eitaa logo
محمدجواد توکلی- یادداشت‌های اقتصادی
3.9هزار دنبال‌کننده
965 عکس
553 ویدیو
104 فایل
یادداشت‌های اقتصادی محمد جواد توکلی استاد تمام پایه ۱۳ اقتصاد ایتا Eitaa.com/eqmoq2 بله Ble.ir/mjtvyadeq زمینه‌های مطالعاتی فلسفه اقتصاد، اخلاق اقتصادی، تعلیم و تربیت اقتصادی،اقتصاد ایران و اقتصاد جمعیت Eitaa.com/eqtesadejamiat
مشاهده در ایتا
دانلود
✅ضرورت ایجاد رانت دولتی برای تولید و صادرات ❇️این روزها این ادعا مکرر مطرح می شود که مثلاً تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی از رانت برخوردارند و این کار ناکارآمد و ناعادلانه است. ✅این در حالی است که در عرصه تجارت بین‌الملل معاصر دولتها اتفاقا با مداخلاتشان (حمایت تجاری، ایجاد انحصار موقت، اعطای اعتبارات یارانه‌ای و مشوق های مالیاتی) برای تولیدکنندگان داخلی رانت ایجاد میکنند که تولید و صادر کنند. چین مواد اولیه ارزان به تولیدکنندگانش میدهد که قدرت صادراتشان بالا برود. بخوانید کتاب :چند مقاله در زمینه موانع نهادی توسعه اقتصادی https://rc.majlis.ir/fa/book_pub/show/837396#menu ✳️ برعکس ما داریم با حذف حمایت از تولیدکنندگان داخلی و کاهش رانت آنها زمینه شکست آنها در رقابت با خارجی‌ها را فراهم می کنیم ✳️ بله رانت را نباید برای غیرمولد ها و سفته‌بازان ایجاد کرد، نه اینکه تولیدکننده را به دست خودمان تضعیف کنیم ❇️ البته این درست است که نباید سود تولیدکننده و صادرکننده نامتعارف باشد ولی برای رسیدن به این هدف می توان از ابزارهای مالیاتی استفاده کرد نه اینکه بیایم به یک باره هزینه تولیدشان را چند برابر کنیم ، مانند کاری که الان کردیم و هزینه آرد و روغن صنایع غذایی را به شدت و به سرعت بالا بردیم. این اقدام خطر قاچاق معکوس را ایجاد کرده که از این به بعد ماکارونی یا بیسکویت ترکیه ای بازار ایران را تسخیر کند و تولیدکننده داخلی ورشکست شود. ✳️ برای جبران این مشکل حتما باید تعرفه واردات اقلامی مثل ماکارونی را بالا برد و در کنار حمایت از تولیدکننده گندم و غلات،باید از تولیدکنندگان صنایع غذایی به عنوان چرخه بعدی زنجیره ارزش با اقداماتی مثل اعطای جایزه صادراتی، تامین سرمایه در گردش و ... حمایت کرد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✅مصاحبه خواندنی دکتر پرویز داودی (معاون اول احمدی نژاد و اقتصاددان) در *نقد* تجربه *هدفمندی یارانه ها* در دولت *احمدی‌نژاد* . _این بخشی از مصاحبه است. پیشنهاد می‌شود کل مصاحبه را ببنید👇 http://m.hamandishi.ir/vdchmvnzk23n-kd.tft2.html *در طرح هدفمند کردن یارانه‌ها یکی از اصرارهایی که از اول داشتیم این بود که طرح تحول و هدفمندی باید آخرین مسئله باشد* . *اولین مسئله باید ساختارها باشند و بانک اول از همه قرار بگیرد.* گفتیم اولویت بدهید و *تا بانک درست نشده است، هدفمندی نکنید* . *این را من یک بار و دو بار نگفتم، ده‌ها بار گفتم.* چرا؟ چون بانک یکی از ظرف‌هاست. شبکه اطلاعاتی‌ای که آقای میرکاظمی انصافاً خیلی خوب و قوی داشت انجام می‌داد و من تعجب می‌کنم که چطور میرکاظمی (Fade) شد، درحالی که او داشت کدهای کالایی و کدبندی شرکت‌ها را انجام می‌داد. ما جلسات متعددی برای سیستم اطلاعاتی داشتیم. از اداره ثبت اسناد و احوال و وزارت بازرگانی در نرم‌افزارهای مختلف می‌آمدند، از نظام بانکی می‌آمدند، وزارت اقتصاد و دارایی، مالیات، گمرک و... تا نظام اطلاعاتشان را به هم پیوسته کنند. این قضیه وسط کارها شد، درحالی که ظرف را این می‌سازد. این ظرف را نساختیم، در ظرفی معیوب سیاست‌های هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کردیم پس یکی از اساسی‌ترین مسائل، شبکه اطلاعاتی ظرف‌سازی است که بحث بسیار حساسی است و لازم باشد این بحث را باز می‌کنیم. *مسئله بعد بحث مبارزه با مفاسد است.* ما یک آئین‌نامه دادیم که آنهایی که از مدیرکل به بالا هستند حق ندارند شغل خصوصی داشته باشند. تصمیم‌گیران اقتصادی کشور نباید خودشان منفعت خصوصی داشته باشند، درحالی که همین الان در مراکز حساس تصمیم‌گیری کسانی را گذاشته‌ایم که خودشان تاجر و کارخانه‌دارند. چنین فردی که نمی‌تواند برای منافع مملکت تصمیم بگیرد. وقتی به علامه حلی گفتند موش در چاه افتاده است، فتوا بده که آیا آب این چاه نجس است یا نه؟ اول چاه منزلش را پر کرد، بعد فتوا داد. ما سر همه چاه‌هایمان گشاد است و می‌خواهیم برای مردم فتوا بدهیم. نمی‌شود. ما گفتیم و نشد. حالا یا دولت نتوانسته است انجام بدهد یا مجلس. به هر حال لایحه جلو نرفت. یعنی باید سیاست‌گذاری کرد. منظور منافع است. علامه حلی گفت اول من باید منفعتم را بِبُرم تا بتوانم فتوا بدهم. بحث مبارزه با مفاسد اقتصادی باید اولویت دوم ما برای ظرف سازی باشد. ظرف ما خراب و معیوب است. در این ظرف هر سیاست اقتصادی‌ای که بریزید، نتیجه درست نمی‌دهد. حالا آقای لنکرانی بیاید و بگوید شیوه مثلاً آقای سید کاظم رجایی یا شیوه آقای نیلی که دو طیف کاملاً متضاد هستند. یکی از اقتصاد اسلامی حرف می‌زند و دیگری از اقتصاد سرمایه‌داری تئوکلاسیکی صِرف. تا ظرف خراب است، هر یک از این شیوه‌ها را اعمال کنید، نتیجه خراب خواهد شد و مهم نیست چه کسی بیاید. *اهمیت انضباط مالی* نکته سومی که این ظرف می‌تواند درست بشود، بحث انضباط است. عدد و رقم راحت‌ترین چیزی است که می‌تواند منضبط باشد، چون حسابداری‌ها و حسابرسی‌های قوی داریم، همدیگر را چک می‌کنند و در مسائل مالی امکان بی‌نظمی نیست. کالا نیست که معلوم نشود چیست، بلکه پول است و عدد و رقم که ثبت می‌شود و فن حسابداری هم بسیار فن پیشرفته‌ای است. پس انضباط مالی هم ظرف بعدی را می‌سازد. اگر این ظرف‌سازی‌ها را انجام بدهیم، می‌توانیم قدم اول را برداریم. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✅ بخش دوم مصاحبه خواندنی دکتر پرویز داودی (معاون اول احمدی نژاد و اقتصاددان) در *نقد* تجربه *هدفمندی یارانه ها* در دولت *احمدی‌نژاد* http://m.hamandishi.ir/vdchmvnzk23n-kd.tft2.html *رشد اقتصادی باید همراه با عدالت باشد* نکته بعدی این است که باید سیاست را درون این ظرف بریزیم. این سیاست باید اهداف داشته باشد. مهم‌ترین هدف ما باید پیشرفت توأم با عدالت باشد. اخیراً دولت در حوزه اقتصاد کارهایی کرده است که فکر می‌کند رشد به دست خواهد آمد، ولی عدالت دارد زیر پا له می‌شود، بماند که رشد هم فقط در مرحله فکر است. وقتی نرخ ارز در عرض پنج ماه بیش از سه برابر می‌شود، (GDP) یا تولید ناخالص ملی ما نزدیک به 500 میلیارد دلار است، این (GDP) چون مال ارزش افزوده است، وقتی در اقتصاد معامله می‌شود هر یک تومان ارزش افزوده تقریباً 15 ريال معاملات واسطه‌ای دارد که روی هم می‌شود 25 هزار میلیارد، یعنی 500 هزار میلیارد دلار و حدود 1500 میلیون و 200، 300 میلیارد کل ارزش معاملات اقتصادی کشور با دلار 1000 تومان است. خیلی معقول است که فکر کنیم ده درصد این می‌تواند به صورت تنخواه باشد که حتماً بیشتر از این است و خیلی معقول است که فکر کنیم با توجه به اقتصاد نفتی ما ـ‌چون 70 درصد بودجه ما از نفت است‌ـ 70 درصد این رقم دلاری باشد، یعنی یک حساب سرانگشتی کلان در تنخواه دلاری کنیم، 70 درصد، 1500 تا یک چیزی حدود 100 تا می‌شود، یعنی 90، 100 میلیارد دلار در دست اشخاص حقیقی و حقوقی است. آمارها نشان می‌دهند ـ‌چون روی معوقه‌ها کار می‌کردیم، این آمارها را دیده‌ام‌ـ چیزی حدود 300 نفر 70 درصد این منابع ارزی را در اختیار دارند که می‌شود حدود 70، 80 میلیارد دلار و در نتیجه ما در ظرف شش ماه ثروت این 300 نفر را سه برابر کرده‌، یعنی 200 هزار میلیارد تومان به اینها داده‌ایم. سئوال؟ این 300 نفر در این شش ماه چقدر کارآیی داشته‌اند؟ مگر رشد تولید جامعه ما در سال 90 چقدر بوده است؟ پنج درصد؟ پنج درصد کجا، 200 درصد یا 300 درصد کجا؟ 100 هزار میلیارد تومان داشته‌اند حالا شده است 300 هزار میلیارد تومان. وقتی می‌گوییم سیاست‌ها باید مردمی باشند، سیاست باید طوری باشد که 70 میلیون منفعت ببرند و اگر آن 300 نفر برادر بزرگ‌تر ضرر کنند اشکال نداشته باشد، ولی این سیاست باعث شد ما از 70 میلیون نفر 200 هزار میلیارد تومان کشیدیم، چون وقتی تولید بالا نرود، این 200 هزار میلیارد تومان از جیب 70 میلیون نفر بیرون کشیده شده است. سیاست‌ها باید همگانی و مردمی باشند. آیا این یک سیاست همگانی بوده است؟ استدلال می‌شود که دست ما نبوده است. من می‌گویم نخیر! دست ما بوده است. نفت نصف شده است؟ باشد، نصف شده باشد. گاز دست ما بوده است. مگر در سال 74 اتفاق نیفتاد؟ اقتصادی که فقط 300 میلیون دلار ارز داشت و 40 میلیارد دلار بدهی. چطور این اقتصاد هم توانست تورم را بخواباند و بکند پانزده درصد، هم رشد تولید را بالا ببرد و هم همه چیز را کنترل کند؟ پس می‌شود انجام داد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
❇️ درخواست دکتر داودی از احمدی‌نژاد پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ❇️ بعد از این‌که آقای احمدی‌نژاد طرح هدفمندی را انجام دادند، رفتم خدمتشان و گفتم آقای دکتر! ما که نظرمان این بود اول بانک‌ها را انجام بدهید و بعد به سراغ هدفمندی بروید. حالا شما طرح هدفمندی را انجام داده‌اید. من از شما دو خواهش دارم. برای انجام اینها دو کار را انجام بدهید تا این حداقل موفق شود. 1) تنظیم بازار را رها نکنید و از ابزار تعزیرات که در اختیار شماست استفاده کنید. 2) نرخ ارز را تکان ندهید، اگر هم توانستید پایین بیاورید.  