eitaa logo
محمدجواد توکلی- یادداشت‌های اقتصادی
3.8هزار دنبال‌کننده
894 عکس
525 ویدیو
90 فایل
یادداشت‌های اقتصادی محمد جواد توکلی دانشیار پایه ۱۳ اقتصاد ایتا Eitaa.com/eqmoq2 بله Ble.ir/mjtvyadeq زمینه‌های مطالعاتی فلسفه اقتصاد، اخلاق اقتصادی، تعلیم و تربیت اقتصادی،اقتصاد ایران و اقتصاد جمعیت Eitaa.com/eqtesadejamiat
مشاهده در ایتا
دانلود
❇️ سی تی اسکن ناقص از اقتصاد ایران ❎ امروز در مجلس این تحلیل مطرح شد که ریشه تورم کسری بودجه دولت است و مثلاً اگر ما ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف نکنیم مجبور به استقراض از بانک مرکزی می شویم و این می شود تورم. ❇️ متاسفانه این تحلیل کاملآ اشتباه است تورم ما عمدتا از نوع تورم فشار هزینه تولید است و متاثر از افزایش نرخ ارز است نه تورم ناشی از فشار تقاضا. تورم ناشی از فشار تقاضا نیز به خاطر رها کردن بانکها به خصوص بانکهای خصوصی در خلق بی رویه پول و عدم تزریق آن در تولید است. ❎ ترکیب نقدینگی ۸۶ درصد سپرده است و ۱۴ درصد پول، حدود ۷۵ درصد سپرده‌ها نیز مربوط به یک درصد سپرده گذاران است. این بدین معناست که عموم مردم با افزایش نقدینگی قدرت خریدشان بالا نمی رود بلکه قشر کوچکی توانمندتر می شوند که باید سفته بازی آنها کنترل شود. ❇️ آمارها و شواهد هم حاکی از کاهش قدرت خرید عموم مردم است. ❎ کسری بودجه ریشه تورم نیست، در طول جنگ کل کسری بودجه پولی می شد ولی برای مانده تسهیلات سقف می کذاشتند، و این به معنای مهار خلق پول بانکی بود
✳️ شش راهی دولت در تامین بودجه ⏮ در دهه های اخیر، دولت خود را برای تامین بودجه بر سر یک شش راهی قرار داده است: 1⃣ سرمایه های ملی به خصوص نفت را صادر کند، ارز آن را تبدیل به ریال کند و بخورد(منجر به دلاری شدن بودجه و خلق پول) 2⃣ املاک و شرکت های دولتی را بفروشد و باز پولش را بخورد (منجر به سرمایه فروشی نه مولدسازی سرمایه) 3⃣ با انتشار اوراق قرض بگیرد و خرج کند و بعدا با سودش پول را پس بدهد( منجر به تشدید بدهی) 4⃣ از بانک مرکزی قرض بگیرد و خرج کند و پس بدهد یا ندهد (باعث افزایش پایه پولی و زمینه سازی خلق پول بانکی) 5⃣کالا و خدمات تولیدی اش را گرانتر بفروشد و درآمدش را خرج کند از بنزین گرفته تا آب، برق و گاز (در خطر تبدیل به شوک‌درمانی) 6⃣ مالیات بگیرد، جریمه کند و خرج کند ❎ چهار روش اول خیلی مطلوب نیست به خصوص اگر منابعش صرف بودجه جاری شود، ✳️ روش پنجم اگر منجر به شوک‌درمانی شود نیز چندان مطلوب نیست. ✅ سالمترین راه تامین بودجه از راه ششم است که در الگوهای موفق دنیا حداقل ۷۰ درصد بودجه از این محل تامین می شود. ❎ متاسفانه برخی اصلاح ساختار بودجه را به دو معنا می گیرند: 1⃣ به معنای گران سازی کالا و خدمات دولتی (راه چهارم) (با اسم زیبای حذف رانت ارز ترجیحی و حذف یارانه پنهان), 2⃣به معنای افزایش بدهی دولت (با اسم به ظاهر زیبای تعمیق بازار بدهی) ❎ این دو راه بیراهه است و به سمت ترکستان و دولت را ناکارآمد تر و بدهکار تر میکند ✅ برای اصلاح ساختار بودجه باید 1⃣ دارایی‌های دولت را مولد کرد نه اینکه اسیر سرمایه فروشی شد 2⃣ رو به تامین مالی مشارکتی آورد نه استقراض 3⃣ از محل مالیات عادلانه مخارج را تامین کرد ⁉️ سوال: چرا دولتها معمولا سراغ سه راه بالا نمی روند؟ ✅ پاسخ: چون مالیات ستانی، مولدسازی و مشارکت سخت است، زمان بر است و نیازمند همدلی مردم است ؛ ولی گران سازی محصولات، سرمایه فروشی و استقراض راحت است، خیلی زمان بر نیست و مشارکت مردم را هم نمی خواهد. ✳️ کانال یادداشت‌های اقتصادی ✏️ محمد جواد توکلی @eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 دکتر بیژن عیدی ❇️ کسانی که میگویند با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فقط ۸٪ تورم زیاد می‌شود،بیایند تعهد بدهند که اگر بیشتر شد شوند!
