اول از هر چیز عرض کنیم که به محض ازدواج مرد، با هر زنی در صورت عدم امتناع زن در تمکین، نفقه بر مرد واجب میشود چگونگی و کمیت نفقه ، با مراعات حال زن در خانه پدری و قبل از ازدواج مشخص میشود👇🏾👇🏾👇🏾 مثلا اگر دختری را از یک خانواده ثروتمند به عقد خود درآورد نفقه متناسب با شأن او واجب میشود و اگر دختری را از خوانواده فقیر و یا متوسط به عقد خود در آورد نفقه فقط به قدر مایحتاج (ضروریات زندگی)زن واجب میشود و بیش آن بر مرد واجب نیست👇🏾👇🏾👇🏾👇🏾 حال چه آن مرد یک همسر داشته باشد چه دو همسر و چه بیشتر ، نفقه ای که بر مرد واجب است ، نفقه ایست متناسب با شان زن قبل از ازدواج و مساوات در نفقه واجب نیست ولی مستحب است که در نفقه رعایت تساوی بشود. حال توجه شما را به عنوان نمونه به حدیثی جلب میکنیم👇🏾👇🏾👇🏾

✅مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُتْبَةَ الْهَاشِمِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ تَكُونُ لَهُ امْرَأَتَانِ يُرِيدُ أَنْ يُؤْثِرَ إِحْدَاهُمَا بِالْكِسْوَةِ وَ الْعَطِيَّةِ أَ يَصْلُحُ ذَلِكَ قَالَ لَا بَأْسَ وَ اجْهَدْ فِي الْعَدْلِ بَيْنَهُمَا. ---------- عبدالملک عتبه هاشمی گفت : از مولایمان ابالحسن (امام موسی کاظم علیه السلام) سوال کردم در مورد مردی که دو زن دارد و میخواهد به یکی از آنها هدایایی بدهد ؛ آیا این کار جایز است؟ امام فرمود : اشکالی ندارد ولی تلاش کند برای رعایت مساوات بین آنها . مجمع البيان ۲- ۱۲۱.

🔷مسئله بعدی در رعایت عدالت ، در بحث تعدد زوجات ، مسئله ی قَسم ( تقسیم شبها) هست 👇🏾👇🏾 🔹مرد متاهل واجب است که از هر چهار شب یک شب( سه شب در میان) نزد همسرش بیتوته کند 🔸نکته:البته بین علما در اثبات چنین تکلیفی برای مردی که یک همسر دارد اختلاف است و قدر متیقن فقط وجوب هر چهار ماه یک بار نزدیکی هست( هر کس به مرجع خودش رجوع کند) و آنچه از احکام که در تعدد بر مرد وجوبی بار میشود فقط وجوب همین مسئله تقسیم شبهاست کما اینکه در بحث تعدد زوجات در رساله های عملیه مراجع فقط به همین مطلب ( تقسیم شبها و وجوب اختصاص یک شب از چهار شب به یک همسر) اشاره شده و شرط و وظیفه جدیدی را برای عدالت بین همسران تعریف نکردند. حال توجه شما را به روایاتی در تأیید این مطلب جلب میکنیم👇🏾👇🏾👇🏾

عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِي قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ لَهُ امْرَأَتَانِ هَلْ يَصْلُحُ لَهُ أَنْ يُفَضِّلَ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَالَ لَهُ أَرْبَعٌ فَلْيَجْعَلْ لِوَاحِدَةٍ لَيْلَةً وَ لِلْأُخْرَى ثَلَاثَ لَيَالٍ. علي بن جعفر از برادرش امام موسي كاظم عليه السلام نقل كرده كه : از او در مورد مردي كه دو زن دارد سوال كردم كه آيا جايز است كه يكي را بر ديگري در تقسيم شبها برتري دهد ؟ امام فرمود : براي آن مرد چهار شب است ، پس ميتواند سه شب را براي يك زن اختصاص دهد و يك شب را براي زن ديگر. به نقل از وسائل،قرب الاسناد - ۱۰۸

