درباره شهرهای تهی از حکمت 🔸 اخیرا از قول یکی از حکما چنین شنیدم که قاجار برای انتخاب تهران به عنوان پایتخت از چندین منجّم مشورت گرفت و بعد از اطمینان از مناسب بودن موقعیت فیزیکی و جغرافیایی، آن را به عنوان پایتخت حکومت خود برگزید. برخلاف دوره معاصر که ساخت و سازها از حکمت تهی شده است، در معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی چه در مقیاس خُرد نظیر تعیین زمان ساخت یک منزل مسکونی و چه در مقیاس کلان نظیر انتخاب پایتخت و یا حتی تعیین تاریخ شروع ساخت یک میدان مهم شهری، بهره‌گیری از حکمت کاملاً رایج بوده است که در علومی نظیر علم نجوم بروز و ظهور داشت. 🔸 برای مثال بنابر برخی پژوهش‌ها، زمان دقیق شروع معماری ميدان نقش جهان اصفهان ساعت ۱۱:۲۲ پيش از ظهر روز ۱۸ صفر سال ۹۹۹ قمری (منطبق بر ۲۵ آذرماه یا بُرج قوس ۹۶۹ شمسی) بوده است. اما در این ساعت و این تاریخ چه سرّی نهفته بوده است که برای شروع احداث چنین میدان مهمی انتخاب شده است؟! 🔸 از آنجا كه در این لحظه، محور ميدان، هم‌راستا با زاویه سَمت خورشيد-زحل می‌گردد، دليل نجومی برای هم‌ترازیِ نظام‌مند معماری با اوضاع فلكی آسمانه‌اش بوده است. به نحوی که در این زمان و بر اساس قواعد علم نجوم، خورشيد در خانه دَهُم (به تعبیر منجّمان، وتد عاشر) و زحل در خانه چهارم (به تعبیر منجّمان، وتد رابع) است كه این وضعیت در «زایجه کیهان» نيز برقرار بوده و دليل خوبی برای بنانهادن بوده است. طبق قواعد تنجيم، خورشيد كوكب پادشاهان است و حضورش در دهم، دلالت بر حكومت می‌كند. زحل نيز كوكب عمارت و ساخت وساز و دیرپایی است و حضورش در چهارم، متناسب بوده است با ساخت میدانی شاهانه. فلذا زمان شروع معماریِ این میدان، بر این دو دلیل نجومی (یعنی حکومت و دیرپایی) استوار شده است. 🔸 حالا مقایسه بفرمایید با شهرهای معاصر که دیگر در آنها نه به علم نجوم در ساخت و سازها توجهی می‌شود و نه به علم طب و نه به هر نوع حکمت دیگری. از شهری که صفر تا صد آن صرفاً بر اساس مناسبات نظام سرمایه‌داری شکل بگیرد و حرف اول و آخر آن را فقط و فقط سوداگری و صرفه اقتصادی بزند چه انتظاری می‌رود؟ آیا میان انبوه مشکلات روحی و روانی شهروندانِ چنین کلانشهرهایی با تهی شدن این شهرها از هر نوع حکمت، هیچ رابطه‌ای برقرار نیست؟ @baladetayyeb

