درنــگـی بر فرهنگ
القای معانی در تلاوت
بسمه سبحانه
فرازی زیبا از مرحوم #محمد_عبدالعزیز_حصان
آیات ۱۵ الی ۲۲ سوره ذاریات
یکی از تخصصی ترین و اصلی ترین فوائد تلاوت قرآن، القای معانی درونی آیه است. اینکه این مهم چگونه اتفاق می افتد، مسأله ای است که برترین اساتید این رشته باید شرح دهند؛ اما همچون حس شگفت زده شدن از یک نقاشی خارق العاده، که نیازی به داشتن تخصص ندارد، این گونه فهم القای معانی نیز به صرف انس داشتن با تلاوت قابل فهم است.
این هنر مفهومی و گرانقدر در میان قاریان نسل طلایی مصر به خصوص مرحوم #مصطفی_اسماعیل و قاریان متاثر از او همچون مرحوم حصان دیده می شود.
در این تلاوت و در آیه:
( آخِذِينَ مٰا آتٰاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كٰانُوا قَبْلَ ذٰلِكَ مُحْسِنِينَ -
در حالی که کرامت و نعمت هایی را که پروردگارشان به آنان بخشیده، دریافت می کنند. آنان پیش از این نیکوکار بودند)
در این فراز به زعم من مرحوم حصان یکی از زیباترین القای معانی های تلاوت را رقم می زند. لازم است اشاره کنم که من تخصصی در فن تلاوت ندارم؛ اما ممکن است خودم را به عنوان مستمع جدی و حرفه ای تلاوت معرفی کنم که بیش از همه قاریان، به تلاوت های مرحوم مصطفی اسماعیل و پس از او به قاریان همسلک او چون حصان، #محمود_عبدالحکم، #محمد_عمران و ... علاقمندم.
به خصوص مرحوم حصان تمام زیبایی های تلاوت مصطفی اسماعیل را جمع آوری نموده است؛ بعلاوه مزیت های دیگری را نیز بر آنها افزوده که سبب شده از حیطه یک مقلد درآید. توانایی و احاطه گسترده بر الحان و نغماتی که با این گستردگی در تلاوت مصطفی اسماعیل وجود نداشته و دوم تسلط بر لحنی فخیم و صدای مخملین که شنونده را مسحور می کند.
آنچه را علاقمند بودم از این تلاوت به اشتراک بگذارم حس شگفتی ام در مورد آن بود. بار اول و مرتبه های بعدی استماع از نمایشنامه نویسی مرحوم حصان و توانایی او برای ترسیم محتوای آیه آنچنان شگفت زده شدم که اصلا به صورت جدی این سوال برایم مطرح شد که مگر چنین آیه ای داریم؟
نکته بامزه اینجا است که به عنوان کسی که آزمون حفظ کل قرآن کریم را با موفقیت پشت سر گذاشته بارها و بارها این آیه را دیده و شنیده بودم؛ بعلاوه بارها بر روی ترکیب آیه قبلی و نگارش آیه کار کرده بودم و ممکن نبود این آیه را ندیده باشم.
مسأله اصلی نکته دیگری بود. مرحوم حصان چنان این آیه را ترسیم و تصویرسازی می کرد که هر چه پیشینه ذهنی در مورد آیه داشتم را فراموش کردم. گویی هم اکنون این آیه در حال نزول بود و تکرار این آیه در روح و روانم قطع نمی شد. این مهمترین فایده تلاوت قرآن است و درودخداوند بر بنیانگذاران آن.
#نوشتار
#هنر
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat