📍 #یادداشت | #فرا‌_رصد 🔷 آیا حزب‌الله پس از سید حسن ضعیف شد؟ ✍ #فائزه_سادات_حسینی 📝 با وجود چالش‌ها، حزب‌الله نه تنها تضعیف نشد بلکه از طریق PTG، وفاداری مردمی را تقویت کرده است. گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهند که این تاب‌آوری، حزب‌الله را در برابر فشارهای خارجی مقاوم نگه داشته و چشم‌انداز آینده آن را مطمئن ساخته است. 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

🔸 یک سال پس از شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴، گمانه‌زنی‌ها درباره افول این سازمان سیاسی-نظامی همچنان ادامه دارد. رسانه‌های بین‌المللی این رویداد را «آغازی برای پایان» توصیف کردند و کارشناسان سیاسی از روند نزولی حزب‌الله سخن گفتند. با این حال، شواهد میدانی و گزارش‌های رسانه‌ای نشان‌دهنده تاب‌آوری این گروه و وفاداری عمیق جامعه شیعه لبنان است. این گزارش با استناد به مفهوم روانشناختی «رشد پس از سانحه» (PTG)، به بررسی چرایی حفظ انسجام حزب‌الله می‌پردازد. 🔹 ده روز پس از انفجار گسترده پیجرها در سپتامبر ۲۰۲۴، که به کشته و زخمی شدن هزاران نفر منجر شد، سید حسن نصرالله در حمله هوایی اسرائیل به شهادت رسید. پیش از این، ترور فرماندهان ارشد مانند فؤاد شکر و ابراهیم عقیل، حزب‌الله را تحت فشار قرار داده بود. رسانه‌های غربی مانند نیویورک تایمز و گاردین، این حوادث را نشانه «ناکارآمدی» حزب‌الله دانستند و عملیات روانی علیه آن را تشدید کردند. با وجود این، گزارش‌ها از ایستادگی مردم حکایت دارند: بازگشت آوارگان به جنوب لبنان و مشارکت گسترده در تشییع پیکرها نمادی از وفاداری بود. 🔸 در اولین سالگرد شهادت نصرالله و سید هاشم صفی‌الدین در سپتامبر ۲۰۲۵، علی‌رغم محدودیت‌های دولتی هزاران نفر در مراسم شرکت کردند. خبرگزاری آسوشیتدپرس (AP News) این رویداد را «نافرمانی مدنی» توصیف کرد که درد را به همبستگی تبدیل می‌کند. این پدیده را می‌توان با مفهوم «رشد پس از سانحه» یا PTG توضیح داد که توسط روانشناسان ریچارد تدشی و لارنس کالهون در دهه ۱۹۹۰ معرفی شد. PTG به تغییرات مثبت پس از تروما از جمله قدردانی بیشتر از زندگی، بهبود روابط اجتماعی، کشف معنای جدید، تغییرات اولویت‌ها و افزایش تاب‌آوری جمعی اشاره دارد. برخلاف اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، PTG بر پردازش عمدی افکار تمرکز دارد و الگوهای فکری را بازسازی می‌کند. در جامعه شیعه لبنان دو عامل کلیدی PTG عبارتند از «تاب‌آوری ایدئولوژیک» و «آیین‌های مقاومت». تاب‌آوری ایدئولوژیک به حفظ باورهای بنیادین در برابر تروما می‌پردازد. 🔹 گزارش بنیاد قرن (The Century Foundation) نشان می‌دهد که شیعیان لبنان تمایزی بین عملکرد حزب‌الله به عنوان سازمان سیاسی و «مقاومت» به عنوان ایدئولوژی مقدس قائل هستند. این جداسازی شناختی اجازه می‌دهد نارضایتی از عملکرد نهادی (مانند بازسازی کند جنوب یا فشارهای اقتصادی) بدون رد اصول بنیادین بیان شود. برای نمونه، در مصاحبه جواد نصرالله با خبرگزاری رویترز، شهادت پدر به «تجدید عهد» تبدیل شد و تروما را به فرصتی برای تقویت هویت تبدیل کرد. 🔸 آیین‌های مقاومت نیز نقش نمادین دارند. نصب پرچم‌های زرد حزب‌الله، پوسترهای نصرالله و پروجکشن تصویر او روی صخره‌های راوشه در بیروت، حافظه جمعی را بازسازی می‌کنند. در شبکه‌های اجتماعی مانند X (توییتر سابق)، کاربران شیعی با هشتگ‌هایی مانند #انا_علی_العهد، سخنرانی‌های نصرالله در عاشورای ۲۰۲۳ را برجسته می‌کنند و تروما را به درس تاب‌آوری تبدیل می‌کنند. بازگشت آوارگان به روستاهای ویران‌شده جنوب با آوازهای مقاومتی، سانحه را به «فتح معنوی» شبیه‌سازی می‌کند. این الگو ریشه در فرهنگ شیعی دارد، جایی که شهادت امام حسین (ع) در کربلا به عنوان پیروزی اخلاقی دیده می‌شود. دوگانه سوگ و افتخار، که در محرم بازتاب می‌یابد، در جامعه لبنان تکرار شده و فقدان را به فداکاری جمعی برای امت تبدیل می‌کند. این فرآیند، PTG را تسهیل کرده و انسجام هویتی را حفظ می‌کند. 🔹 با وجود چالش‌ها، حزب‌الله نه تنها تضعیف نشد بلکه از طریق PTG، وفاداری مردمی را تقویت کرده است. گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهند که این تاب‌آوری، حزب‌الله را در برابر فشارهای خارجی مقاوم نگه داشته و چشم‌انداز آینده آن را مطمئن ساخته است. #سید_حسن_نصرالله 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

