احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 28 امام صادق عليه السّلام فرمود: بر مؤمن سزاوار است كه داراى هشت خصلت باشد: در هنگام فتنه‏ها با وقار و بردبار باشد، هنگام نزول بلا شكيبا باشد، در هنگام فراخى و ناز و نعمت شكرگزار باشد، به آنچه كه خداوند به او روزى بخشيده قانع باشد، به دشمنان ستم نكند و به دوستان جفا نكند، بدنش از او در سختى و مردم از او در آرامش باشند، همانا دانش دوست مؤمن و بردبارى‏ وزير اوست و عقل فرمانده لشكريان او و مدارا برادر او و نيكى پدر اوست. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 41 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 29 امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: اسلام داراى چهار ركن است: توكّل بر خدا و واگذاردن كار به خداوند و راضى بودن به قضاى الهى و تسليم بودن در مقابل امر خداى عزّ و جلّ. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 43 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 30 امام باقر عليه السّلام فرمود: از امير المؤمنين عليه السّلام در باره ايمان سؤال شد و حضرت پاسخ دادند: همانا خداوند عزّ و جلّ ايمان را بر چهار پايه نهاد: بر صبر و يقين و عدل و جهاد. امّا صبر خود بر چهار شاخه است: بر شوق [به بهشت‏] و ترس [از جهنم‏] و بى‏رغبتى به دنيا و انتظار كشيدن [مرگ‏]- تا آنجا كه فرمود:- و يقين نيز بر چهار شاخه است: بر بينا شدن در زيركى و باز گردانيدن [امور به سوى‏] حكمت و شناختن عبرت و روش پيشينيان. و عدل نيز بر چهار شاخه است: بر فهم دشوار و فرو رفتن در علم و حكم نيكو و [وارد شدن در] سبزه‏زار بردبارى- تا آنجا كه فرمود:- و جهاد نيز بر چهار شاخه است: بر امر به معروف و نهى از منكر و صداقت و راستى در مواضع و دشمنى با نابكاران. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 43 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 31 امام سجّاد عليه السّلام فرمود: مؤمن سكوت مى‏كند تا سالم و سلامت بماند و سخن مى‏گويد تا [از گفتگو با ديگران‏] غنيمت گيرد و شهادتش را از افراد دور [و ناآشنا] كتمان نمى‏كند و هيچ كار خيرى را رياكارانه انجام نمى‏دهد و هيچ كار خوبى را به خاطر حيا ترك نمى‏كند، اگر ستوده شود از آنچه كه در باره‏اش مى‏گويند بيمناك است و از خداوند به خاطر آنچه كه در باره‏اش نمى‏دانند طلب مغفرت مى‏كند، گفتار كسى كه نسبت به او جاهل است او را نمى‏فريبد و از اينكه يكايك عملش حفظ و نگاه‏دارى مى‏شود بيمناك است. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 43 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 32 هشام بن حكم از امام موسى بن جعفر عليه السّلام در حديثى طولانى روايت كند كه فرمود: اى هشام! امير المؤمنين عليه السّلام مى‏فرمود: خداوند به هيچ چيز برتر از عقل پرستش نشده است و عقل كسى تمام و كامل نمى‏شود مگر اينكه در وى چند خصلت باشد: از كفر و بدى او ايمنى حاصل باشد و اميد پايدارى در راه راست و خير از او مى‏رود و زيادى مالش بذل و بخشش مى‏شود و زيادى گفتارش باز داشته مى‏شود، بهره‏اش از دنيا همان طعامى است كه مى‏خورد، در تمام عمرش از علم سير نمى‏شود، ذلّتى كه در راه خدا باشد از عزّتى كه در راه غير خدا باشد نزد او دوست داشتنى‏تر است و فروتنى در نزد او از بلندپايگى محبوبتر است، احسان كمى را كه ديگران انجام مى‏دهند زياد مى‏شمرد و احسان زياد خودش را كم به حساب مى‏آورد و همه مردم را از خود بهتر مى‏بيند و خودش را در نفس خود بدترين مردم مى‏داند و اينها تمام آن خصال است. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 43 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 33 از امام صادق عليه السّلام روايت است كه فرمود: مؤمن داراى توانايى در ديندارى و ثبات در نرمى و ايمان در يقين و حرص در دريافت دانش و نشاط در هدايت و نيكى در پايدارى و دانش در بردبارى و زيركى در مدارا و سخاوت در مسير حقّ و ميانه‏روى در هنگام ثروتمندى و تحمّل در زمان ندارى و عفو در وقت قدرت و فرمانبردارى خدا در پند و اندرز دادن و باز ايستادن از شهوترانى و پارسايى در هنگام خواهش نفس و حرص در جهاد و نماز در وقت گرفتارى و صبر در سختى است و در فتنه‏ها با وقار و در دشوارى‏ها صبور و در فراخى شكرگزار