✳️ عاقبت شوم مجلس در عهد رضاشاهی
در قانون اساسی #مشروطه مجلس، رکن رکین بود. این نهاد از اهمیت خاص و ویژهای برخوردار بوده و در واقع به واسطه اختیارات مهم و فوق العادهای که دارا بود، مهمترین مرکز تصمیم گیری محسوب میشد. دلیل این مسئله نیز مشخص بود. قانون گذاران در پی آن بودند تا از استبداد لجام گسیخته جلوگیری کنند. اما با قدرت گیری رضاشاه همه این تلاشها به یک بار به ورطه نابودی کشیده شد. مجلس و نمایندگی تشریفاتی شده بود و انتخابات با تقلب برگزار می شد. نوع حضور نمایندگان در دربار نیز در نوع خودش جالب بود:
«هفته ای یک روز، صبحهای دوشنبه، وکلای مجلس مجتمعا حق شرفیابی داشتند. همه با لباس ویزیت در دربار جمع می شدند و بعد از اینکه شاه از دفتر کار خود خارج می شد، در تالار دربار یا اگر تابستان بود در صحن حیاط یا باغ سعد آباد زیر چادری صف می کشیدند و شاه حضور به همه می رسانید و نیم ساعتی با آقایان صحبت می کرد و مرخصشان می نمود. البته اخیرا دو سه سال بود این شرفیابی وکلا تقریبا موقوف شده بود و موکول بود به اینکه هر از چند مدت احضار شان بفرمایند.»
منبع: محمد ارجمند، شش سال در دربار پهلوی، به کوشش: عبدالرضا مهدوی، تهران، نشر پیکان، 1385،ص 105
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید 👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ شهادت #مصدق درباره رابطه #رضاخان با #انگلیس
پس از کودتای سوم اسفند و تمرکز قدرت در دست سید ضیا و رضا میرپنج شرایط به گونه ای رقم خورد که پس از چندی رضا خان از کسوت نظامی گری به تخت پادشاهی نشست. درباره رابطه او با بریتانیا و نقش انگلیس در تثبیت پایه های حکومت پهلوی اول مطالب متنوعی مطرح شده است. دکتر مصدق با تصدیق رابطه مستحکم رضا خان با #انگلیس در این باره می گوید:
« . . . خاطر دارم سردار سپه رئیس الوزرای وقت در منزل من و در حضور مرحوم مشیرالدوله و مستوفی الممالک و دولت آبادی و مخبرالسلطنه و تقی زاده و علا اظهار داشت که مرا انگلیس آورد و ندانست که با کی سر و کار پیدا کرد. آن وقت نمی شد در این باب حرفی زد ولی روزگار آن را تکذیب کرد و به خوبی معلوم شد همان کسی که او را آورد چون دیگر مفید نبود او را برد»
منبع: به نقل از مذاکرات مجلس شورای ملی، کتاب سیاست موازنه منفی، جلد اول صفحه 34
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ کانال موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به آدرس های زیر در پیام رسان های داخلی انتقال یافت و از امروز موسسه در تلگرام فعالیتی نخواهد داشت.
این صفحه از امروز شخصی بوده و ارتباطی با موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ندارد.
در این صفحه مقالات،تصاویر و اسناد دیده نشده تاریخی منتشر خواهد شد.
#ایتا
http://eitaa.com/iichs_ir
#سروش
http://sapp.ir/iichs.ir
#آی_گپ
https://iGap.net/iichs
#اینستاگرام
instagram.com/iichs.ir
کافه تاریخ
✳️ وقتی چشم طمع #رضاخان با مرگش هم سیر نمی شود!
در این سند، فهرست بلند بالایی از هدایای ارسالی به دفتر اموال منقول اداره آرامگاه رضاشاه مشاهده میشود. رضاخان پادشاه معزول، در ژوهانسبورگ آخرین ماههای زندگی خود را با اندوه و تلخکامی سپری کرد و با بیماری قلبی که عارض او شده بود بالاخره در 4 مرداد ماه 1323 درگذشت. تصمیم گرفته شد جنازه وی مومیایی شود و به جای ایران به مصر انتقال یابد. بدین ترتیب جنازه وی مدتی در خاک مصر به صورت امانت نگهداری شد و در اردیبهشت 1329 به تهران انتقال یافت و در مقبرهای که در جوار حضرت عبدالعظیم شهرری احداث گردیده بود دفن شد.