✳️ توصیه دکتر درخشان به رییس جمهور برای کنارگذاشتن نسخه های لیبرالی و توجه به اقتصاد اسلامی ✅ دکتر مسعود درخشان رئیس کمیسیون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در مراسم اختتامیه این کنگره گفت: ❇️ برای رفع بیماری های مزمن اقتصادی به ظرفیت های اقتصاد اسلامی باید اعتماد شود. ✅وی افزود: رئیس جمهور محترم باید استفاده از اقتصاد را که از طریق دانشگاه هایی مانند دانشگاه صنعتی و دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف برای کشور پیچیده می‌شود را کنار بگذارند. متن کامل خبر: https://scih.ir/pIuVo مجمع عالی علوم انسانی اسلامی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✅ یادگیری هنجارهای اجتماعی ❇️ همانگونه که در فیلم می بینید افراد هنجارهای اجتماعی را درونی کرده و از آن تبعیت می‌کند حتی گاهی ناخواسته
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✳️ دو راه موثر فقرزدایی از نگاه بنرجی و دوفلو برندگان جایزه نوبل اقتصادی 1⃣ بهبود محیط کسب و کار با شفافیت، حذف انحصارات ، مقابله با فساد و ایجاد امنیت برای کسب و کارهای کوچک (توانمندسازی فقرا برای کسب درآمد) 2⃣ گرفتن مالیات از ثروتمندان ✳️ پیام پژوهش های آنها این است که فقرزدایی تنها از مسیر توانمندسازی فقرا و برقراری عدالت توزیعی با گرفتن حق فقرا از اغنیا (مالیات بر ثروتمندان) و ممانعت از ویژه‌خواری و رانت جویی(جلوگیری از انحصارات) محقق می شود. ✍️ توکلی: کانال یادداشت‌های_اقتصادی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✅ مارپیچ تورمی ناشی از افزایش قیمت ارز در بودجه ۱۴۰۱ با شوک درمانی ✳️ عدم تفکیک جداول ارزی و ریالی در بودجه و دلاریزه شدن آن ❎ سه نوع تورم نهفته در بودجه از ناحیه افزایش قیمت ارز 1⃣ افزایش نرخ تبدیل دلار صادرات نفت به ریال به ۲۳ هزار تومان 2⃣ افزایش نرخ ارز محاسباتی حقوق گمرکی به ۲۳ هزار تومان (نتیجه گران شدن کالاهای وارداتی که ۸۰ درصد آن مواد اولیه تولید و کالاهای سرمایه‌ای است) 3⃣ حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی ✍️ توکلی: کانال یادداشت‌های_اقتصادی https://eitaa.com/eqmoq2