قم در مسیر تهرانیزه شدن؟! 🔸 کمیسیون ماده پنج قم در یکی از جدیدترین مصوبات خود در تصمیمی عجیب، عملا با انکار بافت تاریخی قم مصوب کرده است که از این به بعد، در سرتاسر بافت تاریخی، صرفا ۶۷۲ قطعه دارای ارزش تاریخی (البته تنها با فاصله یک ملک) حراست شوند. خب معنای این مصوبه چیست؟ معنایش آن است که به‌زودی باید منتظر افزایش شدید تراکم در بافت تاریخی و احداث ساختمان‌های چهار طبقه یا بیشتر در مجاورت بناهای ارزشمند تاریخی شهر قم باشیم آن هم تنها به فاصله یک ملک! تقریبا هیچ جای دنیا با بی‌توجهی به بافتهای ارزشمند تاریخی، اینطور ریشه خود را نمی‌زنند. بلکه برعکس، به شدت از آثار تمدنی و هویتی خود مراقبت می‌کنند؛ به نحوی که برخی کشورهای غربی چنان روی هویت خود حساسند که برای بافتهای با قدمت به مراتب کمتر، حفاظت به مراتب بیشتری را لحاظ می‌کنند. 🔸علاوه بر بحثهای هویتی، وجه دیگر این نوع مصوبات عجیب، تشدید برخی مشکلات زیست محیطی کلانشهرها نظیر بحران آلودگی هوا و ... است. قانون هوای پاک را ملاحظه فرموده‌اید؟ ماده ۲۱ این قانون تصریح کرده است که وزارت راه و شهرسازی موظف است مسائل زیست محیطی را در طرحهای جامع و تفصیلی شهرها لحاظ کند و ضوابط تراکم ساختمانی، متناسب با شرایط اقلیمی و معیارهای زیست محیطیِ مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست باشد و ضوابط پیوست سلامت نیز مورد تایید وزارت بهداشت باشد. از زمان تصویب این قانون حدود ۶ سال گذشته است اما سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت بهداشت، چقدر عملاً در تهیه طرحهای جامع و تفصیلی شهرها جدی گرفته می‌شوند؟ برفرض محال که جدی هم گرفته شوند، این طرحهای جامع و تفصیلی، بعد از تهیه و تصویب، چقدر عملاً مبنای توسعه شهرها هستند؟! 🔸 در چنین شرایطی که برخی مدیران اجرایی که گاها فاقد دانش لازم هستند و بعضا نیز با روابط سیاسی منصوب شده‌اند برای آینده کلانشهرها چنین تصمیمات شاذی می‌گیرند، چقدر امتداد تمدنی ما محتمل است و یا از سوی دیگر، چقدر حل مسائلی نظیر آلودگی هوای کلانشهرها میسر است؟ باتوجه به آنکه بسیاری از تحولات کالبدی کلانشهرها، نه نتیجه طرحهای جامع و تفصیلی، بلکه حاصل خروجی کمیسیون‌هایی نظیر کمیسیون ماده ۵ است آیا وقتش نرسیده که تا قبل از آنکه تتمّه هویتی و تمدنی شهرهایمان را به کلی به فنا بدهیم و تا قبل از آنکه با تراکم‌فروشی‌ها و بارگذاری‌های بیشتر، در سوگ تتمّه هوای پاک شهرهایمان بنشینیم، فکری اساسی برای این نوع کمیسیون‌ها کنیم که دائما با نقض اسناد بالادست، در حال شخم زدن شهرهایمان هستند؟ 🔸خدمت نهادهای نظارتی عرض می‌شود که حسب آمار مراجع ذیربط، سالیانه چندین هزار نفر در کلانشهرها صرفا به علت آلودگی هوا جان می‌سپارند؛ این آمار، فقط در تهران بیش از ۶۰۰۰ نفر در سال اعلام شده است! از این آمار دهشتناک دردتان نمی‌گیرد؟! توجه به مسائل هویتی و تمدنی پیشکش، حداقل باتوجه به ارتباط معنادار آلودگی هوا با افزایش تراکم کلانشهرها، برای جلوگیری از تضییع بیشتر حق‌الناس، عملکرد کمیسیونهایی نظیر ماده ۵ و ماده ۱۰۰ و ... که به مجرایی برای شهر فروشی‌های به ظاهر قانونی تبدیل شده‌اند زیر ذره‌بین قرار گیرد تا بیش از این به خاطر منافع اقلیت، حقوق عامه تضییع نشود. @baladetayyeb

تصمیم خوب هیات دولت بحمدالله در جلسه امروز هیات دولت، لایحه اخذ مالیات از معاملات مکرر مسکن (با سقف ۶۰ درصد و کف ۲۰ درصد) تصویب شد. انشاالله اگر این لایحه در عمل به خوبی اجرا شود و به سرنوشت قانون مالیات بر خانه‌های خالی دچار نشود، گام موثری برای مقابله با سوداگری و سفته بازی در زمینه مسکن خواهد بود و ضمن کنترل افزایش قیمت خانه‌ها حتی می‌تواند بر کنترل بازار اجاره نیز موثر باشد. @baladetayyeb

ظرف زمان، ظرف مکان و سرانه جرم 🔹 حسب آمار مراجع ذیربط، هرساله در ماه مبارک رمضان، آمار انواع جرم و جنایت اعم از سرقت و قتل و ... کاهش معناداری می‌یابد. این کاهش دلالت بر آن دارد که ظرف زمان، بر کنش‌ها و رفتارهای شهروندان کاملا موثر است. اما چیزی که اغلب از آن غافل هستیم این است که علاوه بر ظرف زمان، ظرف مکان هم بر رفتارهای شهروندان موثر است. به این معنا که سبک معماری و شهرسازی در افزایش و یا بالعکس، کاهش مواردی همچون سرقت و ناامنی و نزاع و حتی مواردی نظیر طلاق موثر است. قرآن کریم، تاثیر ظرف مکان بر خروجیِ آن مکان را چنین توصیف می‌فرماید: "وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا: سرزمین پاکیزه، گیاهش به فرمان پروردگار می‌روید امّا سرزمینهای بد طینت (و شوره‌زار)، جز گیاه ناچیز و بی‌ارزش، از آن نمی‌روید" (اعراف/۵۸). 🔹 دقت کرده‌اید که سرانه آسیب‌های اجتماعی در شهرهایی که تراکم منطقی‌تری دارند و شهرسازی آنها از هجوم بلندمرتبه‌سازی‌ها و شهرفروشی‌ها تا حدودی در امان مانده است در مقایسه با کلانشهرهای متراکم به مراتب کمتر است؟ مثلا سرانه سرقت در یزد را با تهران و یا کرج مقایسه بفرمایید و یا سرانه قتل در مناطق متراکم‌تر کلانشهرها را با مناطقی که در همان کلانشهر از تراکم کمتری برخوردارند مقایسه بفرمایید. 🔹 حالا سوالی که مطرح می‌شود این است که هزینه هر نزاع، قتل، سرقت، طلاق و ... برای حاکمیت چقدر است؟ آیا درآمدهای حاصل از تراکم‌افزایی، شهرفروشی و توسعه عمودی شهرها می‌تواند همه این هزینه‌های مادی و معنوی را پوشش دهد و آیا فارغ از مسائل فرهنگی، واقعا این سبک از شهرسازی برای ما از منظر اقتصادی به صرفه است؟ پس اگر این نوع شهرسازی نه توجیه فرهنگی دارد و نه صرفه اقتصادی، منافع چه افراد یا گروه‌هایی در میان است که اینقدر برای تحول در سیاستهای شهرسازی و تحقّق "بلد طیب" مقاومت می‌شود؟! @baladetayyeb