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
کافه تاریخ
✳️ صورت اسامی املاک اختصاصی #رضاشاه در تنکابن مشتمل بر : بلوکها ، روستاها ، مراتع و مزرعه ها
سیاست رضاشاه این بود که با جلب برخی خانوادههای طبقه بالا و طرد برخی دیگر، در بین اعضای این طبقه شکاف و چند دستگی پدید آورد. وی با انباشت ثروت و ازدواج با یک شاهزاده قاجار که زن سومش بود، به طبقه بالا پیوست، او همچنین دختر بزرگتر خود، اشرف را به عقد یکی از اعضای خانواده قوامالملک و فوزیه مصری را به عقد ولیعهد درآورد. رضاشاه در این هنگام با پایان دادن به گفتگوهای اصلاحات ارضی، انتقال بار مالیات کشاورزی از دوش زمینداران به دوش دهقانان و تشویق زمینداران مناطق به ثبت زمینها به نام خودشان از طریق اداره ثبت املاک در راستای منابع به طبقه زمیندار عمل میکرد. در دوره دوم حکومت رضا شاه بر کشور، او زمینهای بسیاری را تا پایان پادشاهیاش در سراسر ایران، بهویژه در شمال ایران را به نام خویش کرد و در اواخر سلطنت حدود 7000 روستا به نام او ثبت شده بود. همچنین چندین کارخانه در ایران بنام وی به ثبت رسیده بود.
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ وصیت مهم #کلنل_پسیان به مادرش
در تاریخ معاصر ایران شیرزنان زیادی بودند که در روند تحولات سیاسی و اجتماعی ایران همچون انقلاب مشروطه نقش بسزایی داشتند. عزت الحاجیه از جمله زنانی بود که در راه آزادی ایران دو فرزند خود را قربانی داد و خم به ابرو نیاورد. کلنل محمدتقی خان پسیان یکی از فرزندان او بود. وقتی خبر مرگ کلنل را برایش می آوردند عزت الحاجیه مجلس جشنی ترتیب می دهد و دوستان و آشنایان را به جشن دعوت می کند و خود لباس سفیدی می پوشد و از آنهایی که برای دیدارش می آمدند تا دل دردمندش را تسلی دهند با چای و شیرینی پذیرایی می کرد. در مراسم ختم کلنل پسیان کسی جرت سیاه پوشیدن و تسلیت گفتن نمی باید. او چنان شاد وخندان از مهمانان پذیرایی می کند که گویی جشن عروسی کلنل را به راه انداخته است. آخرین کلام کلنل محمد تقی خان نیز به مادرش چنین بود: «مادر همانطور که برای برادرم گریه نکردی به هنگام شنیدن خبر مرگ من نیز نباید گریه کنی. گریه کردن برای کسانی که در راه میهن کشته می شوند گناه نابخشودنی است. به همه دوستانم نوشته ام که پس از مرگ سرخ من کارت تبریکی برای تو بفرستند، حرفم را تکرار می کنم کارت تبریک نه کارت تسلیت. حاشیه کارتها هم نباید سیاه باشد، باید به رنگ سرخ باشد.»
