مجله  معارف  خرداد 1388 - شماره 66  معنای زندگی[1] نویسنده : ابوذر رجبی 29 معنای زندگی از مسائلی است که امروزه به صورت جدی برای متفکران و اندیشمندان فلسفی مغرب زمین مطرح است. با مروری اجمالی در مسائل حوزه های فلسفه، روانشناسی، اخلاق، فلسفه دین و کلام جدید به این نتیجه می رسیم که معنای زندگی پر رنگ تر از دیگر مسائل در شاخه های یاد شده از دانش، مطرح است. در جهان معاصر پدیده های گوناگونی چون اضطراب، افسردگی، یأس و نومیدی، پوچی و... در ارتباط مستقیم با مسئله معنای زندگی است. رواج روزافزون اموری مانند خودکشی، سست شدن پیوندهای خانوادگی، طلاق، افزایش اعتیاد به مواد مخدر و توهم زا همگی ناشی از نحوه نگرش خاص انسانها به مسئله معنای زندگی است. آلبرکامو معنای زندگی را فوری و فوتی ترین مسئله می داند.[2] چیستی معنای زندگی پرسش از معنای زندگی همواره برای آدمی مطرح بوده است. در تاریخ فلسفه از سقراط، افلاطون و ارسطو پاسخهایی برای چیستی معنای زندگی نقل شده است. متفکرین رواقی و اپیکوری نیز در صددیافتن معنا برای زندگی بشر برآمده اند. اما به صورت مدون و جدی در دوره های جدید در مغرب زمین به این مسئله پرداخته نشده است. فیلسوفان اگزیستانسیالیست و فلاسفه اخلاق عمده همتشان در یافتن پاسخ برای معنای زندگی انسان عصر مدرن است. گر چه پاسخ واحدی نمی توان در میان آنان یافت. واکاوی واژگانی معنای زندگی ما را به این امر رهنمون می سازد که مراد از معنای زندگی برای موجود آگاه و دارای اختیار و آزادی یعنی انسان مطرح است.[3] پاسخ به چیستی معنای زندگی به گونه ای سهل و ممتنع است. هر کسی با نگرش خاص حاکم بر فضای ذهنی خود متفاوت از دیگری به این امر می اندیشد. فیلسوف پاسخی فلسفی، روانشناس پاسخی روان شناختانه، زیست شناس پاسخی متفاوت از این دو به چیستی معنای زندگی می دهد. بسیاری از متفکران براین باورند که علت اصلی برای مطرح شدن معنای زندگی آن است که آدمی با پدیده ای به نام مرگ مواجه می شود. چرا که مرگ پایان و محدودیت زندگی این جهانی است. اگر برای پس از مرگ قائل به حیات و عالمی نباشیم دیگر توجیه منطقی برای زنده بودن نخواهیم داشت و زندگی بی هدف و بی معنا خواهد شد. اما اگر در ورای این عالم باور به زندگی و حیات دیگری باشد اعمال و رفتار آدمی معنادار خواهد شد. دین به این چیستی چه پاسخی می دهد؟ پاسخ ادیان به این امر متفاوت از نگرش های یاد شده است. جهان بینی دینی به جهت پذیرش موجود ابدی و متعالی و زندگی اخروی، حیات انسانها را معنادار می کند. معنا و هدف زندگی از نظر ادیان کاملا مشخص است. حتی ادیان غیر توحیدی پاسخ روشنی به چیستی معنای زندگی می دهند. در دین بودا رهایی از رنج، هدف از زندگی است و همین امر زندگی را معنادار جلوه می دهد. در ادیان توحیدی زندگی دنیوی مقدمه حیات اخروی است. البته پاسخ همه این ادیان نسبت به این امر یکسان نیست. در برخی از مذاهب با اسطوره های مذهبی به معنای زندگی توجه می شود. در بودائیسم معنای زندگی در رهایی از رنج است در برخی از ادیان آفریقایی به معنای زندگی دایره وار قائل اند. یعنی بر این باورند که انسانها به صورت های مختلف به زندگی بر می گردند و اگر کاری نیمه تمام دارند با مرگ آن کار به اتمام نمی رسد؛با برگشت به زندگی آن کار نیمه تمام، اتمام می یابد. در این صورت زندگی معنادار و هدف دار می شود. در مغرب زمین نیز متفکران زیادی به این مطلب اذعان کرده اند که دین پاسخگوی حقیقی به معنای زندگی است. ویتگنشتاین می گوید: چیزی که واقعا به زندگی انسان معنا می دهد، امری متعالی است. داستایوفسکی وکرکگور براین باورند که با ناپدید شدن خدا از صفحه آسمان همه چیز عوض شده و ما ظاهراً در جهان مرده ای زندگی می کنیم که تاریکی آن دامن گستر است. استیس هم بر این باور است.[4] استیس آشفتگی انسان در جهان مدرن را ناشی از نبود ایمان و دست برداشتن از خدا و دین می داند.[5] امروزه آنان که زندگی خود را بی معنا هم می دانند چاره ای جز معنادهی به زندگی خود ندارند. ولف از متفکران مغرب زمین می گوید: «کسانی که جهان را بی احساس می دانند استدلال می کنند که گرچه زندگی ما معنا ندارد اما باید چنان زندگی کنیم که گویی معنادار است.»[6] کوبین از متفکرین معاصر مسیحی بر این باور است که در این روزگار باید از آموزه های دینی برای معنای زندگی بهره گرفت.[7] معنای زندگی به طور مستقیم با پدیده ای به نام پوچی در ارتباط است. از خصوصیات زندگی مدرن پوچ گرایی است. شیوه مواجهه با این مسئله از سوی روان شناسان، فلاسفه و ادیان مختلف است. حاکمیت نهلیسم در غرب سبب شده مسئله معنای زندگی، نفی یا اثبات آن جدی تر از گذشته مطرح شود. پوچ گرایان زندگی را چون با نفی خدا تلقی می کنند معنایی متفاوت تر از دیگران در زندگی را دنبال می کنند. بیشتر آنان معنای زندگی را در درون انسان دنبال می کنند. فلاسفه ای چون سارتر وکامو در

