🌹🌹🌹 آفات #زبان دروغ(قسمت پنجم) ۶ – دروغ در مقامات دین و سلوک : انسان درباره مراحل حرکت به سوى خدا و مراتب معنوى و مقامات دین از قبیل ایمان ، تقوا، توکل ، رضا، تسلیم ، خوف و رجاء، چه بسا بر این تصور باشد که به این مقامات دست یافته است ؛ در حالى که این گونه نیست ؛ زیرا هر یک از این مقامات پایه ها، حقیقت ، پیامدها و سرانجامى دارد که دسترسى به آن ها بسیار مشکل است ؛ اما برخى از افراد خود را در آن مقامات تصور مى کنند؛ مانند آن که حقیقت مقام ((خوف )) در انسان وجود ندارد و لوازم و آثار آن در او دیده نمى شود؛ اما او خود را ((خائف )) مى پندارد؛ بنابراین او نیز به دروغ مبتلا است . مبداء و خاستگاه خوف و بیم در انسان ، همان ایمان است . تا ایمان نباشد، بیم و خوف نیز نخواهد بود. همچنین حقیقت بیم و خوف نوعى درد درونى و روحى است که انسان را از درون مى سوزاند. هنگامى که این حقیقت در درون انسان پدید آید، پیامدهاى آن بر روح ، و چه بسا بر پیکره ظاهرى انسان نیز آشکار مى شود. پریدگى رنگ و عوض شدن چهره و بر هم ریختگى سلسله افکار هنگام پدید آمدن خوف را مى توان بخشى از این آثار دانست و سرانجام آن ، وارد شدن به مرحله عمل است . لرزش اندام اولیاءالله هنگام برپایى نماز، و پریدگى رنگ چهره امام حسن مجتبى هنگام وضو ساختن ، از آثار همین خوف و بیم است که سرانجام ، فرمان بردارى و اطاعت ، و پرهیز از گناهان و تباهى ها را در پى دارد. مولاى متقیان ، امیر مؤ منان على بارها مى فرمود:ایاکم و الکذب فان کل راج طالب و کل خائف هارب . از دروغ بپرهیزید. به درستى که هر امیدوارى خواهان (پاداش الاهى ) است و هر بیمناکى فرارى (از عذاب الهى ). چنان چه در دل انسان بیم و خوف باشد، از گناهان پرهیز خواهد کرد. انسان چه بسا در ((رجاء)) که یکى دیگر از مقامات معنوى است ، نیز به دروغ مبتلا شود. سرور پرهیزکاران على (علیه السلام ) مى فرماید:یدعى بزعمه انه یرجو الله کذب و العظیم ما باله لا یتبین رجاؤ ه فى عمله . به گمان خویش ادعا مى کند که به خداوند امیدوار است . سوگند به خداى بزرگ ! دروغ مى گوید. چگونه است حال او که امیدش به خدا در کردارش ‍ نمایان نیست . این ، همان دروغ در مقام ((رجاء)) است ؛ سپس مى فرماید:فکل من رجا عرف رجاءه فى عمله …. پس هر که امیدوار است ، امید او، از کردارش پیدا است و در اعمالش ‍ شناسایى مى شود. کسى که اهل ((رجاء)) است ، هیچ گاه واجباتش را ترک نمى کند و به دیگران دل نمى بندد؛ اما به راحتى مى توان شاهد بود که بیم از خدا و امیدوارى به خدا در انسان ها محکم و پابرجا نیست ؛ در حالى که بیم هاى مادى و بشرى ، قوى و محکم در جاى خود قرار دارند. حضرت در ادامه مى فرماید:یرجو الله فى الکبیر و یرجو العباد فى الصغیر. در چیزهاى بزرگ ، به خدا امید دارد؛ اما در چیزهاى کوچک به بندگان خدا امیدوار است . این ، همان مرتبه دروغ در مقامات دین است که گریبان گیر شخص شده است . پایان #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #درس اخلاق #دروغ 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃 آفات #زبان بهتان(قسمت اول) (۱): تعریف بهتان بهتان در لغت و عرف ((بهتان )) در لغت ، به معناى ((متحیر شدن )) یا ((متحیر کردن )) است (۲۲۲) و نزد عرف ، در معناى ((دروغ بستن به افراد به گونه اى که مایه تحیر شود)) به کار مى رود. گاه سه کلمه ((بهتان )) ((تهمت )) و ((افترا)) در یک معنا به کار مى روند؛ در حالى که این سه ، هم از نظر لغوى و هم از لحاظ اصطلاحى با هم تفاوت دارند. بهتان ، دروغ بستن ؛ افترا دروغ بافتن ؛ و تهمت ، اظهار بدگمانى است . حقیقت بهتان در علم اخلاق بهتان نزد دانشمندان اخلاق نسبت دادن رفتار یا گفتار یا حالتى زشت و ناپسند به کسى است که از آن زشتى ، پاک و منزه است . روایات بسیارى وجود دارد که به بیان حقیقت این رفتار زشت پرداخته است . ابوذر غفارى (ره ) مى گوید: از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) پرسیدم : ما الغیبه ؟ قال : ذکرک اخاک بما یکره قلت : یا رسول الله ! فان کان فیه الذى یذکر به ؟ قال : اعلم ، انک اذا ذکرته بما هو فیه فقدا غتبته و اذا ذکرته بما لیس فیه فقد بهته . غیبت چیست ؟ فرمود: این که برادر دینى ات را به چیزى که موجب ناخشنودى او است یادآور شوى . عرض کردم : اى رسول خدا! اگر نقصى که یادآور شدیم ، در او باشد چه ؟ پیامبر فرمود: اگر نقصى را که در او وجود دارد، بازگویى ، غیبت کرده اى و اگر نقصى را که در او نیست ، یادآور شوى ، ((بهتان )) زده اى . و من ذکره من خلفه بما هو فیه مما لا یعرفه الناس اغتابه و من ذکره بما لیس فیه فقد بهته . شخصى که پشت سر کسى آن چه را که در او هست و مردم نمى دانند، یادآور شود، غیبت کرده و کسى که آن چه را در او نیست ، یادآور شود، ((بهتان )) زده است . اقسام بهتان بهتان بر دو قسم است ۱ – گاه در غیاب کسى به او دروغى مى بندند و رفتار ناپسندى را که مرتکب نشده است ، به او نسبت مى دهند. در این قسم از بهتان ، دو گناه بزرگ نهفته است : یکى دروغ و دیگرى غیبت ؛ زیرا مطلب نسبت داده شده غیر واقعى است و در غیاب شخص هم ابراز شده است . ۲ – گاه رفتار یا صفتى از صفات زشت نفسانى را که در شخص وجود ندارد، پیش رویش به او نسبت مى دهند که در این قسم از بهتان فقط گناه دروغ نهفته است ؛ ولى از نظر درجات دروغ ، شدیدترین نوع دروغ به شمار مى رود. اخلاق الاهی//استاد آیت الله مجتبی تهرانی ✅✅ ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #بهتان 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🌹🌹🌹 آفات #زبان بهتان(قسمت دوم) زشت ترین قسم بهتان گاه بهتان زننده ، آن چه را به دروغ نسبت داده ، خود مرتکب نشده است ؛ اما گاهى رفتار ناشایستى را که از خودش سر زده ، به دیگرى نسبت مى دهد که این زشت ترین و ناپسندترین نوع بهتان به شمار مى رود. خداوند متعالى همان طور که گذشت ، در قرآن کریم به همین قسم اشاره دارد؛ آن جا که مى فرماید: و من یکسب خطیئه او اثما ثم یرم به بریئا فقد احتمل بهتانا و اثما مبینا(۲۲۸). کسى که ((خطا)) یا ((گناهى )) مرتکب شود، سپس بى گناهى را متهم سازد، بار ((بهتان )) و گناه آشکارى را بر دوش گرفته است . ((حال و ملکه (۲۲۹))) بهتان بهتان نیز مانند رفتارهاى زشت دیگر، گاه به صورت رفتارى اتفاقى و ناپایدار از انسان سر مى زند که با هوشیارى اندک مى توان به رفع آن پرداخت و به آسانى از تکرار آن جلوگیرى کرد؛ اما این رفتار بر اثر غفلت ، تکرار شده ، به صورت عادت و رفتارى ریشه دار در مى آید تا آن جا که مایه خشنودى بهتان زننده و وسیله اى براى خارج کردن رقیبان از صحنه هاى اجتماعى مى شود، و به صورت ابزارى تبلیغاتى مورد بهره بردارى قرار مى گیرد. این جا است که شخص از ولایت الاهى خارج ، و در ولایت و سرپرستى ابلیس ‍ داخل مى شود؛ همان گونه که امام صادق (علیه السلام ) فرمود: من روى على مؤ من روایه یرید بها شینه و هدم مروءته لیسقط من اعین الناس اخرجه الله من ولایته الى ولایه الیشطان فلا یقبله الشیطان . هر کس بر ضد مؤ منى سخنى نقل کند و قصدش از آن ، زشت کردن چهره او و از بین بردن وجهه [اجتماعى ]اش باشد و بخواهد او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از ولایت خویش خارج مى کند، و تحت سرپرستى شیطان قرار مى دهد، و شیطان هم او را نمى پذیرد. (۴): ریشه هاى درونى بهتان ۱ – دشمنى گاه انسان براى فرو نشاندن آتش دشمنى و کینه خویش ، به دیگرى دروغ بسته ، نسبت هاى ناپسند مى دهد. ۲ – حسد گاهى انسان به رتبه ، شان و کمالات دیگرى حسادت کرده ، براى از بین بردن وجهه اش به او بهتان مى زند. ۳ – ترس و فرار از مجازات گاه انسان از ترس مجازات خطایى که مرتکب شده یا بر طرف کردن نسبت ناروایى که ممکن است به او داده شود، به دیگرى بهتان زده ، دروغ مى بندد. شجره خبیثه این رذایل در مساءله بهتان ، میوه اى به مراتب تلخ ‌تر از غیبت مى دهد؛ چرا که در غیبت ، عیب و نقص واقعى و موجود در شخص ، به او نسبت داده مى شود؛ در حالى که در بهتان ، آن چه را در او نیست ، به او مى بندند. 