به بهانه عید سعید فطر: مستحبات لاکچری و کلانشهرهای معاصر 🔹استهلال، جستجوی هلال ماه در شب اول ماه قمری است که عملی مستحب و در مواردی واجب کفایی است. استهلال در لغت به معنای بلندکردن صدا است؛ به گفته شیخ مفید، هلال ماه را به این نام خوانده‌اند چراکه مردم به هنگام دیدن آن برای گفتن تکبیر صدای خود را بلند می‌کردند. برخی از عبادات نظیر شروع و پایان ماه رمضان، انجام برخی از مناسک حج و ... بر استهلال و تشخیص آغاز ماه‌های قمری مبتنی است: "يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاس: از تو درباره هلال‌های ماه می‌پرسند، بگو آنها وسیله تعیین اوقات برای مردم است" (بقره/۱۸۹). 🔹لازمه به جا آوردن این سنت مستحب، امکان رویت پذیری ماه است که در شهرهای سنتی به دلیل سبک شهرسازی، بدون صعوبت چندانی میسر بود. اما در کلانشهرهای معاصر به دو دلیل، این سنت مهم به فراموشی سپرده شده است؛ یکی به دلیل توسعه عمودی کلانشهرها که دامنه دید به آسمان را برای اغلب قریب به اتفاقات شهروندان کاملا محدود کرده است و دیگری به دلیل آلودگی هوای کلانشهرها (که آن هم محصول توسعه عمودی و تراکم زیاد شهرها است) که سبب شده تا حتی در مناطقی که دید به آسمان نیز وجود دارد رویت ماه به علت آلودگی هوا به سادگی میسر نباشد. لذا این مستحب که در سبک زندگی اسلامی از جمله سنتهای رایج بود، متاسفانه در سبک زندگی معاصر به فراموشی سپرده شده و صرفا منحصر به گروه‌های استهلال شده است که برای رویت ماه از شهرها خارج می‌شوند. 🔹 علاوه بر استهلال، مستحبات دیگری نظیر رویت ستارگان و آسمان و ... هم است که اینها نیز در کلانشهرهای معاصر به فراموشی سپرده شده‌اند‌. رحمت خدا بر مرحوم آیت الله حائری شیرازی که چنین فرمود: "زندگی آپارتمان نشینی اجازه نداده انسانها سالی یک بار هم به آسمان نگاه کنند... ندیدن آسمان، خیلی مضر است. یک نگاه به آسمان برای انسان کافی است که بداند این چیزهایی که برای خودش برداشته، باعث خجالت است. آسمان را گذاشته اند برای صفر کردن تعلقات... برای نجات انسان از تعلقات، یک نگاه معنادار به آسمان بس است". 🔹لذا سبک شهرسازی معاصر ما با این نوع شهرهای عمودی، متراکم و آلوده چنان کرده است که لازمه انجام این نوع مستحبات، مکنت مالی لازم جهت خروج از کلانشهرها و بیتوته در محیطهای غیر شهری شده است. اما آیا اینکه انجام چنین مستحباتی برای عموم شهروندان میسر نیست و انجام آنها نیازمند هزینه قابل توجه برای خروج از کلانشهرها شده است به معنای لاکچری شدن چنین مستحباتی نیست؟ اگر آری، لازم است بدانیم که لاکچری شدن چنین مستحباتی، محصول نظام سرمایه‌داری است. نظامی که ترجمان کالبدیِ اصول و مبانی خود را در کلانشهرهای متراکم و عمودی می‌بیند تا با انباشت هرچه بیشتر سرمایه در این نوع کلانشهرها، انتفاع اقلیت سرمایه‌دار از اکثریت جامعه را به حداکثر ممکن برساند. عید سعید فطر بر همه بندگان خوب خدا مبارکباد 🌹 https://eitaa.com/baladetayyeb