منبع: عبدالحسین ناهید، زنان در جنبش مشروطه، تبریز، نشراحیاء، 1360، صص87-88
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ تاریخ معاصر ایران و تفاوت زنان دارا و ندار
در دنیای امروز رابطه معکوسی میان ثروتمند بودن و تمایل به فرزند داری وجود دارد. یعنی هر چه خانواده ای ثروتمند تر بوده و از وضعیت اقتصادی مناسب تری برخوردار باشد تمایل کمتری به فرزندآوری دارند و در مقابل خانواده های فقیر فرزندان بیشتری دارند. جالب اینکه در دهه ها و سده های پیشین روال زندگی بدین ترتیب نبود:
«زنانی که برای بچه های خود دایه می گیرند به سرعت و پشت سر هم بار بر می دارند و تقریبا سالی یک شکم می زایند. در حالی که نزد طبقات فر دست تر که باید بچه ها تا سه سال از شیر مادر تغذیه می شود، بارداری و زایمان با تانی بیشتری صورت می گیرد. اما اتفاق می افتد که زنان، علیرغم دوره شیر دادن، در سال دوم، قاعده می شوند و به ضرر طفل شیرخوار خود، باز بار بر می دارند.»1
1-میتر مهرآبادی، زن ایرانی به روایت سفرنامه نویسان فرنگی، تهران، نشر آفرینش، 1386،ص 354
آدرس کانال ما در ایتا 👇👇👇
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ روایتی از بی پولی #رضاخان در ایام تبعید
درروزهای آخر سلطنت پهلوی اول، که رضاشاه توسط متفقن تبعید و محکوم به اخراج از کشور شده بود به گوش درد عفونی شدیدی مبتلا شده بود و پزشک محلی در کرمان نیز دستور چند روز استراحت داده بود. ولی کنسول انگلیس در کرمان و ماموران انگلیسی که شاه سابق را همراهی می کردند اصرار می وزدیدند که رضاخان باید هرچه زودتر به بندرعباس عزیمت نماید. رضاشاه بشدت خشمگین شد و گفت «کجا بروم؟ من در جیبم حتی پنج ریال هم ندارم باید به من وقت بدهید، از پسرم پول خواسته ام و هر وقت پول رسید به بندرعباس خواهم رفت.» به او گفتن دولت انگلیس کلیه مخارج را خواهد پرداخت و بعد از دولت ایران وصول خواهد نمود. رضا پهلوی هنور نفهمیده بود که همانند دوران به قدرت رسیدن خود حاکم برسرنوشت خود نیست و می گفت قصد دارد چند هفته در بمبئی بماند و سپس با کشتی به امریکای جنوبی برود و در آنجا اقامت گزیند.
منبع: ریچادرا. استورات، در آخرین روزهای رضاشاه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، انتشارات معین،1370، ص 245
آدرس کانال ما در ایتا 👇👇👇
https://eitaa.com/cafetarikh
کافه تاریخ
✳️ اعتراض مردم کردستان به #مهندسی_انتخابات در ایام #پهلوی
استشهادنامه عده ای از رعایای کردستان مبنی بر شکایت از سوءاقدام نایب حسین خان معاون نظمیه در انتخابات کردستان بدلیل عدم ارائه اوراق تعرفه و ممانعت از شرکت در انتخابات افراد مخالف اسدالله خان کردستانی ، سالارسعید و سردارمکرم از طریق جلوگیری از ورود آنان به داخل حیاط انجمن
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ رفتار نواب صفوی در کانون خانواده
#شهید_نواب_صفوی فردی بود که رفتار او آیینه تمام نمایی از یک شخصیت مبارز و معتقد بود. فردی که همچنان که فکر می کرد می زیست و می توانست رفتار خود را در خانه و جامعه به شکلی درست تنظیم کند. او در محیط خانواده خود نیز فردی مثال زدنی بود:
«خانم رضوی در مورد خانوادگی و رفتار عمومی شهید نواب صفوی خاطرات جالبی دارد او می گوید: نواب هیچ گاه در زندگی شخصی و خانوادگی خشونت نداشت. در حالی که در مسائل و صحبت از شاه و دولت در نهایت عصبانیت و تندی صحبت می کرد، گاهی او را صدا می زدم برای کاری، او در نهایت ملاطفت سخن می گفت و چون از این تغییر ناگهانی اخلاق سوال می کردم می گفت: من که نباید عصبانیتم را بر سر شما خالی کنم! انسان نباید برای زن و فرزندش خشونت به خرج بدهد. او به من می گفت: کوچکت هستم، خادم تو هستم. خلاصه صفاتی که حضرت علی(ع) در نهج البلاغه برای مومن فرموده همه را در ایشان می دیدم....»1
