سلام سلام خدمت همگی😍
عزیزان از این قسمت به بعد نگاره هایی هستن که باید برسی و تحلیلشون کنیم
لطفا همگی انشاءالله روی این نگاره ها مطالعه داشته باشن که در نشست های آتی حسابی با هم گپ بزنیم و رو نگاره ها صحبت کنیم
عنوان نگاره ها تو صفحه شماره۴۰ که قبل همین صفحه میشه اومده از عنوانش برای پیدا کردن مضمون و ادبیات اصلی نگاره میتونید کمک بگیرین
هر سوالی در روند مطالعاتتون داشتین در خدمتم
این که روی هر نگاره در مورد چه چیزهایی هم باید صحبت بشه تو پیام بعدی میارم
۱. نوع مضمون
۲. شرح مضمون
۳. ارتباط مضمون و تصویر
۴. برسی عناصر و کیفیات بصری تصویر
• آنالیز نقطه ، خط و سطح در نگاره
• آنالیز رنگها و صحبت درمورد کیفیتها و کنتراستهای رنگی و حتی اگر مقدور بود براتون درمورد فلسفه استفاده از این رنگ ها
• صحبت درمورد مشخصات عناصر انسانی، حیوانی ، گیاهی و معماری به اضافه آنالیز محل قرارگیری این عناصر
•صحبت درمورد کادربندی و جدولکشیها
•آنالیز و صحبت درمورد ترکیب بندی
۵. ارتباط برسیهای فرمی و تحلیل های مضمونی
۶. عزیزان مذهب هم لطفا اعلام آمادگی بفرمایین که روی تذهیبهای شاهنامه صحبت بشه
۷. اگر عزیزان خوشنویس هم در جمعمون قرار گرفتن که خط شاهنامه رو هم در یک جلسه برسی کنیم خیلی عالی میشه😍
برخـــــط خیمـــــه ۴
مجموعه نشست های مجازی
#تجربه_نگاری ۳
🔶 باحضور:
🔸 خانم مهشید رجائی
🔸 تصویرگر کتاب کودک و نوجوان- طراح شخصیت
🔷 موضوع گفتگو:
🔹 آشنایی تصویرسازان با نحوه قراردادنویسی با کارفرما
🔺 جمعه ۲۹ دی ماه
⏰ ساعـــت ۱۹
📌 شرکت در نشست:
🔺http://B2n.ir/Kheymeh_art
#برخط_خیمه
@barkhat_kheymeh | کانال بر خط خیمه
@kheymeh_school | مدرسه خیمه
@kheymeh_art | خیمه بانوان هنرمند هیأتی
🌐 وبگاه | ایتا | بله | تلگرام | اینستاگرام
برخـــــط خیمـــــه ۴
مجموعه نشست های مجازی
#تجربه_نگاری ۳
🔶 باحضور:
🔸 خانم مهشید رجائی
🔸 تصویرگر کتاب کودک و نوجوان- طراح شخصیت
🔷 موضوع گفتگو:
🔹 آشنایی تصویرسازان با نحوه قراردادنویسی با کارفرما
🔺 جمعه ۲۹ دی ماه
⏰ ساعـــت ۱۹
📌 شرکت در نشست:
🔺http://B2n.ir/Kheymeh_art
#برخط_خیمه
@barkhat_kheymeh | برخطخیمه
@kheymeh_school | مدرسه خیمه
@kheymeh_art | خیمه بانوان هنرمند هیأتی
🌐 وبگاه | ایتا | بله | تلگرام | اینستاگرام
May 11
♦️ پیوند نشست ضبط شدهی برخطخیمه ۴
🔺B2n.ir/barkhat.kheymeh4
🔆 آشنایی تصویرسازان با نحوه قراردادنویسی با کارفرما
🔅 خانم مهشید رجائی
⛔️ عکسبرداری از صفحه قرارداد به منظور استفادهی شخصی ممنوع است و مدرس رضایت ندارد. ⛔️
#تجربه_نگاری۳
@barkhat_kheymeh | برخط خیمه
@kheymeh_school | مدرسه خیمه
