ناروا و ناپسندی که دشمنان اهل بیت(ع) به او بسته اند پاک می دانند.
و از علمایی که به پاکی، صداقت و خلوص نیت و اعتقاد مختار به اهل بیت پیامبر(ص) تصریح نموده اند:
«ابن داود» در کتاب رجالش، و «ابن طاوس» در تحریر الطاووسی و «علامه حلّی» در الخلاصه و استر آبادی در حاشیه بر کتاب منهج المقال و «فاضل حائری» در منتهی المقال می باشند.
3⃣آیت الله ابوالقاسم خویی(ره) نیز دعای امام سجّاد علیه السلام در حق مختار را دلیل واضح و برهان انکارناپذیر بر امامی بودن وی می داند.(۳)
دانشمندان اسلام نیز از مختار به بزرگی یاد و او را از نسبت ها و تهمت های ناروا پاک دانسته اند که از آن جمله اند: «سیدجمال الدین بن طاوس» در رجال خود و «ابن داود» در کتاب رجالی خود و ابن نما در کتابی که در شرح حال مختار به نام (ذوب النضار) نوشته است و «مقدس اردبیلی» در حدیقة الشیعه و «صاحب معالم» در التحریر الطاووسی و «قاضی نوراللّه مرعشی» در کتاب مجالس المؤمنین، همه اینان مختار را ستایش کرده و «شیخ ابوعلی» در کتاب منتهی المقال و بسیاری از علمای دیگر از او دفاع کرده اند.
علمای پیشین به حدّی برای مختار عظمت قائل بودند که شهید اول در کتاب مزار خود زیارت نامه مخصوصی برای او نوشته است، که در آن زیارت نامه ایشان با صراحت به درستی عقیده و راستی راه او گواهی داده و این که او به ولایت اهل بیت(ع) معتقده بوده، به آن اخلاص داشته، عشق می ورزیده، در راه خدا گام بر می داشته، از پیروان و دوستان امام زین العابدین(ع) بوده و در راه کسب رضایت پیامبر خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع) جان خود را نثار کرده و برای خشنودی ائمه اطهار(ع) و یاری فرزندان علی(ع)و گرفتن انتقام خون حسین(ع) و یاران باوفای او بسیار کوشیده است.
4⃣مرحوم علامه امینی(ره) در الغدیر نقل می کند:
《قبر مختار در روزگاران گذشته از مزارهای مشهور در نزد شیعه بود [و امروز هم مزارش در کوفه زائران بسیاری دارد] و بنابر آنچه در صفحه ۱۳۸، جلد اول رحله «ابن بطوطه» آمده گنبد معروفی هم داشته است.》(۴)
این گفته ایشان می رساند که مختار از بزرگان شیعه بوده و نزد آنان منزلت بسیاری داشته است.
📚منبع:
۱)تنقیح المقال مامقانی، ج۳، ص ۲۰۶
۲)تنزیه المختار علامه مقرم ، ص۲
۳)معجم الرجال خوئی، ج۱۸، ص ۱۰۰
۴)الغدیر علامه امینی، ج۲، ص۳۴۳
💬سوال:
خارج كردن آب دهان و دوباره آن را وارد دهان كردن باطل كننده روزه است.
آيا بيرون آوردن زبان هم همان حكم را دارد كه اگر كسى زبانش به هر دليلى بيرون بياورد موجب باطل شدن روزه مى شود؟
✅پاسخ:
صِرف اين ضررى به صحّت روزه نمى زند.
___________
📚 استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری(حفظه الله)
سوال
توضیحاتی در مورد حدیث کسا بفرماید
پاسخ 👇 👇 👇
🔺 آیت الله مکارم شیرازی درباره حديث کسا در مفاتیح نوین چنین می نویسد :
اصل حديث #كسا ميان شيعه و اهل سنت بسيار مشهور و معروف است و جاى هيچ گونه ترديدى نيست كه رسول خدا در منزل حضرت زهرا ، و يا در خانه خودش زير پارچه اى شبيه عبا قرار گرفت و حضرت على و حضرت فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين را زير آن جاى داد و از آنان به عظمت و بزرگى ياد نمود و آن جمع را مصداق آيه: «همانا خداوند مى خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد»، معرّفى كرد.
آنچه در اينجا به عنوان حديث كسا نقل مى شود، حديث مشروح و مفصلى است كه برابر روايتى، خواندن آن به اين نحو، داراى پاداش و آثار و بركات فراوانى است. و در ذيل آن آمده است: «در هر محفلى كه شيعيان و علاقه مندان ما اين حديث را بخوانند، رحمت الهى بر آنان نازل مى شود، فرشتگان براى آن ها استغفار مى كنند اندوه غم زدگان برطرف مى شود و حاجات روا خواهد شد».
اين حديث نخستين بار در كتاب «منتخب طريحى» متوفاى 1085 از علماى قرن يازدهم آمده است.
محدّث بزرگوار مرحوم حاج شيخ عباس قمى در منتهى الآمال، در شرح زندگانى امام حسين پس از بيان اين نكته كه «حديث اجتماع خمسه طيبه تحت کسا» از احاديث متواتره است، مى نويسد:
اما حديث معروف به حديث كسا كه در زمان ما شايع است، به اين كيفيت در كتب معتبر و معروف و اصول حديث و مجامع متقنه محدثین ديده نشده، مى توان گفت از خصايص كتاب «منتخب» است».
از اين رو، جناب ايشان آن را در مفاتيح الجنان نياورده است و ناشران برخلاف ميل آن بزرگوار آن را در پايان مفاتيح اضافه كرده اند.
پس از كتاب «منتخب»، اين حديث در كتاب «عوالم» آمده است.
📚عوالم العلوم ج11 ص927
صاحب كتاب عوالم شيخ عبدالله بحرانى از شاگردان مرحوم علاّمه مجلسى و از علماى قرن دوازدهم است.
در اين كتاب براى اين حديث سندى ذكر كرده است كه از جهاتى جاى تأمل دارد:
سند اين حديث مطابق نسخه خطى موجود در كتابخانه يزد، در متن كتاب نبوده است، بلكه در حاشيه آن آمده است و خط آن نيز با خط متن كه دست خط صاحب عوالم است، متفاوت مى باشد.
برخى از افراد سلسله سند، حدو
د هشتاد سال با يكديگر فاصله دارند كه قاعدتا يكى از آن ها نمى تواند از ديگرى نقل حديث نمايد.
بعضى از افراد اين سند در كتب رجالى توثيق نشده اند.
ولى از آنجا كه محتواى حديث اشكال خاصّى ندارد و بعضى از علما به قرائت آن اهميّت مى دادند و با توجه به «احاديث من بلغ» مى توان آن را به «قصد رجا» و به اميد برآورده شدن حاجات خواند.
📚مفاتیح نوین ص119
?
سوال⁉️
👈چرا امامان از نسل امام حسن(علیه السلام) نیستند؟👉
معمولاً در تاریخ و در میان خانواده ها این گونه رسم بوده که اگر سختی، موقعیت، مقام و مسئولیتی پدر خانواده داشته به پسر بزرگ تر منتقل می شده. در اینجا این سوال پیش می آید که چرا امام حسن (علیه السلام) که پسر بزرگ تر امام علی (علیه السلام) است امامت به فرزندان ایشان نرسید و در نسل امام حسین (علیه السلام) تداوم پیدا کرد؟
🌹🍃🌹
👈پاسخ:
دو نکته را باید گفت:
👈نکته اول: جز امام سجاد(علیه السلام) بقیه امامان همه از نسل امام حسن(علیه السلام) هستند، یعنی هم فرزند امام حسین(علیه السلام) و هم فرزند امام حسن(علیه السلام) هستند، چون مادر امام باقر(علیه السلام) دختر امام حسن (علیه السلام) بوده و پدرش هم پسر امام حسین (علیه السلام) بوده به همین دلیل از این به بعد همه امامان فرزند هر دو امام هستند که از طرف پدر به امام حسین(علیه السلام) منتهی می شوند و از طرف مادر به امام حسن(علیه السلام)، مگر اینکه ما هم مثل دوره جاهلیت بگوییم که فرزند دختر فرزند نیست که ما این نظر را قبول نداریم زیرا فرزند دختر هم مثل فرزند پسر است و فرقی نمی کند.
