🔺 روز انقطاع وحی ✅ «... إنّا للّه و إنّا إلیه راجعون، إنّا للّه و إنّا إلیه راجعون، إنّا للّه و إنّا إلیه راجعون، أُصِبنا بک یا حبیب قلوبنا، فما أعظَمَ المصیبةَ بک، حیث انقطع عنّا الوحي و حیث فقدناک، فإنّا للّه و إنّا إلیه راجعون ...» 🔸 روي عن علي أمیرالمؤمنین علیه السلام: أنّه قیل له: هل عندکم شيء من الوحي؟ قال علیه السلام: لا و الذي فلق الحبّة و برأ النسمة إلّا أن یعطي اللّه عبدا فهما في کتابه». (المیزان، ج 3، ص 71) 🔹 علامه طباطبایی رحمه الله تعالی از این روایت خیلی خوششان آمده، فرموده‌اند: این حدیث از غرر احادیث است؛ و کمترین مدلول این روایت این است که این همه معارف شگفت انگیز و محیّر العقول که از مقام علمی امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است، از قرآن کریم گرفته شده است! 🔰 کل نهج البلاغه از قرآن است، حضرت زهرا سلام الله علیها همه معارف دین را در خطبه فدکیه از قرآن نقل کرده‌اند، تمام کلمات امام حسین علیه السلام از مدینه تا کربلا قرآن است، خطبه های حضرت زینب سلام الله علیها از قرآن است.

🔺 قضا و قدر الاهی ✅ «عن أبي الحسن علي ّ بن موسی الرضا: ثمانیة أشیاء لا تکون إلّا بقضاء اللّه و قَدَره: النوم و الیقظة، و القوّة و الضعف، و الصحّة و المرض، و الموت و الحیاة» (بحار، ج 5، ب 3، ح 17) 🔹 آيةالله ستوده رحمه الله تعالی می‌فرمودند: پزشکان به یک کسی گفته بودند: شما یک هفته دیگر زنده ای، ولی 25 سال زنده ماند؛ به دیگری گفته بودند: شما 25 سال دیگر زنده ای، یک هفته بعد مُرد. پس خدا همه کاره است و اگر او بخواهد ما نمیتوانیم اراده کنیم، بلکه تا وقتی او بخواهد ما میتوانیم اراده کنیم. 🔸 دعا برای خواب رفتن: «سبحان ذي الشأن، دائمِ السلطان، عظیم ِ البرهان؛ کلُّ یومٍ هو في شَأن. یا مُشبِعَ البطونِ الجائعة! یا کاسِيَ الجنوب العاریة! یا مُنَوِّمَ العیونِ الساهرة! یا مسکِّنَ العُروقِ الضاربة! سَکِّن عُروقِيَ الضاربة، و اء°ذَن° لِعَینِي نومًا عاجلًا».

🔺 از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 🔹 روایت: یتیمان را نوازش کنید و غریبان را گرامی بدارید؛ من در کودکی به درد یتیمی مبتلا شدم و در بزرگی به رنج غریبی گرفتار گشتم. 🔸 روایت: هر کس یتیمی را سرپرستی کرده، پرورش دهد و در عرصه زندگی مستقل نماید، در آخرت با من در یک درجه خواهد بود. 🔰 قبل از تولد° پدر، در سن6 سالگی مادر، و در سن 8 سالگی پدربزرگ خود را از دست دادند. غمخوار دردمندان و محرومان باید خود درد کشیده باشد.