🔷🔷سوال و شبهه ای که خیلی ها به تعدد زوجات دارند مسئله رعایت عدالت در قلب هست و این که رعایت عدالت آنقدر سخت و مشکل است که قرآن فرموده شما هر گز نمیتوانید عدالت را رعایت کنید.👇🏾👇🏾👇🏾 و همین آیه را چماق کردند و بر مسئله تعدد کوبیدند 🔷و ما باز هم میرویم و زانوی تلمذ و عبودیت محضر مبارک اهل بیت علیهم السلام میزنیم تا به ما قرآن آموزش دهند.👇🏾👇🏾👇🏾 تفسیر القمی رُوِیَ أَنَّهُ لَمَّا سَأَلَ رَجُلٌ مِنَ الزَّنَادِقَةِ أَبَا جَعْفَرٍ الْأَحْوَلَ فَقَالَ أَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً وَ قَالَ تَعَالَی فِی آخِرِ السُّورَةِ وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلا تَمِیلُوا کُلَّ الْمَیْلِ فَبَیْنَ الْقَوْلَیْنِ فَرْقٌ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ الْأَحْوَلُ فَلَمْ یَکُنْ فِی ذَلِکَ عِنْدِی جَوَابٌ فَقَدِمْتُ الْمَدِینَةَ فَدَخَلْتُ عَلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فَسَأَلْتُهُ عَنِ الْآیَتَیْنِ فَقَالَ أَمَّا قَوْلُهُ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً فَإِنَّمَا عَنَی فِی النَّفَقَةِ وَ قَوْلُهُ وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَإِنَّمَا عَنَی فِی الْمَوَدَّةِ فَإِنَّهُ لَا یَقْدِرُ أَحَدٌ أَنْ یَعْدِلَ بَیْنَ امْرَأَتَیْنِ فِی الْمَوَدَّةِ فَرَجَعَ أَبُو جَعْفَرٍ الْأَحْوَلُ إِلَی الرَّجُلِ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ هَذَا حَمَلْتَهُ مِنَ الْحِجَازِ ---------- تفسیر القمّیّ: ص ۱۴۳ سورة النساء روایت شده که زمانی مردی از زنادقه از اباجعفرالأحوَل ( معروف به " مؤمن طاق" ) در مورد اختلاف ايه ي وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا اگر بترسید که مبادا درباره یتیمان (ازدواج با دختران یتیم) مراعات عدل نکنید پس آن کس از زنان را به نکاح خود درآرید که شما را نیکو است: دو یا سه یا چهار و اگر بترسید که راه عدالت نپیموده و به آنها ستم کنید پس تنها یک زن اختیار کنید و یا چنانچه کنیزی دارید به آن اکتفا کنید، که این نزدیکتر به عدالت و ترک ستمکاری است. و ايه ي وَلَن تَسْتَطِيعُوا أَن تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ ۖ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ ۚ وَإِن تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا  شما هرگز نمی‌توانید در میان زنان، عدالت برقرار کنید، هر چند کوشش نمایید! ولی تمایل خود را بکلّی متوجّه یک طرف نسازید که دیگری را بصورت زنی که شوهرش را از دست داده درآورید! و اگر راه صلاح و پرهیزگاری پیش گیرید، خداوند آمرزنده و مهربان است. سوال كرد ، ابا جعفر گفت که : جوابي ندارم ! بعد به مدينه ونزد امام جعفر صادق عليه السلام رفتم ( خود اباجعفر الأحول) و در مورد اين دو ايه از ايشان سوال كردم ؛ ايشان فرمود كه ايه ي " فإن خفتم ...." در مورد عدالت در نفقه است ، و ايه ي " لن تستطيعوا ....." در مورد محبت و علاقه است، چرا كه هيچ كس نميتواند در محبت بين دو زن، عدالت (مساوات) را رعايت كند . پس ابا جعفر الأحول بازگشت و پاسخ امام را به آن مرد اعلام كرد ؛ و آن مرد گفت كه اين پاسخ را از حجاز آورده ای (یعنی " این پاسخ را از کسی شنیده ای " نه اینکه نظر خودت بوده ) . توضیح بنده👇🏾👇🏾 پس اینکه قرآن فرموده شما هرگز نمیتوانید عدالت را بین زنانتان رعایت کنید مربوط به عدالت واجبه نیست و اصلا خدای تعالی هم چنین نخواسته که شخصی در مورد محبت قلبی بین زنانش عدالت برقرار کند .

🔸و اما آیا فقهای شیعه چنین عدالتی که بیان کردیم قبول دارن یا رد میکنند؟ حضرت آیة الله سید علی حسینی سیستانی حفظه الله در مسئله۲۳۷۶ آیة الله وحید خراسانی در مسأله ۲۴۸۱ آیة الله صافی گلپایگانی در مسأله ۲۴۲۶ آیة الله خوئی در مسأله ۱۳۶۳ آیة الله فاضل لنکرانی در مسأله ۲۵۴۰ آیة الله سید صادق روحانی در مسأله۲۴۱۰ تنها مسئله ایست که در آن به تعددزوجات در رساله های فارسی خود اشاره کردند و تنها چیزی را که واجب دانسته اند تقسیم شبها میباشد ❎باقی مراجع را هم خودتان تشریف ببرید و ببینید عدالت در تعدد زوجات رو به چه چیزی معنا کردند

🔸بحث عدالت بین زوجات بصورت مختصر🔸 🔹عدالت واجب فقط مربوط به شبهای چهار گانه هست(عدالت در شبها به معنی بیتوته نزد هر زن هست، نه مجامعت) 🔹علاقه و محبت داخل در بحث وجوب عدالت نیست و یک امر قلبی هست در روایات هم عدم وجوب مساوات در علاقه بیان شده است 🔹معنای لن تستطیعوا.... در آیه مربوط به بحث علاقه قلبی هست (که نه واجب است و نه مستحب) و محال است. 🔹فإن خفتم ان لا تعدلوا... در آیه اشاره به عدالت در نفقه دارد ( والبته عدالت در نفقه ضرورتا بمعنای تساوی در نفقه نیست بلکه نفقه مناسب با شأن هر زن مراد است مضاف بر اینکه تساوی استحباب دارد)