بنابراین از امام سجاد(علیه السلام) به بعد بقیه امامان که از امام باقر(علیه السلام) شروع می شوند هم فرزند امام حسن(علیه السلام) و هم فرزند امام حسین(علیه السلام) بودند.
🌹🍃🌹
👈نکته دوم: به اعتقاد ما گزینش امام و گزینش پیغمبر که توسط خداوند متعال انجام می شود روی حساب است " الله أعلم حیث یجعل رسالته " خدا می داند که چه کسی شایستگی این سمت را دارد و چه کسی ندارد؟ به عبارت دیگر خداوند متعال علم داشت که از اول عالم تا آخر عالم بهترین بنده هایش، شاکرترین، عابدترین و شایسته ترین بنده هایش برای سمت های الهی چه کسانی هستند؟ و آنها را برگزید به اصطلاح اصطفا کرد، اجتبا کرد که مجتبی و مصطفی شدند و بعد هم این سمت را به آنها داد و قبل از این هم که این سمت را بدهد امکاناتش را هم در اختیارشان گذاشت از جمله عصمت، علم و چیزهایی از این قبیل.
چون انتخاب مختص خداوند است، معیارهای خداوند این گونه است که در هر کسی که آن معیارها باشد خداوند مسئولیت امامت را به او واگذار می کند
بر اساس این اعتقاد می گوئیم خداوند بین همه بنده ها اصطفا کرده و دید امام سجاد(علیه السلام) بعد از امام حسین(علیه السلام) از همه بنده هایش شایسته تر است حتی از حسن مثنّی که فرزند امام حسن(علیه السلام) بود و در کربلا هم حضور داشت و آنجا مجروح شد و در بین کشته ها افتاد به طوری که خیال کردند که به شهادت رسیده ولی بعد که داشتند سر را جدا می کردند دیدند نیمه جانی دارد. خلاصه خاندان مادرش او را از صحنه بیرون بردند و مداوا کردند.
🌹🍃🌹
👈امام حسن(علیه السلام) فرزندی به نام حسن مثنّی داشت که بعد از واقعه کربلا هم زنده ماند که با دختر امام حسین(علیه السلام)، فاطمه ازدواج کرد و عبدالله محزون هم فرزند آنهاست. اما خداوند نگاه کرد دید که در میان همه بنده هایش کسی به شایستگی امام سجاد(علیه السلام) نمی رسد، بنابراین سمت امامت را به امام سجاد(علیه السلام) عنایت فرمود.
🌹🍃🌹
👈پس در واقع چون انتخاب مختص خداوند است، معیارهای خداوند این گونه است که در هر کسی که آن معیارها باشد خداوند مسئولیت امامت را به او واگذار می کند.
🌹🍃🌹
?
؛
« روزه ماه رمضان با رویت #هلال است ، و با ظن ثابت نمی شود ، گاهی ماه رمضان بیست و نه روزه است و گاهی سی روزه است ، این ماه همانند سایر ماه های قمری گاهی کامل است و گاهی ناقص و فرقی بین آنها نیست »
📚وسائل الشیعه ج 10 ص 263
❕راوی می گوید از امام صادق علیه السلام سوال کردم که آیا ماه رمضان همیشه تام و کامل و سی روزه است و از آن #کمتر نمی شود ؟
🔹امام پاسخ داد ؛
« خیر ، این ماه همانند سایر ماه ها است که گاهی ناقص و گاهی کامل است »
📚التهذیب ج 4 ص 166
👌در مقابل این نقل مشهور و متعدد ، نقل های دیگری است که می گوید ماه رمضان همیشه #سی روزه است و از آن کمتر نمی شود ، چنان که در نقلی از امام صادق علیه السلام آمده است ؛
« ماه رمضان همیشه سی روزه است و از آن کمتر نمی شود »
📚الاستبصار ج 2 ص 65
👌یا در نقل دیگری آمده است ؛
« ماه رمضان از زمانی که خداوند آسمان ها و زمین را خلق کرده است از سی روز و شب #کمتر نشده است »
📚التهذیب ج 4 ص 168
👌شیخ حر #عاملی در مقام پاسخ به روایاتی که می گوید همیشه ماه رمضان سی روزه است می نویسد ؛
« این احادیث باید تاویل برده شود چرا که شیخ طوسی و دیگران این احادیث را تضعیف کرده و تصریح کرده اند که این احادیث در مخالفت با قرآن و احادیث متواتره و اجماع #امامیه است »
👌آنگاه شیخ حر عاملی دوازده پاسخ ارائه می کند که پاسخ برگزیده به نظر ما #این است که می فرماید ؛
« این روایات حمل بر #تقیه می شود ، شیخ مفید در رساله ای که در مورد عمل کردن بر اساس رویت هلال نوشته است آورده است که کسانی از غلات و گروهی از اهل سنت معتقدند که ماه رمضان از سی روز کمتر نمی شود ، امامان از روی تقیه مطابق با مذهب آنان ، روایات فوق را ایراد کردند چرا که قائلین به این عقیده در مجالس امام #حاضر می شدند تا اگر امام بر خلاف آنها رایی داشته باشد امام را تحت فشار قرار دهند ، امام از روی حکمت و مصلحت و به خاطر تقیه و حفظ جان خود و شیعیان مطابق مذهب آنها سخنانی را در مورد سی روزه بودن رمضان ایراد کردند »
📚الفوائد الطوسیه ص 382
🔵 #امام_حسن_مجتبی علیه السلام دو مرتبه تمام دارائيش را در راه خدا انفاق كرد
♦️ گفتنش ساده، ولی تصورش خيلی دشوار است. امام حسن (عليه السلام) دو بار همه دارائی هایش را انفاق و 3 مرتبه تمام اموالش را به 2 قسم كرد؛ بخشی را به فقراء و بخشی را برای خودش نگه داشت.
🔹 خرج الحسن بن علي عليهما السلام من ماله مرتين و قاسم اللّه تعالي ماله ثلاث مرات، حتی أن كان ليعطي نعلا و يمسك نعلا و يعطي خفا و يمسك خفا.
📚 بحار ج ۴۳ ص ۳۳۹ و ۳۵۷
📚 مناقب ابن شهر آشوب ج ۴ ص ۱۴
📚 حلية الأولياء لأبو نعيم، ج2، ص37
📚 تهذيب الكمال للمزي، ج6، ص233
📚 تاريخ اليعقوبي، ج2، ص226
📚 تاريخ مدينة دمشق لإبن عساكر، ج13، ص243
📚 شرح نهج البلاغه لإبن أبي الحديد، ج16، ص10
📚 إمتاع الأسماع للمقريزي، ج5، ص361
📚 ينابيع المودة لذوي القربی للقندوزي، ج2، ص211
📚 أحكام القرآن للجصاص، ج3، ص303
📚 سير أعلام النبلاء للذهبي، ج3، ص260
📚 الوافي بالوفيات للصفدي، ج12، ص68
🌸🍃🌸
🍃🌸
🌸
#دعای_روز_چهاردهم_ماه_مبارک_رمضان🌸🍃
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ لا تؤاخِذْنی فیهِ بالعَثراتِ واقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ ولا تَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ بِعِزّتِكَ یا عزّ المسْلمین.
خدایا مؤاخذه نكن مرا در ایـن روز به لغزشها و درگذر از من در آن از خطاها و بیهودگیها و قرار مده مرا در آن نشانه تیر بلاها و آفات اى عزت دهنده مسلمانان.
🌸
🍃🌸
🌸🍃🌸
🔹مختار بن ابی عبید بن مسعود ثقفی، به کنیه ابواسحاق و لقبش کیسان و کَیِّس می باشد.
🔹وی متولد سال اول هجری در مدینه است.
🔹جد مختار، مسعود ثقفی از بزرگان حجاز بوده است.