#تیزر| #مستند 💥آنچه در مستند «شمع جمع» خواهید دید... 📺 اکران عمومی به زودی از رسانه ملی 🌱فکرت| گفت‌وگویی برای ساخت فردا 🔅@fekratmedia🔅

📍 #گزارش_رصد | #شماره_پنجاه‌ودو | #ادامه ⬇️ 4⃣ توصیف مفهومی در ساحت توصیف مفهومی، اندیشمندان سعی کردند تا مسئله فلسطین را در قالب مفاهیم مستقلی توصیف نمایند. مهم‌ترین و پرتکرارترین مفهومی که تحلیل‌گران برای توصیف مسئله فلسطین از آن استفاده کرده‌اند، مفهوم مقاومت است. ↩️ افراد زیادی همچون «آقایان علی محمدی، حسین جابری و حسین علایی» در تحلیل‌های خود به بررسی مبانی، الزامات و مولفه‌های مقاومت در عملکرد فلسطینیان پرداختند. از نظر اینان مهم‌ترین مبنای مفهوم مقاومت، ولایت دینی است که بعد از انقلاب اسلامی در قالب مدل سیاسی کارآمد به جهان معرفی شد و لوازم اجتماعی و سیاسی زیادی را همچون نظریه مردم‌سالاری دینی و مبارزه با استعمار جهانی را با خود به همراه آورد. 💬 منبع: هم‌اندیشی «ایده‌های فقه مقاومت»، خانه مصلحان، ۲۷ مهر ۱۴۰۲؛ نشست «فلسطین؛ ریشه‌ها و پیامدها»، خانه اندیشمندان علوم انسانی، ۲۷ مهر ۱۴۰۲. ↩️ علاوه بر مقاومت، برخی دیگر به مفهوم پایه‌ای‌تری رو آوردند که با تببین آن می‌توان مسائلی همچون فلسطین را تحلیل کرد. جهاد یا دفاع مفاهیمی هستند که در این بخش مورد توجه برخی از اندیشمندان قرار گرفتند. «آیت‌الله عباس کعبی» جهاد را تولید و به‌کارگیری قدرت در جهت تامین منافع اسلام و مسلمین در برابر دشمنان برای جلوگیری از آنان و خاموش کردن فتنه و فسادشان و دفاع از دین در برابر دشمن و توسعه دعوت اسلام و رفع موانع آن زیر نظر رهبر باکفایت شرعی، تعریف کرده‌اند. ایشان همچنین لوازم دفاع و دیگر اقسام جهاد را بررسی کرده و کنشگری فلسطینیان را با آن لوازم مورد سنجش قرار دادند. 💬 منبع: سخنرانی «مبانی فقهی مقاومت اسلامی در فلسطین از دیدگاه امامین انقلاب»، خبرگزاری حوزه، ۱ آبان ۱۴۰۲. #طوفان_الاقصی 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

📍 #گفت‌و‌گو | #شماره_پنجاه‌و‌شش_پنجاه‌و‌هفت 🏷 یک جهان روح، در برابر یک جهان بی‌روح ➖ تحلیلی بر عمق روحی موجودیت اسرائیلی در تهاجم به انسان ایرانی 🖇 گزیده‌ای از گفت‌و‌گو با #محمدعلی_غمامی: 🗣 هر جامعه مانند یک انسان، دارای جسم و روح است. امروز، دیگر نمی‌توان جسم یک جامعه را به راحتی نابود کرد. بنابراین، تمرکز اصلی دشمنان بر روح جامعه است؛ هدف آن‌ها تضعیف روح و انگیزه‌های انسانی است. 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

