت بفرمایید: "وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جَاءَهَا الْمُرْسَلُون (۱۳): مردم قريه را برايشان مثل بياور كه فرستادگان خدا به سوى آنان آمدند... قَالُوا مَا أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَمَا أَنْزَلَ الرَّحْمَٰنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَكْذِبُون (۱۵): گفتند شما به جز بشرى مثل ما نيستيد و (پروردگار) رحمان هيچ پيامى نازل نكرده و مدعاى شما به جز دروغ نمى تواند باشد... وَ جَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَىٰ قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِين (۲۰): و از دورترين نقطه شهر مردى شتابان آمد و گفت هان اى مردم! فرستادگان خدا را پيروى كنيد". این آیات، مربوط به داستان ارسال رسل الهی برای مردم ساکن در یک سکونتگاه انسانی است که با مراجعه به برخی تفاسیر چنین برمی آید که این سکونتگاه، شهر انطاکیه در ترکیه کنونی (شام سابق) بوده است که شهری بسیار بزرگ و پرجمعیت بوده است. تعبیر «اقصا المدينه: نقاط دور دستِ شهر» در ابتدای آیه ۲۰ نشان می‌دهد که این سکونتگاه از وسعت زیادی برخوردار بوده است. اما نکته جالب این است که قرآن کریم، از این سکونتگاه با دو تعبیر مختلف یاد کرده است؛ به نحوی که در آیه ۱۳ از این سکونتگاه با تعبیر «قریه» یاد می‌کند اما چند آیه بعد (در آیه ۲۰) از همین سکونتگاه با تعبیر «مدینه» یاد می‌کند! رمز این تفاوت در تعابیر در چیست؟! رمز این تفاوت، در جاری و ساری شدن ایمان در این سکونتگاه است. به ترجمه آیات دقت بفرمایید؛ در آیه ۱۳ به دلیل عدم اجابت رسل الهی از سوی ساکنان، این سکونتگاه با وجود وسعت و جمعیت زیاد، با واژه قریه یاد شده است اما در آیه ۲۰ به دلیل آنکه یکی از مردم ساکن در همین سکونتگاه، دعوت رسل الهی را می‌پذیرد و به خدای متعال ایمان می‌آورد، همین سکونتگاه در ادبیات قرآنی از قریه به شهر ارتقاء می یابد! نگارنده، نتایج حاصل از بحث فوق را بر همه آیات دیگر قرآن کریم که حاوی واژه‌های قریه و مشتقاتش و مدینه و مشتقاتش بوده است تطبیق داده است و به این نتیجه رسیده است که از نظر قرآن، ملاک مدنیّت و اطلاق واژه شهر به یک سکونتگاه، جاری شدن ایمان در آن سکونتگاه است. وگرنه آن سکونتگاه، هر چقدر هم که بزرگ باشد از نظر قرآن، محمل بربریّت است و نه مدنیّت. لذا چه بسا روستاهایی که از منظر قرآن، محمل شکل گیری تمدن و مستحقّ واژه مدینه هستند و چه بسا کلانشهرهایی که از منظر قرآن، قریه‌ای بیش نیستند! پی نوشت: برخی آیات که در آنها از واژه مدینه استفاده شده است برای سکونتگاه‌هایی به کار رفته است که ساکنان آن فاسق و غیر مومن بوده‌اند؛ اما با تعمّق بیشتر مشخص می‌شود که در این نوع آیات، اطلاق واژه مدینه از سوی خدای متعال انجام نشده و قرآن در چنین آیاتی صرفاً در حال نقل قول از لسان دیگران در خصوص آن سکونتگاه است. همچنین در خصوص واژه «ام القری» نیز ممکن است همین اشکال به ذهن بیاید که چرا در قرآن برای مکه از واژه «ام القری» استفاده شده است و نه «ام المدائن». پاسخ آن است که این واژه دو بار در قرآن به کار رفته است (شوری/۷ و انعام/۹۲) که هر دو، جزو سوره‌های مکی هستند و نه مدنی. لذا این آیات مربوط به قبل از هجرت پیامبر اکرم(ص) و اجابت ایشان از سوی مردم حجاز و سکونتگاه‌های اطراف مکّه است و در زمان نزولِ این آیات، هنوز مردم سرزمین‌های اطراف مکه، به دعوت پیامبر اکرم(ص) ایمان نیاورده اند و لذا این سکونتگاه‌ها مستحق اطلاق واژه قریه بوده‌اند و نه مدینه. @baladetayyeb

