💠 مبانی نظریه تکلیف‌مداری 🔹 تکلیف‌محوری اندیشه‌ای است که بر اساس تکالیف الهی و آموزه‌های دینی که چگونگی رفتار انسان را مشخص می‌کند. چنین انسانی در برابر خداوند یکتا مسؤول و پاسخگوی اعمال خود است. در نتیجه برای رسیدن به رشد و سعادت، در برابر آزمون الهی قرار می‌گیرد. 🔸 انسان تکلیف‌مدار همواره در پی شناخت وظایف و مسؤولیت‌های خود است تا با عمل به آن، نه تنها خودش خوش‌بخت شود، بلکه به انسان‌های دیگر نیز در این راه کمک کند. 🔹 کسب رضایت الهی و نزدیکی به خداوند یکتا، بالاترین هدف انسان تکلیف‌مدار است و پیوسته خواستار اجرای گسترده فرمان‌های دینی در جامعه است. توحید، نبوت و معاد جزو مهمترین مبانی این اندیشه به شمار می‌آید. 🖊 محمدرضا انواری #علوم_انسانی #شماره۲۸ 🆔 @farhang_puya

💠 برای فرهنگ‌سازی درست، باید حقانیت آن اثبات شود 🔹 یک اندیشه در صورتی در وجود فرد درونی و در جامعه نهادینه می‌شود که آدمی به درستی آن پی‌ببرد. باور به یک اندیشه آن را در وجود انسان درونی می کند و به کردار و رفتار او جهت می‌دهد حضرت علی در این باره می‌فرماید: «مَن عَلِمَ عَمِل؛ هر کس بداند عمل می‌کند.» 🔸 از این رو همه مصلحان از این روش برای نهادینه‌سازی تفکر بهره برده و با اثبات حقانیت اندیشه خود آن را در جامعه مطرح کرده‌اند. 🔚 بنابراین نخستین و اثرگذارترین گام برای نهادینه‌سازی اندیشه تکلیف‌مداری، تلاش برای باور به حقانیت آن اندیشه و تقویت آن در وجود فرد و جامعه است. 📝 محمدرضا انواری #فرهنگ #علوم_انسانی #شماره۲۸ 🆔 @farhang_puya

🖇 «فضای سایبر» از کجا وارد دنیای واژگان شد؟ 🔹 واژه «فضای سایبر» را نخستین بار ویلیام گیبسون نویسنده داستان علمی تخیلی در کتاب نورومنسر در سال ۱۹۸۴ به کار برده است. 🔸 فضای سایبر در معنا به مجموعه‌هایی از ارتباطات درونی انسان‌ها از طریق کامپیوتر و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی گفته می‌شود. برخلاف فضای واقعی، در فضای سایبر نیاز به جابجایی‌های فیزیکی نیست و کلیه اعمال فقط از طریق فشردن کلیدها یا حرکات ماوس صورت می‌گیرد. 🔚 این عدم جابجایی فیزیکی‌، محققان را واداشت که به مطالعه برخی شباهت‌های فضای سایبر با حالت‌های ذهنی‌ای که در رویاها ظاهر می‌شوند، بپردازند. #فضای_سایبر #علوم_انسانی #شماره_۲۴ 🆔 @farhang_puya

🖇 رابطه پیشرفت علمی با نظام ارزشی جامعه 🔹 یکی از نیازهای بشر بحث علم‌طلبی، حقیقت‌جویی و نیاز به شناخت واقعیات است. حالا هر چقدر یک شخص یا یک جامعه که متشکل از همان اشخاص هست به فهم واقعیات نزدیکتر شود و بیشتر و درست‌تر واقعیات را بشناسد، می‌گوییم پیشرفت علمی کرده است. 🔸 اولویت‌بندی میان علوم البته تابع اهداف و ارزش‌هاست و ممکن است بر اساس برخی نظام‌های ارزشی آموختن و پرداختن بـه برخی علوم لازم نباشد یا حتی ممنوع باشد، همان گونه که در علوم کاربردی و فناوری پیشرفت بستگی به نزدیک شدن به اهداف است که آن اهداف نیز بر اساس نظام ارزشی تعیین می‌شوند. 🖊 علی مصباح #شماره۳۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