🔘 پس از وقوع این تحولات، دغدغه اصلی ما در دانشگاه‌ها این بود که در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی چه نقشی می‌توانیم ایفا کنیم. در مواجهه با شوک ناشی از بمباران‌ها و واکنش‌های جمهوری اسلامی، دانشگاه‌ها به دنبال این بودند که چگونه می‌توان در حوزه علوم انسانی اثرگذار بود؟ 🔘 متأسفانه دانشگاه‌های ما تحت تأثیر گرایش‌های تجربه‌گرا و پوزیتیویستی به شدت تکنیکال شده‌اند. یعنی نتوانسته‌اند نقش اصلی خود را به درستی بازشناسی کنند. غالبا تصور می‌شود که نقش محوری در این شرایط بر عهده حوزه‌های نظامی، جنگی و تسلیحاتی است و علوم انسانی صرفا نقشی کم‌اهمیت یا کم‌تأثیر ایفا می‌کند. تحلیل‌ها نیز معمولا محدود به بررسی‌های کمی و نظامی می‌شوند؛ مثلا کجاها بمباران شده، دستاوردهای نظامی و اقتصادی طرفین چه بوده، یا آسیب‌های مادی چقدر است؟ اما علوم اجتماعی و انسانی در لایه‌ای بالاتر و عمیق‌تر به این مسائل می‌پردازند که اهمیت آن اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست. 🔘 ایده اصلی این جلسه این است که هر جامعه مانند یک انسان، دارای جسم و روح است. امروز، دیگر نمی‌توان جسم یک جامعه را به راحتی نابود کرد. نمونه آن، جمعیت کوچک غزه است که با وجود سال‌ها بمباران مداوم و استفاده از پیشرفته‌ترین فناوری‌های نظامی، همچنان زنده و پابرجاست. حتی با وجود کشته شدن تعداد قابل توجهی، بخش اعظم جمعیت و نیروهای فعال آن همچنان باقی مانده‌اند. 🔘 بنابراین، تمرکز اصلی دشمنان بر روح جامعه است؛ هدف آن‌ها تضعیف روح و انگیزه‌های انسانی است. به عنوان مثال، کشتن تعداد محدودی از افراد یا فرماندهان کلیدی، هدفش تنها نابود کردن جسم نیست، بلکه تضعیف روح و انگیزه مقاومت است. 🔘 جمعیت ایران، بیش از هشتاد میلیون نفر است و آن‌ها تنها چند صد نفر را شهید کردند؛ هدف از کشتن آن‌ها این بوده که انسان ضعیف شود و روحش از بین برود. اما ما در علوم انسانی به مفهوم روح کمتر پرداخته‌ایم؛ در حالی که اساس علوم انسانی، مطالعه روح است. ‼️ جهت تهیه شماره ۵۶ و ۵۷ نشریه دیده‌بان اندیشه، به @didebane_andisheh_admin پیام دهید. 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

📍 #گزارش_رصد | #شماره_پنجاه‌ودو | #ادامه ⬇️ 5⃣ توصیف تربیتی در ساحت توصیف تربیتی نیز سه محور عمده مورد بحث قرار گرفته است: ↩️ برخی همچون «آقای زیبایی‌نژاد» با الهام از مدل تربیت دینی، سعی دارند تا مسئله فلسطین را میدان ابتلای انسانی و جولانگاه تربیت آن تفسیر کنند. از نظر ایشان هر جا ابتلائات بیشتر باشد، روح انسان‌ها وسعت پیدا کرده و مراتب تربیت را در زندگی به سرعت طی می‌کنند. 💬 منبع: نشست «روایت زنانه از جنگ به افق غزه»، پژوهشکده زن و خانواده، ۹ آبان ۱۴۰۲. ↩️ برخی دیگر همچون «آقای امیرمسعود مظاهری» فجایع و خشونت‌های موجود در رویداد فلسطین را مصداق بارز افول تربیتی بشر از دوران تمدن به دوران توحش دانسته که راه هرگونه ظلم و بی‌عدالتی را در جهان هموار می‌سازد. 💬 منبع: نشست «تحلیل فرهنگ مقاومت از منظر فلسفه فرهنگ»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۳ آبان ۱۴۰۲. ↩️ برخی دیگر نیز به سراغ تبیین مختصات انسان فلسطینی و اسرائیلی رفتند. «آقای علی اصغر اسلامی» تنها معتقد است که انسانِ اسرائیلی، انسانِ معطوف به قوم و قدرت و انسان فلسطینی، انسانِ معطوف به قیم و فطرت است و به همین دلیل است که خودآگاهی و استقامت درونی دارد و در مقام کنشگری، مقاومت همه جانبه را انتخاب می‌کند. 💬 منبع: نشست «راهکارهای علمی و نظری مواجهه با رژیم صهیونیستی»، دانشگاه باقرالعلوم، ۱ آبان ۱۴۰۲. ↩️ «آقای سید سجاد ایزدهی» نیز معتقد است که الهیات مقاومت در ظهور اجتماعی خودش به پایه فردی نیاز دارد. از نظر ایشان جهت ایجابی هویت انسان مقاومت حریت، عدالت و کرامت است. 💬 منبع: نشست «الهیات مقاومت»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۶ آبان ۱۴۰۲. #طوفان_الاقصی 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