1-محمد جواد حجتی کرمانی، آموزگار من نواب: چگونه با نواب صفوی آشنا شدم؟، تهران، اطلاعات، 1385، ص 60
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ مبارزات #آقا_نجفی با فرق ضاله
یکی از وظایف روحانیت اصیل مبارزه با هرگونه انحرافی است که ممکن است جامعه شیعی را مورد حمله و هجمه قرار دهد. از این روست که شخصیت های برجسته تشیع همیشه مبارزه با انحراف را که به نوعی مبارزه با استعمار نیز بود در صدر رسالت های خود می دادند:
«چرچیل (دبیر امور شرقی سفارت انگلیس) در گزارش خود به لندن در صدر مشروطه، با اشاره به ماجرای کشتار جمعی از فرق ضاله به دست مردم اصفهان در 1889-1890 م (1307 قمری)، حاج شیخ محمد تقی نجفی (آقا نجفی) را محرک این امر شمرده و می نویسد: پس از آن واقعه «به درخواست وزیر مختار اعلی حضرت پادشاه انگلیس وی به تهران فراخوانده شد، ولی این اقدام باعث افزایش شهرت و قدرت وی گردید و مدتی بعد با غرور و افتخار به اصفهان بازگشت.» پیدا است که سفارت انگلیس دلش برای پیروان مسلک باب و بهاء نسوخته بود، بلکه در آنان به چشم ستون پنجم خویش می نگریست که باید حمایت و تقویت می شدند تا در نخستین فرصت مطلوب به ایفای نقش مهم خویش در تضعیف باورها و شعائر دینی ملت ایران و ترور شخص و شخصیت رهبران مذهبی آن (روحانیت شیعه) بپردازند...»1
1-علی ابوالحسنی، شیخ فضل الله نوری و مکتب تاریخ نگاری مشروطه، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1385، چاپ سوم، ص 185-186
https://eitaa.com/cafetarikh
تصویری دیده نشده و تاریخی از وزیر خارجه وقت #ترکیه در حرم مطهر امام رضا (ع)
آدرس کانال ما در ایتا 👇👇👇
https://eitaa.com/cafetarikh
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
@cafetarikh
کافه تاریخ
✳️ دست و دلبازی #مظفرالدین_شاه از خزانه ملی
برداشتهای غیرقانونی از خزانه ملی و حاتم بخشی نسبت به نزدیکان و دوستان یکی از ویژگیهای مشترک شاهان #قاجار ی و پهلوی بود. در این سند رونوشت دست خطهای مظفرالدین شاه به مشیرالدوله صدراعظم مبنی بر دستور ثبت ملک اعطائی بلوک بابل کنار به مفتاح الدوله در دفتر اسناد و عدم دریافت وجه مرسوم از نامبرده و اعطای یکصد اشرفی با تصویب صدراعظم و برقراری مقرری مشاهده می شود.
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ اغتشاش در تهران در جریان #جنگ_جهانی_اول
ایران در جریان جنگ جهانی اول کشوری به شدت به هم ریخته بود. این مسئله را می توان با نفوذ گسترده آلمان، انگلیس، روسیه و عثمانی نشان داد. نفوذ این کشورها عملا سبب می شد تا وضعیت زندگی بر عموم ایرانیان سخت و دشوار شود:
«تهران فوق العاده مغشوش بود. خبر پیشرفت قوای عثمانی به فرماندهی صاحب منصبان آلمانی ساعت به ساعت به تهران می رسید و یک نوع اضطراب و نگرانی عجیب ایجاد می کرد. ماژور ابوالحسن خان پورزند که گفتیم همراه مهاجران بود، به نفع متحدین به همدان حمله کرد و قوای ساخلوی همدان که تحت فرماندهی سرهنگ جعفرقلی آقا بود تسلیم شدند. سفرای خارجی در تهران هر کدام به نفع کشور خود مشغول تبلیغات بودند. سفرای روس و انگلیس و فرانسه، احمدشاه و نایب السلطنه را تحت فشار گذاشته بودند که پایتخت را به اصفهان منتقل کند، و از سوی دیگر سفرای آلمان و اطریش و عثمانی می کوشیدند که شاه را از این خیال منصرف سازد. بالاخره مستوفی الممالک، رئیس دولت وقت، تصمیم خود را گرفت و بدین عنوان که ایران یک کشور بی طرف است، از انتقال پایتخت به اصفهان جلوگیری کرد.»1
1-صادق ادبی، سی سال با رضاشاه در قزاقخانه و قشون، به کوشش: خسرو معتضد، تهران، نشر البرز، 1385، ص 78-79