@kheymeh_art | خیمه بانوان هنرمند هیأتی
برخـــــط خیمـــــه ۵
مجموعه نشست های مجازی
#نقد_بررسی_۱
🔶 باحضور:
🔸 استاد صابر شیخرضایی
🔸 داور رویداد شهیدالقدس
🔷 موضوع گفتگو:
🔹 نقد و بررسی آثار تولید شده در رویداد شهیدالقدس _ کرمان
🔺 پنجشنبه ۲۶ بهمن ماه
⏰ ساعـــت ۱۶
📌 شرکت در نشست:
🔺http://B2n.ir/Kheymeh_art
#برخط_خیمه
@barkhat_kheymeh | برخط خیمه
@kheymeh_school | مدرسه خیمه
@kheymeh_art | خیمه بانوان هنرمند هیأتی
🌐 وبگاه | ایتا | بله | تلگرام | اینستاگرام
برخـــــط خیمـــــه ۶
مجموعه نشست های مجازی
#نقد_بررسی_۳
🔶 باحضور:
🔸 خانم زهرا نوریان
🔸 خانم زهرا محمدی
🔸 اعضای کارگروه نگارگری خیمه
🔷 موضوع گفتگو:
🔹 جایگاه اسطوره شناسی اژدها در فرهنگ ایرانی و نقاشی ایرانی (نگارگری)
🔺 دوشنبه ۲۰ فروردین ماه
⏰ ساعـــت ۱۵
📌 شرکت در نشست:
🔺http://B2n.ir/Kheymeh_art
#برخط_خیمه
@barkhat_kheymeh | برخط خیمه
@kheymeh_school | مدرسه خیمه
@kheymeh_art | خیمه بانوان هنرمند هیأتی
🌐 وبگاه | ایتا | بله | تلگرام | اینستاگرام
⭕️ کلیات مباحث:
۱. اهداف برنامه
۲. ارتباط انتخاب موضوع با نام سال در گاهشماری دوازده حیوانی
۳. تعریف اسطوره و جایگاه آن برای تولید اثر هنرمندان
۴. ظهور اژدها در نگارگری ایران
۵. اژدها در فرهنگ و ادبیات ایران
۶. نمونه آثار از حضور اژدها در نگارگری
۷. برسی تفاوتهای نقشمایه اژدهای ایرانی با اژدهای چینی و اروپایی
1️⃣ اهداف برنامه
این برنامه مقدمهای هست برای آشنایی با نقشمایه اژدها در فرهنگ و نقاشی ایرانی
برای مخاطبان: نگارگر و نقاش، گرافیست و تصویرساز
در جهت تولید آثاری درجهت پیوند نماد سال جدید و مسائل روز
برای تولید آثار دو کارگاه عملی در حوزههنری اصفهان به صورت حضوری برگزار میشود.
2️⃣ ارتباط انتخاب موضوع با نام سال در گاهشماری دوازده حیوانی
انسان به جهت برنامه ریزی صحیح و دقیق و بهرهمندی حداکثری از دوران حیات خویش به فکر تولید ابزاری افتاد که بعد به عنوان تقویم یا گاهشمار از اون یاد شده.
گاهشمارها با تدبر در حرکت و استقرار سیارات و ستارگان تنظیم شدند.
گاهشمارها انواع مختلفی دارند که یکی از این گاهشمارها ، گاهشمار دوازده حیوانی هست که نامهای دیگری چون تقویم مغولی، خطایی، قیچاقی، ایغوری و ترکی نیز دارد.
به کارگیری این تقویم هم از دورهی سلطهی مغولان و عصر صفوی ، در بخشهایی از جهان از جمله چین، ترکمنستان شرقی و ایران رایج شد.
متناسب با این گاهشمار سال جدید با عنوان اژدها/ نهنگ یادشده که به جهت حضور نقشمایهی اژدها در نگارگری ، برگزاری این نشست و در ادامهی اون کارگاه تولید آثار رو مفید دانستیم.