🔺 برخورد رسول خدا _صلّی اللّه علیه و آله و سلم_ با همسر 🔹 رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلم کسانی را که ازدواج را فقط وسیله لذت جویی قرار میدهند لعن فرموده‌اند. 🔸 حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلم هیچگونه خشونت اخلاقی نداشتند، مخصوصا در مورد زنان. نهایت رفق و مدارا را به کار می‌بردند، و تندخویی و بدزبانیِ همسرانشان را تحمل می‌نمودند؛ بعد از گرفتن غنائم جنگیِ یهودیان، وقتی عایشه و حفصه تقاضای زر و زیور کردند، تنها به اعراض و کناره گیری از آندو تا یک ماه اکتفا کردند؛ تا اینکه آیه نازل شد: زنانت را مخیّر کن که یا افزون طلبی را ترک کنند و قانع باشند و یا اینکه اگر ثروت دنیا را بر تو ترجیح می‌دهند مهریه آنها را کامل بدهی و از آنان جدا شوی. 🔰 روایت: همه مردم دارای خصلتهای خوب و بد هستند. مرد نباید تنها جنبه های ناپسند همسرش را در نظر بگیرد و همسر خود را ترک کند، زیرا هر وقت یک خصلتِ او سبب نارضایتی مرد می‌شود، خُلق دیگرش سبب خشنودی او می‌گردد. این دو را باید با هم به حساب آورد.

🔺 نظافت و حیای رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلم 🔸 روایت: از کودکی بسیار به پاکیزگی بدن و لباس علاقه داشتند و در نظافت بدن و لباس بی نظیر بودند. روزانه چند بار، و مخصوصا شبها پیش از خواب و پس از بیداری، دندانهای مبارک را با دقت مسواک می‌زدند. 🔹 روایت: در میان جمع بشاش و گشاده رو بودند و در خلوت محزون و متفکر. آرام و شمرده صحبت می‌کردند و سخن کسی را قطع نمی کردند، و با هر کسی طوری رفتار میکردند که خیال میکرد هیچکس نزد حضرتش محبوب تر از او نیست. معمولا چشمهایشان بر زمین دوخته بود. اگر از کسی ناراحت می‌شدند در چهره شان آشکار میشد ولی به زبان نمی آوردند.

🔺 علوم غریبه و رأس العلم ✅ عن ابن عباس رحمه اللّه تعالی قال: جاء أعرابيّ إلی النبي ّصلّی اللّه علیه و آله و سلم فقال: یا رسول اللّه! علِّمني من غرائب العلم. قال صلّی اللّه علیه و آله و سلم: ما صنعت َ في رأس العلم حتّی تسأل عن غرائبه؟! قال الرجل: ما رأس العلم یا رسول اللّه؟ قال صلّی اللّه علیه و آله و سلم: معرفة اللّه حقَّ معرفته. قال الأعرابي: و ما معرفة اللّه حقَّ معرفته؟ قال صلّی اللّه علیه و آله و سلم: تعرفه بلا مثل و لا شبه و لا نِد ّ [حتی أشرف مخلوقات]، و أنّه واحدٌ أحدٌ ظاهر ٌ باطنٌ أوّلُ آخِرٌ، لا کفو له و لا نظیر؛ فذلک حقُّ معرفته. 🔸 این جوامع الکلم است، که در چند کلمه همه چیز را فرموده‌اند؛ هزار سال گذشت تا اینکه این اوصاف پروردگار را تا حدودی فهمیدند. 🔹 باید این روایت را برای کسانی خواند که به دنبال علوم غریبه هستند.

🔺 إحصاء أسماء اللّه تعالی 🔹 کتاب علم الیقین از فیض کاشانی رحمه اللّه تعالی: راه رسیدن به بهشت، احصاء 99 اسم خداوند است. 🔸 احصاء یعنی تخلّق به این اسماء. علامه طباطبائی رحمه اللّه تعالی در المیزان می‌فرماید: اسم اعظم همین احصاء است نه لفظ. به سبب همین احصاء است که خدا چشم و دست و گوش او میشود و در بهشت به هرچه بخواهد، اگر بگوئید بشو میشود. البته هر کسی در حد خودش. 🔰 باید همانطور که خودمان برای خودمان _به علم حضوری_ مکشوف هستیم، خدا هم برای ما مکشوف شود.

🔺 حقیقت تعلیم أسماء اللّه تعالی 🔸 تخلق عبد به اسماء خداوند، همان حقیقت (و علّم آدم الأسماء کلّها) است. 🔹 تخلق به اسم «اللّه»: تألّه و عشق به خدای متعال؛ و ابتدا خود و سپس هر چیز غیر خدا را هالک دیدن.