ورژن دیگری از زن، زندگی، آزادی صحبتهای مهم این خواهر دانشجو در دیدار رمضانی امسال دانشجویان با رهبر معظم انقلاب را بشنوید.بعد از اعتراض خانم پریچهر جنتی در دیدار دی‌ماه ۱۴۰۱، این دومین باری است که یک بانو در حضور رهبر معظم انقلاب، به مسئله احتکار زمین توسط مسئولان مربوطه اعتراض می‌کند و تقاضای بازنگری در سیاست‌های مسکن و شهرسازی برای آزاد شدن زنان از قفس‌های آپارتمانی را مطرح می‌کند. شورای محترم عالی شهرسازی! دو سوم از عمر دولت انقلابی گذشت، آیا وقتش نرسیده تا صدای اعتراض بانوان سرزمینمان را بشنوید و به احتکار خود خواسته زمین و تداوم سیاستهای اشتباه دولت‌های قبل در عرصه شهرسازی پایان بدهید؟! @baladetayyeb

این یادداشت که حدود ۱۰۰ روز قبل منتشر شد حاوی نکات قابل توجهی در تکمیل ویدئوی فوق است.

تابلوی ستایش پروردگار این تابلو، نمونه‌ای از هنر فاخر و مکتبی است که توسط هنرمند نامی کشورمان استاد فرشچیان و مبتنی بر آیه شریفه "یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْض" خلق شده است. برای تکمیل این اثر فاخر، یک سال و نیم وقت صرف شده است و مضمون اصلی آن، عبادت و شکرگزاری به درگاه خداوند است که در ابعاد ۱۰۱ سانتی‌متر در ۸۱ سانتی‌متر و با رنگ آکریلیک روی مقوا به تصویر کشیده شده است. ستایش پروردگار اثری است که تمام موجودات هستی اعم از انسان، جن، دیو، فرشته و حیوانات مختلف را در حال ستایش و تضرع به درگاه قدسی پروردگار با بیانی به غایت هنرمندانه به تصویر کشیده است. پی‌نوشت: نقاشی، خطاطی، موسیقی، معماری و ... ، زیرشاخه‌های مختلف هنر هستند که طی دهه‌های اخیر، تقریبا در همه آنها نمونه‌های متعددی از هنر مکتبی و با مضامین عالی خلق شده است به جز معماری که به علل مختلف، از قافله هنر مکتبی جا مانده است. باتوجه به اهمیت ویژه معماری در تکوین ظرف زندگی، تدبیر لازم برای جبران این جاماندگی ضرورت دارد. @baladetayyeb

به مناسبت روز معمار 🔹 در تقویم ما ایرانی‌ها، سوم اردیبهشت را به مناسبت سالروز بزرگداشت اعجوبه علم و ادب، مرحوم شیخ بهایی، روز معمار نامگذاری کرده‌اند. به لحاظ واژه‌شناسی، معمار برگرفته از ریشه عَمَرَ است و کسی است که به عمران و آبادانی زمین می‌پردازد. این وظیفه‌ای است که به تصریح قرآن کریم، بر عهده همه انسانها گذاشته شده است: "هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا: او شما را از زمین به وجود آورد و از شما خواست که در آن آبادانی کنید" (هود/۶۱). اما آیا هرکسی می‌تواند از عهده این وظیفه، یعنی معماری و آبادانی زمین به درستی برآید؟ 🔹 در حدیث نبوی چنین نقل شده است که "جُعِلَتْ‌ لى الأرضُ‌ مَسْجِدًا و طَهورًا"؛ لذا از منظر اسلامی، سرتاسر ارض که در قرآن، به معماری و آبادانی آن فرمان داده شده‌ایم، همچون مسجد محل عبادت است. به این معنا که در شهر اسلامی، عبادت منحصر به مسجد نیست و هر سوی چنین شهری، بایستی محملی باشد برای یاد و ذکر خدا: "فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّه: پس به هر سو رو کنید آنجا روی خداست" (بقره/۱۱۵). 🔹 حالا در تکمیل دو گزاره قبل، یعنی "هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا" و "جُعِلَتْ‌ لى الأرضُ‌ مَسْجِدًا و طَهورًا"، به این آیه شریفه عنایت بفرمایید: "إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّه: آباد کردن مساجد خدا فقط در صلاحیت کسانی است که به خدا و روز قیامت ایمان آورده و نماز را بر پا داشته و زکات پرداخته و جز از خدا نترسند" (توبه/۱۸). لذا گرچه همه انسان‌ها مامور به معماری و آبادانی زمین شده‌اند اما از آنجایی که از یک سو، سرتاسر زمین، همچون مسجد است و از سوی دیگر، فقط افرادی که مومن به خدا و روز جزا باشند صلاحیت معماری و آبادانی مساجد را دارند، لذا صرفا کسانی می‌توانند از عهده ماموریت معماری و آبادانی زمین برآیند که در کنار سایر ویژگی‌های لازم (اعم از مهارت و دانش و ...)، مومن به خدا و به معنای حقیقی کلمه، بنده او باشند: "وَ أَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّه". چنین کسی، معمار تراز اسلامی است و آثار او همچون شیخ بهایی، صلاحیت آن را می‌یابد که تا قرنها بر تارک تمدن اسلامی بدرخشد. روز معمار را خدمت همه معماران خوب سرزمینم تبریک و تهنیت عرض می‌کنم 🌹 @baladetayyeb