🔹پدرش ابوعبید از بزرگان صحابه پیامبر اکرم(ص) بود که پس از رحلت آن حضرت(ص)، در جنگ جسر یکی از جنگهای قادسیه در زمان خلیفه دوم به قتل رسید.
🔹مادر مختار دومه بنت عمرو بن وهب است که ابن طیفور وی را از صاحبان بلاغت و فصاحت ذکر کرده است.
🔹عمویش سعد بن مسعود ثقفی از طرف امام علی(ع) والی مداین بود.
🔹مختار اهل طائف واز قبیله ثقیف بود و بیشتر حیات مختار در طائف و کوفه گذشت.
🔹از دوران کودکی مختار اطلاعات موثقی در دست نیست و بیشتر اخبار و اطلاعات درباره قیام مختار است.
🔹مختار در زمان امام علی(ع) توسط عمویش سعد بن مسعود ثقفی که از طرف حضرت علی(ع) والی مدائن بود، در هنگام درگیری با خوارج، مختار را به عنوان جانشین خود در مدائن منصوب کرد و برای جنگ با خوارج بیرون رفت.
🔹مختار در زمان جنگ امام حسن(ع) با معاویه همچنان در مدائن بود و بعد از پذیرش صلح و در زمان امام حسین(ع) دائما بین کوفه و ائف در حال تردد بود تا اینکه در جریان دعوت کوفیان، میزبان مسلم بن عقیل در کوفه شد، و تا پایان قیام با وی همکاری داشت، ولی هنگام واقعه ی
شهادت امام حسین(ع) در زندان عبیدالله بن زیاد به سر میبرد.
🔹مختار بعد از واقعه عاشورا ابتدا با عبدالله بن زبیر بیعت کرد به شرطی که در کارها با او مشورت کند و به تنهایی کاری انجام ندهد و با او مخالفت نکند.
و هنگام حمله سپاه یزید به مکه و محاصره عبدالله بن زبیر، مختار در کنار وی با یزیدیان جنگید و وقتی عبدالله ادعای خلافت کرد مختار از او کناره گرفت و به کوفه رفت و مقدمات قیام را فراهم نمود.
🔹مختار در چهاردهم ربیع الاول سال ۶۶ هجری قمری مختار به خونخواهی امام حسین(ع) قیام کرد، و شیعیان کوفه وی را در این امر همراهی کردند.
🔹او در این قیام شمر بن ذی الجوشن، خولی بن یزید، عمر بن سعد و حرمله بن کاهل و عبیدالله بن زیاد و دیگر قتله امام حسین(ع) را به قتل رساند.
🔹در این قیام ابراهیم بن مالک اشتر فرماندهی لشکر را برعهده داشت و او بود که عبیدالله به زیاد را درموصل به قتل رساند.
🔹در جریان قیام مختار، بسیاری از قاتلان و مجرمان واقعه عاشورا به قتل رسیدند.
🔹مختار در این قیام از دو شعار《یا لثارات الحسین(ع)》و《یا منصور امت》بهره جست.
🔹مختار پس از ۱۸ ماه حکومت و جنگیدن با سه گروه یعنی مروانیان در شام و آل زبیر در حجاز و اشراف کوفه سرانجام در ۱۴ رمضان سال ۶۷ قمری در حالی که ۶۷ سال داشت به دست مصعب بن زبیر به قتل رسید و به دستور مصعب دست مختار را بریده و به دیوار مسجد کوفه کوبیدند.
🔹پس از مختار طرفداران وی که ۶۰۰۰ نفر بوده و در قصر محاصره شده بودند تسلیم شدند، ولی مصعب دستور اعدام همه آنها را صادر کرد.
🔹قبر مختار اینک در کنار مسجد کوفه نزدیک مزار مسلم بن عقیل است.
📚منبع:
۱)رجال کشی، ص۱۲۸
۲)الطبقات الکبری ابن سعد، ج۲، ص۷۹
۴)تاریخ طبری، ج۶، ص ۷
۵)بحار الأنوار مجلسی، ج۴۵،
۶)اخبارالطوال دینوری، ص۲۵۰
۷)أسدالغابة ابن کثیر، ج۴، ص۳۴۷
۸)تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۳۵۶
۹)ریاحین الشریعة محلاتی، ج۴، ص۲۴۵
۱۰)تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۶۴
📜طبق نقلی لقب (کَیِّس) را امام علی(ع) به مختار داده است.
اصبغ بن نباته می گوید:
به حضور امام علی(ع) رسیدم؛
《..رَأَیْتُ الْمُخْتَارَ عَلَى فَخِذِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَهُوَ یَمْسَحُ رَأْسَهُ وَ یَقُولُ :
یَا کَیِّس!ُ یَا کَیِّس!ُ》
و مختار را دیدم که روى زانوى امیر المؤمنین على(ع) بود.
و ایشان دست به سر مختار مىکشید
و می فرمود :
اى کیّس! اى کیّس!
(کیس یعنی زیرک و باهوش!)
📜همچنین در تفسیر منسوب به حضرت امام حسن عسکرى(ع) آمده است که امیرالمؤمنین (ع) فرمود :
《...این دو فرزند بزرگوار من حسن(ع) و حسین(ع) را شهید خواهند کرد، حق تعالى عذابى بر دشمنان آنان وارد خواهد کرد و به شمشیر کسانی که بر ایشان مسلّط خواهد گردانید چنانچه بر بنى اسرائیل چنین عذابها مسلّط گردانید.
پرسیدند یا ابالحسن!
آنکه بر ایشان مسلّط خواهد شد کیست؟
حضرت(ع) فرمود :
پسرى است از قبیله بنى ثقیف که او را مختار بن ابى عبید مى گویند.》
📚منابع :
۱)رجال کشی، ج۱، ص۳۴۱
۲)بحار الانوار مجلسی، ج۴۵، ص۳۴
پاسخ:
امامی بودن مختار، اجماع علمای شیعه و سنی است.
1⃣علامه مامقانی(ره) در مورد مذهب مختار معتقد است که او امامی مذهب بود و بالاتر از آن، در زمینه امامی بودن مختار مدعی اجماع علمای شیعه و سنی است.
وی در ادامه کلام خود می گوید :
《حق این است که مختار معتقد به امامت حضرت سجاد(ع) بود.》
و در این مورد چهار دلیل می آورد که مهم ترین آن ها عبارت اند از:
۱)ارسال هدیه های ارزشمند از سوی مختار به امام سجاد(ع) کاشف است از اعتقاد مختار به امامت حضرت سجاد(ع)؛ زیرا اگر مختار به امامت «محمد حنفیه» قائل بود نه حضرت سجّاد(ع)، می بایست هدایایش را به امام خود یعنی محمد حنفیه می فرستاد نه حضرت سجاد(ع)!
۲)مامقانی دعای امام سجاد(ع) در حق مختار و طلب جزای خیر از خدا برای او را دلیل بر امامی بودن او ذکر می کند و هم چنین می افزاید مختار کسی بود که امام صادق(ع) برای او طلب رحمت کرد. بنابراین معنی ندارد که بگوییم امام(ع) برای کسی که از نظر عقیده با او مخالف بود، طلب رحمت و اظهار رضایت و خشنودی کند. زیرا به اعتقاد امامیه رضایت ائمه(ع) گواه و گویای رضایت خداوند است و خداوند تنها از بندگان پاک و مخلص خود رضایت دارد.(۱)
2⃣علامه عبدالرزاق مقرم(ره) در مورد عقیده مختار می گوید:
《از روایاتی که دلالت دارد بر این که امام زین العابدین(ع) برای مختار از خدا طلب بخشش و رحمت کرده و در حق او دعا کرده و هم چنین سایر روایاتی که دشنام و لعن او را منع کرده، برای علمای ما صداقت و اخلاص مختار را در این که مردم را به اهل بیت پیامبر(ص) فرا می خواند و اینکه مختار به آن خاندان عقیده داشته است و مقام مختار از هرگونه تهمت و ناروا منزه است و دل او سرشار از محبت ولایت خاندان پیامبر(ص) بود و روایات و سخنانی که حاکی از تهمت های ناروا به ساحت اوست همه دروغ و باطل بوده است》(۲)
بدین ترتیب علما او را از تهمت های
هدایت شده از دکترمسعودبازودار(استاد دانشگاه،نویسنده،پژوهشگر)
🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷
▪️جلسه جزءخوانی و تفسیر قرآن
⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️
موسسه فرهنگی مذهبی قرآنی خاتم الانبیا(ص)
🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀
🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤🎤
سخنران :
دکتر مسعود بازودار(استاد دانشگاه)
💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚
موضوع:
تفسیر قرآن کریم
همراه با پخش فیلم وتحلیل محتوایی
📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🕖🕖🕖🕖🕖🕖🕖🕖🕗🕗🕗🕗🕗
زمان:از شب اول ماه مبارک رمضان 97الی شب عید فطر.ساعت 21:30الی 22:30جزءخوانی قرآن کریم.ساعت22:30الی23:15سخنرانی
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
مکان :
بلوار پیروزی ، نبش میدان حر.موسسه قرآنی خاتم الانبیاء.