یقین‌گ را است و به آزادی و عدالت و ارزش‌های انسانی_ جهانی(الهی) مانند علم، استضعاف، ظلم‌ستیزی، عدالت و... باور یقینی دارد. در عین حال شناخت از واقعیت را متدرج می‌داند و از این رو از مطلق‌گرایی دوری می‌کند: یقین‌گرایی در عین پرهیز از مطلق‌گرایی. این در برابر دمکراسی همزمان تردیدگرا و مطلق‌گرای (!) غربی است که در عین مطلق‌گرایی دچار روزمرگی، خودخواهی و بی‌آرمانی و ندیدن انسان و ملل دیگر است. چی کسی واقع‌گرا است؟ جمهوری اسلامی یا واقع‌گرایی مسلط بر غرب؟ با وجود نگاه امنیتی و نگاه بدبینانه به انسان، مکتب واقع‌گرایی خود را مدعی مطابقت واقعیت می‌داند.‌ اما واقعیت را برش می‌دهد و تجزیه می‌کند(تقلیل و تنزل می‌دهد). آنها تنها بخشی از واقعیت را دیده و درباره آن هم دچار اغراق و بزرگ‌بینی می‌شوند . در مقابل در الگوی جمهوری اسلامی، واقعیت به معنای طبیعت و نیز به معنای بالقوه‌گی و بالفعلی یا تماما آفرینش خداوند است یا امتداد آفرینش اوست. اما بالقوه‌گی‌های طبیعت و واقعیت را خداوند مقدر کرده و انسان در مقام فعلیت‌سازی است. با این مبنا، الهی بودن یعنی واقع نما بودن، یعنی مطابقت یا دست کم سازگاری با واقعیت. دمکراسی الهی یا مردم سالاری دینی، دمکراسی صدق و مطابقت با طبیعت و نیز طبیعت انسانی (فطرت) است. به بیان دیگر، حقیقت، کانون این دمکراسی است. بر این اساس و برای مثال این دمکراسی با انواع انحصارگرایی می‌ستیزد. جانب حقیقت می‌ایستد و از این‌رو در حصر و حصار جناح، سازمان‌ها، دولت‌ها، گروه‌ها، جنسیت و هیچ چیز دیگر نمی‌ماند و آنها را کالبدزدایی می‌کند.  به دیگر سخن، دمکراسی مخصوص به جمهوری اسلامی، نهایت خلاقیت و آزادی فردی است . همچنین نهایت سازگاری با طبیعت و پرهیز از خشونت و کشتار جمعی است. در برابر تردیدگرایی دمکراسی غربی و آنچه به عنوان نسبی‌گرایی-به منزله شرط تساهل و دمکراسی- از آن یاد می‌شود نیز باید گفت  اگر یقین‌گرایی نباشد، دچار فرد یا سوژه‌ی لَخت می‌شویم که ای بسا بزودی یا آسانی منفعل می‌شود و مایوس و بدبین شده و براحتی نیز تن به  امر غیراخلاقی و شاید فروش  شرافت و اصالت خود می‌دهد. کاری که پس ت مدرنیسم و لیبرالیسم متعارف با افراد می‌کند، در بسیاری موارد، چنین است. آنها یقین به انسان و ارزش‌های انسانی را گرفته و همه اعتقادات را بعضاً به اسم تساهل در عرض هم القا می‌کنند. هرچند غرب در نهایت همین باور نسبی‌گرایی خود را درست و حتی مطلق