💠 معنای عدالت علمی 🔹 عدالت در بحث پیشرفت علمی می‌تواند به این معنا باشد که منابع اطلاعات، ابزارهای کسب معرفت لوازم و امکانات و همه‌ی چیزهایی که برای کسب علم و پیشرفت علمی در هر زمینه‌ای لازم است براساس قانونی عادلانه به گونه‌ای توزیع شود. 🔸 حدود و ثغور فعالیت‌های علمی به گونه‌ای تعریف شود که هرکسی که طالب معرفت است به اندازه‌ی استعداد، توانایی و علائق خود بتواند برای پیشرفت علمی خود از آن منابع اطلاعات استفاده کند. البته هر کسی که استعداد او کمتر است، کمتر می‌تواند از این منابع استفاده کند و کسی که استعداد او در یک زمینه‌ای بیشتر است، قطعا در آن زمینه بیشتر پیشرفت می‌کند. 📝 علی مصباح #شماره۳۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

🖇 غرب پیشرفت علمی عدالت‌محور ندارد! 🔹برخی از جامعه‌شناسان معتقدند که یکی از ویژگی‌های پیشرفت علمی غرب این بوده کـه وقتــی در یک زمینه پیشرفت می‌کنند، مانع پیشرفت دیگران در آن زمینه می‌شوند تا بتوانند تسلط خود را حفظ کنند برخلاف دانشمندان مسلمان که پیشرفت‌های علمی خود را در اختیار دیگران قرار می‌دادند؛ لذا غربی‌ها خیلی از علوم پزشکی و فیزیک و نجوم و.... که مسلمان‌ها داشتند، استفاده کردند و پیشرفت‌های بعدی خود را انجام دادند. 🔸 بنابراین اگر پیشرفت علمی مانع پیشرفت دیگران باشد، پیشرفت غیر عادلانه‌ای است، هر چند که پیشرفت علمی کرده و واقعیاتی را کشف کرده‌اند؛ ولی غیر عادلانه است. زمانی این پیشرفت می‌تواند عادلانه و عدالت محور باشد که منعی از پیشرفت دیگران نداشته باشد؛ بلکه به دیگران هم کمک کند. 📝 دکتر علی مصباح #شماره۳۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

💠 اهمیت بحث از علوم انسانی 🔹 سوال از پیشرفت در علوم انسانی جدی تری از بحث‌های علوم دیگر است، به دلیل همان توجهی که باید به مبانی آن داشت. وقتی ما با علوم مرتبط با انسان سر و کار داریم؛ پیشرفت در آن علوم هم باید در زمینه‌ای مبتنی بر این باشد که این انسان را بما أنه انسان در نظر بگیریم و به هدف اصلی انسانی نزدیک شود. 🔸 لذا در علوم انسانی در دو بخش شناخت انسان و اهداف او و بخش دیگر این که چه کار باید کرد تا این انسان به آن اهداف برسد، باید توجه کرد. ما در هر دو بخش به مبانی معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، ارزش‌شناختی و غیره وابسته هستیم؛ از این رو پیشرفت ما در این جا صرفاً از یک زاویه‌ی خاص نمی‌تواند باشد. 🖊 دکتر علی مصباح #علوم_انسانی #شماره۳۸ 🆔 @farhang_puya

💠 لزوم تعیین غایت نهایی در کار علمی 🔹 بدون شک هدف نهایی علاوه بر اینکه راهنمای عمل برای تصمیم‌گیری هاست، بر انگیزه‌ی افراد نیز تأثیر تعیین‌کننده دارد. اینکه انسان باید به کمال و سعادت برسد و این که کمال حقیقی انسان، قرب به خداوند است، یک راهنمای کلی است که هم انگیزه‌ی افراد و هم جهت‌گیری حرکت را هدایت می‌کند. 🔸 انگیزه است که ارزش کار را تعیین می‌کند. در بحث کاربردهای علوم حتما ما به تعیین جهت حرکت نیاز داریم؛ این که به کدام سمت باید برویم تعیین‌کننده است. تاکتیک‌ها البته ممکن است به تناسب شرایط زمانی و مکانی و با در نظر گرفتن آن هدف کلی تغییر کنند. 🔹 ولی در هر صورت، نباید کاری کرد که مخالف رسیدن به آن هدف نهایی باشد، هرچند ممکن است آن هدف نهایی به خودی خود، یکی از راه کارهای مشخص را برای همه‌ی زمان.ها و همه‌ی شرایط دیکته نکند. 🖊 دکتر علی مصباح #شماره۳۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

✅ علوم انسانی و توهم علمی بودن 💬 آیت الله حائری شیرازی #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