در این نشست ابتدا به جهت حضور اژدها در ادبیات اسطورهای ، در ارتباط با معنا و مفهوم اسطور صحبت میکنیم و در ادامه با بیان مبداء ظهور نقش اژدها در نگارههای ایرانی و در ادامه حضور آن در ادبیات و فرهنگ ایرانی ، تعدادی از نگارههای ایرانی که از این نقشمایه در آنها استفاده شده رو مشق بصری میکنیم و در نهایت ، در مورد تفاوتهای نقشمایهی اژدهای ایرانی با اژدها در دیگر فرهنگها ، مباحث رو جمع بندی میکنیم و برای ایده یابی در جهت تولید آثار صحبت میکنیم.
3️⃣ تعریف اسطوره و جایگاه آن در تولید آثار هنرمندان
در جهت دریافت معنی اسطوره، تعاریف متعددی آمده، اما با نگاهی جمعی به این دیدگاهها متوجه میشیم که مفهوم اسطوره، چهار جنبه دارد:
۱. رویدادی افسانهای و سنتی دربارهی موجودی فوق بشری
۲. داستانی دربارهی حوادثی که فاقد توجیه طبیعی و منطقی باشد
۳. اعتقادی غیر قابل اثبات که صرفا به خاطر جنبهی رمز آمیز و فوق بشری آن پذیرفته شده و درستی و نادرستی آن مورد چون و چرا قرار نگرفته
۴. هرگونه داستان یا فکر ساختگی و تخیلی درباره اشخاص یا حوادث استثنائی و فوق طبیعی
با دقت در این تعارف میتوانیم به این مشترکات برسیم که:
۱. اسطوره با حقایق در ارتباط است
۲. اسطوره میتواند توجیه کننده آرزوهای ناخودآگاه و امیال انسانی باشد
۳. اساطیر دارای ساختار واحد و مشترک اند و تولیداتی همسان از اذهان همانند هستند.
۴. اسطور تاثیرگذار و دارای نفوذ محسوس و مشهود هست.
با توجه به این چهار ویژگی این تعریف کلی دریافت میشود که:
اسطوره یک حقیقت ذهنی بشری است که در طول سالیان گذشته از آغاز تا کنون به اشکال مختلف نمایانده شدهاند و دارای تاثیر محسوس، قابل درک و مشهود هستند.
از آنجایی که مخاطب اصلی ترین عنصر یک فرایند ارتباطی است و خالقان اثر و پیام (که میتوانند هنرمندان باشند) در کنار اهداف مختلفشان از تولید اثر به تاثیر گذاری و تحت تاثیر قرار دادن مخاطب خودشون فکر میکنند.
در اینجا دو نکتهی مهم وجود دارد:
۱. این که خالق پیام و اثر میخواهد در انتقال مفاهیم ، روی مخاطب خود اثر گذار باشد
۲. با پیام و اثر خود روی طیف بیشتری از مخاطبان اثر گذار باشد.
برای پاسخ به این دو مهم، ارتباط با اسطورهها و کهن الگوهای یک جامعه با توجه به مشخصاتی که از مفهوم اسطوره بیان کردیم میتواند تاثیرگذاری بر مخاطب را افزایش دهد.
4️⃣ ظهور اژدها در نگارگری ایران
اژدها یکی از عناصری که در ادبیات اسطورهای حضور دارد.
به جهت پیوندی که ادبیات فارسی با نقاشی ایرانی دارد، نقش مایهی اژدها از ادبیات به نقاشی وارد میشود.
قدمت حضور اژدها در ادبیات به قبل از میلاد بر میگردد و اثاری مانند جام حسنلو گویای این مطلب است.
اما به طور خاص اولین تصاویر اژدها در نگارگری را به سدهی هشتم هجری نسبت میدهند؛ زمانی که نقاشی ایران متاثر از نقاشی چینی بوده.