تصویری عجیب اما واقعی از شهرسازی ما؛ کجای دنیا با قوطی کبریت‌های سر به فلک کشیده اینطور به کوه‌خواری رسمیت می‌بخشند؟ آن هم در سرزمین پهناوری که هیچ مشکلی برای تامین زمین ندارد و مساحت همه کلانشهرها و شهرها و روستاهایش، مجموعا کمتر از ۱ درصد از وسعت سرزمین است! تاریخ درباره این نوع شهرسازی ما چه قضاوتی خواهد کرد؟! الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَاد: همان شهری که مانندش در شهرها ساخته نشده بود! (فجر/۸). ✍ دکتر محمد منان رئیسی @baladetayyeb

ماجرای شفای دست استاد فرشچیان را با بیان شیوای خود ایشان بشنوید و حظ ببرید. قطعا عنایت خاص اهل بیت علیهم‌السلام، منحصر به هنر طراحی و نقاشی نیست و در سایر هنرها اعم از معماری و سینما و ... نیز اگر هنر، مکتبی باشد و هنرمند، مکتبی عمل کند، باب الطاف خاص الهی به همین نحو گشوده خواهد شد. وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا: و كسانى كه در راه ما مجاهدت کنند، به يقين آنها را به راه‌هاى خویش هدایت می‌کنیم (عنکبوت/۶۹). @baladetayyeb

درباره جنسیت زدگی در هنر و معماری 🔹برنارد چومی (از مشهورترین معماران غربی)، در سال ۱۹۷۸ در مقاله‌ای با عنوان "The pleasure of architecture: لذت معماری"، با تشبیه لذت معماری به لذت جنسی، شأن این هنر متعالی را تا حد فرایندی غریزی تقلیل داد! البته این جنسیت زدگی در تمدن معاصر غرب، منحصر به معماری نیست و در آثار بسیاری دیگر از هنرمندان غربی نیز همین نوع مواجهه جنسی با هنر مشاهده می‌شود که شاهد آشکارش، انبوه محصولات هالیوود در عرصه سینما با محوریت سکس است؛ همانطور که محوریت غرایز جنسی در نقاشی، موسیقی، مجسمه‌سازی و سایر هنرهای معاصر غرب نیز انکارناپذیر است. 🔹 آنچه که چومی در مقاله لذت معماری بیان کرد، صرفا به نوشتارها محدود نماند و امتداد ایده او و امثال او را می‌توان در شهرهای عریان و پروژه‌های جنسیت زده مشاهده نمود. این تصویری از پروژه مسکونی مریلین مونرو در کشور کانادا است که به دلیل شباهت عجیب آن به انحناهای اندام زنانه مریلین مونرو (هنرپیشه و مدل معروف آمریکایی) به این نام مشهور شده است! 🔹 آنچه جای نگرانی دارد این است که بسیاری از مدیران ما که کوچکترین عریانی و جنسیت زدگی در هنرهایی نظیر سینما یا نقاشی را برنمی‌تابند، در زمینه معماری کمترین ادراک درستی ندارند و از این حقیقت غافلند که معماری امروز ما، امتداد همان عریانی و جنسیت زدگیِ غربی است که بهای سنگین این غفلت، واژگونگیِ سبک زندگی ما بوده است. بی‌دلیل نبوده که طبق برخی اسناد محرمانه، غربی‌ها از سالها قبل برای تغییر سبک معماری ما با هدف تضعیف فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه ما برنامه‌ریزی می‌کردند. @baladetayyeb

پدافند غیر عامل، صرفا منحصر به زلزله نیست و موارد دیگری نظیر طراحی ایمن برای مقابله با حوادثی نظیر آتش سوزی را نیز شامل می شود. در این ویدئو، آتش سوزی گسترده در این ساختمان بلندمرتبه را مشاهده و عنایت بفرمایید که از دلایل مهم گسترش آتش در بسیاری از ساختمانهای بلند، باد است زیرا با افزایش ارتفاع ساختمان، سرعت و قدرت باد نیز افزایش می‌یابد و به تبعش گسترش و انتقال آتش به سایر طبقات نیز با سرعت بیشتری همراه می‌شود. @baladetayyeb

