#یادداشت_۳۹
۲ شهریور ۱۴۰۰
#نکته_های_روشی پیرامون نظریات نقشه الگوی پیشرفت (درآمدی بر مباحث فقه البیان_ شماره اول)
باتوجه به اینکه در حال حاضر مجموعه ای از نظریات الگوی پیشرفت اسلامی در حال طرح در محافل نخبگانی مختلف است، تصمیم گرفتم در چند یادداشت به برخی از اصول روشی حاکم بر نحوه استنباط و استخراج این نظریات فقهی(فقه البیان) اشاره کنم.
باب بیان مبتنی بر مُکث یکی از ابواب ۹ گانه فقه البیان است. تبویب هر نظریه در قالب الگوی ساخت، عصاره ی آن چیزی است که در این باب مورد دقت قرار می گیرد و از سه بخش تشکیل شده:
۱. #تعریف: در این مرحله تعریف فقهی مختارمان را از موضوع مورد بررسی ارائه می دهیم.
۲. #تصویر: در این بخش به بیان فواید آن تعریف برای زندگی مخاطب می پردازیم.
۳. #تصمیم: با ارائه اقدامات کاربردی به شرح چگونگی تحقق تعریف و تصویر در عالم واقع می پردازیم.
به عنوان مثال در مقابل مقررات ملی ساختمان که به محوریت مصالح و استحکام آن خانه را تعریف کرده میکند، ما خانه را به زیرساخت تنظیم روابط انسانی تعریف میکنیم. در مرحله ی دوم به بیان ده فایده ی مترتب بر ساخت خانه ی اسلامی و یا به تعبیر روایت دار واسعه می پردازیم و در مرحله ی سوم نیز مجموعه اقدامات لازم برای عملیاتی شدن تعریف و تصویرمان را شرح می دهیم. تصمیماتی مانند مسئله بسیار مهم احیای زمین های موات.
@besalamen_amenin
#یادداشت_۱۳۶
۱۵ آبان۱۴٠۲/ سال سوم
نمی از بال مگس بر کرانه اقیانوس!
مبانی استنباط فقه البیان به معنای حقیقی کلمه یک شبکه در هم تنیده، منسجم و معنادار از قرآن و روایات را پیش روی ما قرار می دهد. در این منطق استنباطی برخلاف متد اصولی موجود، #اوامر_و_نواهی شارع در نهایت کار مورد بررسی قرار می گیرد نه در ابتدا، چرا که اوامر و نواهی، نتایج و ثمرات پایانی کارند و #رب_العالمین برای اینکه بنده خود را به آن مرحله برساند، مجموعه ای بسیار گرانقدر از #توصیفات و #علل_الشرایع یک حکم را نیز بیان کرده که در منطق اجتهادی موجود به صورت حداقلی بررسی می شود.
فقه البیان ۹ مقصد دارد و برای عملیاتی کردن هدایت، به دنبال کشف پرسش حاکم بر یک مسئله(نیاز) و پاسخ شارع به آن است. یک طلبه در این منظر توانایی بررسی تمامی مسائل زندگی انسانی را دارد، چرا که قرآن، #تبیان و #تفصیل همه چیز است( ۸۹نحل/۱۱۱یوسف) و خداوند نیز درباره #جمیع_ما_یحتاج_الیه_العباد، رهنمایی تبیانی تفصیلی دارد(تفسیر العیاشی ج۱ص۶/الکافی ج۱ص۵۹) نه فقط درباره محرمات و واجبات آنهم با نگاه فردی و بدون توجه به زیرساختهای عقلانی پیشینی یک حکم!
از باب نمونه مقصد سوم فقه البیان، بیان مبتنی بر «مُکث»(۱٠۶ إسراء) است. در این مقصد که به دنبال ارائه پاسخ شارع به نیازهای گونه گون بشری هستیم، ابتدائا #تعریف یک مسئله یا حکم را از نگاه شارع بررسی می کنیم. همینطور #تصویر آن مسئله به معنای مجموعه فوایدی که باز هم خود شارع بیان کرده و نهایتا #تصمیم یک امر به معنای مجموعه اقداماتی که شارع گرانقدر برای عملیاتی شدن آن موضوع بیان کرده است.
بر اساس این منطق و همینطور #بیان_مبتنی_بر_نظام_مقایسه به عنوان یکی دیگر از ابواب فقه البیان، یادداشتی در مورد موضوع بنیادین #عدالت آماده کرده ام که ان شاءالله به زودی منتشر خواهد شد.