🔸یکی دیگر از مشکلات بر سر راه تعدد زوجات ، مخالفت زنها با تعدد همسرشان میباشد باید بررسی کنیم که اولا آیا زنان حق مخالفت با تعدد همسرشان را دارند یا نه؟👇🏾👇🏾

🔹خب اولا هیچ کجا شارع مقدس متذکر حقی برای رخصت دادن یا ندادن از طرف زن برای شوهرش جهت ازدواج موجود نیست و تنها مسئله اختلافی که بنده سالهای قبل دیدم راجع به متعه اهل کتاب هست که هر کس از مرجع خودش استفتاء کند ولی در غیر این مسأله نه در فتاوا و نه در روایات حق اذن به زن داده نشده 🔹و البته برعکس ، روایات اهل بیت علیهم السلام بشدت حسادت ( ویا بقول خود زنها غیرت،_ چون خالق غیرت ، به زن غیرت نداده و آنچه را زنان غیرت مینامند را حسادت زنانه معرفی کرده) را برای زنان نهی کرده و گاهی این حسادت را تا حد کفر بالله معرفی فرموده است. 🔹حال بعنوان نمونه روایاتی در تایید کلام بالا نقل میکنیم👇🏾👇🏾

🔹خداوندِ خالق غیرت، اصلا برای زنان غیرت قرار نداده👇🏾👇🏾 عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ سَعْدِ بْنِ الْجَلَّابِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَجْعَلِ الْغَیْرَةَ لِلنِّسَاءِ وَ إِنَّمَا تَغَارُ الْمُنْکِرَاتُ مِنْهُنَّ فَأَمَّا الْمُؤْمِنَاتُ فَلَا إِنَّمَا جَعَلَ اللَّهُ الْغَیْرَةَ لِلرِّجَالِ لِأَنَّهُ أَحَلَّ لِلرَّجُلِ أَرْبَعاً وَ مَا مَلَکَتْ یَمِینُهُ وَ لَمْ یَجْعَلْ لِلْمَرْأَةِ إِلَّا زَوْجَهَا فَإِذَا أَرَادَتْ مَعَهُ غَیْرَهُ کَانَتْ عِنْدَ اللَّهِ زَانِیَةً. امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عز وجل غیرت را در وجود زنان قرار نداد و تنها زنان نا شایست غیرت می ورزند ولی زنان مومنه[حقیقی] نه! همانا خداوند غیرت را تنها در مردان قرار داد از اینرو برای مرد چهار زن را حلال فرمود ولی برای زن جز شوهرش را حلال نكرد پس زنی كه علاوه بر شوهرش مرد دیگری را اراده كند نزد خداوند زناكار است. الكافی ج 5 ص505 ح 2

🔹آن حسی که زنان غیرت مینامند حسادت است نه غیرت👇🏾👇🏾👇🏾 قَالَ سیدنا الصَّادِقُ صلوات الله علیه: غَيْرَةُ النِّسَاءِ الْحَسَدُ وَ الْحَسَدُ هُوَ أَصْلُ الْكُفْرِ إِنَّ النِّسَاءَ إِذَا غِرْنَ غَضِبْنَ وَ إِذَا غَضِبْنَ كَفَرْنَ إِلَّا الْمُسْلِمَاتُ مِنْهُنَّ. امام صادق سلام الله علیه: غیرت زنان حسد است و حسد ریشه كفر است. زنان وقتی غیرت می ورزندخشمگین می شوند و وقتی خشمگین شدند كفران می ورزند؛ مگر زنان مسلمه! الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 505 مكارم الأخلاق، ص: 239 وسائل الشيعة، ج‏20، ص: 156 روضة المتقين (ط - القديمة)، ج‏8، ص: 385 الوافي، ج‏22، ص: 768

اگر زنت غیرت دارد دیگر مومنه نیست👇🏾👇🏾👇🏾 عَنْ خَالِدٍ الْقَلَانِسِیِّ قَالَ: ذَکَرَ رَجُلٌ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (صلوات الله علیه) امْرَأَتَهُ فَأَحْسَنَ عَلَیْهَا الثَّنَاءَ فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (صلوات الله علیه) أَغَرْتَهَا قَالَ لَا قَالَ فَأَغِرْهَا فَأَغَارَهَا فَثَبَتَتْ فَقَالَ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (صلوات الله علیه) إِنِّی قَدْ أَغَرْتُهَا فَثَبَتَتْ فَقَالَ هِیَ کَمَا تَقُولُ. مردی نزد امام صادق صلوات الله علیه از زن خود بسیار تعریف و تمجید کرد حضرت فرمود:تا به حال غیرت (ممانعت از ازدواج موقت و ازدواج مجدد) او را آزموده ای؟ مرد گفت :نه! حضرت فرمود غیرتش را بیازما! پس آن مرد چنین کرد و زنش هم ثابت قدم ماند. [و حسادت نورزید.] خبر را به امام داد و حضرت فرمود: زن تو حقیقتا همانگونه است که تعریف کردی! الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 505 وسائل الشيعة، ج‏20، ص: 156 روضة المتقين (ط - القديمة)، ج‏8، ص: 385