↕️↕️↕️↕️↕️↕️↕️↕️↕️↕️↕️
❎❎❎❎❎❎❎❎❎❎❎
@drmasuodbazoodar
هدایت شده از دکترمسعودبازودار(استاد دانشگاه،نویسنده،پژوهشگر)
تصریح امام علی به #خلافت #امام_حسن_مجتبی عليهما السلام
📘 این که امام علی علیه السلام وصیت کرده و امام حسن علیه السلام را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده است ، از قطعیات تاریخ است که حتی خود علمای اهل سنت نیز به این مطلب اعتراف کرده اند.
🔹 ابن کثیر دمشقی سلفی مینویسد :
ثمّ بعدهم الحسن بن على لانّ علیّاً أوصى الیه و بایعه أهل العراق.
📚 البدایة و النهایة - ج6- ص249
🔸 پس از خلفاى پیشین ، حسن بن على به خلافت رسید چرا که على به امامت او وصیت کرد و مردم عراق نیز با او بیعت کردند .
🔹 ابن عبدربه اندلسى مى نویسد :
قال هیثم بن عدی أدرکت من المشایخ أنّ على ّ بن ابیطالب أصار الامر الى الحسن .
📚 العقد الفرید ، ج4 ، ص475
🔸 بسیارى از بزرگانى را ملاقات کردم که براى من نقل کردند على بن ابى طالب خلافت را به فرزندش حسن واگذار نمود.
🔹 ابن اعثم کوفى روایت مى کند:
امام حسن در نامه اى به معاویه چنین نوشت :فان ّ أمیرالمؤمنین على بن ابى طالب لمّانزل الموت ولّانى هذا الامر من بعده.
📚 الفتوح ، ج4 ، ص278
🔸 هنگام فرا رسیدن شهادت امیر مؤمنان على بن ابى طالب، ایشان مرا ولىّ امر مسلمانان قرار داد.
🔰ویژه نامه میلاد امام حسن علیه السلام ؛
🔸امام حسن علیه السلام از دیدگاه معاصران و اندیشمندان و مورخان اهل سنت ؛
1⃣جابر از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله روايت كرده كه فرمود ؛
«خداوند، من و على را در عرش به صورت دو نور آفريد و دو هزار سال قبل از آفرينش آدم ذات مقدسش را تسبيح و تقديس مى كرديم، وقتى خداوند آدم را آفريد ما را در صلب وى قرار داد و سپس از صلبى پاك به رحمى پاك انتقال داده تا در صلب ابراهيم جاى داد، آنگاه از صلب ابراهيم به صلبى پاك و رحمى پاك منتقل كرد تا در صلب عبد المطلب مقرر داشت، سپس آن نور در صلب عبد المطلب جدا گشت دو سوم آن در صلب عبد الله و يك سوم آن در صلب ابو طالب قرار گرفت، پس از آن، نورى از من و على در فاطمه گرد آمد و بدين ترتيب، حسن و حسين دو نور از نور پروردگار جهانيان اند.»
📚نزهه المجالس ج 2 ص 206
2⃣معاويه به مجلسيان خويش گفته بود به نظر شما آنكه از ناحيه پدر و مادر و مادربزرگ و پدربزرگ و عمو و عمه و دايى و خاله، از همه برتر است كيست؟
گفتند: امير المؤمنين بهتر مىداند. معاويه دست حسن بن على عليه السّلام را گرفت و گفت: وى، از همه برتر است چرا كه پدرش على ابن ابى طالب، مادرش فاطمه دخت پيامبر، پدربزرگ و جدش رسول خدا، مادربزرگش خديجه، عمويش جعفر، عمه اش دختر ابو طالب، دايى اش قاسم بن محمد و خاله اش زينب دختر نبىّ اكرم صلّى اللّه عليه و اله است. »
📚عقد الفرید ج 3 ص 283
3⃣معاويه جاى ديگر نيز در برابر عمرو عاص و مروان حكم و زياد بن ابيه كه به نياى خود فخر و مباهات فراوان مىكردند، به اين واقعيت اعتراف كرد و براى اينكه بينى آنها را به خاك بمالد، امام حسن بن على را حاضر كرد و امام عليه السّلام بر سخنان نارواى آنها در مورد بنى هاشم خط بطلان كشيد. وقتى از مجلس بيرون رفت، معاويه گفت: مگر مى سزد بر كسى كه جدش رسول خدا، سرور اولين و آخرين و مادرش فاطمه بانوى بانوان جهانيان است، فخر و مباهات كنم؟ و سپس به حاضران گفت: به خدا سوگند! اگر مردم شام از اين ماجرا آگاه شوند، روزگارمان سياه است ...
📚المحاسن و الاضداد ص 90
4⃣روزى مقدام بر معاويه وارد شد، معاويه بدو گفت خبر دارى حسن بن على از دنيا رفته؟ مقدام با شنيدن اين جمله، كلمه استرجاع (إنّا للّه و إنّا إليه راجعون ...) بر زبان آورد. معاويه پرسيد: آيا تو فقدان حسن بن على را مصيبت مىدانى؟
مقدام در پاسخ گفت: چرا مصيبت ندانم در صورتى كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله او را در كودكى روى زانوى خود مى نشاند ...»
📚مسند احمد ج 4 ص 132
5⃣ ابو هريره همواره مى گفت: هرگاه امام حسن عليه السّلام را ديدم اشكم جارى شد، زيرا با چشم خود ديدم رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله دهانش را بر دهان حسن قرار مىداد و سه بار مىفرمود خدايا! من او (حسن) را دوست دارم تو نيز او و دوستدارانش را دوست بدار. ابو هريره مى افزايد از آن زمان كه ديدم رسول خدا با حسن چنين رفتارى كرد، همواره بدو علاقه مندم.
📚نور الابصار ص 171
6⃣ وقتى مروان حكم سرسخت ترين دشمنان امام حسين عليه السّلام در تشييع پيكر پاك امام مجتبى عليه السّلام و حمل جنازه اش شركت جست امام حسين عليه السّلام با شگفتى به او فرمود: «تو كه دلش را خون كردى چگونه جنازه اش را حمل مى كنى؟» در پاسخ گفت: آن كارها را در حق كسى روا داشتم كه صبر و بردبارى اش با كوهها برابرى مى كرد.
📚تهذیب التهذیب ج 2 ص 298
👌ادامه 👇👇👇
7⃣ابو الأسود دوئلى درباره امام مجتبى مى گويد وى شخصيتى پيراسته بود و ميان عرب از برجسته ترين دودمان و بخشنده ترين خاندان به شمار آمده و از سرشتى پاك برخوردار بود.
📚حیاه الامام الحسن ج
2 ص 247
8⃣عمرو بن اسحاق مى گويد ؛ حسن بن على تنها كسى است كه هرگاه با من آغاز سخن كند دوست دارم همواره سخن بگويد و ساكت نماند و هيچگاه نشنيدم وى كلمه ناسزايى بر زبان آورد.
📚بحار الانوار ج 43 ص 358
9⃣ عبد الله بن زبير گفته است به خدا سوگند! زنان، نظير حسن بن على عليه السّلام را در شكوه و وقار و مقام و منزلت والا، نزاده اند .