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ نابودی سه چهار جمعیت گیلان بر اثر طاعون
در زندگی سده های گذشته بیماری های همه گیر می توانست یک جامعه را به سوی نابودی ببرد. این مسئله سبب می شد تا امید به زندگی و سبک و سیاق زیستن شکلی متفاوت به خود بگیرد. به گونه ای که ممکن بود ناگهان شهری به خانه ارواح تبدیل شود. اتفاقی که در رشت افتاد و این شهر بخش عمده جمعیت خود را دویست سال پیش از دست داد:
«در سال های 1822 هنگامی که فریزر به این جا آمده بود، رشت شهری آباد و رو به رشد بود و او جمعیت رابین 60 هزار تا 80 هزار نفر تخمین زده بود. بازارهای وسیعش چیزی حدود ششصد باب مغازه داشت و همه چیز به شهری تجاری و پر رونق دلالت داشت. در سال های 1830-1831 طاعون وحشتناکی در گیلان شیوع پیدا کرد که سه چهارم جمعیت آن را نابود کرد و سبب کاهش جمعیت شهر شد. همه آنهایی که به کوه های مجاور فرار نکرده بودند نابود شدند و اگرچه سال بعد برخی از نجات یافتگان بازگشتند اما شمار آنها از یکصد نفر تجاوز نکرد. پس از آن رشت دوباره به عنوان یک شهر بازرگانی مطرح شد و به سرعت بر اهمیت و رونق افزوده گشت. این شهر در حال حاضر حدود 20 هزار نفر سکنه دارد و بازارهای آن دوباره محل تجارتی پر رونقی شده اند.»1
1-ویلیام ریچارد هولمز، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه: شبنم حجتی سعیدی، رشت، فرهنگ ایلیا، 1390، ص 82
https://eitaa.com/cafetarikh
✳️ ماجرای ژنرال شدن آشپزهای شخصی #استالین!
سراسر تاریخ حاکی از آن است که جباران خودکامه و ستمگر همه مردمی بدخیال، شکاک و ترسو بودند و همواره درگرد خویش احساس توطئه و سوء قصد می کردند. اینان خود بغرنج ترین شویه های را برای حفظ جان خویش ابداع می نمودند و شگردهای فراوان به کار می بردند تا از این رهگذر به میزان صداقت و وفاداری اطرافیان خویش پی ببرند. این همان چیزی است که بیماری روانی احساس تعقیب نام دارد. استالین در میان ستمگران جهان تنها فرمانروای خودکامه و جباری بود که شبها نمی خوابید. او شبها یا کار می کرد و یا دوستان و یاران خویش را به میهمانی نزد خود فرا می خواند. استالین همواره ساعت چهار و پنج بامداد به خواب می رفت و حدود ساعت 11 و 12 روز از خواب بر می خاست. همه دستگاه عظیم حزب کمونیست و دولت در سراسر کشور نیز رژیم کار پیروی می کردند و زمان کار خود را با ساعات کار استالین انطباق می دادند. در جهان هیچ دستگاه حفاظتی به اندازه دستگاه حفاظتی استالین نسبت به ارباب و مخدوم خویش وفادار نبود از اینرو آشپزهای بی سواد او به درجه ژنرالی ارتقاء رتبه می یافتند و نگهبان شخصی وی به مقام وزارت می رسیدند. هرکس هم که با استالین قرار ملاقات داشت صرف نظر از مقام و درجه باید از سوی گارد محافظ استالین مورد بازجویی بدنی قرار می گرفتند.
منبع: ع. آوتور خانوف، اسرار مرگ استالین، ترجمه دکتر عنایت الله رضا، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1390، ص 197
https://eitaa.com/cafetarikh
کافه تاریخ
✳️ حق تقدم در همه کارها با #اشرف_پهلوی است!
در این سند نامه #اسدالله_علم وزیر دربار به #پرویز_راجی سفیر ایران در انگلیس مبنی بر لزوم اهتمام در انجام کلیه امور ارجاعی اشرف پهلوی تاکید شده است. اشرف پهلوی به دلیل فعالیتهای گسترده غیرقانونی در داخل و حتی خارج از کشور نیازمند حمایت دولتی بود.
https://eitaa.com/cafetarikh
کافه تاریخ
✳️ هزینه 100 هزار دلاری حضور #اشرف پهلوی در کمسیون حقوق بشر
نامه #اسدالله_علم وزیر دربار به #هویدا نخست وزیر مبنی بر درخواست حواله نمودن مخارج سفر #اشرف #پهلوی رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد به امریکا جهت شرکت در کمیسیون مذکور
www.cafetarikh.com
https://eitaa.com/cafetarikh