در تعدد زوجات دو مسأله مطرح میشود .
1⃣أمر به تعدد از جانب شارع مقدس
2⃣شرطی که از جانب شارع برای تعدد مطرح شده است( عدالت)
و این دو مسأله در سوره نساء آیه ۳ بیان شده است👇🏾👇🏾
فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً
پس ازدواج کنید با زنانی که حلال باشند و میپسندید، دو دو ، سه سه و چهار چهار ( دوتا ، سه تا و چهار تا) و اگر ترسیدید که عدالت را بین زنانتان رعایت نکنید پس به یک زن بسنده کنید.
🔹🔹در این آیه یک أمر وجود دارد و یک شرط 👇🏾👇🏾
أمر میگوید تعدد زوجات داشته باشید
و شرطی دارد که شرطش عدالت است
✅أمر به معنای بعث نحو الفعل است و سه حالت دارد 👇🏾👇🏾
🔹یا صرف جواز فعل است
🔹یا إفاده استحباب دارد
🔹و یاإفاده وجوب دارد
که بررسی خواهد شد
✅مسأله بعد شرط تعدد است
👇🏾👇🏾
🔹🔹عـــــدالت🔹🔹
چون شرط را شارع گذاشته است پس خود شارع باید معنای عدالت را توضیح دهد.
پس دو مطلب باید بررسی شود
🔸امر تعدد به چه معناست؟
🔸عدالت در تعدد چگونه حاصل میشود؟
@ezdevajemahjoor
مسأله اول 👇🏾👇🏾
أمر به تعدد زوجات مصداق کدام یک از احکام میشود؟
🔹جواز ( اباحه)
🔹استحباب
🔹وجوب
مورد سوم👈🏾(وجوب) که محال است در حالت عادی رخ بدهد چرا که ڟاهر امر ،امر وجوبی نیست و سیره اهل بیت علیهم السلام هم آن نبوده که هیچ زمانی خالی از تعدد نبوده باشند
پس مورد سوم( وجوب تعدد زوجات ) منتفی میشود، و فقط دو مورد باقی میماند
🔹 صرف اباحه
🔹استحباب
در این موضوع که آیا این امر استحباب است یا اباحه ظا هرا بین علما اختلاف است
و البته معمولا در کتب فقهی ،زیاد متعرض این مسأله نشدند که آیا مستحب است و یا مباح ولی اجماع فقها بر عدم حرمت است
ولی تمامی اوامر در نکاح و استحبابات نکاح همگی به تعدد نیز میخورد زیرا تعدد زوجات هم مصداق ازدواج است و وقتی جواز فعلی از طرفی و تشویق و ترغیب و مدح همان فعل از طرف دیگر بوجود بیاید خب دلالت بر محبوبیت اون عمل در نزد شارع میکند
مثلا امر میفرماید : تناکحوا و تناسلوا
ازدواج کنید و فرزند بیاورید
تا زمانی که دلیلی برای استثنا کردن ازدواج تعددی از این امرها نباشد تعدد هم مشمول مدح و استحباب این نوع اوامر میباشد.
@ezdevajemahjoor
صاحب عروه رحمة الله علیه در جایی فرمودند:
🔹🔹
مسأله 2: «الاستحباب لايزول بالواحدة بل التعدد مستحب ايضاً قال الله تعالي « و ان خفتم ان لاتقسطوا فی الیتامی فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثني و ثلاث و رباع
استحباب ازدواج منحصر در ازدواج اول نیست بلکه تعدد زوجات نیز مستحب است
ودر جایی دیگر میفرماید:
اعم بودن استحباب نكاح از دائم و منقطع و حرّه و أمة
متن عروة: «والظاهر عدم الاستحباب بالنكاح الدائم أو المنقطع بل المستحب اعم منها و من التسري بالاماء»
ظاهر، عدم استحباب ازدواج دائم است بلکه آنچه که مستحب است اعم از ازدواج دائم اول، تعدد ، متعه ( ازدواج موقت) ، کنیزان میباشد.