📍 #نما_اندیشه | #شماره_پنجاه‌ودو 🎥 کوچ صوری به دنیای ماتریکس 🎙 #محمدعلی_غمامی 🎞 در این دعوای #طوفان_الاقصی متوجه می‌شویم که ظاهرا این‌ها برای‌شان زمین خیلی مهم است؛ برای‌شان جهان مجازی هم خیلی کلیدی نیست. برای این زمین، برای جغرافیای فلسطین این‌ها تماما دارند صف‌آرایی می‌کنند! نه فقط اسرائیل، نه فقط ایالات متحده، بلکه برای اروپا هم این یک تابوی مهم است! نگه‌داشتن زمین برای این‌ها مهم است. ‼️ جهت تهیه شماره ۵۲ نشریه دیده‌بان اندیشه، به @didebane_andisheh_admin پیام دهید. 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh

📍 #گزارش_رصد | #شماره_پنجاه‌ودو | #ادامه ⬇️ 6⃣ توصیف حقوقی در ساحت توصیف حقوقی اختلاف نظر جدی بین اندیشمندان و صاحب‌نظران وجود دارد. ↩️ برخی همچون «آقایان احمد بخارایی و صادق زیباکلام» معتقدند که از لحاظ حقوق بین‌الملل، اقدام حماس در حمله به اسرائیل، خلاف قوانین بوده و جریان مقاومت به خاک یک کشور مستقل حمله کرده است و این از هر جهتی محکوم است. 💬 منبع: مناظره «حمایت از فلسطین»، مدرسه آزاد فکری، ۴ آبان ۱۴۰۲. ↩️ در نقطه مقابل این نگاه، غالب اساتید همچون «آقای غلامرضا پیوندی» معتقدند که مقاومت فلسطینیان در برابر جنایات هفتاد ساله رژیم صهیونیستی از لحاظ حقوقی چون مصداق دفاع از حریم شخصی است، کاملا مشروع بوده و حمایت سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر از این جنایات، امری خلاف قانون و محکوم است. 💬 منبع: نشست «حقوق کودکان غزه در اسناد بین‌المللی»، دانشکده زن و خانواده دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۷ آبان ۱۴۰۲. 7⃣ توصیف معرفتی ↩️ در حوزه توصیف معرفتی، «آقای هادی خانیکی» معتقد است که مسئله فلسطین و طوفان‌الاقصی، صحنه پیروزی روایت بر الگوریتم یا همان تمدن انسانی بر تمدن ماشینی است. 💬 منبع: نشست «فلسطین؛ ریشه‌ها و پیامدها»، خانه اندیشمندان علوم انسانی، ۲۶ مهر ۱۴۰۲. ↩️ از سوی دیگر «آقای محمدعلی میرزایی» معتقد است که این مسئله، مظهر پیروزی روایت بر روایت است چرا که سردمداران تمدن مدرن نیز با استفاده از همین ابزار روایت است که قصد دارند تا چهره خود و دیگر جنایت‌کاران عالم را تطهیر کرده و آنها را ذی‌حق جلوه دهند و این مهم‌ترین میدان جنگ ادراکی در دهه‌های اخیر است. 💬 منبع: نشست «مقاومت و عملیات طوفان‌الاقصی»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۳۰ آبان ۱۴۰۲. #طوفان_الاقصی 🔎 #دیده‌بان_اندیشه در عصر پساحقیقت 🆔 @didebane_andisheh