📚فرهنگنامه رجا
#شک_خوب
💠 شکّ خوب (ش.ش) شکّ معرفتشناختی است که گاهی آگاهانه و از روی قصد، اعمال میشود و حتّیالمقدور، زیربنایی اندیشهای و نه روانشناختی و نه زیباییشناختی دارد. شکّ خوب، اگر چه با اطمینان از صحّت گزارههای برهانی، آنها را اصل موضوع قرار میدهد، اما همواره برای دستیابی به فهم بهتر، عمیقتر و منسجمتر یا کشف یک راهکار بهتر، هزینه میشود. شکّ خوب، دستیار اندیشمندان خلّاق است و هم بازرس است و هم عسس و نگهبان اندیشهها.
💠 حمید رجایی
پاییز 96
🆔 @tolooemehr
🌐 hamid-rajaei.com
🔆طلوع مهر🔆
📗 فرهنگنامه رجا
#تعصب
✅ تعصب (در معرفت شناسی و فرهنگ شناسی) نوعی دلبستگی روحی و انس ذهنی به پذیرش یا نفی یک باور یا نگرش است؛ بطوری که مانع راهیابی شک خوب در آن نگره شده و فرد یا افکار عمومی ضمن آن، به خود اجازه بررسی مجدد و دیالوگ منطقی در مورد نفی و اثبات آن را ندهد.
✴️ نکات مهم
✅ تعصب، یک #ناعلم است (اینجا: #ناعلم_بد)
✅ شک نکردن و پایداری در امور اثبات شده و تعهد به لوازم #یقینیات، تعصب نیست. تعصب، محصول جایز ندانستن بازاندیشی معرفتشناختی است. بنابراین کسی که به لوازم اندیشهاش پایبند است و بر این امر اصرار دارد، از این روزن، متعصب قلمداد نمیشود.
✅ #بنیادگرایی، اگر تعهد به بنیانهای لوازم معرفتی و اما آمادگی برای مباحثه و دیالوگ غیرمتکلمانه باشد، متعصبانه نیست.
✅ دیالوگهای متکلمانه، نافی تعصب نیستند.
✅ تعصب بر نگرش و تبیین و تفسیر و گردآوری و و داوری های آدمی مؤثر است و راه را برای داوری و بازفهمی برخی از دانستهها، پذیرفتهها و انکار شدهها، میبندد، آن گونه که دیگر فرد نمیتواند در مورد آن دانسته، با #منطق_اکتشاف پیش برود و مطلب را بازاندیشی کند.
✅ #شک_خوب، دشمن تعصب است.
✅ #ایدئولوژی، لزوماً تعصبآور نیست.
حمید رجایی
تابستان 98
🌐 hamd-rajaei.com
🆔 @farhangerajaei