📚البدایه و النهایه ج 8 ص 37
🔟 وقتى برادرش محمد حنفيّه بر سر قبرش ايستاد تا در سوگش سخن بگويد، اظهار داشت: (برادرم حسن!) همانگونه كه در زندگى موجب عزّت و سربلندى ما بودى، با شهادتت پشت ما را شكستى، بهترين روحى بودى كه كفن تو آن را دربر گرفت و بهترين كفن، كفنى بود كه پيكر عزيزت را در خود جاى داد، چرا از چنين عظمتى برخوردار نباشى در صورتى كه تو طريق هدايت رهپويان و پيشواى تقواپيشگان و چهارمين درّ گرانمايه اصحاب كسايى؟ اى ابو محمد! خداوند تو را در جوار رحمت خويش قرار دهد، دست قدرت الهى به تو غذاى تقوا خوراند و از پستان ايمان شير نوشيدى و در پرتو مكتب اسلام پرورش يافته و در زندگى و پس از مرگ، پاك و پيراسته بودى هرچند دلهايمان در فراق و جدايىات اندوهبار است.
📚مروج الذهب
ج 3 ص 7
1⃣1⃣ ابا عبد الله الحسين عليه السّلام در كنار مرقد مطهر برادر اظهار داشت ؛
« اى ابو محمد! رحمت و درود خدا بر تو باد. اين تو بودى كه حقيقت را ديدى و شناختى و در برابر باطل گرايان با رفتارى نكو و مبارزه اى پنهانى راه خدا را برگزيدى. دنيا و زيبايى ها و ناگوارى هايش را به ديده تحقير نگريستى و با دستى پاك و خاندانى پيراسته در دنيا زيستى و از آن گذشتى و بر فريبكارى ها و خيانتهاى دشمنانت به آسانى دست رد نهادى و پاسخ گفتى و اين مايه شگفتى نيست، زيرا تو از دودمان رسالتى و از پستان حكمت شير نوشيده و اكنون به سوى روح و ريحان و بهشت پر از نعمت الهى پركشيدهاى خداى متعال پاداش تو و ما را در اين مصيبت جانكاه بزرگ دارد و به ما صبر و بردبارى عنايت فرمايد.»
📚حیاه الامام الحسن ج 2 ص 440
💠 جايگاه امام مجتبى عليه السّلام از نگاه انديشمندان و تاريخ نگاران ؛
2⃣1⃣حافظ ابو نعيم اصفهانى از انديشمندان قرن پنجم درباره امام مجتبى عليه السّلام مى گويد ؛ وى سالار جوانان و اصلاح گر نزديكان و علاقه مندان، شبيه و محبوب دل رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله، سلاله هدايت، همپيمان تقواپيشگان، چهارمين اختر اصحاب كساء فرزند بانوى بانوان، حسن بن على بن ابى طالب رضى الله عنهما است.
📚پیشوایان هدایت ج 4 ص 37
3⃣1⃣ ابن عبد البرّ درباره او گفته است ؛ كدام فرد را مى توان والاتر از كسى دانست كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله او را سرور و سالار ناميده است. رضوان و رحمت خدا بر او (امام مجتبى) باد كه انسانى بردبار ، پروا پیشه و اندیشمند بود »
📚الاستیعاب ج 1 ص 385
👌ادامه 👇👇👇
4⃣1⃣حافظ ابن كثير دمشقى درباره امام علیه السلام می گوید ؛
« ابو بكر و عمر از او تجليل به عمل آورده و به عظمت ياد مى كردند و به وى ارج و احترام قائل بوده و او را دوست مىداشتند و همواره به او مىگفتند فدايت گرديم. و ابن عباس هنگام سوار شدن امام حسن و امام حسين بر مركب، ركاب آن دو بزرگوار را مى گرفت و آن را براى خود نوعى نعمت تلقى مىكرد و هرگاه آن دو طواف خانه خدا انجام مىدادند مردم براى ابلاغ سلام و درود خود به آن بزرگواران پيرامون آنها به نحوى ازدحام مى كردند كه گويى مى خواستند ديوارهاى كعبه را درهم بشكنند.»
📚پیشوایان هدایت ج 4 ص 38
5⃣1⃣ حافظ ابن عساكر شافعى در مورد امام مجتبى عليه السّلام گفته است ؛ آن
بزرگوار نواده رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و گل بوستان وى و يكى از سروران جوانان اهل بهشت است ...»
📚مختصر تاریخ دمشق ج 7 ص 5
6⃣1⃣حافظ سيوطى مى گويد: [امام مجتبى] نواده رسول خدا و گل بوستان وى و به گفته صريح پيامبر آخرين جانشين او و پنجمين اختر اصحاب كساء به شمار مى آيد ...
📚تاریخ الخلفاء ص 73
7⃣1⃣ محمد بن اسحاق درباره امام حسن عليه السّلام مى گويد ؛ پس از نبى اكرم در مجد و عظمت، كسى به رتبه امام حسن مجتبى عليه السّلام نرسيد. بيرون خانه اش فرشى براى امام گسترده مىشد هرگاه حضرت از خانه خارج مىشد و جلوس مىفرمود به احترام آن بزرگوار هيچكس از آن مسير عبور نمىكرد و بدين ترتيب راه بسته مىشد، امام عليه السّلام به مجرّد اطلاع از اين وضعيّت به پا مىخاست و وارد منزل مىشد و آنگاه عبور و مرور مردم آغاز مىشد. در راه مكه او را ديدم پياده حركت مىكرد و در آن مسير هركس امام را مشاهده مىكرد به احترامش از مركب خود پياده مىشد و پاى پياده راه مى پيمود حتى سعد بن ابى وقاص را ديدم به احترام او پياده حركت مى كرد.
📚المناقب ج 2 ص 148
8⃣1⃣ محمد بن طلحه شافعى درباره آن حضرت گفته است ؛ خداوند به وى هوشى فزاينده و سرشار عنايت كرد تا در مشكلاتى كه فر
ا رویاش قرار داشت، اهدافش را روشن سازد و بدو انديشه اى نافذ بخشيد كه به اصلاح پايه و اركان آيين الهى بپردازد و وجود مباركش را از انواع علوم و معارف آكنده ساخت.
📚مطالب السوول ص 65
9⃣1⃣سبط ابن جوزى در مورد امام مجتبى مى گويد ؛ وى از برجسته ترين انسانهاى اهل كرم و بخشش و از انديشه اى درخشان برخوردار بود و رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله شديدا به او عشق مى ورزيد.
📚تذکره الخواص ص 65
0⃣2⃣ ابن اثير در حق او گفته است: [امام مجتبى] سالار جوانان اهل بهشت و گل خوشبوى بوستان نبى اكرم و شبيه آن بزرگوار بود، رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله او را حسن ناميد و او چهارمين درّ گرانمايه اصحاب كساء به شمار مى آيد.
📚اسد الغابه ج 2 ص 9
💬سوال:
شستن سر در زیر شیر آب در حال روزه، چه حکمى دارد؟
✅پاسخ:
✍همه مراجع:
شستن سر زیر شیر آب روزه را باطل نمى کند.
📚توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰۸ و ۱۶۰۹ و ۱۶۱۰
💬 آیا شنا کردن و فرو بردن سر زیر آب روزه را باطل مى کند؟
✍همه مراجع (به جز بهجت، سیستانى و وحید):
صرف شنا کردن روزه را باطل نمى کند ولى فرو بردن سر زیر آب، بنا براحتیاط واجب روزه را باطل مى سازد.
__
📚توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰۸ و دفتر خامنه ای
✍آیات عظام بهجت و وحید:
صرف شنا کردن روزه را باطل نمى کند ولى فرو بردن سر زیر آب، روزه را باطل مىسازد.
____
📚بهجت، توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰۸ و وحید، توضیح المسائل، م ۱۶۱۶
✍آیه اللَّه سیستانى:
به طور کلى فرو بردن سر زیر آب، روزه را باطل نمى سازد؛ ولى کراهت شدید دارد.