العروة الوثقى ج 2، ص:797
@ezdevajemahjoor
🌹اسامی ۳۸ نفر از علمایی که بر عروة الوثقی حاشیه دارند و قول صاحب عروة بر دلالت آیه " وانکحوا ماطاب لکم..." در استحباب تعدد زوجات را پذیرفته اند ، لازم بذکر است از ۴۱ نفری که ما حاشیه اونها رو بر عروة بررسی کردیم این ۳۸ نفر در دلالت آیه بر استحباب معترفند برخی دیگر اصل استحباب تعدد را قبول دارند اما بر دلالت این آیه بر استحباب تشکیک وارد کردند و استحباب را از روایات و احادیث دیگری مستحب دانسته اند 👇🏾👇🏾👇🏾
۱. الشیخ علی الجواهری (وفاته ۱۳۴۰ ه. ق).
۲.السیّد محمّد الفیروزآبادی (وفاته ۱۳۴۵ ه. ق).
۳.المیرزا محمّد حسین النائینی (وفاته ۱۳۵۵ ه. ق).
۴. الشیخ عبدالکریم الحائری (وفاته ۱۳۵۵ ه. ق).
۵. الشیخ ضیاء الدین العراقی (وفاته ۱۳۶۱ ه. ق).
۶. السیّد أبو الحسن الإصفهانی (وفاته ۱۳۶۵ ه. ق).
۷. السیّد آقا حسین القمّی (وفاته ۱۳۶۶ ه. ق).
۸.الشیخ محمّدرضا آل یاسین (وفاته ۱۳۷۰ ه. ق).
۹. السیّد محمّد تقی الخونساری (وفاته ۱۳۷۱ ه. ق).
۱۰ السیّد محمّد الکوه کَمَرئی (وفاته ۱۳۷۲ ه. ق).
۱۱. السیّد صدر الدین الصدر (وفاته ۱۳۷۳ ه. ق).
۱۲. الشیخ محمّد حسین کاشف الغطاء (وفاته ۱۳۷۳ ه. ق).
ص: ۸۳
۱۳.السیّد جمال الدین الگلپایگانی (وفاته ۱۳۷۷ ه. ق).
۱۴.السیّد إبراهیم الحسینی الإصطهباناتی (وفاته ۱۳۷۹ ه. ق).
۱۵. السیّد حسین الطباطبائی البروجردی (وفاته ۱۳۸۰ ه. ق).
۱۶. السیّد مهدی الشیرازی (وفاته ۱۳۸۰ ه. ق).
۱۷ السیّد عبدالهادی الشیرازی (وفاته ۱۳۸۲ ه. ق).
۱۸. السیّد محسن الطباطبائی الحکیم (وفاته ۱۳۹۰ ه. ق).
۱۹. السیّد محمود الشاهرودی (۱۳۹۴ ه. ق).
۲۰ السیّد أبو الحسن الحسینی الرفیعی (وفاته ۱۳۹۵ ه. ق).
۲۱. السیّد محمّد هادی الحسینی المیلانی (وفاته ۱۳۹۵ ه. ق).
۲۲.السیّد حسن البجنوردی (وفاته ۱۳۹۵ ه. ق).
۲۳.السیّد أحمد الخونساری (وفاته ۱۴۰۵ ه. ق).
۲۴. السیّد عبداللّه الشیرازی (وفاته ۱۴۰۵ ه. ق).
۲۵. السیّد کاظم الشریعتمداری (وفاته ۱۴۰۶ ه. ق).
۲۶. السیّد علی الفانی الإصفهانی (وفاته ۱۴۰۹ ه. ق).
۲۷. السیّد روح اللّه الموسوی الخمینی (وفاته ۱۴۰۹ ه. ق).
۲۸. السیّد أبو القاسم الموسوی الخوئی (وفاته ۱۴۱۳ ه. ق).
۲۹. المیرزا هاشم الآملی (وفاته ۱۴۱۳ ه. ق).
۳۰. السیّد محمّد رضا الگلپایگانی (وفاته ۱۴۱۴ ه. ق).
۳۱.الشیخ محمّد علی الأراکی (وفاته ۱۴۱۵ ه. ق).
۳۲.الشیخ محمّد أمین زین الدین (وفاته ۱۴۱۹ ه. ق).