📚اخلاق الاهی//استاد آیت الله مجتبی تهرانی ✅✅ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #بهتان 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🌸🌸🌸🌸🌸 آفات #زبان بهتان(قسمت سوم) (۵): پیامدهاى زشت بهتان بهتان ، آثار و عواقب زشت و شومى را هم در دنیا و هم در سراى آخرت به بار مى آورد که دامن گیر بهتان زننده مى شود. الف – پیامدهاى زشت بهتان در دنیا آثار و عواقب زشت بهتان در دنیا، هم فرد و هم اجتماع را در بر مى گیرد. ۱ – پیامد فردى بهتان : کسى که به دیگرى بهتان مى زند، از مکر الاهى مصون و سالم مى ماند و سرانجام رسوا مى شود؛ چرا که خداوند آبروى مؤ من را حفظ مى کند و او را از آسیب بهتان دیگران مى رهاند. در روایات هم آمده است : خداوند، کسى را که به دنبال عیب هاى مسلمانان باشد حتى در داخل خانه اش رسوا مى کند. این فرد در اجتماع نیز به سرعت شناسایى ، و از ارزش و اعتبارش کاسته مى شود. ۲ – پیامد اجتماعى بهتان : بهتان بذر دشمنى را در جامعه بشرى پاشیده ، دوستى ها را به دشمنى تبدیل مى کند. بهتان ، حس اعتمادى را که محور تشکیل دهنده واحدهاى کوچک و بزرگ اجتماعى است از بین مى برد و مایه متلاشى شدن آن ها مى شود. این صفت ناپسند مى تواند همه روابط را تحت تاءثیر قرار دهد. ازدواج ها را تبدیل به طلاق ، روابط پدر و فرزند را تیره ، و در موارد حاد و شدید، موجب وقوع جنایاتى چون قتل شود. ب – پیامدهاى آخرتى بهتان در مورد آثار بهتان در سراى آخرت ، روایات بسیارى وجود دارد که از جمله مى توان به آن چه حضرت رضا (علیه السلام ) از پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل فرموده است اشاره کرد: من بهت مؤ منا او مؤ منه او قال فیه ما لیس فیه اقامه الله یوم القیامه على تل من نار حتى یخرج مما قال فیه (۲۳۸). هر کس به مرد یا زن با ایمانى بهتان زند یا چیزى را به او نسبت دهد که در او نیست ، خداوند او را روز قیامت بر تلى از آتش به پا مى دارد تا از آن چه [درباره برادر یا خواهر مؤ منش ] گفته است خارج شود. امام صادق (علیه السلام ) نیز در این زمینه مى فرماید: البهتان على البرى اثقل من الجبال الراسیات (۲۳۹). بهتان زدن به شخصى که از آن [بهتان ] برى است ، از کوه هاى محکم و استوار هم سنگین تر است . (۶): راه هاى درمان بهتان اندیشه در پیامدهاى شوم بهتان ، و یاد آورى مستمر آن ها، نقش مهمى در باز داشتن انسان از این رفتار ناپسند دارد که سرانجام ریشه کن شدن این آفت از درون نفس انسانى را در پى خواهد داشت . شخص مبتلا به بهتان باید در صدد تقویت نیروى تقوا و بازدارندگى در خویش باشد؛ از این رو به ذکر همیشگى عواقب بیمارى خویش نیازمند است . دقت و تفکر در احادیثى که به بیان اهمیت فراوان آبروى افراد با ایمان پرداخته است نیز مایه تقویت نیروى تقوا در او شده ، وى را از ریختن آبروى دیگران باز مى دارد. از حضرت صادق (علیه السلام ) نقل شده است : المؤ من اعظم حرمه من الکعبه. حرمت مؤ من از کعبه عظیم تر است ؛ البته درمان حتمى و قطعى تمام بیمارى هاى رفتارى انسان به برطرف کردن ریشه هاى درونى آن ها بستگى دارد؛ از این رو باید در ابتدا بیمارى بهتان را ریشه یابى کرد و پس از یافتن آن ، به از بین بردنش پرداخت . اگر حسد سرچشمه این رفتار ناشایست است ، باید به نابود کردن آن پرداخت و اگر رذیله اى دیگر، ریشه این بیمارى است ، باید در زوال آن کوشید. اخلاق الاهی//استاد آیت الله مجتبی تهرانی ✅✅ #پایان #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #بهتان 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃🍃 آفات #زبان تهمت قسمت اول (۱): تعریف تهمت ((تهمت )) از ریشه ((وهم ))، به معناى اظهار گمان بدى است که به دل انسان راه یافته است . هر رفتارى از مجموعه رفتارهاى انسان که در جامعه پدیدار مى شود، به دو گونه قابل تفسیر و برداشت است : برداشتى((خوب و مثبت ))، و برداشتى ((بد و منفى )). در تهمت ، انسان از رفتار، گفتار یا حالت دیگرى ، برداشت ((بد و منفى ))مى کند که البته