بالاخره دم خروس بیرون زد! طی ماه‌های اخیر، بارها از طرف شهردار محترم تهران اعلام شد که در دوره ایشان حتی یک سانتی متر هم تراکم فروشی نشده است‌. اما بالاخره در گردهمایی اخیر شهرداران نواحی کلانشهر تهران، معاون شهرسازی شهرداری تهران ضمن اعتراف به تراکم فروشی، در جملاتی عجیب، این سیاست را به رونق تولید و تحقق شعار سال ربط داده است و عملا برای توجیه تراکم فروشی، از رهبر انقلاب هزینه کرده است. جهت اطلاع ایشان و سایر مدیران شهری، نظر صریح رهبر معظم انقلاب در خصوص ترا‌کم فروشی به شرح زیر تقدیم می‌شود: "چرا (این برجهای حاصل از تراکم فروشی) ساخته شده؟ چون این فضا و این تراکم فروخته شده است، به قول خود آقایان، تراکم را فروختند و فلان قدر درآمد داشته است! این واقعا دلیل درستی است؟! این پاسخ قابل قبولی است؟! شما وجدانتان، دینتان و احساستان این پاسخ را می‌پذیرد؟!" (۷۹/۴/۲۷). ضمنا جا دارد از مدیران محترم شهرداری تهران بپرسیم که اینطوری می‌خواهید شعارتان مبنی بر "تهران، کلانشهر الگوی جهان اسلام" را محقّق کنید؟! منظورتان از قرارگاه جهادی مسکن همین تراکم فروشی‌ها بود؟! درکتان از شهرسازی اسلامی همین است؟! آیا سایر کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی هم مانند شما برای رونق ساخت و ساز، تراکم می‌فروشند؟! آیا تنها راهی که برای جلوگیری از فرسودگی شهر به ذهنتان می‌رسد همین است؟! از اعتراف صادقانه مدیران شهرداری تهران ممنونم اما استدعا دارم دیگر برای توجیه این نوع کارهایشان نه از رهبری هزینه کنند و نه دم از اسلام و شعارهای اسلامی بزنند. خدا عاقبت همه ما را ختم به خیر کند. @baladetayyeb

همانندجویی وزنهای آوایی آیات قرآنی و وزنهای بصری معماری اسلامی هنرهای اسلامی اعم از معماری، نگارگری و ... بن‌مایه‌های مشترکی دارند که بسیاری از آنها را می‌توان در قرآن کریم به عنوان کتاب الهام بخش مسلمین همانندجویی نمود. به نحوی که توازنی که در ضرب‌آهنگ‌ برخی آیات مشاهده می‌شود در ریتمهای به کار رفته در برخی آثار معماری اسلامی، هنرهای صناعی و ... نیز قابل مشاهده است. برای مثال به ضرب‌آهنگ ۵ آیه ابتدایی سوره مرسلات عنایت بفرمایید: والْمُرْ‌سَلَات عُرْ‌فًا فالْعَاصِفَات عَصْفًا والنَّاشِرَ‌ات نَشْرً‌ا فالْفَارِ‌قَات فَرْ‌قًا فالْمُلْقِيَات ذِكْرً‌ا تعداد حروف آیات فوق دقیقا برابر و وزن عروضی آنها نیز دقیقا یکسان است: "مستفعلن فعولن". حالا به ادامه آیات عنایت بفرمایید؛ بعد از یک فاصله کوتاهِ دو آیه‌ای (شامل آیات ۶ و۷)، مجددا تکرار ریتمیک آوایی را در ۵ آیه بعد به شرح زیر شاهد هستیم: فإِذا النُّجومُ طُمسَت وإِذَا السَّمَاءُ فُرِ‌جت وَإِذَا الْجِبَالُ نُسفَت وإذَا الرُّ‌سُلُ أُقِّتَت لأَيِّ يوْمٍ أُجِّلَت اکنون به معماری مسجد جامع اصفهان در این تصویر دقت بفرمایید که ترجمانی است کالبدی برای ضرب‌آهنگ مجموع آیات فوق. به نحوی که در این تصویر نیز مشابه با نحوه تکرار ریتمیک وزنهای آواییِ آیات فوق، شاهد تکرار ریتمیک وزنهای بصریِ دو دسته از قوسهای پنجگانه‌ حول یک فاصله کوتاه، یعنی ایوان وسط نما هستیم. معنای این همانندجویی آن نیست که هنرمند، معمار یا نگارگر لزوما قصد تطبیق اثرش بر ضرب‌آهنگ‌های قرآنی را داشته، بلکه معنایش وجود بن‌مایه‌های مشترک در هنرهای اسلامی است. @baladetayyeb

مهم/ در این ویدئو ملاحظه بفرمایید که یکی از مدیران وزارت راه و شهرسازی در حضور یکی از نمایندگان مجلس اعتراف می‌کند که در نهضت ملی مسکن که زمینش رایگان است، مسکن ویلایی در مقایسه با مسکن آپارتمانی تا ۲۰ درصد ارزانتر پای مردم تمام می‌شود؛ مثلا اگر آورده مردم (با احتساب وام) برای ساخت مسکن ویلایی بایستی هشتصد میلیون تومان باشد، برای آپارتمان با همان متراژ بایستی یک میلیارد تومان بدهند، یعنی دویست میلیون تومان بیشتر! اما عجیب آنکه شورای عالی شهرسازی هنوز هم حاضر به تجدید نظر در سیاستهای اشتباه قبلی نیست و کماکان فقط در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر اجازه می‌دهند که نهضت ملی مسکن با الگوی ویلایی ساخته شود که جمعیت این شهرها فقط حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور است! بحثهای فرهنگی و اینکه آپارتمان نشینی سبک زندگی ما را نابود کرده است به کنار؛ اما از منظر اقتصادی، اینکه باوجود علم به گرانتر بودن آپارتمان، باز هم در این اوضاع اقتصادی، مردم را مجبور می‌کنند که هزینه بیشتری بپردازند و آپارتمان نشین شوند چه معنایی به جز اعتماد به سقف دوستان دارد؟! مجلس محترم، علما، اساتید، دلسوزان! آیا این نوع اجبار مردم به پرداخت هزینه بیشتر، اجحاف در حق این ملت نازنین نیست؟ آیا مملکت پهناور ما مشکل زمین دارد؟ در قبال این اجحاف به مردم هیچ وظیفه‌ای به جز سکوت نداریم؟! @baladetayyeb