🔺 تخلق به اسم «الرحمن» و «الرحیم» 🔹 «الرحمن»: رحم به بندگان خداوند (پس هیچوقت به طور خاص کسی را لعن نکند بلکه به طور کلی بگوید: مَن صلّیتَ فصلاتي علیه، و مَن لعَنتَ فلعنتي علیه؛ و اما در موارد جزیی تنها هدایت و رحمت را برای فرد طلب کند) و هر گناهی را از هر کسی سر زد، برای خودش مصیبت ببیند و تمام تلاشش را بکند تا آن را زائل کند و لو با الگو شدن عملی. از آيةالله العظمی بهجت رضوان الله تعالی علیه پرسیدم: چه مقدار واجب است فرزندانمان را تربیت کنیم؟ فرمود: به اندازه امر به معروف و نهی از منکر. 🔸 «الرحیم»: رحمت به فقراء با مال یا آبرو یا دعا یا ... .

🔺 زهد در ابیات منقول از امام یازدهم أبامحمّد الحسن بن عليّ الزکيّ العسکری علیهما السلام 🔹 خیلی از این ابیات خوشم آمد: 🌼 «لَکَسرةٌ من خسیس الخبز تشبعني» تکه نانی ساده سیرم میکند «و شربة من قراح الماء تکفیني» و جرعه آبی در پیاله برایم کافیست 🌸 «و طمرة من رقیق الثوب تسترني» قطعه کهنه از لباس ساده میپوشاندم «حیًّا؛ و إن متُّ فإنّ تکفیني لیکفیني» اگر زنده باشم؛ و اما اگر بمیرم همان لباس برای کفن کردنم کافیست

🔺 معیار تخلّق به اسم «المَلِک»: 🔹 انسان باید پادشاه شهوت و غضب و هوای نفسش شود، به طوری که آنها از او اطاعت کنند نه او از آنها؛ 🔸 اگر این ضمیمه شود به احتیاج مردم به او، نه او به مردم، میشود پیامبر و در مرتبه بعدی: از علمای ربّانی که ورثة الأنبیاء هستند.

🔺 تخلّق به اسم «القدّوس» 🔹 علوم ما باید منزّه باشد از معلومات و ادراکات دنیایی و حیوانی، و در مقابل باید به علوم و ادراکات الاهی نظر داشته باشیم. همچنین اراده ما باید از امور مربوط به بدن منزّه باشد مگر برای رضایت خدا بلکه اراده ما از توجه به بهشت هم باید منزّه باشد. 🔸 امام سجاد علیه السلام به خداوند متعال عرض میکنند: «یا نعیمي و جنّتي! و یا دنیاي َ و آخرتي». علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه می‌فرمود: اگر بهشت شیرین است، بهشت آفرین شیرینتر است. در حدیث معراج آمده است: باید همّ را واحد کرد. عارفی گفته بود: باید هر کاری میکنی یک مارک «اللّه» روی آن بزنی.

🔺 دوام ذکر 🔹 اگر میخواهی این درسها در ایمان تو تأثیر بگذارد و بشود: «العلم نور یقذفه اللّه في قلب من یشاء»، در حین درس و غیر درس در حال ذکر باش. 🔸 از وقتی سوره نصر نازل شد رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلم در هر نشست و برخاستی این ذکر را می‌فرمودند: «سبحان اللّه و بحمده، أستغفر اللّه و أتوب إلیه». این ذکر خوبی است، داشته باشید البته باید مداوم باشد.

🔺 ادامه دوام ذکر 🔹 یک بار خدمت علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه عرض کردم: آقا! در مورد ذکر برای ما صحبت بفرمایید. چند آیه را ذکر فرمودند: 🌸 (و لا تکن من الغافلین)، یعنی هیچ لحظه ای از غافلان مباش. 🌺 (یسبّحون اللیل و النهار لا یفترون)، ذکر هم نهانی باشد و هم دائمی، گرچه طوری نیست اگر گاهی آشکار شود. انسان باید بالاتر ملائکه باشد، آنها از ذکر خسته نمیشوند، پس ما هم نباید خسته شویم. وقتی محتضر میخواهد یک «لا إله إلّا اللّه» بگوید، نمی‌تواند؛ ما که میتوانیم هزاران بار بگوییم نباید کوتاهی کنیم.