در واقع ابتدا به تعریف عدالت از منظر شارع پرداخته ام، سپس فواید و در نهایت مجموعه اقدامات زیرساختی برای حرکت به سمت جامعه عادلانه. حقیقتا الان که نگاه می کنم می بینم که باتوجه به زیرساخت های۹گانه هدایت(دریافت)، می شود حداقل ۹ جلد کتاب بسیار نفیس درباره عدالت نوشت، ناظر بر رفع نیازهای انسانی و تماما برگرفته از آیات و روایات و حجیت یافته. با در نظر گرفتن تمام ۹ مقصد استنباطی فقه البیان، خود را در برابر اقیانوس بیکرانه ای از عقلانیت وحیانی می یابیم که حضرت «#عِلْمْ» علیه السلام در نهج البلاغه اش فرمودند: القُرْآنُ فَهُوَ یَنابیعُ العِلْمِ وَ بُحورُه وَ بَحْرٌ لایُدْرَکُ قَعْرُه. (خطبه۱۹۸)
@besalamen_amenin
#یادداشت_۱۳۷
۲۱ آبان ۱۴٠۲/ سال سوم
العدالة حياة الأحكام!
شاید این مهم ترین پرسش در مواجهه با بیش از چهارصد هزار روایت و بیشتر از شش هزار آیه قرآن باشد: چگونه و بر اساس چه اصول و قواعدی، #همه این آیات و روایات را کنار هم بگذاریم، پازل نیازهای مختلف بشری را تکمیل و از نعمات صراط مستقیم برخوردار شویم(سوره حمد آیه ۵و۶)؟
پاسخ را در این یادداشت عرض کردیم و حالا می خواهیم بر اساس «بیان مبتنی بر مُکث» به بررسی مسئله #عدالت از منظر خداوند متعال بپردازیم. قاعدتا ابتدا تعریف عدالت را بررسی می کنیم، سپس تصویر و فواید آن و نهایتا تصمیم عدالت به معنای مجموعه اقدامات عملی برای حرکت به سمت جامعه عادلانه.
۱. #تعریف:
عدالت یعنی هر چیزی سر جای خودش باشد(نهج البلاغه حکمت۴۳۷)
۲. #تصویر یا فواید ده گانه عدالت:
۱.تسکین قلوب (من لایحضر ج۳ص۵۶۷)
۲. اصلاح مردم (غررالحکم ج۱ ص۲۹۸)
۳. آبادانی بلاد (غررالحکم ج۱ص۶۸۸)
۴. احیای همه احکام (مستدرک ج١١ص٣١٨)
۵. استغنا و بی نیازی مردم،
۶. نزول ارزاق آسمانی،
۷. خروج برکات زمینی( کافی ج۳ ص۵۶۸)
۸. چشم پاک شدن مردم،
۹. خوب صحبت کردن مردم با یکدیگر،
۱٠. ظلم نکردن مردم(تحف العقول ج۱ص۳۶۵)
۳. #تصمیم:
هدایت بشر عادلانه ترین مسئله عالم است(نحل۹٠/ اسراء٩). قاعدتا رویگردانی از این مسیر هم بزرگترین ظلم به انسان که فرمود: وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها(۲۲سجده). در عصر ظهور که مهم ترین ارکان هدایت _ #امام و #علم _ به جایگاه حقیقی خود باز می گردند(توبه۳۳)، عدالت نیز تمام ارکان زمین و آسمان را فرا می گیرد(کمال الدین و تمام النعمه ج۱ص۲۵۷). بنابراین حرکت به سمت جامعه عادلانه، از اتکای به دستگاه کارشناسی عادلانه شروع می شود. از بازگشت به علم امام علیه السلام. بازگشت به مسیری که تنها و تنها در علم قرآن و روایات وجود دارد(سوره جن ۱و۲/ إسراء٩/ نساء٨٢). آنچه که در بسته اولویت های تمدنی دوازده گانه می بینیم، آغاز تلاشی است برای ارائه مجموعه ای از تصمیمات عدالت بنیان قرآنی روایی.
@besalamen_amenin
ده خوراکی افزايش دهنده عقل. هیئت مدینة العلم قوچان.m4a
10.55M
بسم الله الرحمن الرحیم
#هیئت_مدینة_العلم_قوچان
۲۸ آذر۱۴٠۲
سخنرانی امشب:
#سوال: اگر هدف اصلی خلقت، عبادت است، این هدف چگونه محقق می شود؟
#پاسخ: به وسیله #عقل
تفصیل پاسخ:
#تعریف عقل: آنچه که خدا با آن عبادت می شود
#تصویر یا فواید عقل: ۷۵ فایده(حدیث جنود عقل وجهل)
#تصمیم عقل: حال چه کنیم که عقلمان زیاد شود و واجد این نعمت بزرگ الهی شویم؟
معرفی ده غذا/ خوراکی برای افزایش عقل.
#منبر_مسئله_محور
#جامعیت_اسلام
#مدینة_العلم
#فقه_البیان
#جمع_ابتدایی_ادله
#الگوی_پیشرفت_اسلامی
#یادداشت_۱۷۳
۶ شهریور ۱۴٠۳/سال چهارم
دختران خوب به آسمان می روند
دختران بد به همه جا!