خودکار به جز نوشتن، چه کاربرد دیگری می‌تواند داشته باشد؟! ببینید که پزشک جراحی که بعد از حدود سی سال دوباره با همکلاسی‌های سابقش به حضور معلمش مشرّف شده‌‌ است چه کاربرد جالبی برای خودکار ابداع کرده است. @baladetayyeb

امروز توفیق شد تا برای برنامه‌ای با موضوع معماری اسلامی، مهمان رادیو معارف باشم. چیزی که توجهم را جلب کرد، معماری ساختمان این رادیو بود که همانطور که در این تصویر، گوشه‌ای از آن را می‌بینید، کاملا متناسب با برنامه‌ها و محتوای معنوی این رادیو است. اینکه میان ظرف و مظروف (یعنی معماری ساختمان و محتوا و عملکرد آن ساختمان) ربط منطقی وجود داشته باشد نکته مهمی است که در معماری معاصر ما کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. @baladetayyeb

به بهانه داغ الداغی‌ها 🔹پرسه‌زن (به زبان فرانسوی فلانور: Flâneur‎) مفهومی است برگرفته از تمدن معاصر غرب. به علت استفاده اندیشمندانی نظیر بودلر، زیمل و ...، پرسه‌زن مفهومی مهم در شهر مدرن شد تا جایی که دریچه‌‌های جدید اما کثیفی در شهرسازی معاصر گشود. شخصیت پرسه‌زن که موجودی زیستنده در شهر مدرن است با یک هرچه بادا باد می‌زید، زیستی که ریشه‌ معرفتی‌اش در بنیان سست بی‌معرفتی‌ است. اما چقدر به شبکه‌های تو در توی پرورش چنین زیستنده‌هایی توجه داریم؟ شبکه‌هایی که محصول شهر و بلکه شرّ مدرنی هستند که با حریم‌زدایی از ساختار شهرهایمان، پلکیدن را نه تنها مذموم که مطلوب می‌آرایند تا در این وارونگی، برای پرسه‌زن هرچه پیش آید خوش آید حتی اگر آن پیش‌آمد، ریختن خون یک بی‌گناه باشد! 🔹 آنچه داغ الداغی‌ها را بر دلمان می‌نشاند بیش از آنکه چاقوی تیز پرسه‌زن باشد، تیزی و هاری شهری است که نظام کالبدی آن، بر بنیان شرّ مدرنیته‌ای بنا شده که مفاهیمی همچون عفت و غیرت، برایش بی‌معناست؛ در چنین شهر عریانی که با شکستن حریمها، محله‌هایش را در هم می‌شکند، غیرت و عفت از محالات است مگر برای الداغی‌هایی که داغی عشق عباس(ع) آنقدر در وجوشان جاری باشد که بر سستی شرّ مدرنیته غلبه کنند؛ و راز تداوم غیرت در داغی خون الداغی‌ها را باید روضه‌های روزانه و شبانه همین غایت غیرت بدانیم که جور شرهای شهرهایمان را به دوش می‌کشد. چند داغ دیگر بایستی بر دل مادران الداغی‌ها بنشیند تا بفهمیم که این چیز بی‌در و پیکر و عریانی که به تقلید از مدرنیته اسمش را شهر گذاشته‌ایم شرّ است؟! @baladetayyeb