5️⃣ مفهوم اژدها در ادبیات
■ نماد
بر اساس تعاریف و تقسیمی که از واژهی نماد گرفته میشود؛ اژدها در ردهی نمادهای خاص و جهانی فروم و یا نماد های فرهنگی و طبیعی یونگ قرار میگیرد و طبق آنچه که واحد دوست مطرح کرده؛ اژدها واسطهی میان روشنایی و تاریکی است و به عنوان یک نماد امکانات خیر و شر ، هر دو در او نهفته است و جنبهای دو سویه دارد. گاهی در قالب عصای موسی ظاهر میشود و به کمک فرستادهی خدا میشتابد و گاهی نیز در چهرهی اهریمن و غارتگر ، پهلوانان پارسی را به جنگ میطلبد.
با توجه به معنای لغوی اژدها و استعارات و تشبیهاتی که در خصوص آن به کار برده شده است؛ در مییابیم که حتی از نظر لغوی نیز اژدها دارای مفاهیم خیر و شر توأمان می باشد.
این حیوان شگرف مارسان، نگهبان گنج است، در غارها، چاهها، سرچشمهی آبها و بر سر گنجهاست.
با کشتن او قهرمان به گنج میرسد و در صورت مغلوب شدن، زندگی را از دست میدهد.
میتواند رمز موانعی باشد که راه را بر حیات جنبش آدمی میبندد، از قبیل عقدهها، مشکلات خانوادگی و وحشتهای خیالی، در محافظت از اندامهای جنسی، نگهبانی میکند و قهرمان میتواند با غلبه بر او به حیاط سالم جنسی و نعمتهای زندگانی جنسی برسد.
همچنین اژدها میتواند نماد یا رمز محظوراتی باشد که مانع از هماهنگی و پیوند متعارف ناخودآگاهی و خودآگاهی هستند، در این صورت بر دروازههای ناخودآگاهی میخوابد و اینبار انسان با غلبه بر او، از قیود زندگی خودآگاه و سطحی و وابستگیهای مادی میرهد و به کشف ناخودآگاهی که گنجهای بی پایان و پر بهاییاند دست یابد.
اژدها در مبارزهی حضرت موسی با مارهای جادوئی فرعون و در نبرد با پهلوانان اساطیری و در هیبت درویش و عارف و مَرکب، ابعاد جالب و قابل توجه دیگری از معنا پیدا میکند.
●اژدها در متون کهن:
_ اوستا
_ کلیله و دمنه
_ اسرار التوحید
_ تذکرة الاولیاء
_ خمسهی نظامی گنجوی
_ مثنوی معنوی
_ حدیقه الحقیقه
_ داراب نامه
_ عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات
_ گرشاسب نامه
_ شاهنامه
_ افسانههای عامیانهی ایران
باتوجه به روایات و حکایاتی که در متون کهن نیز موجود است؛ میتوان نقشی دو سویه از لحاظ اهورایی و اهریمنی برای اژدها قائل شد.
■ نقش اژدها در مواردی غیر از نگارگری
● نقش اژدها بر اشیاء
● نقش اژدها در ابنیه
مشابه نقش اژدها در ابنیه و ظروف ، در بسیاری از تصاویر مشابه در نگارگری دیده میشود.
ظروف فرش و پارچه هایی که دارای تصویر اژدها میباشند، یا جنبهی تزیینی دارند و یا جنبهی کاربردی و نقش اژدها در آنان، اکثراً متأثر از خاور دور( چین ) و معدودی نیز متاثر از هند میباشد، حتی در بعضی موارد، تصویر این جانور اسطوره ای در کنار نام ائمه و اسم اعظم خداوند بر روی ظروف مورد استفاده در اماکن مذهبی دیده می شود. همچنین به نقوشی از اژدها در اماکن خاص بر می خوریم مانند: کاخ گلستان و معبد داش کسن این معبد با این که مربوط به قبل از اسلام بوده است؛ کاربرد خود را به عنوان یک مکان مقدس حتی بعد از گرویدن شاهان ایلخانی به اسلام حفظ کرده است و نقش اژدهای حک شده بر روی دیوارهای این معبد بسیار متأثر از چین می باشد. در کاخ گلستان ،نیز برای اولین بار با تصویر اژدهای بالدار روبه رو میشویم که نماد نگهبانی و محافظ از تخت پادشاهی در چین است.