✅ پارادوکس مسلمانی و عدم اعتقاد به اقتصاد اسلامی ❇️ اخیراً دکتر فرمودند مگر می‌شود مسلمان بود و معتقد به اقتصاد اسلامی نبود؟ ❎ متأسفانه پاسخ مثبت است. ❎ بسیاری از طرفداران وطنی مسلمانند؛ ولی اعتقادی به اقتصاد اسلامی ندارند، آنها مسخ افراطی اقتصاد اثباتی شدند، و علیرغم گرفتن ژست علمی پرهیز از ارزشداوری اخلاقی در اقتصاد، با ارائه تفسیری لیبرالی از عدالت، آزادی را در خدمت گسترش شکاف طبقاتی قرار می‌دهند آن هم با طرحهای پوپولیستی مانند یارانه تورمی خودتخریبگر و حذف یارانه پنهان موهومی! ✳️ دکتر مدنی زاده عزیز که هنوز توفیق زیارتتان را نداشتم، بر اساس یافته های فلسفه اقتصاد، حتی نظریه اقتصاد اسلامی هم میتواند به اشتباه بر مبانی مکتب شیکاگویی بنا شود و معجونی بسازد که نه به آموزه‌های مکتب اقتصادی اسلام شبیه است و نه به آموزه‌های مکتب اقتصادی شیکاگو! ✅ این مشکل ریشه در تفاوت و دارد. نظریه پرداز معتقد به خدا، پیغمبر و شب اول قبر، ممکن است نظریه تامین اجتماعی را بر پایه مبانی سکولار مکتب اقتصادی شیکاگو بنا کند و فکر کند نظریه اقتصاد اسلامی داده است. ❎ چنین نظریه پردازی نام عدالت را بر ناعادلانه ترین سیاست‌های شوک‌درمانی قیمتی می‌گذارد و حتی تن فریدمن را هم در قبر می‌لرزاند؛ او که از مداخله دولت در اقتصاد بی زار بود. ❇️ و اینگونه سیاست شوک درمانی حذف ارز ترجیحی و پرداخت یارانه تورمی خودتخریبگر و در مسلخ متولد می‌شود. ✍️ محمدجواد توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❇️ نامعادلات جنگ اقتصادی پیش رو- نقطه صفر ✳️ مهندس نوید نجات‌بخش با معدل ۱۴.۵
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❇️ نامعادلات جنگ اقتصادی پیش رو-آغاز ✅داشته‌های ما در جنگ اقتصادی نابرابر
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❎ نامعادلات جنگ اقتصادی پیش رو-ادامه ✳️ ساختار خلقت ما برای تحقیق و توسعه ❇️ ۱۲ بار ورشکستگی در سال با صفر مقاله
❎ دوگانگی در برخورد با رانت ❎ کمیسیون تلفیق در مواجهه با لابی سنگین پتروشیمی ها و فولادی ها از کنار رانت گاز ارزان این صنایع گذشت و باعث حذف ۹۴ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه ۱۴۰۱ شد. https://tn.ai/2645614 ✅ در مقابل هیچ لابی برای ممانعت از پرکشیدن مرغ و کالاهای اساسی از سفره مردم شکل نگرفته و کمیسیون تلفیق مردد است که با یارانه حمایت از تولید چه کند. ⁉️ کاش حداقل رسانه‌ها به حمایت از مردم می پرداختند و سکوت خبری در برابر رانت جویی خام فروشان را می شکستند.