🔺 حد اعتدال 👌 حد اعتدال در صفات اخلاقی مطلوب است، ولی همین حد اعتدال هم مراتب دارد؛ مرتبه نهایی اش پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلم هستند.

🔺 الفکر ثمّ الذکر 🔸 بعضی دنبال ذکر هستند، در حالی که باید دنبال فکر باشند. تا فکر نباشد، ذکر به درد نمیخورد. در روایت آمده است: تعریف کسی را نزد امام علیه السلام میکردند که سجده های طولانی دارد و...؛ امام علیه السلام فرمودند: عقلش چقدر است؟

🔺 اولین گام در تربیت 🔹 استاد مطهری رحمه اللّه تعالی می فرماید: اولین کاری که مربی با متربی میکند، این است که عقل او را رشد میدهد. علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه هم در کتاب «شیعه در اسلام» این روایت را نقل کرده اند: اولین کاری که حضرت مهدی _علیه السلام و عجل الله تعالی فرجه الشریف_ بعد از ظهورشان انجام میدهند این است عقلهای مردم را کامل میکنند. 🔸 در جلسات سیدالشهداء علیه السلام باید احساسات و گریه هم باشد ولی پایه آن باید تعقّل باشد.

🔺 دشمن عقل 🔸 مَن قارَفَ ذنبا فارَقَه عقلٌ لم یَعُد إلیه أبدا 🔹 مشکلات ما با استغفار حل می‌شود؛ توبه، از ذکرهای مهم است.

🔺 توبه، توبه، توبه ✅ قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم في آخر خطبة خطبها: مَن تاب قبل موته بسنة تاب اللهُ علیه. ثم قال: و إنّ السنة لکثیرة، مَن تاب قبل موته بشهرٍ تاب الله علیه. ثم قال: و إنّ الشهر لَکثیر، مَن تاب قبل موته بیوم ٍ تاب الله علیه. ثم قال: و إنّ یوما لَکثیر، من تاب قبل موته بساعة تاب اللّه علیه. ثم قال: و إنّ الساعة لکثیرة، من تاب و قد بلغَت نفسُه هذه _و أهوی بیده إلی حلقه_ تاب الله علیه. 🔹 قال بعض المفسرین: و مِن لُطف الله بالعباد أمَرَ قابضَِ الأرواحِ بالابتداء في نزعها مِن أصابع الرِّجلَین ثم یصعد شیئا فشیئا، إلی أن تَصِل إلی الصدر ثم تنتهي إلی الحلق لیتمکّن من هذه المهلة من الإقبالِ بالقلب علی اللّه تعالی و الوصیةِ و التوبةِ _ما لم یُعایِن_ و الاستحلالِ و ذکرِ اللّه تعالی فیَخرُج روحُه و ذِکرُ اللّه علی لسانه فیرجی بذلک حسنَ خاتمته. رزقنا اللّه بمنّه و کَرَمه. 🔸 اگر توبه کنیم اهل بهشت هستیم وگرنه اهل جهنم.

🔺 خداوند عاشق مؤمن تائب است ✅ عن الإمام الرضا علیه السلام عن آبائه علیهم السلام: قال: قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: مَثَل المؤمن عند الله عزَّ و جلَّ کمَثَل مَلَکٍ مقرَّب؛ و إنَّ المؤمن عند الله عزَّ و جلَّ أعظم مِن ذلک، و لیس شيء أحبَّ إلی الله مِن مؤمن تائب أو مؤمنة تائبة. 🔸 ببینید خداوند چه جور بنده هایش را جذب میکند! چه کسی بهتر از خدا؟! هیچکس بیشتر از خدا و معصومین علیهم السلام عاشق انسان نیست؛ لو علم المدبرون (کسانی که به من پشت کرده اند!) کیف اشتیاقي بهم لماتوا شوقا!! 🔹 هر وقت خدمت علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه میرفتیم و مأیوس بودیم، می‌فرمود: «لا تیأسوا من رَوح اللّه». ایشان خیلی امیدوار بودند.