🔚 هندسه تحولات جهانی 🔹 هندسه تحولات جهانی در واقع به مطالعه و تجزیه و تحلیل تغییرات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در سطح جهان می‌پردازد. این حوزه‌ی پژوهشی شامل مطالعه و بررسی رویدادها از جمله جنگ‌ها، انقلاب‌ها، تغییرات اقتصادی و فناورانه تغییرات زبان و فرهنگ، تغییرات اقلیمی و محیط‌زیستی و سایر عوامل و تحولات جهانی ناشی از آنها است. 🔸 هدف اصلی هندسه تحولات جهانی درک علل و پیامدهای تغییرات جهانی و تجزیه و تحلیل اثرات آنها بر جوامع و فرهنگ‌های مختلف است. این حوزه می‌تواند به درک بهتر فرآیندهای تاریخی و رایج امروزی کمک کند و در برنامه‌ریزی و تصمیمپگیری‌های، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مؤثر باشد. 🖊 فرهنگ پویا #شماره۴۶ #جامعه #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

💠 هندسه تحولات جهانی (بخش دوم) 🔚 برخی از زمینه‌هایی که در هندسه‌ی تحولات جهانی مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از: 🖇 تحولات اقتصادی و تجاری از جمله تحولات در بازار جهانی و تغییرات در نظام مالی و بانکی 🖇 تحولات جمعیتی و توزیع جمعیت در سطح جهان 🖇 تحولات سیاسی و جنبش‌های سیاسی در جهان 🖇 تحولات فرهنگی ارزش پایه 🖇 تحولات محیط‌زیستی و تأثیرات تغییرات اقلیمی تحولات در فناوری و نوآوری 📝 فرهنگ پویا #شماره۴۶ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 مدیریت و اصل‌های آن - بخش اول 🖇 اگر بخواهیم تعریفی ساده و گذرا از مدیریت ارائه دهیم عبارت است از: سازماندهی، به کارگیری بهینه، هدایت و کنترل همه عوامل در اختیار برای رسیدن به وضعیت هدف یا وضعیت مطلوب. اولین لازمه مدیریت موفق در چنین تعریفی شناخت هدف مطلوب است. 🖇کسی (گروه و هیأتی) که می‌خواهد مجموعه‌ای از رفتارها و امکانات را جهت‌دهی و سازماندهی کند تا آن را به سمت هدف مطلوبی سوق دهد، باید آن هدف را بیش از همه و بهتر از همه بشناسد. البته غیر از شناخت، اعتقاد به هدف هم لازم است؛ به عنوان مثال، اگر کسی بخواهد مدیریت مجموعه کوچکی مثل یک مدرسه را به عهده گیرد، اولین شرط موفقیت این است که بداند مدرسه برای چه تأسیس شده و به آن هدف، باور داشته باشد. ✍ حجت الاسلام مجتبی مصباح #شماره۴ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 مدیریت و اصل‌های آن - بخش دوم 🖇 شرط دوم، شناخت وضعیت موجود است. معنای مدیریت که سامان دادن یک مجموعه برای حرکت به سمت هدف است این است که وضعیت موجود وضعیت، هدف نیست. مدیر موفق، علاوه بر اینکه وضعیت موجود را به درستی می‌شناسد باید نسبت آن را با وضعیت هدف بسنجد؛ 🖇 کسی که قصد دارد به قله‌ای صعود کند، صرف این که بداند قله‌ای وجود دارد کافی نیست بلکه باید بداند نسبت او با قله کجاست و طبعا بعد هم راه مناسبی را برای حرکت از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب بشناسد. ✍ حجت الاسلام مجتبی مصباح #شماره۴ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 مدیرت و اصل‌های آن - بخش سوم 🖇 شناخت دیگری که در مدیریت موفق لازم است، آگاهی از امکانات و عواملی است که در اختیار مدیر است تا در راه رسیدن به هدف بتواند به نحو مطلوبی از آن‌ها بهره گیرد. البته لوازم دیگری مثل قدرت هم وجود دارد. 🖇 به عبارت روشن‌تر، صرف این که بدانیم هدف مطلوب کدام است، وضعیت فعلی چیست و چگونه باید به سمت هدف حرکت کنیم، اما قدرت مدیریت نداشته باشیم و نتوانیم عوامل مختلف را جمع کنیم و قادر نباشیم در عمل از آن‌ها استفاده کنیم، باز هم مدیر موفقی نخواهیم بود. چنانچه تمام مجموعه‌ای که درباره آن اعمال مدیریت می‌شود در اختیار مستقیم مدیر باشد و خود آن مجموعه دارای اختیار نباشند، مدیر می‌تواند هر طور اراده کند آن مجموعه را سامان‌دهی کند. ✍ حجت الاسلام مجتبی مصباح #شماره۴ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌دیدگاه نتیجه‌محور اسلام (بخش اول) 🖇 در مقابل دیدگاه اسلامی از سویی و امدار تکالیف وحیانی است و آن‌ها را مطلقا لازم الاتباع می‌داند؛ اما از سوی دیگر این تکالیف را از این حیث معتبر می‌داند که ناشی از اراده حکیمی عالم به نتایج واقعی عمل به این تکالیف است. دیدگاه نتیجه‌محوری اسلام در برابر نتیجه محوری مکتب حقوق طبیعی و الزام‌محوری مکتب پوزیتویسم و الزام محوری مکتب اشاعره در حوزه اسلامی است. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌دیدگاه نتیجه‌محور اسلام (بخش دوم) 🖇 این دیدگاه بر این باور شکل می‌گیرد که هر چند قواعد و مقررات حقوقی اعتباری‌اند، اما نه اعتبار صرف بلکه در ورای اعتبار، مصالح و مفاسد واقعی وجود دارد که قوانین حقوقی باید مبتنی بر این واقعیات نفس الامری باشد. این واقعیات نفس الامری که همان مصالح و مفاسد واقعی است پشتوانه صحت و شایستگی مقررات حقوقی است. بر این اساس مبنای مشروعیت، انطباق قاعده حقوقی با اراده الهی است که با توجه به حکمت الهی اراده خدای متعال بر اساس مصالح و مفاسد واقعی امور میباشد. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 دیدگاه نتیجه‌محور اسلام (بخش سوم) 🖇 از این رو اندیشمندان بزرگ اسلامی(عدلیه) به حُسن و قبح ذاتی امور باور دارند. این مصالح و مفاسد پشتوانه قوانین اعتباری حقوقی است که از مبانی حقوق هستند نه متن حقوق. در این نگرش خدای متعال از آفرینش انسان هدف و غایتی را در نظر داشته و نظام تکوین برای رسیدن به نظام احسن است. آفرینش انسان بر اساس هدفی بسیار عالی و ارزنده یعنی کمال مطلوب انسانی استوار است که باید با تلاش آزادانه و اختیاری خویش به آن برسد. بنابراین نتیجه حقوق باید در راستای تهیه مقدمات این کمال باشد. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 دیدگاه نتیجه‌محور در مکتب حقوق طبیعی (بخش اول) 🖇 طرفداران مکتب حقوق طبیعی معتقدند که قوانین حقوقی همانند قوانین طبیعی، مثل قوانین پزشکی و فیزیکی یا قوانین عقلی (احکام عقل عملی) نوعی واقعیت عینی دارند و قوانین حقوقی، حکایت‌گر یک سلسله واقعیات نفس الأمری است که باید در تنظیم روابط اجتماعی از آن‌ها بهره گرفت. در پرتو این مکتب حقوقی، عالمان حقوق و یا قانون‌گذاران وظیفه‌ای جز کشف آن واقعیات ندارند. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 دیدگاه نتیجه‌محور در مکتب حقوق طبیعی (بخش دوم) 🖇 آن‌ها در واقع کاشف قانون‌اند نه واضع آن. ملاک ارزیابی صحت و بطلان قواعد حقوقی در این رویکرد انطباق قواعد حقوقی با طبیعت یا حکم عقل و مقررات حقوق طبیعی است که صرف نظر از اراده دولت یا خواست مردم به عنوان یک واقعیت عینی وجود دارد. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