این برداشت ، گاه به خود رفتار باز مى گردد به این معنا که خود رفتار، ناپسند و ناشایست تلقى مى شود، و گاه از آن رفتار، صفات درونى و ویژگى هاى ناپسند برداشت مى شود بى آن که خود رفتار بد و ناپسند باشد که در این صورت ، رفتار، فقط به منزله آینه و نماى آن صفت درونى گرفته مى شود؛ یعنى گاه ((تهمت )) درباره زشتى ذات عمل و خود رفتار است ، و گاه عمل و رفتار پلى قرار داده مى شود تا برخى از زشتى هاى درونى به شخص نسبت داده شود. تفاوت سوءظن با تهمت هر گاه کسى از رفتار، گفتار یا حالات دیگران برداشت بدى داشته باشد، ولى این برداشت ، فقط در درونش پنهان بماند و آشکار نشود، به ((سوءظن )) (بدگمانى ) مبتلا شده است ؛ ولى اگر برداشت ناشایستش را اظهار کرد، به رفتار او((تهمت )) گفته مى شود؛ پس ‍ تفاوت ((سوءظن )) و ((تهمت )) در آشکار کردن گمانى است که از رفتار دیگرى برداشت شده است. تفاوت بهتان با تهمت در ((بهتان )) انسان مى داند کسى که به او نسبت ناروا مى دهد، کار نادرستى انجام نداده است ؛ ولى از روى اغراض و خواسته هاى نفسانى ، همانند دشمنى ، کینه و حسد، صفت یا رفتار ناشایستى را به او نسبت مى دهد؛ اما در تهمت ، انسان برداشت خویش از رفتار دیگرى را مدنظر قرار مى دهد و او را متهم مى سازد؛ در حالى که نمى داند این رفتار از او سر نزده است ؛ براى نمونه اگر انسان ، شخصى را با سلاح گرم در کنار مقتولى مشاهده کند و به او نسبت قتل بدهد؛ در حالى که مى داند قاتل نیست ، رفتارش ((بهتان )) نامیده مى شود و اگر نداند او قاتل نیست ، به رفتار او((تهمت )) گفته مى شود. سرچشمه تهمت ، ((سوءظن )) است . بدگمانى به کردار، گفتار یا حالات دیگران ممکن است موجب شود شخص چه در حضور و چه در غیاب ایشان تهمت بزند؛ پس سوءظن مى تواند به تهمت بینجامد؛ به این گونه که در سوءظن ، برداشت انسان از عمل ، سخن یا حالت دیگرى ، برداشتى بد در درون خود او است و ممکن است به سبب عواملى از درون انسان به بیرون تراوش کند؛ یعنى به دیگران اظهار شود که در این صورت به تهمت تبدیل مى شود. اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #تهمت 🔵 #ادامه دارد...... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🌸🌸🌸 آفات #زبان تهمت قسمت دوم (۲): اقسام تهمت آشکار کردن گمان نادرست و اظهار آن ، به دو صورت ممکن است : ۱ – اظهار حضورى گاه تهمت زننده ، رفتار یا ویژگى زشتى را در حضور خود متهم ، به او نسبت مى دهد و مدارک و اسناد این نسبت که مى تواند شامل عمل ، سخن یا حالتى از او باشد را نیز ارائه مى کند. ۲ – اظهار غیابى گاه تهمت زننده در حضور فرد چیزى بیان نمى کند؛ بلکه در غیابش به او رفتار یا صفت ناپسندى را نسبت مى دهد که این امر دو حالت دارد: الف . تهمت زننده فقط نتیجه برداشت خود را از رفتار شخص در غیابش به او نسبت مى دهد و از خود رفتار، سخنى به میان نمى آورد به این معنا که تهمت زننده نمى گوید به دلیل دیدن چه رفتارى از متهم ، چنین برداشتى از او داشته است ؛ البته تفاوتى نیست بین آن که برداشت او از رفتار متهم در برخورد با خود او باشد یا دیگران ؛ زیرا در هر دو صورت ، اظهار بدگمانى شده و حقیقت تهمت پدید آمده است . ب . خود آن رفتار، گفتار یا صفات را نقل مى کند؛ سپس برداشت خود از آن را به دیگران ارائه مى دهد. زشت ترین مصداق تهمت تهمت ، ابراز کردن گمان بد به دیگرى است که از زشت ترین مصادیق آن ، این است که انسان در آغاز کار، شخصى را امین و معتمد خود کند و کارى را به او واگذارد؛ سپس به او سوءظن یافته ، این بدگمانى را به شخص ‍ بگوید. امام جعفر صادق (علیه السلام ) از قول پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت کرده است : لیس لک ان تتهم من ائتمنته . حق ندارى به کسى که او را امین خویش ساخته اى ، تهمت بزنى . ((حال و ملکه ))زشت تهمت تهمت از رذایل نفسانى چون دشمنى ، حسد، شهوت یا غضب سرچشمه مى گیرد و در آغاز، رفتارى است که اتفاقى از انسان سر مى زند؛ ولى تکرار آن موجب مى شود که به صورت ملکه در