شهر معاصر و انسانهای پا در هوا ! 🔸 خانه‌های چهار فصل ایرانی را دیده‌اید؟ این خانه‌ها با داشتن حیاط پر از درخت و زندگی در مرکز و چهار جبهه مختلف در چهار سوی خانه، محملی بودند برای مشاهده عینی سِیر تحولات طبیعت در فصول چهارگانه و فهمِ "فَانْظُرْ إِلَىٰ آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا: به آثار رحمت الهی بنگر که چگونه زمین را بعد از مردنش زنده می‌کند" (روم/۵۰). اما در شهرسازی معاصر با حذف نگاه چند بُعدیِ حاکم بر سبک زندگی اسلامی ایرانی و جایگزینی نگاه صرفا اقتصادی، حیات را از حیاط آپارتمانها گرفتیم و نهایتا آنرا به فضای باز و رها شده‌ای تقلیل دادیم که حداکثرِ کارکردش پارکینگ ماشین است. در چنین حیاطِ بی‌حیاتی، شعار مشهور معماریِ مدرن مبنی بر "خانه ماشینی است برای زندگی" کاملا هویدا شده است؛ ماشینی که با حذف درخت و آب و سایر مظاهر حیات از حیاطش، دیگر نمی‌تواند مجرای رویت "كَيْفَ يُحْيِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا" باشد. 🔸 اما قطع ارتباط با مظاهر طبیعت در زمین، فقط یک روی سکه‌ی مسکن آپارتمانی است و روی دیگرش، قطع ارتباط با مظاهر طبیعت در آسمان است. کلانشهرهای معاصر با محدود کردن دید شهروندان به آسمان و ستارگان که نتیجه‌ی بافتهای شهریِ متراکم و آلوده است، با شهروندان خود چنان کرده‌اند که نه تنها "كَيْفَ يُحْيِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا" را نمی‌بینند، بلکه از رویت آسمان و ستارگان نیز محرومند:"أَفَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُم كيفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاها وَ مَا لَهَا مِنْ فُرُوج"(ق/۶). محصول چنین شهرهای متراکمی که همه مظاهر خلقت الهی چه در زمین و چه در آسمان را از ساکنان خود دریغ می‌ورزند چه خواهد شد؟ انسانهایی پا در هوا که هم از زمین به عنوان مبدا و منشا خود بریده شده‌‌اند: "هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْض" (هود/۶۱) و هم از آسمان به عنوان مقصد و مرجع خود: "وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْع" (طارق/۱۱). 🔸 حالا خودتان قضاوت بفرمایید که چنین انسان پا در هوایی که سر و تهش توسط کلانشهرهای معاصر زده شده است چطور می‌تواند مبدا و مقصد را در "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُون" با عمق جانش فهم کند؟! بدیهی است که آنگاه که سر و ته انسان زده شود و در چنین شهرهای متراکمی، ارتباط با مظاهر صنع الهی و ذکر و یاد خدا از او دریغ ورزیده شود، انواع اضطرابها و سرگشتگی‌ها بروز می‌یابد که "أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب"(رعد/۲۸). اکنون جا دارد یک دست‌مریزاد اساسی به مبدعان نظام سرمایه‌داری بگوییم؛ عجب طرح ریزی موفقی و عجب کاسبیِ هوشمندانه‌ای! با انباشت سرمایه در چنین شهرهای متراکمی و جایگزینی زندگی برای پول به جای پول برای زندگی، هم چرخ کارخانه‌هایشان را ارزانتر می‌چرخانند و هم با تولید انبوه انسانهای پادرهوا و سرگشته و مبتلا به انواع بیماری‌های جسمی و روحیِ حاصل از این نوع سبک زندگی، جیب مافیای درمان را هر روز پرپول‌تر می‌کنند. معامله برد برد برای نظام سرمایه‌داری و باخت باخت برای ما! خدایا به همه ما فهم عمق غبن چنین معامله خسارت زایی را عطا بفرما. @baladetayyeb

درسهایی مهم از مدارس ابتدایی ژاپن سه مفهوم اساسی در نظام آموزشی ژاپن عبارت است از: تأکید بر زندگی اجتماعی و گروه به جای فرد، تأکید بر معانی ملموس به جای معانی ذهنی و تأکید بر استقلال دانش آموزان. حالا در این ویدئو (که بخشی از خروجی پژوهش ما به سفارش سازمان نوسازی مدارس بوده است) مشاهده بفرمایید که ژاپنی‌ها چطور در مدارس خود، این مفاهیم را به دانش آموزانشان انتقال می‌دهند. در این ویدئو مشاهده خواهید کرد که ژاپنی‌ها برای انتقال این مفاهیم، الزامات مهمی را در معماری مدارس خود پیش‌بینی کرده‌اند؛ نظیر پیش‌بینی مزرعه در مدرسه برای کاشت محصولات لازم برای ناهار مدارس توسط خود دانش آموزان، پیش‌بینی فضای آشپزخانه و شست و شوی ظروف ناهار توسط خود دانش آموزان، پیش‌بینی فضای لازم در مجاورت هر کلاس برای نظافت گروهیِ کلاسها توسط خود دانش آموزان، و حتی استفاده از نیمکتها و مبلمان آموزشی منعطف به نحوی که همان نیمکتها تبدیل به میز ناهار شوند؛ و همه این تدابیر در راستای مفاهیم اساسی نظام آموزشی ژاپن (نظیر زندگی اجتماعی و استقلال دانش آموزان و ...) است. پی نوشت: اکنون در دهه پنجم انقلاب اسلامی و با گذشت بیش از یک دهه از تصویب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جا دارد بیندیشیم که آیا ما هم در مدارس خود، علاوه بر دروسی نظیر ریاضی و علوم و ... به بچه‌هایمان درس زندگی متناسب با فرهنگ خود را آموزش می‌دهیم؟ و آیا معماری مدارس ما دارای تناسب لازم با سبک زندگی اسلامی ایرانی است؟ این ویدئوی جذاب را ببینیم و به پاسخ این سوالها بیندیشیم. @baladetayyeb

🔸 دو راهبرد اصلی برای فرهنگ زدایی و تغییر سبک زندگی ما، یکی تغییر سبک ابنیه و دیگری تغییر سبک البسه بوده است. درباره اولی و برنامه‌ریزی اجانب برای تغییر سبک ابنیه و معمای و شهرسازی ما در برخی یادداشت‌های قبلی نکاتی تقدیم شد. اما درباره دومی، به این تصویر عنایت بفرمایید که نمونه‌ای از یک ورقه تصدیق در دوره رضاشاه بعد از ابلاغ قانون متحدالشکل نمودن البسه آقایان و ابلاغ کشف حجاب بانوان است. 🔸 خدا رحمت کند حکیم فرزانه، مرحوم علامه حسن‌زاده آملی را که از ایشان چنین نقل شده است: "در ایام کشف حجاب که پوشیدن لباس بلند، جز برای عده ای از علمای بزرگ و مجتهدان با سابقه، ممنوع اعلام شده بود و مأموران دولت رضاخان لباس روحانیت را به زور از تن طالبان علوم دین بیرون می کردند، یکی از علمای بزرگ، خود را موظف کرده بود که روزانه یکی دو ساعت در بازار شهر حضور یابد و قدم بزند. ایشان می‌فرمودند می‌خواهم با این عمل از فراموش شدن دین و روحانیت جلوگیری کنم". 🔸 امروز داشتم به این جمله ایشان می‌اندیشیدم و اینکه باتوجه به شرایط فعلی که جبهه مقابل انقلاب، تمام توان خود را برای زدن حجاب به میدان آورده است، بانوان محجبه امکان عبادتی را دارند که برای ما آقایان فراهم نیست؛ زیرا حضور بانوان محجبه با پوشش شرعی به ویژه در برخی مناطق خاص کلانشهرها که حجاب زدایی در دستور کار دشمنان است، عملا به معنای تبلیغ و تعظیم شعائر الهی است و این توفیقی است که ما آقایان بایستی غبطه آن را بخوریم. "وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوب" (حج/۳۲). @baladetayyeb

رمزگشایی از ربط مفهومیِ سیدالّیالی و سیده نساء العالمین همراه با پی‌نوشتی معمارانه زمان لازم برای مطالعه: ۳ دقیقه 🔹 شب قدر که از هزار ماه برتر است را سیدالّیالی می‌گویند. آنچه که از روایات به ما رسیده است این است که حقیقت شب قدر، حضرت فاطمه سلام الله علیها است. اما رمز این ربط مفهومی چه می‌تواند باشد؟ اگر واژه "سَکَن: آرامش" را در قرآن جستجو بفرمایید، چند موضوع با این واژه توصیف شده‌اند که سه تای آنها مربوط به همه اعصار هستند و مختص جغرافیای خاصی نیستند: شب، همسر و خانه. به آیات زیر عنایت بفرمایید: هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيه: اوست که شب را برای شما پدید آورد تا در آن آرامش یابید (یونس/۶۷). وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا: و از نشانه‌های او این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنارشان آرامش یابید (روم/۲۱). وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا: و خداوند از خانه‌هایتان برایتان آرامش قرار داد (نحل/۸۰). 🔹 لذا بین شب و همسر به لحاظ قابلیت سکن و آرامش‌بخشی، تناظری مفهومی برقرار است. اما راز این آرامش بخشی در چیست؟ به جز واژه سکن، تنها واژه مشترک دیگری که قرآن کریم برای این دو (شب و همسر) به کار برده است واژه "لباس: پوشش" است: وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا: و شب را پوشش قرار دادیم (نبأ/۱۰). هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنْتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ: آنان (همسرانتان) برای شما پوشش و شما هم برای آنان پوشش هستید (بقره/۱۸۷). لذا چنین استنتاج می‌شود که شب و همسر، از این جهت آرامش بخش هستند که هر دو همچون لباس، پوشاننده‌اند. همسر، پوششی است برای ستر عیوب زوجش و کمک به تکامل او؛ و تاریکی شب نیز پوششی است برای تکاپوی روزانه انسان و کمک به تعالی او. 🔹 لذا بر اساس آیات فوق، یکی از وجوه تناظر مفهومیِ شب قدر به عنوان سیدالّیالی و فاطمه سلام الله علیها به عنوان سیده نساءالعالمین را چنین می‌توان رمزگشایی نمود که بهترین شبها، شبی است که قابلیت ستر و پوشانندگی بیشتری در آن جلوه‌گر شود و ستارالعیوبی و غفارالذنوبیِ خدای متعال در آن شب، تجلی بیشتری یابد؛ کمااینکه بهترین همسران نیز همسری است که هرچه بیشتر، پوشاننده همسرش باشد و رفیق بهتری برای طریقِ تعالی او باشد و فاطمه سلام الله علیها چه خوب این پوشانندگی و رفیقِ طریق بودن را برای علی علیه‌السلام معنا کرد. 🔹 پی‌نوشت معمارانه: در کنار دو واژه شب و همسر، از واژه خانه نیز در قرآن کریم به "سکن:آرامش" تعبیر شده است اما نه هر خانه‌ای؛ که اگر هر خانه‌ای آرامش بخش بود نمی‌فرمود "مِنْ بُيُوتِكُمْ: از خانه‌هایتان". اما از منظر معماری، چه خانه‌ای آرامش بخش است؟ خانه‌ای که همچون دو عامل آرامش بخش دیگر (یعنی شب و همسر)، پوشاننده و به تعبیر قرآن کریم، لباس باشد. به این ترتیب که هرچه خانه پوشاننده‌تر باشد و حریم خصوصی انسان را بیشتر محافظت نماید، بیشتر می‌تواند مصداق "مِن بیوتکم سکنا" باشد. رمز اینکه انسانها در کلانشهرهای معاصر و مملو از آپارتمانهای عریان و فاقد حریم، غالبا در مقایسه با شهرهای سنتی و متشکل از خا‌نه‌های حریم‌مند و باصفایی که حیاطشان پر از عطر حیات و زندگی بود، به رغم افزایش آسایش، از آرامش کمتری بهره‌مند هستند را بایستی در همین مهم جستجو نمود. بر این اساس و با توجه به تناظر مفهومیِ سیدالّیالی و سیده نساءالعالین، می‌توان چنین گفت که سیدالبیوت و یا بهترینِ ابنیه مسکونی نیز خانه‌ای است که در کنار داشتن سایر ویژگی‌های لازم، هرچه بیشتر پوشاننده باشد تا مبتنی بر این پوشانندگی، بتواند حریم ساکنانش را بهتر حفظ کند و آرامش بیشتری را در دل هیاهوی شهر برای آنها مهیا کند. 🔹 اگر از خواندن این یادداشت بهره‌ای بردید استدعا دارم نگارنده را در این شبهای عزیز از دعای خیرتان محروم نفرمایید. انشاالله همه ما در سیدالّیالی، مشمول دعای خیر سیده نساءالعالمین باشیم. @baladetayyeb

معماران بقاع متبرکه در تطبیق با فلسفه زیارت، در آینه‌کاری‌های حرمهای مطهر غالبا از آینه‌‌های متشکل از قطعات هندسی متعدد و خُرد شده استفاده می‌کنند تا متناسب باشد با معنای زیارت و احساس حضور زیارت کننده نزد زیارت شونده: "حضور الزائر عند المزور". به نحوی که در این نوع آینه‌کاری، زائر هیچ تصویری از خود نمی‌بیند و هرچه می‌بیند حرمی است که متعلق به مزور است. اما در این تصویر بنگرید که معمار خوش ذوق حرم امام علی علیه‌ السلام حدود ۴۰۰ سال قبل در این آینه برخلاف سایر مکانها، از آینه کامل استفاده کرده است؛ مشهور است که شیخ بها وقتی این قسمت از حرم مطهر را می‌ساخت‎، روبروی ایوان طلا (باب الساعه) این آینه کامل را در ارتفاع تعبیه کرد تا زائران هنگام خروج، تصویر بارگاه را در این آینه کامل ببینند تا بستری باشد برای تداوم حضور زائر عندالمزور حتی به هنگام خروج از بارگاه. ایوان نجف عجب صفایی دارد حیدر بنگر چه بارگاهی دارد هرگز نشود ديده او نابينا هر كس كه بر اين بقعه نگاهی دارد @baladetayyeb