یکی از مهم ترین موضوعات تاریخ پربرکت جمهوری اسلامی، #حجاب است و مایتعلّق به! از آنجا که همیشه در صدر گفت و گوهای مردم، مسئولین، نخبگان و دشمنان بوده. از آنجا که یکی از اصلی ترین بازیگران افزایش و کاهش رای یک نفر، حتی در سطح ریاست جمهوری ها بوده و گاهی تعیین کننده تر از #اقتصاد!
اما به همان اندازه که شاهد این حساسیتها در موضوع #حجاب بوده ایم، به همان اندازه هم ناقص و سطحی با این پدیده مقدس مواجه شده ایم.
بگذارید مثالی بزنم که بدانیم امثال این مواجهه های بخشی و ناقص، تنها محدود به حجاب نیست و حکایت از یک ضعف جدی در #نظام_اندیشه ما دارد.
همین #نان را دل بدهید. بارها و بارها درباره میزان هدررفت آن شنیده ایم و فراوان از مسئولین امر که: مردم نان را درست مصرف کنند، #اسراف بد است و حرفهایی از این دست. می خواهند هدر رفت سالانه دو میلیون تن!!!!!!!! نان، که معادل سی درصد تولید نان کشور است را با #نصیحت حل کنند(اینجا).
#ضعف_اندیشه یعنی اینکه در میان این همه موعظه، یکی نمی گفت جدای از بی توجهی های مردم، آیا خود #مدل_تولید_نان هم در ماندگاری آن تاثیر دارد یا خیر؟ آیا نمی توان تولید نان را به سمتی برد که بیشتر و بهتر بماند، ولو اینکه مردم اهل رعایت و مصرف صحیح نباشند؟ ضعف عمیق اندیشه یعنی اینکه بسیار کم می شنیدیم: مشکل نانی که هنوز از نانوایی به خانه نرسیده خشک میشود را نمی توان با نصیحت و موعظه حل کرد. تاااااازه بعد از چندین دهه، #دستگاه_کارشناسی کپی کار ما به چند کارخانه محدود اجازه تولید #آرد_کامل_سبوس دار داده و گامی به رهنمودهای پیشرفته اسلام، در تولید نان سالم ماندگار نزدیک تر شده (اینجا)
حجاب نیز به همین اندازه بلکه بیشتر، گرفتار مواجهه های #تک_بعدی و صرفا #بیانی حتی در سطح نخبگانی ماست. این را پس از بررسی بیش از ده جلد کتاب بسیار مهم که در تاریخ مبارک جمهوری اسلامی برای مدیریت #مسئله_حجاب نوشته شده می گویم. بعد از دیدن مهم ترین مناظره های سالهای اخیر که درین خصوص برگزار شده. بعد از بررسی حرفهای #کارشناسان بارز این عرصه و....
نکته مغفول داستان حجاب، تفکر در باب این پرسش بسیار مهم است: آیا میان عفیف بودن مردم و #ساختارهای_اجتماعی ما نسبتی وجود دارد یا خیر؟
حقیقتا چگونه می توان دغدغه مند موضوع #عفت_و_حیا بود و یکبار نپرسید: آیا میان #۱۶هزارساعتی که آموزش و پرورش از بهترین ایام زندگی فرزندان ما می گیرد، و عفیف بار آمدنشان نسبتی وجود دارد یا خیر؟ اگر دارد که قطعا چنین است، آیا این #محتوای_آموزشی در جهت تقویت عفت و حیاست یا تضعیف آن؟ اگر در جهت تضعیف است که هست، آیا می توان با کارهایی واقعا مبارک و ارزشمند مانند #تذکر_لسانی، جلوی تاثیر شانزده هزار ساعت محتوای آموزشی را گرفت؟
چقدر عجیب بود که در همان ده جلد کتاب برتر حجاب، حتی یک سرفصل ندیدم که به بررسی نسبت میان #مدل_معماری و عفت و حیا پرداخته باشد، یا نسبت میان نوع #تغذیه و تاثیرش در عفت، غیرت و حیا. همین طور بررسی دیگر شاخصه ها و #زیرساختهای_غیربیانی تربیت انسان.
در همین راستا از سه هفته پیش، مباحثه و همخوانی کتاب « نظام سازی برای عفاف و حجاب» را آغاز کرده ایم. کتابی که علاوه بر ارج نهادن به تاثیر فعالیتهای بیانی و لسانی، به بررسی زیرساخت های #غیربیانی موثر در #مسئله_حجاب هم پرداخته. مهمتر اینکه از شرح و توصیف مشکل فراتر رفته و #تصمیم هایی مشخص برای مدیریت این موضوع بنیادین و حیاتی ارائه داده.
یادداشت مشابه:
آپارتمان هایی که مانتوی جلوباز میپوشند
شرمنده صدای اتاق خوابتان را میشنوم
@besalamen_amenin