📌 دیدگاه نتیجه‌محور در مکتب حقوق طبیعی (بخش سوم) 🖇 مطابق دیدگاه طرفداران حقوق طبیعی، اعتبار الزامات حقوقی تابع نتایجی است که از آن‌ها به دست می‌آید و ما در حقوق بیش از آن که وامدار الزامات حقوقی باشیم، تابع نتیجه‌ایم. البته در این دیدگاه نتایجی را باید از قواعد حقوقی انتظار داشت که با قوانین موجود در طبیعت مطابقت داشته باشد. ✍ محمد رضا باقرزاده #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

🖇 ضعف نظریه ماکیاولی 🔶 بر اساس نتیجه‌گرایی آنچه اهمیت دارد، دستیابی به هدفی است که فعال سیاسی در نظر دارد برای رسیدن به این هدف باید شیوه‌های مختلف حرکت و فعالیت مورد توجه قرار گیرد و در نهایت نوع حرکتی مورد تأیید قرار می‌گیرد که پایان آن دستیابی قطعی یا در‌حد قطع به نتیجه و هدف باشد. ⬅️ در نتیجه‌گرایی اگرچه کار همراه‌ با تفکر است اما عامل محوری حرکت انسان غایتی بیرونی است. 🔷 نقص این مبنا آن است که دستیابی به هر هدفی را از طریق هر روشی مجاز می‌سازد، نتیجه‌گرایی در حوزه سیاست مبتنی بر آرای ماکیاولی است، هر چند مبانی آن از تفکر سکولار و نوع تلقی لذت‌جویانه انسان مـدرن از دنيـا و جهـان مـادی سرچشـمه می‌گيرد. 🖋دکتر مهدی امیدی #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