دانسته و دچار تناقض و نقص غرض می‌شود. دمکراسی غربی مصداق کنترل امنیتی، توتالیتاریسم و انحصارگرایی آنچه در پی می‌آید نشان دهد مخالفت با حقیقت (امر توپر و دات دار) در دمکراسی غربی موجود آزادی نبوده است بلکه نوعی توتالیتاریسم و همه چیز خواهی انحصارگرایانه را پیشِ رو نهاده است. می‌توان نئولیبرالیسم را به منزله لیتوگرافی، صنعت نشر و سطحی‌کردن، به بوته نقد گذاشت. در بعد زیبایی‌ شناسانه، لیتوگرافی، اثر هنری را از ذات تهی و راز‌زدایی کرده و به امر اقتصادی تقلیل می‌دهد. در بعد اقتصادی، با اختراع پول قابل چاپ به جای سکه، قدرت انتشار و اشغال سطوح را به دلیل عدم محدویت سکه‌های فلزی از حیث میزان موجود در عالم خارج، به دست آورده و ماهیتی همه‌گیر و توتالیتر می‌یابد. در امر سیاسی نیز، دولت نئولیبرال به‌عنوان نظامی سراسربین و یا مکانیزم کنترل نامحسوس، آزادی را به‌گونه‌ای نامحسوس تحدید می‌کند. روند «سکولاریزاسیون یا عرفی‌کردن» روندی است که ذات‌زدایی و راز‌‌زدایی را خودآگاه و ناخودآگاه در دستورکار قرار داده است. این ذات‌زادیی و تهی‌کردن محتوای خویش، قدرت «انتشار» در سطح و اشغال وسیع‌تر را به نئولیبرالیسم می‌دهد و بدین‌طریق، نوعی توتالیتاریسم و فراگیریِ سراسری و ذات‌زدوده را به رخ می‌کشاند. دولت امنیتی غرب مانند دوربین کوچک‌شونده‌ای است که هرچه کوچک‌تر می‌شود بیشتر توان نظارت و سلب حریم خصوصی و آزادی‌های اساسی افراد به بهانه امنیت را به دست می‌آورد. از این رو، دولت مینی مال یا حداقلی لیبرال نیز به شدت امنیتی است. حاصل سخن آنچه تاکنون گفته شد بر مبنای تعلیل و تحلیل بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع مردم اصفهان بود. رهبر انقلاب در بیانات اخیر خود کار را به جای پول برجسته کرده  و از این حیث درست در برابر منطق مانیتاریستی یا پول‌گرایی لیبرال و مادی غرب قرار گفت. ایشان همچنین امید را مورد تأکید قرار داد. امید متضمن شادی اصیل و و ماندگار و مبنامبند به جای شادی مبتنی بر هیجانات کاذب و زودگذر است که در آشوب‌های اخیر هم دیدیم. واقعیت آن است که الگوی جمهوری اسلامی هم دین هم پیشرفت مادی و هم استقلال فرد و هم آزادی او را تامین می‌کند و مانع از تنهایی و انزوا و بی‌معنایی او می‌شود(مصداق آن جماعت ولایی و مسجد و نماز جماعت است). این عقلانیتی است که برخلاف عقلانیت لیبرال عاری از عاطفه نیست یا دچار دوگانه انگاری عقل و عاطفه نیست.

سازمان ملل جنایت جنگی اوکراین علیه اسرای روسیه را تأیید کرد 🔹کمیسیونر سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر صحت ویدئوهای منتشر شده از اعدام اسیران جنگی روسیه توسط ارتش اوکراین را تأیید کرد و گفت: اعدام صحرائی اسیران جنگی مصداق جنایت جنگی است. 🔹ولکر تارک از دولت اوکراین خواست درباره قتل این اسرا که روسیه آن را «اعدام» توصیف کرده تحقیقات انجام دهد. 🍃[ #زمانه: پویشی برای همه مردم ایران ]✨ ➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 🆔 | eitaa.com/joinchat/796000260C5d9fc9afdd #ایتا #تلگرام #واتساپ #سروش #روبیکا

🎥 ناراحتی شبکه حکومتی انگلیس از برد شیرین تیم ملی فوتبال ایران 🔸 وقتی کارشناسان و مجریان شبکه بی‌بی‌سی، تیم ملی ایران را نماینده مردم ایران نمی‌دانند! 🍃[ #زمانه: پویشی برای همه مردم ایران ]✨ ➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 🆔 | eitaa.com/joinchat/796000260C5d9fc9afdd #ایتا #تلگرام #واتساپ #سروش #روبیکا

🌹پنجم آذر سالروز تشکیل بسیج مستضعفین به فرمان امام خمینی (ره) گرامیباد مقدمتان را به این کانال ■خوب ■پرمحتوا ■وارزشمندگرامی می داریم. *آدرس کانال 👇👇:* @farhangibasijmadahanfalavarjan ■ *مقدمتان گرامی* *💠اللّٰهمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّكَ ٱلْفَرَجَ💠*

🌺ویژه هفته بسیج ♦️ای بسیج ، ای سرفرازان ، افتخار میهنید مقدمتان را به این کانال ■خوب ■پرمحتوا ■وارزشمندگرامی می داریم ‌ *آدرس کانال 👇👇:* @farhangibasijmadahanfalavarjan ■ *مقدمتان گرامی* *💠اللّٰهمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّكَ ٱلْفَرَجَ💠*

مرکز نیکوکاری خیریه شهدای خط شکن شهرستان فلاورجان به کمک شما خیرین محترم دوتخته فرش به یک خانواده نیازمند تحویل دادند شد خدا خیرتون بدهد خیرین محترم بافرا رسیدن سرما و فصل زمستان نیازمند کمک های شما هستیم فرش بخاری پتو و سایل گرمایشی لباس گرم و وسایل آشپز خانه اجاق گاز گاز پیکنک به خادمان خبر دهید که از درب منزل شما جمع آوری کنند که تحویل نیازمندان بدهیم آدرس دفتر مرکزی فلاورجان اول خیابان شریعتی آدرس پیربکران فلکه سردار سلیمانی (شهرداری سابق ) پاساژ سپاهان واحد 5 شماره حساب وکارت جهت واریزکمکهای به مرکز نیکو کاری خیریه شهدای خط شکن شهرستان فلاورجان 110769749001شماره حساب بانک ملی شناسه واریز881105084 شماره کارت 6037997950411455 شماره دفتر03137432657 تماس۰۹۱۳۱۳۵۲۲۶۴ لطف کنید فیش واریزی را به این شماره ارسال کنید 09130857625 @kheiriyeh_shohaday_khatshekan

تو اینستاگرام میتونید پاکش کنید ولی از قلبمون نه! قاسم هنوز زنده‌ست... قاسم هنوز با ماست... محتوای ثامن پیربکران این کانال برای طرح رزمایش سایبری ثامن ایجاد شده است. https://eitaa.com/samen_pirbakran