______
📚توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰۸
✅نامههای کوفیان به امام حسین(ع)، نامههایی است که بزرگان و مردم کوفه برای دعوت از امام حسین(ع) و بیعت با او نوشتند.
این نامهها پس از مرگ معاویه و در شرایطی نوشته شد که امام حسین(ع) در مکه حضور داشت و از بیعت با یزید امتناع کرد.
در میان نویسندگان نامهها نام برخی سران و شخصیتهای شیعی مانند سلیمان بن صرد خزاعی، حبیب بن مظاهر و رفاعة بن شداد دیده میشود. نامههای کوفیان باعث شد امام حسین(ع) به سوی کوفه حرکت کند، اما روی کار آمدن عبیدالله بن زیاد در کوفه و سرکوب مردم به دست او، سبب شد کوفیان بر خلاف نامههایی که نوشته بودند، از یاری امام حسین(ع) دست بکشند و واقعه عاشورا رخ بدهد.
شمار نامههای کوفیان به امام حسین(ع) را صدها و بلکه هزارها دانستهاند.
گروهی تعداد نامهها را ۱۵۰ نامه و هر نامه متعلق به یک، دو یا چهار نفر دانستهاند.
طبری تعداد نامهها را ۵۳ و بَلاذُری ۵۰ برشمردهاند.
در کتاب لهوف واعیان الشیعه تعداد نویسندگان نامهها ۱۲ هزار نفر آمده است (هر نامه را چندین نفر امضا کرده بودند).
شیخ عباس قمی تعداد نامههای کوفیان به امام حسین(ع) را ۱۲ هزار میداند.
📚منابع :
۱)قیام حسین(ع) شهیدی، ص۱۱۴
۲)الفتوح ابن اعثم، ج۵، ص۲۹
۳)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۳۸
۴)تاریخ الامم طبری، ج۴، ص۲۶۲
۵)اللهوف سید ابن طاووس، ص۳۵
۶)منتهی الآمال قمی، ج۱، ص۵۶۶
🔹کُنیه ایشان أبومحمد می باشد.
🔹زادروز:۱۵ رمضان سال سوم هجری قمری
🔹زادگاه:مدینه
🔹مدت امامت:۱۰ سال
(۴۰ تا ۵۰) قمری
🔹شهادت:۷ صفر سال ۵۱ هجری قمری (به نقلی ۲۸ صفر همان سال) در سن ۴۷ سالگی.
🔹مدفن:قبرستان بقیع(مدینه)
🔸🔷🔸🔷🔸🔷🔸🔷🔸🔷🔸🔷🔸
🔹امام حسن مجتبی(ع) دومین امام شیعیان می باشد.
🔹ایشان هفت سال از عمرش را در دوران پیامبر(ص) سپری کرد.
امام حسن(ع) علاوه بر درک محضر پیامبر(ص)در بسیاری از حوادث دوران هجرت همراه ایشان بود، مانند حادثه مباهله.
🔹آن حضرت(ع) مشمول حدیث کساء و آیه تطهیر شد که از دلایل مهم بر عصمت آن حضرت(ع) است.
🔹ایشان همراه برادرش حسین(ع) در بیعت رضوان حاضر بود.
🔹و همچنین به همراه برادرش، امام حسین(ع)، بالای سر حضرت رسول اکرم(ص) هنگام رحلت حاضر بود.
🔹درباره تعداد دفعات ازدواج امام حسن(ع) و تعداد همسران آن حضرت(ع) روایات زیادی ذکر شده است؛ که ارقام این تعداد همسران حضرت(ع) مبالغهآمیز است. آنچه در منابع معتبر، درباره نام همسران و فرزندان ایشان آوردهاند، آن هم با تمام تفحصی که مورخان در زندگی ائمه داشتند، فقط از نام و نشان ۱۳ نفر از همسران ایشان گزارش شده است. که برخی عبارتاند از:
۱)جعده دختر اشعث بن قیس
۲)ام بشیر دختر عقبة بن عمر
۳)خوله دختر منظور بن زیاد
۴)حفصه دختر عبدالرحمن بن ابی بکر
۵)ام اسحاق دختر طلحه بن عبیدالله
۶)هند دختر سهیل بن عمرو
🔹نسل حضرت(ع) تنها از حسن مثنی و زید بن حسن باقی ماند. و فرزندان امام(ع) را (سادات حسنی) یا (سادات طباطبایی) مینامند.
🔹در اوصاف آن حضرت(ع) نوشته اند که؛ امام حسن(ع) ۲۵ بار پیاده به حج رفت و سه بار مالش را در راه خدا تقسیم کرد، به طوری که کفشش را بخشید و دمپایی را برای خویش نگه داشت.
🔶در زمان خلفا:
گزارشهایی درباره اعتراض امام حسن(ع) به خلفای ثلاثه وجود دارد.
🔹ابوبکر:روزی امام حسن(ع) در سنین کودکی بر ابوبکر وارد شد؛ در حالی که وی بر فراز منبر سخن میگفت. حضرت(ع) بر او بانگ زد و با اعتراض بدو گفت:
از منبر پدرم پایین بیا.
ابوبکر در پاسخ گفت : به خدا راست گفتی، این منبر پدر توست نه پدر من!
🔹عمر:درباره حضور حسنین(ع) در جنگهای منتهی به فتح ایران اختلاف نظر وجود دارد.
بسیاری از پژهشگران از جمله سید جعفر مرتضی عاملی قائلند، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در این جنگها حضور نداشتهاند و گزارشهایی که بنابر آنها امام حسن(ع) در جنگ با ایرانیان حضور داشته، مبنای تاریخی استواری ندارند.
🔹عثمان:در شورش مردم علیه خلیفه سوم، امام علی(ع) برای حفظ اسلام و باب نشدن خلیفه کشی، حسن(ع) و حسین(ع) را به خانه خلیفه روانه کرد. البته منابع جزئیات این واقعه را متفاوت ذکر کردهاند.
🔹در زمان خلافت امام علی(ع):
امام حسن(ع) همراه پدرشان در جنگهای جمل، صفین و نهروان شرکت داشتند.
در جنگ جمل هنگامی که ابوموسی اشعری فرماندار کوفه با فرستادگان امام علی(ع) برای مقابله با شورش داخلی (برپاکنندگان جنگ جمل) همکاری نکرد، امام علی(ع) فرزند خود، امام حسن(ع) را به همراه عمار یاسر با نامهای به کوفه اعزام کرد.
آن حضرت(ع) با سخنرانی خود در مسجد کوفه توانست حدود ده هزار نفر را به میدان جنگ علیه ناکثین بکشاند.
🔷در زمان امامت خویش:
دوران خلافت ایشان شش ماه و سه روز طول کشید.
بعد از این مدت کوتاه حضرت با معاویه به صلح نشست که جریان این، مفصلا در پستهای بعدی خواهد آمد.
🔹امام حسن(ع) بعد از صلح از کوفه به مدینه رفت و در آنجا مرجعیت علمی، دینی، اجتماعی و سیاسی را بر عهده گرفت.
اما همچنان برای معاویه خطری بزرگ محسوب می شد.
معاویه بعد از اینکه پایه های حکومتش را در شام و بلاد اسلامی محکم ساخت در صدد کشتن حضرت(ع) برآمد ،تا اینکه به این نتیجه رسید که حضرت(ع) را به واسطه ی همسرش جعده به قتل برساند.
♦️بنابر مشهور، شهادت امام حسن(ع) در سال ۵۰ هجری قمری رخ داد.
بیشترین نقلها درباره روز شهادت آن حضرت مربوط به روزهای آخر ماه صفر و ۲۸ صفر است.
ایشان بعد از شهادت در بقیع دفن شد.
📚منابع:
۱)تاریخ طبری، ج۴، ص۱۹۸
۲)الارشاد مفید، ج۲، ص۱۵
۳)رسالة فی تواریخ النبی(ع) شوشتری، ص۳۳
۴)زندگانی امام حسن(ع)محلاتی، ص۴۵۲
۵)انساب الاشراف بلاذری، ج۳، ص۵۵
۶)سیره پیشوایان، ص۳۲۴
۷)تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۵۴
۸)الامالی شیخ طوسی، ص۱۶۰
۹)بحار الانوار مجلسی، ج۳، ص۲۹۴
✅دوران ۴۷ ساله ی امام حسن(ع) به چهار بخش کلی تقسیم می شود:👇
1⃣از تولد امام حسن(ع) تا رحلت
حضرت پیامبر(ص) یعنی(از سال۳ تا سال ۱۰هجری):۷ سال
2⃣از رحلت پیامبر اکرم(ص) تا به خلافت رسیدن امام علی(ع) یعنی (از سال۱۰ تا سال ۳۵هجری): ۲۵سال
3⃣از خلافت امام علی(ع) تا شهادت امام علی(ع) یعنی(از سال۳۵ تا سال ۴۰هجری):۵ سال
4⃣از شهادت امام علی (ع) تا شهادت امام حسن مجتبی(ع) یعنی(از سال۴۰ تا سال ۵۰هجری):۱۰سال
پاسخ:
✅علت صلح امام حسن(ع) با معاویه:
1⃣امام حسن(ع) از همان ابتدا با معاویه صلح نکرد، بل
که برای مدتی چند ماهه با معاویه جنگید، که به چند دلیل جنگ متوقف شد:
۱)خیانت فرماندهان سپاه به امام(ع) وترک سپاه و پیوستن به معاویه!
۲)خستگی وعدم آمادگى روحى رزمندگان برای جنگ بامعاویه!
به چند دلیل :
🔹وجود جنگهاى قبلى(صفین، نهروان و جمل)
🔹حیله گرى و تزویر معاویه مبنی بر اینکه در صورت صلح، مدینه فاضله ای که به دور از جنگ و نزاع باشد، تشکیل خواهد شد.
🔹سست عنصرى بسیارى از مردم که وقتی خیانت فرماندهان را دیدند به تبعیت از آنان به معاویه پیوستند.
۳)خطرات بیرونى که جامعه اسلامى آن زمان را تهدید مى کرد و درگیرى داخلى، آنان را براى حمله به مسلمانان بر مى انگیخت.
2⃣حفظ جان شیعیان باقى مانده در آن عصر.
3⃣روشن کردن حیله گرى های معاویه و شناساندن چهره واقعی وی به مردم نا آگاه و سطحی نگر.
✅توضیح:
از طرفی بارها حضرت(ع) توسط افراد معاویه در معرض ترور واقع شد، تا جایی که در مداین ران مبارک را شکافتند. حضرت(ع) احساس کرد جان خود و پیروانش در خطر جدى قرارگرفته است. مهمتر از همه به خاطر چهره دروغینی که معاویه در بین مردم پیدا کرده بود، اگر امام و یارانش شهید می شدند، خونشان هدر میرفته و چندان اثرى نداشت.
امام(ع) از راه ناچاری و براى حفظ اسلام و حفظ شیعیان و نشان دادن چهره واقعى معاویه ،صلح نامه را امضا نمود.
📜مواد صلح نامه:
در صلح نامه موادّى گنجانده شده بود، از جمله این که :
🔹معاویه متعرض امام (ع)نگردد و به کتاب وسنّت رسول خداو سیره خلفاى شایسته عمل کند.
🔹بعد از خود کسى را براى خلافت تعیین ننماید.
🔹و شیعیان على(ع) در شام و حجاز و عراق و یمن از شر او ایمن باشند.
🔹و نیز حضرت امیرمؤمنان(ع) را در نماز و منابر سب و لعن نکنند.
روشن است عمل به این مواد به ضرر معاویه تمام می شد.
اگر به آن ها عمل نکند، چهره واقعیاش که سعی بسیار در پنهان کردن آن داشت، بین مردم آشکار خواهد شد.
و آنان مىفهمند که معاویه پاى بند هیچ اصلى از اصول اسلامى نیست. همان طور که پیش بینی می شد، وقتی امام مجتبی(ع) با معاویه صلح کرد، وی به هیچ کدام از مطالبی که در صلح نامه آمده بود و آن ها را خود نوشته و برای امام مجتبی(ع) ارسال کرده بود، عمل نکرد و بدین وسیله چهره واقعی خود را برای همگان آشکار ساخت.
📚منابع:
۱)الارشاد شیخ مفید، ص۳۵۰
۲)مقاتل الطالبین اصفهانی، ج۱، ص۶۹
۳)الفتوح ابن اعثم کوفی، ج۲، ص۱۳۱۵
۴)زندگانی امام حسن(ع)محلاتی، ص۴۲۵
✅..تدبیر امام حسن(ع) در این بود که این حکومت با جنگ به دست معاویه نیافتد؛ چون اگر این حکومت با جنگ از دست میرفت، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) کشته میشدند.
از طرف دیگر اگر امام حسن(ع) در همان ابتدای کار و بدون هیچ اقدامی، حکومت را به معاویه واگذار میکرد، معنایش این بود که پدر من یعنی امیرالمؤمنین(ع) بر باطل بوده است؛ چراکه در این صورت، مردم میگفتند : علی(ع) تا به حال در باطل بود، ولی پسرش حق را به صاحب آن یعنی معاویه واگذار کرد.
پس امام حسن(ع) باید در این شرایط به نحوی عمل کند که نه واگذاری حکومت حساب بشود و نه جنگ ادامه پیدا کند. لذا امام حسن(ع) در ابتدا برای جنگ با معاویه فراخوان عمومی کرد.
البته حضرت(ع) از همان ابتدا میدانست که روی این لشگر نمیتوان حساب کرد.
فرمانده این لشگر، عبیدالله بن عباس بود.
عبیدالله بن عباس برادر عبدالله بن عباس است.
عبدالله بن عباس که آبرویی در تاریخ دارد، یک روز بیتالمال بصره را برداشت و به مکه رفت.
عبیدالله بن عباس به اندازه برادرش هم در تاریخ آبرو ندارد. انتخاب عبیدالله بن عباس به عنوان فرمانده این لشگر نشان میدهد که دست امام حسن(ع) به کلی از نیرو خالی بوده است.
?
در تاریخ آمده است که وقتی امام حسن مجتبی(ع) در ساباط خواست یاران خود را امتحان کند و میزان اطاعت پذیری آنها بداند و از این طریق دوست را از دشمن تشخیص دهد، به دلیل خیانت برخی فرماندهان و نبود اصحابی برای جنگ با معاویه، از پیشنهاد صلحی که معاویه به امام(ع) داده بود، سخن به میان آورد و خطبه خواندند و سپس به خیمه ی خود بازگشتتند.
در این میان، سپاه امام(ع) گفتند :
📜《كَفَرَ وَاللَّهِ الرَّجُلُ!
ثُمَّ شَدُّوا عَلَى فُسْطَاطِهِ فَانْتَهَبُوهُ حَتَّى أَخَذُوا مُصَلَّاهُ مِنْ تَحْتِهِ ثُمَّ شَدَّ عَلَيْهِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ أَزْدِيُّ فَنَزَعَ مِطْرَفَهُ عَنْ عَاتِقِهِ فَبَقِيَ جَالِساً مُتَقَلِّداً السَّيْفَ بِغَيْرِ رِدَاءٍ!》
♦️به خدا قسم، اين مرد کافر شده است و بـه خيمه ی حضرت(ع) حمله ور شدند!
حتى سجاده ايشان را از زير پايش غارت کردند و عبدالرحمن ازدى بـه طرف آن بزرگوار یورش برد و مِطرَف (شال بزرگى که روى شانه ها انداخته مي شود) را از گردن آن حضرت(ع) کشید، پس آن حضرت(ع) در حالي که شمشيرش را بـه گـردن آويخته بود، نشست.(۶)
ارشاد ج۲ ص۱۲
بعد از صلح امام حسن(ع) با معاویه، حضرت(ع) از کوفه به مدینه رفت، اما همچنان برای معاویه خطری بزرگ محسوب می شد
.
