✡️ یک یهودی مخفی در دربار قاجاریه (۱)
1️⃣ در حوادث سرنوشتساز نخستین سالهای سلطنت فتحعلیشاه قاجار، نقش #ابراهیمخان_اعتمادالدوله (قوام شیرازی) شایان توجه جدی است.
2️⃣ #ابراهیم_قوام پسر فردی بهنام حاجی هاشم است که بنیانگذار یکی از متنفّذترین خاندانهای حکومتگر ایرانی بهشمار میرود. این خاندان در سدهٔ نوزدهم هاشمیه نامیده میشد و سپس به #قوام_شیرازی شهرت یافت.
3️⃣ علت این انتساب، تبارنامهٔ مجعولی است که خاندان فوق در دوران اقتدار خویش ساختند و نسب خود را به حاجی قوامالدین حسن تمغاچی وزیر نامدار شاه شیخ ابواسحاق اینجو رسانیدند. این انتساب قطعاً مردود است. حاجی هاشم یا پدرش از #یهودیان مهاجری بودند که در نیمهٔ اول سدهٔ هیجدهم در شیراز مستقر شدند و پس از استقرار در این شهر ظاهراً به اسلام گرویدند.
4️⃣ تلاش برای پنهان ساختن اصل یهودی از طریق جعل تبارنامه، اقدامی معمول از سوی #یهودیان_مخفی بود. درحالیکه #تبار_یهودی خاندان قوام شیرازی در منابع متعدد ایرانی و خارجی بهکرّات ذکر شده است. در گزارشهای مأموران انگلیسی نیز از #یهودیتبار بودن خاندان قوام شیرازی یاد شده است.
5️⃣ آشر یهودی یا حاجی هاشم جدیدالاسلام، در شیراز به ثروت فراوان رسید و در اواخر عمر در سِمَت کدخدای محلات حیدری خانه شیراز منصوب شد. در میان شش پسر او، ابراهیم برجستهترینشان بود. ابراهیم بهتدریج اهمیتی یافت و در جرگهٔ نزدیکان میرزا محمد، کلانتر شیراز، جای گرفت و در سال ۱۲۰۰ق./ ۱۷۸۵م.، در پی وفات میرزا محمد کلانتر، از سوی جعفرخان زند در سمت #کلانتر_شیراز منصوب شد.
✍️ استاد عبدالله شهبازی