🔺 عطر استغفار ✅ عن الإمام الرضا علیه السلام عن آبائه علیهم السلام قال: قال أمیرالمؤمنین علیه السلام: تعطّروا بالاستغفار، لا تَفضَحکم روائح ُ الذنوب ... . 🔸 گناه، متعفّن است؛ و استغفار، عطر است. حرمت، امر اعتباری است ولی منشأش حقیقی است که همین روائح الذنوب می‌باشد. همین امر حقیقی همین الآن منشأ امر حقیقی می‌شود: (إنّ جهنّم لمحیطة بالکافرین). 🔹 از عطر استغفار استفاده کنید.

🔺 توبه نصوح، تساوی ظاهر و باطن است ✅ سألت ُ أبا الحسن الأخیر علیه السلام عن التوبة النصوح، ما هي؟ فکتب علیه السلام: أن یکون الباطن کالظاهر، و أفضل من ذلک. 🔸 من از این تقی بی نماز خیلی خوشم آمد؛ آنقدر اخلاص داشت که حتی نفهمیدند نماز میخواند. البته ما روحانیون حساب دیگری داریم، ولی اگر بدآموزی نداشته باشد همه چیز را مخفی کنیم. 🔹 بزرگانی که ما دیدیم مثل آيةالله العظمی بهجت _رضوان الله تعالی علیه_ و دیگران _رحمهم الله تعالی_، باطنشان خیلی بهتر از ظاهرشان بود. [یعنی هر چه به آنها نزدیکتر میشدیم، می‌دیدیم بهتر از آن هستند که قبلا می‌دانستیم] 🔰 ائمه اطهار علیهم السلام را که نه ظاهرشان را می‌فهمیم نه باطنشان را. امام خمینی _قدّس اللّه نفسه الزکیّة_ می‌فرماید: اگر ثقلین جمع شوند یک «اللّه أکبرِ» امیرالمؤمنین علیه السلام را نمیتوانند بگویند. یک وقتی خدمت علامه طباطبائی _رضوان الله تعالی علیه_ بودم، یک «خداوند» به فارسی گفتند که تا پنج ماه در گوش من بود؛ احساس کردم با تمام وجود خدا را صدا زدند. اگر امام زمان علیه السلام در گوش ما یک «اللّه» بفرمایند، چه می‌شود؟!!

🔺 انواع گناهان به اعتبار بخشیده شدن و نشدن ✅ عن أمیرالمؤمنین علیه السلام: الذنوب ثلاثة: فذنب مغفور، و ذنب غیر مغفور، و ذنب نرجو لصاحبه و نخاف علیه... 🔸 أما الذنب المغفور فعبد ٌ عاقبه اللّه تعالی علی ذنبه في الدنیا؛ فالله أحکم و أکرم أن یعاقِب عبدَه مرتین (بعضی مریضها را دیده ام آنقدر بیماریشان سخت بود که می‌گفتند: خدا به دشمن ما هم این بیماری را ندهد) 🔴 و أما الذنب الذي لا یُغفَر فظُلمُ العباد بعضهم لبعض (ظلم یعنی وضع الشيء في غیر موضعه، پس خیلی از موارد در زندگی ما را میگیرد. إیاک و ظلم مَن لا ناصر له إلا الله)؛ إن اللّه تبارک و تعالی إذا برز لخلقه أقسَم قَسَما علی نفسه فقال: و عزتي و جلالي لا یجوزني ظلم ظالم و لو کفٌّ بکفٍّ و لو مَسحةٌ بکفٍّ و نطحةٌ (شاخ زدن) ما بین الشاة القرناء إلی الشاة الجمّاء (و إذا الوحوش حشرت، آنها هم أمم أمثالکم، پس حیوان ظالم هم عقاب میشود منتها حسابرسیِ انسان که عقل دارد به گونه ای است و حیوان به گونه دیگر) فیقتص ّ اللّه للعباد بعضهم من بعض حتی لا یبقی لأحد عند أحد مظلمة ثم یبعثهم اللّه إلی الحساب (فما من حبة من خردل إلا أتینا بها). 🔹 و أما الذنب الثالث ... (سیأتي إن شاءالله تعالی)