🔹 از نکات مهم دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با معلمان، تذکر ایشان درباره مسیر فعلی آموزش‌ و پرورش بود که دانش آموزان را الزاما به‌ سمت دانشگاه هدایت می‌کند. در این ویدئو (که از خروجی‌های طرح پژوهشی با موضوع معماری مدارس ابتدایی ژاپن است) ملاحظه بفرمایید که در ژاپن چطور به بچه‌ها از همان سنین کودکی، مهارتهای مختلف زندگی را از سرو غذا و اداره کلاس گرفته تا پلیس مدرسه و حتی نظافت کامل مدرسه می‌آموزند تا هیچ دانش آموزی به اشتباه تصور نکند که حتما مقصدش بایستی دانشگاه باشد. این ویدئو مربوط به یکی از مدارس دولتی ژاپن است اما خوب است بدانیم که اغلب قریب به اتفاق مدارس ابتدایی ژاپن، دولتی هستند و همین سبک از تربیت کودکان در سایر مدارس ژاپن نیز قابل مشاهده است. به انعطاف بالای فضاهای آموزشی و مبلمان آنها عنایت بفرمایید که چطور ظرف چند دقیقه و توسط خود بچه‌ها، یک کلاس درس تبدیل به یک رستوران می‌شود! 🔹 نکته دیگر مورد تاکید رهبر انقلاب، لزوم طراحی نقشه راه برای تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پروش بود. آیا تاکنون به سهم فضا و معماری مدارس در تحقق این سند مهم اندیشیده‌ایم؟ فضای کالبدی مدارس موجود ما تا چه حد می‌تواند بستر مناسبی برای محتوای این سند و تحقق اصول آن باشد؟ اگر هر نوع آموزشی، فضای متناسب با خود را می‌طلبد آیا لازمه تحقق سند تحول، تحول در معماری مدارس ما برای ایجاد تناسب میان ظرف و مظروف در نظام آموزشی مدارس ما نیست؟ @baladetayyeb

یکی از موضوعات مطرح در عرفان اسلامی، علم حروف است که در زیرشاخه‌های مختلف هنرهای اسلامی تداوم یافته است. در برخی یادداشت‌های قبلی، به ارتباط حروف ابجد با معماری اسلامی اشاراتی شد. حالا در این ویدئوی دیدنی، راز ماندگاری موسیقی سریال امام علی(ع) و نقش حروف ابجد در آن را از زبان سازنده آن (استاد فرهاد فخرالدینی) بشنوید. ملاحظه بفرمایید که ایشان چطور این موسیقی فاخر را مبتنی بر نت نویسی عبدالقادر مراغه‌ای (شاعر و موسیقی‌دان قرن نهم هجری) و برپایه شعری که متعلق به زمان حضرت رسول(ص) بوده ارائه کرده است. @baladetayyeb

از "هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا" تا "كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِه" در مسئله عفاف و حجاب 🔹 واکنش اغلب ما به هنگام دیدن تصاویری همچون دو تصویر راست و چپ، از نوع "هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا" (زمر/۲۹) است به این معنا که با درک عدم تساوی میان این دو نوع پوشش، حجاب را تمجید و بدحجابی و بی‌حجابی را تقبیح می‌کنیم‌؛ اما چقدر در ورای "هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا"، به "كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِه" و رابطه زمینه‌ هر تصویر با پوشش موجود در آن تصویر نیز توجه داریم؟ 🔹 دلالت شهرسازانه "كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِه" (اسرا/۸۴) این است که در هم شکستن حریم محلات و لگدمال کردن حرمت خانه‌ها با انواع سیاستهای حریم‌زدا، همچون کاشت بادی است که محصولش، درو کردن طوفان حیازدایی است. حالا هم تا دیرتر نشده بایستی بدانیم که از شروط مهم بسامان کردن وضعیت عفاف و حجاب، اصلاح تدریجی نظام کالبدی شهرهایمان است؛ چراکه اگر عمیق‌تر بنگریم در پس "هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا"، "كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِه" را هم می‌بینیم؛ همان شاکله‌ای که به ما می‌فهماند که بی‌حجابی‌ها و بی‌عفتی‌های امروز، چیزی نیست جز تراوش شوریِ شرّی که نطفه‌اش را دیروز در کوزه شور شهرهایمان کاشته بودیم. @baladetayyeb

اسلام آمریکایی یعنی در همان حالی که عده‌ای از هموطنانت در ایران محتاج حداقلهای زندگی هستند خانه‌ لاکچری‌ات در کانادا پر از قاب‌های آیات قرآن و کتب مذهبی و نام مبارک علی(ع) باشد. به تصاویر فوق دقت بفرمایید. این هموطن، خانه‌اش را با قیمت ناقابل ۹.۵ میلیون دلار برای فروش گذاشته است، علی برکت الله! البته حق دارد چون خانه‌ای که ۸ اتاق خواب و ۱۲ حمام دارد بیش از اینها می‌ارزد! از این نوع خانه‌های لاکچری در ایران هم کم نداریم، خانه‌هایی که در و دیوارش پر از قاب علی ولی الله است، همان علی(ع) که شبها انبان به دوش می‌کشید تا مبادا در همسایگی‌اش مسلمانی گرسنه بخوابد؛ اما ساکنان چنین خانه‌هایی از علی(ع) اسمش را یاد گرفته‌اند و نه رسمش را. چون اسلام علی(ع) به تعبیر مرحوم امام خمینی اسلام ناب محمدی(ص) بود و نه اسلام رفاه و تجمل، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بی‌درد، اسلام مقدس‌نماها، اسلام نکبت و ذلت، اسلام پول و زور و در یک کلام اسلام امریکایی. خدایا پناه می‌برم به تو از این نوع مسلمانی؛ الهی لا تکلنی الی نفسی طـرفه عین ابدا. @baladetayyeb