http://m.hamandishi.ir/vdchmvnzk23n-kd.tft2.html ✳️اینها کار هدفمند کردن را تسهیل می‌کند و زودتر به ثمر می‌رسد. ایشان انصافاً از آذرماه تا اردیبهشت‌ماه تنظیم بازار را انجام دادند و خیلی خوب تنظیم کردند. نرخ ارز را هم دست نزدند، ✳️ ولی بعد از آن، هم تنظیم بازار زمین خورد، هم نرخ ارز بالا رفت و با بالا رفتن نرخ ارز، انگار نه انگار که هدفمندی شده است، یعنی ارز که بالا رفت مثل این است که هیچ هدفمندی‌ای نشده است، چون هدفمندی برای این بود که قیمت‌های انرژی به قیمت‌های تعادلی برسد. مثلاً بنزین را از 100 تومان، 400 تومان کردیم، ولی بنزین 600 تومانی با قیمت ارز سه هزار و خرده‌ای، 60 سنت شده است. آیا هدفمندی کرده‌ایم؟ ❎تمام زحمت‌هایی که شبانه‌روز کشیده شد، یکسره به باد رفت. حقوق بچه‌هایی را که در تنظیم بازار کار می‌کردند، آقایان وزارت بازرگانی نمی‌دادند. یعنی چه؟ وقتی قرار بود نرخ ارز بالا برود، آقایی که مال اتاق بازرگانی بود و همگی او را می‌شناسید، رفت معاون ارزی بانک مرکزی شد، بعد از آن نرخ ارز بالا رفت، دو سه ماه بعد ایشان از آنجا برکنار شد. این یعنی به زمین زدن احمدی‌نژاد. احمدی‌نژاد به معنای این سیاست‌های درست. ما اینها را به ایشان گفته بودیم، اما همه چیز رها شد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✳️ خودزنی نکنیم! ✳️ متاسفانه کمپینی برای نخریدن مرغ شکل گرفته که ترویج آن و مشارکت در آن به مفهوم خودزنی است. ✅ تولیدکنندگان مرغ با افزایش هزینه مواجه شدند و چاره‌ای ندارند که یا قیمت محصولشان را بالا ببرند یا تعطیل کنند. ❇️ در شرایط کنونی همه باید از تولیدکنندگان حمایت کنند، هم مردم باید حمایت کنند و هم دولت،وگرنه دود شکسته شدن کمر تولیدکنندگان به چشم همه می‌رود. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
13.19M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴 رانت اصلی که باید هدفمند شود ❇️ کنترل تورم مکمل هدفمندسازی یارانه‌ها ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
❇️ پیوست حمایت از تولید داخلی ✳️ قبلاً هم نوشته بودم اگر بخواهیم در جنگ اقتصادی پیش‌رو موفق شویم، راه حل تنها حمایت از تولید و تولیدکننده داخلی است آن هم با اولویت حمایت از دانش‌بنیان ها. ✳️ پس از حذف ارز ترجیحی اقلامی همچون نهاده دامی، تولیدکنندگان از چند جهت تحت فشار اند: 1⃣ هزینه‌های تولید به شدت بالا رفته است، نه فقط هزینه خوراک دام و هزینه آرد صنایع غذایی که مشمول ارز ترجیحی بود بالا رفته، بلکه سایر هزینه‌ها از جمله هزینه دستمزد هم در حال بالا رفتن است. 2⃣ در شرایط کنونی تولیدکننده داخلی سرمایه در گردش بیشتری می‌خواهد، قبلاً هم مشکل داشت الان مشکلش بیشتر شده است. 3⃣ برخی هم خواسته یا ناخواسته در حال تنبیه کردن تولیدکننده داخلی اند، نمونه‌اش کمپین نخریدن مرغ است که تولید کننده داخلی را بیچاره میکند ✅ به نظر می‌رسد که اجرای هر طرح اقتصادی حتی طرح هدفمندی یارانه‌ها نیازمند است. راه حل تبدیل به است. ❇️ کاش رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی صدای تولیدکنندگان را هم منعکس می‌کردند تا مشخص شود که آنها در خاکریز اول جنگ اقتصادی اند، مصرف‌کنندگان در خاکریز دوم اند، اگر خاکریز تولید فروبریزد ، مصرف‌کننده در خاکریز دوم هم شکست می‌خورد، دولت به عنوان فرمانده دفاع اقتصادی هم تضعیف می‌شود. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✅پس از خصوصی سازی ❇️برگزاری همایش ۴ روزه در هفته جاری فرصت خوبی بود که دستاوردها و چالشهای آن تجزیه و تحلیل شود. https://event.ipo.ir/ ✳️ در این همایش هم به نمونه‌های موفق خصوصی سازی پرداخته شد و هم به نمونه‌های چالشی. هم تجربه کشورمان دیده شد و هم تجربه سایر کشورها (هرچند خصوصی سازی در ایران مسایل و مشکلات خاص خود را دارد) ❇️ هنوز سوالهای بی‌پاسخی در زمینه تبیین خصوصی سازی و اصلاح سیاستهای آن وجود دارد که نیازمند مشارکت فعال تمامی اساتید و محققان اقتصادی است. ⁉️ چرا در مواردی خصوصی سازی موجب تعطیل سازی تولید شده است؟ ⁉️ چگونه می‌توان از روش نامطلوب رد دیون در خصوصی سازی فاصله گرفت؟ ⁉️ چگونه می توان از رویکرد خصوصی سازی به مثابه تامین بودجه دولت به سمت خصوصی سازی به منزله مولدسازی دارایی‌های عمومی رفت؟ ⁉️ چگونه میتوان در فرایند اجرای اصل ۴۴ به سمت مولدسازی دارایی‌های عمومی رفت؟ ⁉️ آیا بهتر نیست که به جای واگذاری مالکیت به سمت واگذاری مدیریت برویم؟ ⁉️ چرا از واگذاری تعهدی (نوعی واگذاری مشروط به بهبود کارایی) در فرایند خصوص سازی استفاده نمی‌کنیم ؟ ⁉️ چرا وحدت رویه در مواجهه با پرونده‌های خصوص سازی وجود ندارد؟ ⁉️ در ابطال برخی خصوصی سازی ها حق با کیست با دولت یا خریدار؟ آیا واقعا رانتی به خریدار داده شده است ؟ آیا خریداران با پول خودشان شرکتها را تصاحب کردند یا با رانت تسهیلات بانکی؟ ⁉️ آیا ما باید به سمت خصوصی سازی بانکها می رفتیم؟ اکنون تکلیفمان نسبت به بانکهای خصوصی چیست؟ ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✅ مسئله محوری در برنامه هفتم توسعه ✳️ دیروز مقام معظم رهبری بر لزوم مسأله محوری در برنامه هفتم تاکید کردند. ✳️ ایشان برای نمونه چند مسئله را مطرح کردند:مسئله عدم بهره‌برداری بهینه از معادن،... ✅ تعیین مسائل و اولویت‌بندی آنها در برنامه هفتم مهم است. شاید بتوان به موارد زیر به عنوان برخی از مسائل پیشرو اشاره کرد: 1⃣ مسئله کاهش ارزش پول ملی و تورم به خصوص در حوزه مسکن 2⃣مسئله بیکاری جوانان تحصیلکرده 3⃣ مسئله هدر رفت منابع عظیم بانکی به سمت فعالیتهای غیرمولد 4⃣مسئله کیفیت برخی محصولات مانند خودرو 5⃣ مسئله فرار مالیاتی 6⃣ مسئله ناکارامدی یارانه های حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان 7⃣ عدم استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی (معادن، ترانزیت، ظرفیت خالی صنایع، ...) .... ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
✅ شاخص مدیران خرید (شامخ) ✅ شاخص مدیران خرید منعکس کننده اظهار نظر مدیران شرکت های بخش صنعت در مورد مقدار تولید(25%)، سفارشات جدید(30%)، سرعت انجام و تحویل سفارش(15%),موجودی مواد اولیه (10%) و میزان استخدام (20%) است. ✅ اعداد بزرگتر از 50 به معنای بهبود شاخص نسبت به ماه قبل است. https://chambertrust.ir/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%AE/item/download/1747_09bfc85493800cfcc143c094780420e9.html ✅ شاخص مدیران خرید در فرودین 1401 به 37.49 صدم رسیده است که این شاخص در اسفند 1400 برابر با 54.74 بوده است. اجزای این شاخص حاکی از افت در مقدار تولید، سفارشات جدید, سرعت انجام سفارش و موجودی مواد اولیه است و تنها میزان استخدام افزایش یافته است. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2