ص: ۸۴
۳۳. السیّد محمّد الحسینی الشیرازی (وفاته ۱۴۲۳ ه. ق).
۳۴. السیّد حسن الطباطبائی القمّی (ولادته ۱۳۲۹ه. ق).
۳۵. السیّد تقی الطباطبائی القمّی (ولادته ۱۳۴۱ه. ق).
۳۶. السیّد محمّد صادق الحسینی الروحانی (ولادته ۱۳۴۵ ه. ق).
۳۷. السیّد محمّد الموسوی مفتی الشیعة (ولادته ۱۳۴۷ه. ق).
۳۸.السیّد علی الحسینی السیستانی (ولادته ۱۳۴۹ه. ق).
@ezdevajemahjoor
اما آیا بجز قرآن از روایات هم میشود استحبابِ تعددِ زوجات را برداشت کرد❓
باید بگم ما در کتبِ حدیثی یک باب حدیث داریم در رابطه با استحبابِ زیاد بودنِ منکوحات (بابُ استحبابُ کثرة الطروقة)
به عنوان نمونه به روایاتِ زیر توجه بفرمایید 👇🏾
👈🏾تعدد زوجات شیوه انبیا بوده است
در روایت صحیح السندی آمده:
«ثلاث من سنن المرسلين العطر و اخذ الشعر و كثرة الطروقة
محمر بن خلاد مي گويد شنيدم حضرت رضا(علیه السلام) مي فرمود: سه چيز از سنت پيامبران است: عطر زدن، زدودن موهاي زائد بدن و كثرت #طروقه
❎طروقه در اين روايت به فتح طاء به معني همسران خواهد بود بنابراين مراد از آن كثرت همسران و ازدواج خواهد بود(بحار، ج 62، ص 5)
@ezdevajemahjoor
✅امر شده ایم که از خروس تعدد زوجات یاد بگیریم👇🏾👇🏾👇🏾
۱۹۱۵- ۱۰ الفقيه، ۱/ ۴۸۲/ ۱۳۹۳ قال الصادق علیه السلام تعلموا من الديك خمس خصال محافظته على أوقات الصلوات و الغيرة و السخاء و الشجاعة و كثرة الطروقة
از خروس پنج خصلت را یاد بگیرید
🔹محافظت بر اوقات نماز
🔹غیرت
🔹سخاوت
🔹شجاعت
🔹زیاد بودن منکوحات یا زوجات
@ezdevajemahjoor
و اما سوال بعد 👇🏾
❎آیا فطرتِ زن و مرد، با تعدد زوجاتِ مرد سازگاری دارد یا خیر ❓
باید ابتدائا عرض کنم که شارعِ مقدس، که خالقِ انسان هست بسیار با حکمت، خلق کرده و با حکمت هم قانون گذاری کرده و احکام را مناسبِ خلقتش بر مردم نازل کرده
اگر حکمِ تعدد زوجات، خلافِ فطرتِ انسان باشد، آیا لازمه اش رد کردنِ حکیم بودنِ خدای متعال نیست⁉️
معاذالله از این سخن
حال توجه کنیم به بعضی از رفرنس های علمی در این مورد 👇🏾
❎نگاه روانشناسی به تعددزوجات
گرچه ما راغب نبودیم برای اثبات هیچ حکمی از احکام شرع از غیر شرع ،استفاده کنیم ، ولی گویا برخی افراد روانشناسان غربی و تحقیقاتشان را از قال الصادق علیه السلام و نظر متخصصین دینی و حدیث شناسی بیشتر قبول دارند
مردان #پلی_گاموس (چندخواه=polygamous)
و زنان #مونوگاموس (تک خواه=monogamous) هستند
روحیه مردان تعدد طلبی و تنوع طلبی است اما زنان فقط یک تکیه گاه می خواهند.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❎آیا چند همسری در ذاتِ مرداست❓
✅پولیگامی بودن مردان(چند همسری) و مونوگامی بودن زنان(تک همسری) در نگاه ژنتیک فرگشتی ؛ ذاتی بودن این دو خصیصه:👇🏾
Are Humans Meant to Be Monogamous? | Live Science
https://www.livescience.com/32146-are-humans-meant-to-be-monogamous.html