✅ فصل تحول؛ نشست چهارم ✳️ گفتمان دولت سیزدهم: عدالت و معنویت ❎ پنجشنبه ۳۰ دی، ساعت ۸ تا ۱۳ ♦️ پخش برخط http://heyatonline.ir/fa/heyat/1739/
❎ سود 103 هزار میلیاردی پنج بانک خصوصی از نوسانات نرخ ارز ✳️ چند بانک خصوصی در جهش‌های نرخ ارز نقش دارند. این بانک‌ها ظرف 3 سال گذشته، به‌خاطر بالا رفتن نرخ ارز، مجموعاً 103 هزار میلیارد تومان سود کسب کرده‌اند. ✅ این خبر را روزنامه ایران منتشر کرده و در توضیح آن نوشته است: تلقی اینکه فقط بانک مرکزی عرضه‌کننده پول است و می‌تواند نقدینگی خلق کند اشتباه است، بلکه تغییرات در عرضه پول ناشی از فعالیت‌های بانک مرکزی، بانک‌ها یا مردم است. در واقع می‌توان گفت این بانک‌های تجاری هستند که بخش اعظم پول و نقدینگی را خلق می‌کنند. بر همین اساس می‌توان گفت یکی از علل اصلی افزایش نقدینگی در سال‌های اخیر، خلق پول توسط شبکه بانکی به‌خصوص بانک‌های خصوصی بوده است که خود را در قالب افزایش بدهی شبکه بانکی به بانک مرکزی (که یکی از اقسام تشکیل دهنده پایه پولی است) نشان داده است. ✅از سال ۱۳۸۱ که بانک‌های خصوصی ایجاد شدند و فعالیت خود را شروع کردند، بعد از آن میزان بدهی این بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی به طور فزاینده‌ای رشد کرده است. رشد بدهی بانک‌ها و موسسات خصوصی به بانک مرکزی به‌گونه‌ای بوده است که از 2/5 هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۶۹ هزار میلیارد تومان تا شهریور ۱۴۰۰ رسیده است. در واقع می‌توان گفت میزان بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی در دهه ۹۰ تقریبا ۲۵ برابر شده است. در سال‌های اخیر افزایش بدهی بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی اثرات قابل ملاحظه‌ای بر رشد پایه پولی داشته است. سهم بانک‌های خصوصی در افزایش پایه پولی از زیر ۱۰ درصد در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ به بالای ۵۰ درصد در سال‌های اخیر افزایش یافته است. معیار بانک‌ها از سرمایه‌گذاری یا اعطای تسهیلات، میزان سودآوری آن است. به دلیل نبود قواعد نظارتی و عدم وجود نظام مالیاتی کارآمد، سود دریافتی در بخش‌های غیرمولد بسیار افزایش یافت. این موضوع انگیزه بانک‌ها برای ورود به این بخش‌ها و سرمایه‌گذاری در آن را بسیار افزایش داد. در واقع می‌توان گفت این وضعیت باعث شده است شبکه بانکی به‌خصوص بانک‌های خصوصی به بنگاه‌داری روی بیاورند. برخی اوقات ورود بانک‌ها به این بخش‌ها خود باعث ایجاد حباب و جهش‌های قیمتی در آن می‌شود. این جهش‌های قیمتی میزان سود دریافتی بانک‌ها را افزایش می‌دهد. پنج بانک خصوصی در سال ۹۷ حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از افزایش نرخ ارز سود کسب کرده‌اند. این رقم در سال ۹۸ به ۱۳ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۹ به ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ این اعداد نشان می‌دهد چه کسانی پشت جهش‌های ارزی هستند. ❇️ورود بانک‌ها به عرصه بنگاه‌داری با پدیده‌هایی همانند پرداخت تسهیلات به شرکت‌های صوری با سرمایه‌های ‌اندک، اعطای تسهیلات کلان به ذینفعان واحد برای مقاصد نامشخص، پرداخت تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه و مصرف تسهیلات در پروژه‌های تجاری مانند ایران مال همراه شده است. وقتی بانک در این مسیر قرار می‌گیرد باعث می‌شود تسهیلات بانک‌ها به بخش غیرمولد تزریق شود. طبق آخرین آمار بانک مرکزی۶۰ تا ۶۵ درصد سپرده‌های بانکی در بانک‌های خصوصی است. در این شرایط انحراف تسهیلات بانکی از بخش‌های مولد به غیرمولد از طریق بانک‌های خصوصی، مشکلات اساسی ایجاد می‌کند. براساس آمار بانک مرکزی، ۶۰ درصد تسهیلاتی که بانک‌های خصوصی داده‌اند به بخش‌های خدمات و بازرگانی بوده است درحالی که خدمات در ایران پیشرفته و ناشی از صنایع نیست بلکه دلالی و سفته‌بازی است. در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۵۰ هزار میلیارد تومان از سوی بانک‌های خصوصی به بخش خدمات تسهیلات داده شده که با کل بودجه کشور در سال ۱۳۹۸ برابری می‌کرد.