معاویه بعد از اینکه پایه های حکومتش را در شام و بلاد اسلامی محکم ساخت در صدد کشتن حضرت(ع) برآمد ،تا اینکه به این نتیجه رسید که حضرت(ع) را به واسطه ی همسرش جعده به قتل برساند.
پس معاویه با دسیسه و تطمیع جعده در وعده مالی به مقدار صد هزار درهم و ازدواج با فرزند خویش یزید، او را راغب ساخت تا به امام حسن(ع) زهر دهد.
جعده نیز با وساطت و پافشاری پدرش اشعث و دیگران پذیرفت.
جعده گمان میکرد همین که امام حسن(ع) را از میان بر دارد، عروس خلیفه می گرددو مال فراوانی نصیبش می شود.
تا اینکه روزی امام حسن(ع) روزه بود، جعده زهر را در شیر ریخت و در هنگام افطار به امام(ع) داد، امام مقداری از آن را نوشید و بلافاصله زهر را احساس کرد و فرمود:
«انا لله وانا الیه راجعون»!
جعده پس از زهر دادن به امام حسن(ع)، مورد نفرین حضرت قرار گرفت.
از آن پس، حضرت(ع) پیوسته لختههای خون بالا میآورد و این وضع ۴۰ روز ادامه داشت تا سرانجام به نقلی در روز ۲۸ صفر سال ۵۰ هجری پس از وصیت به برادرش، امام حسین(ع)، دار فانی را وداع گفت،و به شهادت رسید.
جعده بعد از انجام ماموریت از مدینه به شام آمد، ولی معاویه به وی اعتنایی نکرد و وی را ناکام از قصر بیرون راند و با کنایه گفت:
تو به فرزند رسول خدا(ع) ترحم نکردی!
می ترسم یزید را هم همچون وی به قتل برسانی!
📚منابع:
۱)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۶
۲)مروج الذهب مسعودی، ج۳، ص۱۸۲
۳)مقاتل الطالبین اصفهانی، ج۱، ص۴۸
پاسخ :
در زمان خلافت امام حسن مجتبی(ع)، قبل از صلح با معاویه، نامه هایی میان امام حسن(ع) و معاویه رد و بدل شد و هر یک از آنها، از دیگری خواست که از خلافت دست کشد و تسلیم گردد.
این نامهها به جایی نرسید و سرانجام معاویه با سپاهی به سوی کوفه حرکت کرد.
امام حسن(ع) نیز مردم را به دفاع فراخواند که در این میان، سپاهی دوازده هزار نفری تشکیل شد.
امام حسن(ع) فرماندهی این سپاه را به عبیدالله بن عباس واگذار کرد و به او گفت که این سپاه از بهترین جنگجویان، قاریان قرآن و یاران امیرمومنان(ع) تشکیل شده است و او را همراه سپاه به مقابله با سپاه معاویه گسیل کرد و گفت : همانجا (مسکن) بماند تا آن حضرت(ص) همراه دیگر سپاهیان به او ملحق شود.
در عین حال امام(ع) احتیاط کرد و برای عبیدالله جانشینی برگزید.
امام(ع) قیس بن سعد بن عباده را جانشین عبیدالله قرار داد!
امام(ع) آنان را به سوی مسکن فرستاد و خود عازم مدائن شد.
📜ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه اینگونه می نویسد :
《فَلما كانَ الليلُ أرسلَ معاويةُ إلي عبيد الله بن عباس أن الحسن(ع) قد راسلني في الصلح ،وهو مسلم الامر إلیّ ، فإن دخلتَ في طاعتي الان كنتَ متبوعا ، وإلا دخلتَ وأنتَ تابع ، ولكَ إن أجبتني الان أن أعطيك ألفَ ألفَ درهم ، أعجل لك في هذا الوقت نصفها، وإذا دخلتَ الكوفة النصف الآخر، فانسلَ عبيد الله إليه ليلاً، فدَخل عسكرُ معاوية ، فوفي له بما وعده، وأصبح الناسُ ينتظرون عبيدالله أن يخرج فيصلّي بهم، فلم يخرج حتي أصبحوا ، فطلبوه فلم يجدوه!》
♦️وقتي كه شب شد معاويه به نزد عبيد الله بن عباس فرستاده و به او گفت : حسن بن علی(ع) در مورد صلح با من نامه نگاري مي كند ؛ و او كار را به دست من سپرده است؛ اگر تو الان در اطاعت من وارد شوي از حسن بن علي(ع) جلو خواهي افتاد (و به من نزديك تر خواهي بود) و گرنه او از تو جلو مي افتد ؛ و اگر الان سخن من را قبول كني هزار هزار درهم (يك ميليون) به تو خواهم داد، كه اكنون برای تو نصف آن را پيش مي فرستم؛ و وقتي به كوفه وارد شدم نيمه ديگر را به تو مي دهم.
پس نيمه شب عبيدالله از لشكر جدا شده و به لشكرگاه معاويه وارد شد؛ معاويه نيز آنچه را به او وعده داده بود پرداخت كرد؛ صبح گاه مردم منتظر بيرون آمدن عبيدالله براي نماز بودند اما وي بيرون نيامد تا آفتاب طلوع كرد ؛ پس به دنبال وي گشته اما او را نيافتند!
با رفتن عبیدالله، قریب دو سوم سپاه عراق به معاویه پیوست و بدین ترتیب تنها چهار هزار نفر در کنار قیس بن سعد باقی ماندند.
به طور کلی عبیدالله، عنصر سست مایه ای بود و خیانت او، از عوامل اصلی شکست سپاه عراق در برابر معاویه و از دلایل اصلی پذیرش صلح توسط امام مجتبی(ع) می باشد.
بلاذری درباره پیوستن او به معاویه سخنی دیگر دارد و گفته است؛
چون عبیدالله دید که حسن بن علی(ع) رغبتی به امر خلافت ندارد، به معاویه پیوست.
اما از سخنان قیس بن سعد بن عباده جانشین فرماندهی سپاه ۱۲۲ هزار نفره که پس از فرار عبیدالله، فرمانده سپاه شد، برمیآید که او فرمانده شجاع و قابل اعتمادی نبوده است.
قیس در این سخنرانی عبیدالله، پدرش عباس و برادرش عبدالله بن عباس را به پیامبر و امام علی(ع) وفادار ندانسته است.
📚منابع :
۱)شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد، ج۱۶، ص۴۲
۲)مقاتل الطالبیین اصفهانی، ص۷۱-۷۳
۳)أنساب الأشراف بلاذری، ج۴، ص۵۹
۴)البدایة و النهایة ابن کثیر، ج۸، ص۱۴
۵)تاریخ الامم و الملوک
طبری، ج۵، ص۱۵۸
۶)قاموس الرجال قرشی، ج۷، ص۷۰
۷)تاریخ خلفاء جعفریان، ص۳۶۴
✅امام حسن مجتبی(ع) سردار بزرگ جنگش «عبیدالله بن عباس» بود که میدانید چه کار کرد.
شبانه رفت با معاویه که آن طرف بود، مذاکره کرد. پول گرفت، لشکرگاه خودش را ترک کرد و به دشمن پناهنده شد!
امروز اگر یک سرباز شما به دشمن پناهنده میشود، چگونه دربارهاش قضاوت میکنید؟
شب خوابیدند، صبح بلند شدند دیدند فرماندهی کلّ نیروهای امام حسن(ع) از خیمه بیرون نمیآید.
یک ساعت، دو ساعت، بعد رفتند داخل خیمه، دیدند نیست!
دقّت کردند، دیدند آن طرف خیمه، شکافته است.
بعد، قضیه روشن شد.
در رأس کار چه کسی بود؟ امام حسن مجتبی(ع)!
این چه توقّع بیجایی است که اگر یک رئیس، یک مرؤوس، یک قاضی، یا مسؤول بخش خاصی از کشور، از تشکیلات حکومت اسلامی، پایش را کج بگذارد، آن آقایی که با او مواجه میشود، فوراً شروع میکند به اصل نظام اسلامی، اصل جمهوری اسلامی، اصل حکومت اسلامی اهانت کردن!
📚منبع :
بیانات مقام معظم رهبری
۱۳۷۲/۰۵/۰۵