نهاد شخص در آید و انجام آن برایش آسان شود. کسى که این صفت براى او ملکه نشده است ، شاید در اثر انجام این رفتار، تحت فشار مسائل اعتقادى و وجدانى خود قرار گرفته ، متاءثر و متاءلم شود؛ ولى اگر این عمل تکرار شده ، به صورت صفت پایدار نفسانى درآید، آن رفتار زشت را به آسانى انجام مى دهد و نه تنها برایش ناراحت کننده نیست ؛ بلکه سرور و شادمانى هم به همراه خواهد آورد و با رسیدن به این گمان باطل که با تهمت ، رقیبى از صحنه خارج شده است ، خشنود مى شود؛ بنابراین باید از تکرار این گناهان خوددارى کرد تا به ملکه اى زشت و ناپسند در روح انسان تبدیل نشوند. اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى ✅✅ #ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃🍃 آفات #زبان تهمت قسمت سوم رد تهمت همان گونه که در بحث غیبت آمد، انسان نه تنها نباید شنونده غیبت باشد، بلکه اگر غیبت به شکل ناخواسته نیز به گوش او رسید، باید در رد آن بکوشد و فقط ذکر این نکته که ((غیبت نکنید)) کافى نیست ؛ زیرا شاید بیان همین جمله ، تاءییدى بر وجود عیب و نقص در غیبت شده باشد؛ پس باید در رد غیبت کوشید تا غیبت شده از اصل عیب مبرا شود. ((تهمت )) و ((بهتان )) نیز چنین است ، و آن کس را که مورد تهمت قرار گرفته باید از اتهام پاک سازد. گوینده تهمت فقط با تکیه بر قرائن موجود، نتیجه گیرى کرده و برداشت خود از آنچه واقع شده را به دیگرى نسبت مى دهد و در واقع بدگمانى خود را ابراز مى کند؛ از این رو باید در صدد نفى آن بر آمد و یادآور شد که نسبت دادن این کار نادرست به دیگرى – حتى اگر این نسبت درست هم باشد – مشمول حکم غیبت است و در صورت اشتباه ، مشمول حکم بهتان مى شود که در هر دو صورت کار او حرام است ؛ پس وظیفه انسان حمایت از شخصى است که مورد بهتان و یا تهمت قرار گرفته است و باید آبروى او را از گزند تهمت مصون داشت . پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: من اذل عنده مؤ من و هو یقدر على ان ینصره فلم ینصره ، اذله الله یوم القیامه على رءوس الخلائق . کسى که نزد او مؤ منى او مؤ منى را خوار کنند، در حالى که مى تواند وى را یارى کند و این کار را نکند، خداوند او را روز قیامت در راس تمام آفریده هایش خوار مى کند. من رد عن عرض اخیه کان له حجابا من النار. کسى که (آسیب ها) را از آبروى برادر (مؤ من ) خود رد کند؛ (همین ) براى او پرده اى در برابر آتش مى شود. در مواردى که انسان توانایى حمایت از آبروى دیگرى را ندارد مى تواند مجلس را ترک کند و اگر نمى تواند چنین کارى کند، باید در دل از حضور در چنین مجلسى ناخشنود باشد. بى تفاوتى درونى نیز در برابر چنین رفتار زشتى ، بد و نازیبا است . اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى ✅✅ #ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃🍃 آفات #زبان تهمت قسمت جهارم تاءثیر تهمت بر شنونده آن از نظر اخلاقى در تهمت ، شنونده ، اخبارى را از تهمت زننده مى شنود که بر حدس تهمت زننده استوار است و از درستى یا نادرستى آن به صورت قطعى آگاه نیست . حال اگر شنونده نفسى ضعیف داشته باشد، چه بسا تحت تاثیر این تهمت قرار گیرد و دیدش درباره متهم عوض شود؛ یعنى حتى اگر شنونده ، به وظیفه شرعى خود عمل ، و با گوینده برخورد کند و تهمت او را برگرداند، این امکان هست که از لحاظ اخلاقى و حالات درونى ، تحت تاثیر قرار گرفته ، از اعتمادش به متهم کاسته شود. دانشمندان علم اخلاق براى شنونده تهمت چهار حالت را در نظر گرفته اند و براى هر یک از این حالات ، راه حل هایى علمى را بیان کرده اند تا به متهم بدبین نشود. ۱ – شنونده مى داند اظهارات گوینده تهمت است . ۲ – شنونده نمى داند اظهارات گوینده تهمت است یا بهتان ؛ چرا که ممکن است این اظهارات برداشت او از رفتار متهم یا نسبتى دروغین به او باشد. ۳ – شنونده نمى داند گفتار گوینده تهمت یا غیبت است . ۴ – شنونده نمى داند گفتار گوینده تهمت یا بهتان یا غیبت است . در مورد اول که شخص مى داند این اخبار تهمت است ، بدگمانى در مرتبه اى ضعیف به شنونده منتقل شده است ؛ یعنى شخص مى داند که گوینده از روى حدس و بدگمانى ، بر نشانه ها و قرائنى تکیه کرده که موجب برداشت نادرستى از متهم شده است که با توجه به این آگاهى مى تواند بدبینى را از خود دور سازد و اتهام را ناشى از درک نادرست تهمت زننده بداند. در مورد دوم که گفتار گوینده بین تهمت و بهتان مشکوک است ، اگر تهمت باشد، یک طرف احتمال بر محور حدس است و طرف دیگر آن (بهتان ) بر دروغین بودن آن نسبت درباره متهم دلالت دارد؛ از این رو شنونده به آسانى مى تواند بدگمانى را از خود دور سازد. در مورد سوم که بین حکم تهمت یا غیبت اشتباهى پیش آید، چون یک طرف این اخبار بر محور حدس است مى توان آن را رد کرد و مورد چهارم هم ادغامى از این سه مورد است که در هر چهار مورد، این اخبار با شدت و ضعف خود مى تواند بر فرد تاثیر گذار باشد. امیر مؤ منان على (علیه السلام ) فرمود: ایها الناس من عرف من اخیه وثیقه دین و سداد طریق فلا یسمعن فیه اقاویل الناس اما انه قد یرمى الرامى و یخطى السهام و یحیل الکلام و باطل ذلک یبور و الله سمیع و شهید اما انه لیس بین الحق و الباطل الا اربع اصابع فسئل عن معنى قوله هذا فجمع اصابعه و وضعها بین ادنه و عینه ثم قال : الباطل ان تقول سمعت و الحق ان تقول رایت . اى مردم ! کسى که برادر دینى اش را این گونه شناخت که او در دین محکم و استوار است [= آدم متدینى است ] و کردار و رفتارش در مسیر شرع قرار دارد، دیگر نباید درباره او به حرف این و آن گوش کند. همانا کسى که تیر مى اندازد، گاهى تیرش به خطا مى رود، [= کلامش ریشه ندارد] و آن چه که گفته مى شود و نادرست است ، از بین مى رود و خداوند شنوا و گواه است . هوشیار باشید همانا بین حق و باطل به جز چهار انگشت فاصله نیست . از حضرت پرسیدند: این که فاصله بین حق و باطل چهار انگشت است ، یعنى چه ؟ انگشتان مبارکش را جمع کرد و بین گوش و چشمش گذاشت و فرمود: باطل این است که بگویى شنیدم ، و حق این است که بگویى دیدم . با توجه به این روایت ، اخبارى که بر محور حدس و گمان بوده و ریشه اش ‍ شنیدنى ها و احتمالات است ، از موارد تهمت ، بهتان یا غیبت به شمار مى آید. در غیبت ، احتمال این است که گوینده ، آن چه را مى گوید، دیده است ؛ ولى شنونده فقط یک احتمال را مى شنود؛ پس نباید تحت تاثیر شنیده ها قرار گیرد؛ زیرا به ندرت اتفاق مى افتد که شنیده ها بر مبناى دیده ها و صادقانه باشند. از امام حسن (علیه السلام ) پرسیدند: بین حق و باطل چقدر است ؟ حضرت در پاسخ فرمود: اربع اصابع فما رایته بعینک فهو الحق و قد تسمع باذنیک باطلا کثیرا. چهار انگشت است . آن چه را با چشمت مى بینى حق است و آنچه را با گوش خود مى شنوى ، بیش ترش باطل است . اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #زبان #تهمت 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

✨✨✨✨ آفات #زبان تهمت قسمت پنجم شیوه پیش گیرى از تهمت با توجه به تعریفى که از تهمت ارائه شد، انسان باید براى پیش گیرى از ابتلاى خود و دیگران به این گناه ، در درجه نخست از بدگمانى به دیگران بپرهیزد، و در صورت شنیدن تهمت از دیگران ، به گونه اى از خویش ‍ مراقبت کند که تحت تاثیر بدگمانى دیگران قرار نگیرد. همچنین نباید از او حرکتى سرزند که منشاء حدس و بدگمانى دیگران قرار گیرد؛ یعنى در نهایت ، کارى را که ممکن است منشاء حدس و بدگمانى دیگران قرار گیرد، انجام ندهد. دلق بیرون کن برهنه شو زدلق تا زتو فارغ شود اوهام خلق براى این منظور باید از معاشرت و همنشینى با افرادى که در جامعه به بدى شناخته شده اند دورى جست تا زمینه اتهام فراهم نشود، گاهى حضور در جمعى که بیش تر افراد آن زشتکارند، منشاء بدگمانى و تهمت مى شود؛ هر چند خود فرد زشت کار نباشد. عدم حضور در چنین مکان ها و مجامعى که براى انجام اهدافى زشت بر پا شده است مى تواند زمینه اتهام را کاهش ‍ دهد. از امام صادق (علیه السلام ) نقل شده است که پدر بزرگوارش حضرت باقر (علیه السلام ) به او فرمود: یا