✅ عدالت لیبرالی در برابر عدالت اسلامی ❎ در گفتمان اقتصاد لیبرالی عدالت یعنی آزادسازی همه چیز از مالکیت گرفته تا بانک و قیمتها و در حالت اضطرار دادن یارانه به فقیر ❎ در گفتمان اقتصاد لیبرالی شیکاگویی عدالت یعنی شوک درمانی یعنی رهاسازی قیمت ارز و کالاهای اساسی، یعنی یارانه زدایی ❎ در گفتمان اقتصاد لیبرالی شیکاگویی وطنی، عدالت یعنی دادن یارانه تورمی خودتخریبگر، یعنی دادن یارانه از محل گران کردن همه چیز ✅ در گفتمان اقتصاد اسلامی عدالت یعنی توانمندسازی مادی و معنوی مردم ✅ خداوند به پیامبرش می فرماید از آنها زکات بگیر تا پاکیزه و طاهرشان کنی ✅ در گفتمان اقتصاد اسلامی عدالت یعنی از ثروتمندان مالیات بگیر و فقرا را توانمند کن ✅ در گفتمان اقتصاد اسلامی عدالت یعنی افراد بقدری توانمند شوند که برای دادن زکاتشان فقیری را پیدا نکنند. ✅ در گفتمان اقتصاد اسلامی، عدالت در خدمت معنویت قرار می گیرد و معنویت در خدمت عدالت
✅ تفحص عدالت در بودجه ۱۴۰۱ ❇️ راه های جبران کسری بودجه دولت ❇️نتیجه حذف ارز ترجیحی ❇️پیوست عدالت بودجه
استقراض کم ضرر تر از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی
❎با ایجاد گرانی نمی توان به عدالت رسید ✅دولت سیزدهم پرچم عدالت و معنویت را بلند کرده که قابل تقدیر است. ✅ ولی باید تعریف درستی از عدالت و راهکارهای تحقق آن داشت و از تعریف بازاری عدالت و تبعیت از توصیه های مخرب صندوق بین‌المللی پول در شوک درمانی پرهیز کنیم ❇️گفته می‌شود به مردم انرژی ارزان و یارانه پنهان می‌دهیم. ❎ ما عملا یارانه پنهانی پرداخت نمی‌کنیم، اگر بخواهیم بنزین را همانند فرانسه لیتری ۴۷ هزار تومان بفروشیم، باید درآمد ساعتی منصفانه ۳۲۰ هزار تومانی هم به کارگر بدهیم،نه اینکه به او ساعتی ۳۰ هزار تومان بدهیم و بخواهیم بنزین ۴۷ هزارتومانی بخرد. ✳️با گران‌سازی و اعطای یارانه تورمی خودتخریبگر، بی‌عدالتی تشدید می‌شود. قبلاً با یارانه ۴۵ هزارتومانی می شد ۱۲ کیلو برنج درجه۱ خرید، الان ۷۰۰ گرم! ❎ حذف ارز ترجیحی برای نهاده‌های دامی باعث افزایش قیمت گوشت، مرغ و لبنیات می‌شود. ✳️ ۷۵ درصد یارانه انرژی به تولید داده می‌شود، اگر این یارانه حذف شود، به تولید لطمه وارد می‌شود و تورم افزایش می‌یابد. ❎ با گران کردن انرژی عملا به دهک فقیر فشار بیشتری وارد می‌شود؛ شواهد آماری نشان داده است که با افزایش قیمت انرژی، مصرف هم پایین نیامده است. ✅باید تولیدکننده و مصرف کننده را برای کاهش مصرف انرژی توانمند کرد. تبدیل یارانه واردات به یارانه تولید، موضوعی کردن یارانه ها، تولید برق خورشیدی، ایجاد ارتباط بین نظام حمایتی و نظام مالیاتی و پرهیز از شوک درمانی از جمله راهبردهای توانمندسازی مردم برای تحقق عدالت است. yun.ir/owike3 ✍️ توکلیhttps://eitaa.com/eqmoq2