است و غيبت نمى‏كند و تكبّر نمى‏ورزد و از خويشاوندان نمى‏برد و سستى‏كننده نيست و درشتخوى و خشن نيست و چشمش بر او پيشى نمى‏گيرد (يعنى اين گونه نيست كه ابتدا نگاه كند و سپس از نگاه خود پشيمان شود بلكه از آغاز نگاه نمى‏كند) و شكمش او را رسوا نمى‏كند و عورتش بر او چيره نمى‏شود و بر مردم حسد نمى‏ورزد، سرزنش مى‏شود و سرزنش نمى‏كند و اهل اسراف نيست، ستمديده را يارى مى‏كند و بر بيچاره رحم مى‏آورد، نفس او از او در سختى است و مردم از او در راحتى‏اند، ميل به عزّت و ارجمندى دنيا ندارد و از ذلّت دنيا بيتابى نمى‏كند، مردم مى‏كوشند كه روى آورند و كوشش او در اين است كه به كار خود [و تهذيب نفس خود] مشغول باشد، در بردبارى‏اش كمبودى نيست و در رأى و نظرش سستى راه ندارد و در دينش زيان و خسارت نباشد، كسى را كه از او مشورت خواهد راهنمايى مى‏كند و كسى را كه از او در خواست كمك كند كمك مى‏كند و از فحش و نادانى ترسان است. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 45 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 34 در حديثى از امير المؤمنين عليه السّلام روايت است كه حضرت از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله در مورد اوصاف مؤمن سؤال كرد و پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: بيست خصلت در مؤمن هست كه اگر اين خصلتها در او نباشد ايمانش كامل نيست. اى على! از اخلاق مؤمنين اين است: به نماز [جماعت‏] حاضر مى‏شوند و به پرداخت زكات شتاب‏كننده‏اند و مسكين را طعام دهند، دست بر سر يتيم كشند، جامه‏هاى كهنه خويش را پاكيزه مى‏كنند، ازار و پوششى بر ميان خود مى‏بندند، مؤمنان كسانى هستند كه اگر سخن بگويند دروغ نمى‏گويند و اگر وعده دهند به وعده عمل مى‏كنند و اگر در كارى آنان را امين شمرند خيانت نمى‏كنند و اگر سخن گويند راست خواهند گفت، پارسايان شب و شيران روزاند، روز را به روزه و شب را به قيام مى‏گذرانند، همسايه را آزار نمى ‏دهند و همسايه‏اى از آنان رنجيده خاطر نمى‏شود، به آرامى بر روى زمين قدم بر مى‏دارند و براى كمك به زنان بى ‏سرپرست و براى تشييع جنازه‏ها قدم پيش مى‏گذارند. خداوند ما و شما را از پرهيزكاران قرار دهد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 45 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 35 امام صادق عليه السّلام فرمود: همانا شيعيان على عليه السّلام شكمهاشان تهى و لبهاشان خشكيده بود، اهل مهربانى و علم و بردبارى بودند، به پارسايى شناخته مى‏شدند پس با پرهيزكارى و تلاش ما را بر شيعه بودنتان يارى كنيد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 47 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 36 امام صادق عليه السّلام فرمود: مؤمن بردبارى است كه بردبارى‏اش از روى نادانى نيست و اگر با او از روى نادانى و حماقت رفتار شود او بردبارى به خرج مى‏دهد و به كسى ستم نمى‏كند و اگر به او ستمى شد مى‏بخشايد و بخل نمى‏ورزد و اگر به او بخل ورزيده شد صبر پيشه مى‏كند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 47 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 37 امام صادق عليه السّلام فرمود: مؤمن كسى است كه محل كسب روزى‏اش پاكيزه و خلق و خوى او نيكوست و درونش بى‏عيب و نقص است و زيادى دارايى‏اش را انفاق مى‏كند و جلو زياد سخن گفتن خود را مى‏گيرد و شرّش را از مردم باز مى‏دارد و در مورد خودش با مردم به انصاف و عدالت رفتار مى‏كند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 47 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 38 امام باقر عليه السّلام فرمود: امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: شيعيان ما كسانى هستند كه در سايه ولايت ما به يك ديگر بذل و بخشش مى‏كنند، يك ديگر را در راه دوستى ما دوست مى‏دارند، در زنده نمودن امر ما با يك ديگر ديد و باز ديد مى‏كنند، آنان زمانى كه به خشم آيند ستم نمى‏كنند و اگر خوشنود باشند زياده‏روى نمى‏كنند، آنان مايه بركت براى همسايگانشان و مايه صلح و سلامت معاشران خود هستند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 47 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 39 از فاطمه دختر حسين بن على عليها السّلام روايت است كه فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: سه خصلت است كه كسى كه اين سه خصلت در او باشد خصلتهاى ايمان را به طور كامل داراست: هنگامى كه خوشنود است‏ خوشنودى‏اش او را در باطل داخل نمى‏كند و هنگامى كه خشمگين است خشمش او را از راه حقّ بيرون نمى‏برد و هنگامى كه قدرت و توانايى دارد آنچه را كه از آن او نيست به ناحق نمى‏گيرد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 47 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 40 امام صادق عليه السّلام فرمود: امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: همانا اهل دين نشانه‏هايى دارند كه به آن نشانه‏ها شناخته مى‏شوند: راستى در گفتار و امانتدارى و وفاى به پيمان و پيوند با خويشان و مهربانى با ناتوانان و كمى معاشرت و مخالطت با زنان [يا اينكه فرمود: كمى جماع با زنان‏] و بذل احسان و حسن همسايگى و وسعت خلق و پيروى از علم و آنچه كه به خدا نزديك مى‏كند تا اينكه فرمود: همانا مؤمن نفسش از دست از گرفتار است و مردم از او در راحتى‏اند، هنگامى كه شب بر او مى‏رسد صورتش را بر زمين مى‏گذارد و براى خدا با گرامى‏ترين اعضاى بدن خود به خاك مى‏افتد و با پروردگارى كه او را آفريده مناجات مى‏كند كه او را از آتش برهاند، آگاه باشيد كه چنين باشيد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 49 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 41 امام باقر عليه السّلام فرمود: از پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله سؤال شد كه بهترين بندگان چه كسانى هستند؟ فرمود: آنان كسانى هستند كه هر گاه نيكى كنند شاد مى‏شوند و هنگامى كه بدى كنند طلب مغفرت مى‏كنند و هنگامى كه به آنان عطا شود قدردانى مى‏كنند و زمانى كه به بلايى دچار شوند صبر پيشه كنند و هنگامى كه خشمگين شوند ببخشايند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 49 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 42 پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: بهترين شما خردمندانند. گفته شد: اى رسول خدا چه كسانى خردمندانند؟ فرمود: آنان صاحبان اخلاق نيكو و عقلهاى گرانمايه و اهل پيوند با خويشاوندان و نيكى به مادران و پدران و رسيدگى‏كننده به همسايگان و يتيمان‏اند و [به مسكينان‏] طعام مى‏خورانند و به صورت آشكار به همگان سلام مى‏كنند و نماز مى‏گذارند در حالى كه مردم در خواب و غافلند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 49 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 43 امام صادق عليه السّلام مى‏فرمايد امام سجّاد عليه السّلام مى‏فرمود: همانا شناختن اينكه دين مسلمان به كمال رسيده است به چند امر است: ترك سخن نمودنش در امور بيهوده و بى‏مربوط و كم جدال نمودنش و بردبارى‏اش و شكيبايى‏اش و خوش خلقى‏اش. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 49 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 44 امام على بن الحسين زين العابدين عليه السّلام فرمود: از اخلاق مؤمن انفاق نمودن به‏ اندازه نيازمندى و توسعه دادن [به زندگى نيازمندان‏] به اندازه فراخى [زندگى خود] و رفتار عادلانه با مردم و آغاز نمودن به سلام بر مردم. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 49 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 45 امام باقر عليه السّلام فرمود: مؤمن كسى است كه در هنگام خوشنودى، خوشنودى‏اش او را در گناه و باطل داخل نكند و اگر به خشم آمد خشمش او را از گفتن حقّ بيرون نبرد و در زمانى كه قدرت دارد قدرتش او را به تجاوز نمودن به سوى چيزى كه حقّى در آن ندارد نكشاند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 46 امام صادق عليه السّلام فرمود: اى مهزم! شيعه ما كسى است كه صدايش از گوش خودش تجاوز نكند و كينه و دشمنى‏اش از دستانش تعدّى نكند (كينه‏اش را عملا ابراز و اعمال نكند) و [در زمان تقيه‏] ما را آشكارا مدح و ثنا نگويد، و در مجالست و همنشينى با ما زبان به عيبجويى نگشايد و با بى‏مهرى و كينه با ما به مخاصمه و جدال برنخيزد و اگر با مؤمنى ديدار كرد او را اكرام كند و اگر با نادانى برخورد نمود از او دورى كند،- تا آنجا كه فرمود:- شيعه ما كسى است كه همچون بانگى كه سگ از سوز سرما بر مى‏آورد بانگ نزند و حرص و طمعى همچون حرص و طمع كلاغان نداشته باشد و از دشمن ما درخواست و گدايى نكند اگر چه از گرسنگى بميرد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 47 امام صادق عليه السّلام فرمود: پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: آيا به شما در مورد كسى كه شبيه‏ترين شما به من است خبر دهم؟ عرض كردند: آرى اى رسول خدا! پيامبر فرمود: كسى كه اخلاقش نيكوتر و نرمخوتر و نيكى‏كننده‏تر به خويشاوندانش باشد و دوستى‏اش نسبت به برادران دينى از همه بيشتر باشد و صبورترين شما بر حق و فروخورنده‏ترين شما خشمش را و نيكوترين شما از نظر عفو و بخشايش باشد و از همه شما در هنگام خوشنودى و خشم انصاف را بيشتر رعايت كند. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 48 امام صادق عليه السّلام فرمود: مؤمن يارى‏اش نيكو و روزى‏اش سبك و كم است، تدبيرش براى زندگى نيكوست و از يك سوراخ دو مرتبه گزيده نمى‏شود. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 49 دلهاث غلام امام رضا عليه السّلام روايت كند كه از حضرت شنيدم كه مى‏فرمود: مؤمن مؤمن نيست مگر اينكه در او سه خصلت باشد- سپس حديث ما قبل را آورده است و در آن اضافه نموده است: رازش را مى‏پوشاند و با مردمان مدارا مى‏كند و در سختى‏ها و مشكلات صبر پيشه مى‏سازد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 50 بخش اول در حديثى از پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله روايت شده است كه: جبرئيل عليه السّلام نزد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله آمد و عرض كرد: اى رسول خدا! خداوند مرا با هديه‏اى نزد تو فرستاده كه اين چنين هديه‏اى به هيچ كس پيش از تو نداده است رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: آن هديه چيست؟ عرض كرد: صبر و نيكوتر از صبر. فرمود: نيكوتر از صبر چيست؟ عرض كرد: رضا و نيكوتر از آن. فرمود: نيكوتر از رضا چيست؟ عرض كرد: زهد و نيكوتر از آن. فرمود: نيكوتر از زهد چيست؟ عرض كرد: اخلاص و نيكوتر از آن. فرمود: نيكوتر از اخلاص چيست؟ عرض كرد: يقين و نيكوتر از يقين. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 51 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 50 بخش دوم در ادامه حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: . پيامبر مى‏فرمايد گفتم: اى جبرئيل! نيكوتر از يقين چيست؟ گفت: راه رفتن به آن توكّل نمودن بر خداى عزّ و جلّ است گفتم: توكّل بر خدا چيست؟ گفت: آگاهى به اينكه ضرر و نفع و عطا و منع هيچ يك به دست مخلوق نيست و نوميدى از مخلوق را در عمل رعايت كند پس هر گاه بنده‏اى چنين باشد براى هيچ كس غير از خدا كار نمى‏كند و اميد و بيم ندارد جز از خدا و به هيچ كس جز خدا چشم نمى‏دوزد پس اين معناى توكّل است. گفتم: اى جبرئيل! تفسير صبر چيست؟ گفت: در سختى شكيبايى كند چنان كه در شادى و در تنگدستى شكيبايى كند چنان كه در ثروتمندى و در بلا شكيبايى كند چنان كه در وقت عافيت و تندرستى پس از بلايى كه به او رسيده به نزد مخلوق شكوه و شكايت نبرد. گفتم: تفسير قناعت چيست؟ گفت: به آنچه از دنيا نصيب او گرديده قانع باشد به كم قانع باشد و شكر آن را به جاى آورد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 53 احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 50 بخش سوم در ادامه حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: . گفتم: تفسير رضا چيست؟ گفت: شخص رضايتمند بر مولاى خود خشم نمى‏گيرد چه به دنيا رسيده باشد چه نرسيده باشد و بر نفس خود به عمل كم خوشنود نيست. گفتم: اى جبرئيل! تفسير زهد چيست؟ گفت: اينكه دوست بدارد آن كس را كه آفريننده‏اش را دوست دارد و دشمن بدارد آن كس را كه آفريننده‏اش را دشمن مى‏دارد و از حلال دنيا بر خود تنگ بگيرد و به حرام آن توجّهى نكند زيرا حلال آن حساب دارد و حرامش موجب عقاب است و به همه مسلمانان مهربانى كند چنان كه نسبت به خود مهربان است و آنچنان كه از مردارى كه بوى گندش زياد شده است پرهيز مى‏كند از سخن گفتن بپرهيزد و همچنان كه از آتشى كه او را فرا گيرد دورى مى‏كند از چيزهاى پوچ و فانى دنيا و زينت دنيا پرهيز كند و آرزويش را كوتاه كند و اجلش را پيش رو داشته باشد جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 53