بنى ! من یصحب صاحب السوء لایسلم و من یدخل مداخل السوء یتهم . اى پسرم ! کسى که با بدکاران همنشینى کند، سالم نمى ماند. [= بر روح او تاءثیر مى گذارد] و اگر کسى به جایگاهى بد گام نهد، متهم مى شود. امام صادق (علیه السلام ) در جایى دیگر از رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) چنین روایت مى کند: اولى الناس بالتهمه من جالس اهل التهمه . سزاوارترین مردم به متهم شدن کسى است که با افرادى که متهم هستند همنشینى کند. امیر مؤ منان على (علیه السلام ) در وصایاى خویش مى فرماید: ایک و مواطن التهمه و المجلس المظنون به السوء، فان قرین السوء یغر جلیسه . از جاهایى که مورد تهمت قرار مى گیرند و مجلسى که به آن گمان بد برده مى شود، بپرهیز. به درستى که همنشین بد، همنشین خود را فریب مى دهد. من وضع نفسه مواضع التهمه فلا یلومن من اساء به الظن . کسى که خودش را در معرض تهمت قرار داد، سرزنش نکند کسى را که به او بدگمان شده است . من دخل مداخل السوء اتهم . کسى که به جایگاه هاى بد گام نهد، متهم مى شود. اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى ✅✅ #ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #تهمت 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃🍃🍃 آفات #زبان تهمت قسمت ششم موضع ابلیس در برابر تهمت و بهتان تهمت و بهتان به اندازه اى زشت و زننده است که حتى شیطان هم از انجام دهنده آن دو بیزارى مى جوید. شیطان از رفتارهاى زشت و اعمال خلاف استقبال مى کند؛ ولى برخى از رفتارهاى ناروا آن قدر زشت و پلیدند که شیطان هم آن ها را تاءیید نمى کند. یکى از این اعمال ، نابود کردن وجهه افراد در جامعه ، و ریختن آبروى آن ها به وسیله بهتان یا نعمت است . امام جعفر صادق (علیه السلام ) در این زمینه مى فرماید: من روى على مؤ من روایه یرید بها شینه و هدم مروءته لیسقط من اعین الناس اخرجه الله من ولایته الى ولایه الشیطان ، فلا یقبله الشیطان . اگر کسى سخنى را بر ضد مؤ منى نقل کند و قصدش از آن ، زشت کردن چهره او و از بین بردن وجهه اجتماعى اش باشد و بخواهد او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از محور دوستى خود خارج مى کند و تحت سرپرستى شیطان قرار مى دهد؛ (ولى ) شیطان هم او را نمى پذیرد. (۶): راه هاى درمان تهمت پاک ساختن زبان از آفت تهمت ، با کوششى مداوم میسر خواهد بود. درمان این بیمارى را باید با اندیشه و دقت در پیامدهاى زشت و نازیباى آن آغاز کرد؛ سپس به یادآورى مستمر آن ها پرداخت که : ((فان الذکرى تنفع المومنین )). یادآورى پیامدهاى تهمت ، تنفر و انزجار قلبى انسان از این رفتار زشت و پلید را در پى خواهد داشت و بدیهى است که تمام حرکات درونى و برونى انسان ، بر پایه ((دوست داشتن )) و ((نفرت ورزیدن )) انجام مى گیرد؛ از این رو مى باید در صدد ایجاد و تقویت حالت انزجار از تهمت بر آمد تا بتوان به سوى ترک آن گام برداشت . همچنین باید به ارزش و عظمت آبروى دیگران اندیشید تا به سادگى به سمت تخریب آن گام برداشت . دین مبین اسلام ، آبرو و حرمت مؤ من را بزرگ تر از کعبه و حتى قرآن دانسته است و با آگاهى از چنین ارزشى ، هیچ کس نباید به خود اجازه دهد به حریم آبروى دیگران تجاوز کند. تقویت حسن ظن و حمل رفتار دیگران بر وجه نیکو، راه دیگرى براى درمان این بیمارى نابود کننده است . اخلاق الاهی جلد چهارم ، آفات زبان//استاد آیت الله مجتبى تهرانى ✅✅ #پایان #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🌸🌸🌸🌸 آفات #زبان #لعن و #نفرین قسمت اول شخص با ایمان اهل لعنت کردن نیست . پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) (۱): تعریف لعن و نفرین لعن در لغت به معناى خوار کردن ، راندن و دور کردن از روى خشم و غضب ، و در علم اخلاق ، به معناى طلب و درخواست دور شدن شخص از رحمت خداوند است . وقتى انسان ، شخصى را لعن مى کند، مى خواهد که او از درگاه لطف و رحمت خداوند دور شود و ملعون به کسى گفته مى شود که از رحمت خداوند به دور است ؛ البته لعن از سوى خداوند به این معنا است که کسى را از درگاه رحمت خویش دور سازد که در آخرت به صورت عقوبت و کیفر نمایان مى شود؛ اما ((نفرین )) به معناى درخواست هر گونه بدى و شر از خداوند براى دیگران است ؛ حال چه درخواست دورى از رحمت و چه امر ناخوشایند دیگرى باشد؛ بدین سبب مى توان ((نفرین )) را داراى معنایى شامل تر از ((لعن )) دانست ؛ یعنى هر لعنى ، نفرین است ؛ ولى هر نفرینى ، لعن نیست . (۲): اقسام لعن لعن به دو صورت انجام مى گیرد: ۱ – لعن از راه اخبار یعنى انسان خبر مى دهد و حکم کند که فلان شخص از رحمت خداوند دور است و خداوند او را از درگاه رحمت خویش طرد کرده است . در این قسم از چیزى خبر مى دهد و بر کسى حکم مى کند. ۲ – لعن از راه انشا به این معنا که انسان لعن را ایجاد کند؛ مانند آن که بگوید: خداوند لعنتش ‍ کند یا لعنت خدا بر او باد! در این جا دیگر خبر نمى دهد؛ بلکه چیزى را تقاضا مى کند؛ یعنى از خداوند مى خواهد که او را از رحمت خویش دور سازد. لعن از جهت معین بودن یا نبودن ملعون به دو صورت انجام مى گیرد: ۱ – لعن فرد یا افراد معین گاه انسان ، فرد یا افرادى را که لعن مى کند، با نام مشخص مى سازد؛ مانند آن چه در برخى زیارت ها گفته مى شود:اللهم العن اباسفیان و معاویه و یزید ابن معاویه . ۲ – لعن فرد یا افراد نامعین گاه فرد یا افراد مورد لعن فقط با وصف و بدون تعیین نام و مشخصات لعنت مى شوند؛ مانند آن چه خداوند متعالى در قرآن فرموده : فلعنه الله على الکافرین . در این جا به نام و مشخصات کسى اشاره نشده و فقط به وصف کفر تصریح شده و افرادى که ببه این صفت متصف هستند، لعنت شده اند. اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی #آفات_زبان #لعن #نفرین 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq

🍃🍃🍃✨ آفات #زبان #شماتت قسمت اول (۱): تعریف شماتت شماتت نزد دانشمندان اخلاق ، اظهار شادمانى از مصیبت دیگران است . وقتى شخصى دریابد که بر برادر دینى اش ، مصیبتى وارد شده است ، اگر اظهار خوشحالى و سرور کرده ، به سرکوفت بلا دیده بپردازد، گرفتار بیمارى شماتت شده است ؛ البته سرکوفت و سرزنش ، در برابر رفتارى است که از شخص بلا دیده سرزده است به این معنا که شماتت کننده با اظهار سرور از بلایى که بر سر دیگرى آمده ، مصیبت را نتیجه آن رفتار مى داند و چه بسا در سرکوفت ، به بیان آن نیز بپردازد. (۲): اقسام شماتت شماتت را از جهت ابراز یا عدم ابراز خشنودى به دو قسم مى توان تقسیم کرد: ۱ – شماتت درونى آن گاه که انسان از مصیبت دیگران ، در درون خویش مسرور شود؛ ولى شادى اش را آشکار نکند، به این حالت ، شماتت درونى مى گویند. ۲ – شماتت فعلى (بیرونى ) زمانى که فرد از بلاى رسیده به دیگران ، خوشحال شود و این بلا را با حالت سرزنش ، جزاى رفتارى که از فرد مصیبت دیده سرزده ، معرفى کند، به رفتارش شماتت فعلى گفته مى شود؛ البته شماتت فقط به شکل مجازى ؛ قسم اول به کار مى رود؛ زیرا همان گونه که در تعریف آمد، شماتت ، اظهار شادمانى از مصیبت دیگران است . شماتت را از جهت رفتار فرد بلا دیده نیز مى توان به دو قسم تقسیم کرد: الف – شماتت در برابر رفتار پسندیده گاه رفتار شخص مصیبت زده ، زشت نیست و فقط به نظر شماتت کننده ، نادرست مى آید و با اهداف او سازگارى ندارد؛ براى مثال ، وقتى شخص ‍ عملى مانند انفاق را انجام مى دهد که با اهداف شماتت کننده بخیل ، همسان و سازگار نیست ، چنان چه پس از انجام این عمل ، آن شخص ، به مصیبت و بلا دچار شود، شماتت کننده ، این بلا را نتیجه عمل او دانسته ، او را براى رفتار درستش سرزنش مى کند. سرکوفت منافقان به اهل ایمان در بلاها و مصیبت ها، از این قبیل است . ب – شماتت در برابر رفتار ناپسند گاه مصیبت دیده را در برابر رفتار ناشایستى مانند ورشکستگى به سبب عدم رعایت موازین دینى در معاملات پیشین او سرزنش مى کنند. ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹کانال درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨ 🆔 @dars_akhlaq