📩 متن کامل پیام سال ۶۷ امام خمینی خطاب به بسیجیان که رهبر انقلاب امروز به آن اشاره کردند بسیج شجره طیبه و مدرسه عشق است 🔻 بسم الله الرحمن الرحیم تشکیل بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران یقیناً از برکات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود که بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد. در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصاً جنگ، بودند نهادها و گروه‌های فراوانی که با ایثار و خلوص و فداکاری و شهادت طلبی، کشور و انقلاب اسلامی را بیمه کردند. ولی حقیقتاً اگر بخواهیم مصداق کاملی از ایثار و خلوص و فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم، چه کسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهند بود! بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌اند. من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می‌خورم و از خدا می‌خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی‌ام. من مجدداً به همه ملت بزرگوار ایران و مسئولین عرض می‌کنم چه در جنگ و چه در صلح بزرگترین ساده اندیشی این است که تصور کنیم جهانخواران خصوصاً امریکا و شوروی‌ از ما و اسلام عزیز دست برداشته‌اند؛ لحظه‌ای نباید از کید دشمنان غافل بمانیم. در نهاد و سرشت امریکا و شوروی کینه و دشمنی با اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - موج می‌زند. باید برای شکستن امواج طوفانها و فتنه‌ها و جلوگیری از سیل آفتها به سلاح پولادین صبر و ایمان مسلح شویم. ملتی که در خط اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله - و مخالف با استکبار و پول پرستی و تحجرگرایی و مقدس نمایی است، باید همه افرادش بسیجی باشند و فنون نظامی و دفاعی لازم را بدانند، چرا که در هنگامه خطر ملتی سربلند و جاوید است که اکثریت آن آمادگی لازم رزمی را داشته باشد. خلاصه کلام، اگر بر کشوری نوای دلنشین تفکر بسیجی طنین انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهانخواران از آن دور خواهد گردید و الّا هر لحظه باید منتظر حادثه ماند. بسیج باید مثل گذشته و با قدرت و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهد. امروز یکی از ضروریترین تشکلها، بسیج دانشجو و طلبه است. طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاهها باید با تمام توان خود در مراکزشان از انقلاب و اسلام دفاع کنند و فرزندان بسیجی‌ام در این دو مرکز، پاسدار اصول تغییرناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند. امروز دانشگاه و حوزه از هر محلی بیشتر به اتحاد و یگانگی احتیاج دارند. فرزندان انقلاب به هیچ وجه نگذارند ایادی امریکا و شوروی در آن دو محل حساس نفوذ کنند. تنها با بسیج است که این مهم انجام می‌پذیرد. مسائل اعتقادی بسیجیان به عهده این دو پایگاه علمی است. حوزه علمیه و دانشگاه باید چهارچوبهای اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند. باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چرا که بسیج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست، باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد. شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می‌توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید که کارتان به پایان نرسیده است، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاریهای شماست و مسئولین تنها با پشتوانه شماست که می‌توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات کنند که بدون امریکا و شوروی می‌شود به زندگی‌ مسالمت آمیز توأم با صلح و آزادی رسید. حضور شما در صحنه‌ها موجب می‌شود که ریشه ضد انقلاب در تمامی ابعاد از بیخ و بن قطع گردد. من دست یکایک شما پیشگامان رهایی را می‌بوسم و می‌دانم که اگر مسئولین نظام اسلامی از شما غافل شوند، به آتش دوزخ الهی خواهند سوخت. بار دیگر تأکید می‌کنم که غفلت از ایجاد ارتش بیست میلیونی، سقوط در دام دو ابرقدرت جهانی را به دنبال خواهد داشت. من از تمامی بسیجیان خصوصاً از فرماندهان عزیز آن تشکر می‌کنم و از دعای خیر برای این فرزندان با وفای اسلام غفلت نخواهم نمود. خداوند شهدای عزیز و گمنام بسیج را به نعمت همجواری اهل بیت - علیهم السلام - متنعم و جانبازان عزیز را شفا و اسرا و مفقودین عزیز را سالماً به اوطانشان بازگرداند و هر روز بر عظمت و شوکت این نهاد مقدس و مردمی که پیروان اسلام عزیز و حضرت بقیة الله الاعظم - ارواحنا لمقدمه الفداء - هستند بیفزاید. والسلام علیکم و رحمة الله. ۲ آذر ۱۳۶۷ روح الله الموسوی الخمینی @setareganederakhshan

🎥چرا دشمن از اسم حاج قاسم سلیمانی عصبانی می‌شود؟ ☑️کانال شهید سلیمانی👇 http://eitaa.com/joinchat/640811030C1457b2a299

هم خوانی بسیجیان در محضر #مقام_معظم_رهبری ۱۴۰۱/۰۸/۰۵ مداح: #حاج_ابوذر_روحی شاعر: #مرتضی_عابدینی