6️⃣ حضور اژدها در نگارگری
نگارههای ایران بر اساس حضور اژدها در آنها به سه دسته تقسیم میشوند:
۱. نگارههای اژدها کشی پهلوانان پارسی
_ نگارههای نبرد رستم و اژدها
_ نگارههای نبرد گشتاسب و اژدها
_ نگارههای نبرد بهرام گور و اژدها
_ نگارههای نبرد اسفندیار و اژدها
روایات متعدد افسانهی اژدها کشی را در ایران میتوان به سه گونهی مهم گروه بندی کرد:
۱. گونهی اساطیری
محتوای دینی و آئینی دارد و اغلب با رویدادهای کیهانی و معتقدات مربوط به آفرینش و رستاخیز مرتبط است و بیشتر در مورد جنگ ایزدان با اژدها میباشد.
۲. گونهی افسانهای/حماسهای
علت این که این وجه اسطورهای را ، افسانهای/ حماسی مینامیم این است که روایات کهن به ویژه در اوستا، رنگ اساطیری دارد، در حالی که در شاهنامه آرایش کاملا حماسی به خود گرفته و در اثر یک گرایش عمدی بعدها به صورت تاریخ بازگو شده است.
در این روایات ، اژدها ، دختران و زنان، مردمان و دامها را میرباید و آب را بر مردم زمین میبندد، باعث خشکسالی و بیداد و آشوب میشود و در نهایت توسط پهلوانی که در میان جنگل ، کوه و یا مردمان بیگانه و شبانان بزرگ شده و یا جانوری او را دایگی میکند، کشته میشود. پهلوان برنا با این اژدها کشی، بانویی را که در بند اژدها بوده ، می رهاند و یا به عنوان پاداش با دختر شاه ازدواج میکند و خود شاه میشود.
ستیز پهلوان با اژدها در اینگونه روایات ، به دلیل نیک خواهی برای بندگان و یاری دادن مردم است که هر دو اوصاف ایزدی دارد.
سبعیت و وحشت انگیزی اژدها لاجرم داستان هایی را از اژدها بوجود می آورد که هدف همه ی آنها کشتن اژدها است برخی عقیده داشتند که اژدها نمی میرد مگر به وسیله ی برادر و خواهری که همان ماه و خورشید باشند که کنایه ای از گذشت زمان است.
برخی ستیز فیل و پلنگ و گیاهان و هزارپایان را با اژدهایان نمودار مبارزه موجودات طبیعت جز انسان با اژدها گرفتهاند و بعضی مبارزه با اژدهایان را به قهرمانان و قدیسان نسبت داده اند که هر یک سلاحهای خاص و شیوههای ویژه خود را دارند.
۳. گونهی داستانی یا قصهای
بیشتر مربوط به داستانهای عامیانه یا معاصر ایران میباشد که گونهای از این داستانها در سری کتابهای " فرهنگهای افسانهی مردم ایران" ذکر شده و همچنین نویسندگان معاصر ، چون احمد شاملو با داستان "غول اژدها" و صمد بهرنگی با داستان "تلخون" گونهی داستانی یا قصهای اژدها کشی را به تصویر کشیده اند.
۲. نگارههای موجودات دیگر در چهرهی اژدها
_ نگارههای انسان اژدها گونه (فریدون)
_ انگارههای اسب اژدها گونه (مرکب ماهان)
۳. نگارههای اژدها در افسانههای مذهبی
_ نگارههای نبرد حضرت علی(ع) با اژدها
_ نگارههای حضرت موسی با اژدها
۴. نگارههای انسان با اژدها
جایگاه اسطوره شناسی اژدها در فرهنگ و نقاشی ایرانی.pdf
5.41M
اشتراک گذاری توسط تبدیلکننده عکس به PDF آسان و رایگان: https://play.google.com/store/apps/details?id=imagetopdf.pdfconverter.jpgtopdf.pdfeditor