🖇 تکلیف‌گرایی و انواع آن 🔷 وظیفه‌گرایی به معنای حرکت و فعالیت بر مبنای وظیفه تعیین شده از سوی قواعد خاص یا الزام دیگران است. این وظیفه ممکن است با تأمل عقلانی در شرایط و اوضاع به اجرا در آید یا بدون لحاظ چنین تأملی صورت گیرد. ⬅️ در فرض اول، وظیفه‌گرایی با تکلیف‌گرایی پیوند می‌یابد و در فرض دوم، وظیفه‌گرایی متحجرانه و زمخت، شکل می‌گیرد. 🔶 پس وظیفه‌گرایی می‌تواند در قالب انجام وظیفه با چشمان بسته و اطاعت محض بدون دخالت عقل نیز صورت گیرد؛ اما تکلیف‌گرا در انجام وظیفه همواره به دخالت عقل در افعال خویش نظر دارد. 🖋 دکتر مهدی امیدی #شماره۲۸ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya

🖇آزادی روح و اندیشه فرجامین 🔷مقوله‌ای که‌ در دستگاه فلسفی هگل به اندیشه فرجامین تاریخ رهنمون است مقوله روح و مراحل و گذرگاه های آن است. تاریخ در نهایت و فرجام خود بدان سو می‌رود تا همه امکانات خود را به فعالیت برساند. روح در این فرآیند تحقق، به سوی آن آگاهی پیش می‌رود که نه تنها امکان آن را در خود می‌پروراند، بلکه کمالش به آن بستگی دارد. 🔶این تعابیر در عین حال که از اغلاق پیچیدگی دور نیست، در قالبی روشن‌تر، گویای این حقیقت است که هگل خود در آثارش به طور صریح‌تر بیان کرده است: خصلت ذاتی روح این است که در برابر امکان و تصادف سر فرود نیاورد، بلکه آن‌ها را به سود خود به کار برد و به زیر فرمان خود درآورد. 🖋علی فلاح #شماره۱۳ #علوم_انسانی 🆔@farhang_puya

📼 در گفت‌وگو با علامه مصباح(ره) 📊 فرهنگ پویا: به نظر شما آیا می‌توان در جوانان غربی اثر گذاشت و این دعوت‌ها تا چه حد می‌تواند نتیجه بخش باشد؟ ◀️ علامه مصباح یزدی: 🔻در پاسخ باید گفت که از یک جهت می‌توان نسبت به جوانان شرقی، جوانان غربی را آماده‌تر برای پذیرش دعوت به حق دانست، ادعای غربی‌ها مبنی بر وجود دموکراسی و آزادی در این کشورها موجب شده است تا حاکمان غربی نتوانند جوانان را محدود کرده و از توجه کردن به دعوت اسلامی منع نمایند. 🔻علاوه بر این، پیشرفت تکنولوژی و رسانه امکان محصور کردن فکری و شست‌و‌شوی ذهنی افراد دیگر را سلب کرده است اما این که چقدر می‌توان به هدایت این جوانان امید داشت، باید به قرآن مراجعه کرد قرآن می‌فرماید فطرت انسان قابلیت پذیرش حق را دارد و هراندازه هم که شیاطین انس و جن فعالیت کنند، فطرت را نمی‌توانند خاموش کنند. #شماره۳۰ #علوم_انسانی 🆔@farhang_puya

🔰 علت نافع نبودن علوم در وضع کنونی 🔻در گذشته که رشته‌های گوناگون دانش به شکل کنونی آن تخصصی و مجزا نشده بود، علوم و معارف در یک نوع هماهنگی و ارتباط محتوایی به رشد خود ادامه می‌دادند. تخصصی شدن گسترده علوم و دانش‌ها، این اثر مهم را به دنبال دارد که داده‌ها و نتایج آن‌ها بیگانه و بی‌ارتباط با هم شکل می‌گیرند و تصویری مبهم و نامتجانس و عیبناک از عالم و آدم عرضه می‌کنند. 📼 آیت‌الله جوادی آملی 🖋 تهیه و تدوین: محمدرضا فلاح #شماره۱۶ #علوم_انسانی 🆔 @farhang_puya