✡ بوشهر، شیراز و تاریخ آغازین تکاپوهای استعماری در ایران (٢) 1⃣ پیوند #ساسون‌ها و #الیگارشی_پارسی هند در زمان شکوفایی تجارت ایران و هند و اوج فعالیت کمپانی هند شرقی بریتانیا و سایر کمپانی‌های غربی در بمبئی رخ داد. 2⃣ تجارت جهانی #تریاک در آغاز راه و در اوج سودآوری بود. در سال ۱۸۳۲، با سرمایهٔ خاندان‌های زرسالار بریتانیا، کمپانی «جردن ماتسون» در بندر کانتون تشکیل شد و به «غول» تجارت جهانی #تریاک بدل گردید. 3⃣ نه‌تنها زرسالاران لندن و دلالان و شرکای بومی آنان در هند و بنادر چین، که بر پایهٔ این تجارت طبقهٔ جدیدی را در هند و خاوردور بنیان نهادند و این طبقه زمام اقتصاد و سیاست آسیای جنوب شرقی را به‌دست گرفت، بلکه تجار بزرگ بندر بوستن آمریکا نیز به #تجارت_تریاک با چین روی آوردند. ثروت ناشی از تجارت جهانی تریاک در بنیاد پیدایش طبقه‌ای قدرتمند در ایالات متحده آمریکا قرار گرفت که به #الیگارشی_بوستن موسوم است. 4⃣ این تحول، در ایران به اقتدار شبکه‌ای انجامید که از سال ۱۲۸۸ ق./ ۱۸۷۱ م. کِشت گستردهٔ تریاک را بنیان نهاد و به تجار و صادرکنندگان عمدهٔ آن بدل شد. هر چند #دیوید_ساسون در سال ۱۸۳۳ مرکز شبکهٔ تجاری گسترده‌اش را از بوشهر به بمبئی منتقل کرد ولی خویشان و کارگزاران او همچنان نبض تجارت بوشهر- بمبئی را به‌دست داشتند. 5⃣ شیراز، به‌عنوان مرکز ایالت فارس و نزدیک‌ترین شهر بزرگ به بوشهر، در این تجارت از جایگاه اصلی برخوردار بود. حاج میرزا علی‌اکبر خان قوام‌الملک #یهودی‌تبار کلانتر شیراز و بیگلربیگی فارس بود و یهودیان مهاجر، که بسیاری از آنان «مسلمان» و «بومی» شده بودند، در کسوت «تاجران شیرازی» رشتهٔ این تجارت را استوار می‌کردند. ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter