در کانال "نهضت حفظ محیط زیست" خواهید یافت: گزیده اخبار محیط‌ زیست🐊🌾 فرهنگ‌سازی محیط زیست⚘ هواشناسی زیستگاهها حیات وحش و ... https://eitaa.com/joinchat/263192580C257d32467d

#گزارش_جلسه ارتباط پژوهشگران فقه محیط زیست با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ⏰ زمان: ۱۹ تیر ۱۴۰۲ ◽️مکان: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور (تهران) 🟪 در این دیدار، حجت الاسلام والمسلمین بهجتی اردکانی کارشناس میز پژوهشی فقه محیط زیست موسسه عالی فقه، گزارشی از جایگاه محیط زیست در حوزه‌های علمیه و فعالیتهای علمی حوزه در این عرصه را بیان نمود و از برگزاری درس خارج فقه محیط زیست در طی دو سال گذشته توسط آیت الله حاج شیخ احمد مبلّغی در مدرسه خارج فقه تخصصی موسسه عالی فقه و علوم اسلامی خبر داد. دکتر سید یوسف مرادی؛ معاون سازمان بر امور ذیل تأكيد كرد: ۱. ابراز خرسندی از برگزاری دروس خارج فقه محیط زیست در حوزه علمیه قم که مقدمه‌ای بنیادین برای پاسخ به مسائل محیط زیستی است؛ ۲. نقش بی نظیر مذهب در حفاظت محیط زیست و ایجاد آبادانی زمین از دیرباز تاکنون؛ ۳. درخواست ورود گسترده‌تر حوزویان در پاسخ‌گویی به مسائل محیط زیستی با تکیه بر منابع غنی قرآنی و روایی ۴. آمادگی سازمان منابع طبیعی جهت برگزاری دوره‌های علمی و فنی برای داوطلبان حوزوی به منظور نقش آفرینی حوزویان در نهضت کاشت یک میلیارد درخت و عمران در أراضى انفال؛ ۵. اظهار اميدوارى براى ورود فقاهت و اجتهاد محيط زيستى در قانونگذاری‌های کلان با تکیه بر میراث غنی فقه شیعه @feghhemohitezist

#شکار #هم‌اندیشی زمان: ۲۲ تیر ۱۴۰۲ عنوان: بررسی ابعاد فقهی شکار حیوانات ارائه دهنده: حجت الاسلام مهدی صنعت‌پور ناقد: حجت الاسلام والمسلمین بهجتی اردکانی (کارشناس میز پژوهشی فقه محیط زیست) آقایان مسعودی نیا و ذکاوتمند نیز نقطه نظرات و پیشنهادات خود را در راستای ارتقای بحث مطرح کردند. محورهای اصلی این جلسه، در پیام‌های بعدی ارائه خواهد شد. @feghhemohitezist

#امنیت_محیط_زیستی #حوزه_علمیه_خواهران زن، خانواده و امنیت محیط زیستی عنوان فوق، یکی از محورهای همایش ملی "زن، خانواده و امنیت" است که توسط حوزه علمیه خواهران برگزار خواهد شد. میز پژوهشی فقه محیط زیست، از ورود خواهران و برادران دانشگاهی و حوزوی در این زمینه استقبال می‌کند. @feghhemohitezist

#تعامل_حوزه_و_دانشگاه #محیط_زیست_در_حوزه_و_دانشگاه #دانشگاه_آزاد_اسلامی #موسسه_عالی_فقه_و_علوم_اسلامی سرکار خانم دکتر رخشاد حجازی در دیدار با حجت الاسلام والمسلمین بهجتی اردکانی کارشناس میز پژوهشی فقه محیط زیست موسسه عالی فقه و علوم اسلامی مطرح نمود: 1⃣ لزوم تعامل متقابل فرهیختگان حوزه و دانشگاه در دو عرصه محیط زیست و زنان برای استخراج نظریه‌های فاخر و راهگشا 2⃣ امکان تعامل حوزه و دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه طراحی عناوین تحقیقات محیط زیستی با رویکرد اسلامی 3⃣ لزوم ارتباط بین پژوهشگران حوزوی آگاه به فقه محیط زیست با اساتید و فعالان محیط زیستی دانشگاه 4⃣ امکان تدوین کتاب درسی «اسلام و محیط زیست» برای مقطع ارشد دانشگاه با مشارکت حوزویان و دانشگاهیان [خانم دکتر حجازی به مدت 12 سال، این عنوان درسی را تدریس کرده‌اند] 🟨 شایان ذکر است که پیش نویس تفاهمنامه برای همکاری محیط زیستی حوزه و دانشگاه آزاد اسلامی، تهیه و به خانم دکتر حجازی تحویل داده شد. @feghhemohitezist

در جلسه "بررسی ابعاد فقهی شکار" مطرح شد: 1⃣ چرخه حیات، همه موجودات را به هم پیوند زده است. بنابراین، اگر شکار برخی گونه‌ها موجب اخلال در زیست بوم شود، منجر به ضرر به انسانها می‌شود و إضرار حرام است. 2⃣ ممنوعیت شکار، دارای مستندات شرعی است. 3⃣ بر اساس دیدگاه فقها، گرفتن جان حیوان و تعرّض به حیات حیوان، بدون دلیل موجّه و مستند شرعی جایز نیست. 4⃣ شکار در مناطق حفاظت شده، چه سازمان‌یافته باشد و چه غیر سازمان‌یافته باشد، از نوع شکار تفریحی است. 5⃣ بدون تردید، شکار تفریحی با استناد به ادله شرعی و فتاوای فقها حرام است. 6⃣ مشروعیت ممانعت از شکار غیر مجاز، امری مسلّم است؛ اما روشهای پیاده سازی این ممانعت توسط محیط‌بانان و ابزارهای مورد استفاده و مراحل ممانعت، قابل بررسى است. @feghhemohitezist

#کلام_استاد آیت الله حاج شیخ احمد مبلّغی (حفظه الله)، مدرّس فقه محیط زیست در مؤسّسه عالی فقه و علوم اسلامی قم مطرح نمود: «شکار، بَغْی است» حدیثی که ذیل آیه ١٤٥ سوره انعام وارد شده، می‌فرماید: اگر کسی دست به شکار زند در حالیکه مضطر نیست، «بغی» کرده است. 🔸بغی یعنی ظلم به انسان؛ 🔸بغی یعنی تجاوز به نظمی که انسان و جامعه انسانی در آن آرامش و امنیت پیدا می‌کند؛ 🔸بغی ظلم خاص است؛ 🔸بغی تهاجمی است که انسان را در تلاطم قرار می‌دهد. ◽️وقتی حیوانی کشته می‌شود نظم حیات انسان به خطر می‌افتد. ◽️اگر حیوانات کشته شوند و به این بخش اساسی و مهم حیات حمله شود، در ظاهر این است که حیوانات کشته شده‌اند؛ اما در واقع، از بین بردن محیط زیست رخ داده که اثر آن تخریب نظم حیات انسان است. 🟨 ببینید چه قدر ادبیات دین ما دقیق است! زیرا کلمه بغی را که اساساً مربوط به ظلم یک فرد یا گروه به انسان‌ها و نظم اجتماعی است، در خصوص کشتن حیوانات هم مطرح کرده است. دلیلش این است که همان حیوان، تشکیل دهنده اساس محیط زیست برای انسان است و حمله به حیوان، حمله به زیستگاه انسان است چراکه زیستگاه انسان، با حیوان و گیاه تعریف می‌شود. به تعبیر دیگر، وقتی شخصی به حیوانات حمله می‌کند، در چرخه حیات انسان، دخالت بی‌جا و ناروا می‌کند. [بغی به معنای تجاوز است و گناهی بزرگ محسوب می‌شود. مرتکب شونده آنرا باغی نامند.] @feghhemohitezist

#کلام_استاد آیت الله حاج شیخ احمد مبلّغی (حفظه الله)، مدرّس فقه محیط زیست در مؤسّسه عالی فقه و علوم اسلامی قم مطرح نمود: دینی که به محیط زیست اهمیت ندهد، دین "خود انگاشته" است نه دین حقیقی 1⃣ ترویج نگاه اسلام به محیط زیست در جامعه، وابسته به بازتعریف ادبیات دینی و قرآنی است. 2⃣ چرا مُدام نگاه ما به موضوعات خُرد متمرکز شده و به چیزهای کوچک نگاه می‌کنیم؛ اما به چیزهای بزرگ مثل زمین و زمان و نسل، بی‌توجّه هستیم؟! 🔸منهای نسل‌های آینده، این نسل هیچ است؛ 🔸منهای جامعه، فرد هیچ است و نمی‌تواند پیشرفت کند؛ 🔸منهای محیط زیست، اساساً یک زندگی معنوی شکل نمی‌گیرد؛ زیرا محیط زیستِ مادی و زندگی معنوی با هم در ارتباطند. 🟩 با این نگاه، شما وقتی یک زباله را در جاده می‌‌اندازید، در حال انجام یک خیانت بزرگ هستید؛ گرچه با یک نگاه ساده‌انگارانه اینطور تصور کنید که هیچ کاری نکرده‌اید؛ اما اگر ۱۰ نفر همین تفکر را داشته و این کار را انجام دهند در حال ضربه زدن به محیط زیست هستند. 3⃣ اهتمام به محیط زیست، بخش جدّی دین است؛ و آن دینی که بتواند محیط زیست را پایدار کند، آن دین با خدا ارتباط دارد؛ اما دینی که به محیط زیست بی‌اعتنا باشد، دین انگاشته ما است. @feghhemohitezist

#عمران_زمین #مسئولیت_پذیری #حفظ_محیط_زیست "دو مسئولیت انسانی" مطابق چندین آیه قرآن، زمین، محل زیستن است: «وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلأرۡضَ بِسَاطٗا ؛ أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا ؛ جَعَلَ لکم ٱلأرۡضَ قَرَارٗا ؛ أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا ؛ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا ؛ أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ» بقای زمین به عنوان محل زیستن، و تبدیل نشدن آن به محل غیر قابل زیستن، در گرو دو چیز است: 1⃣ مسئولیت پذیری انسان در حفظ زمین 2⃣ مسئولیت پذیری انسان در آبادانی زمین به راستی، بهترین راه ایجاد آبادانی در زمین چیست؟ @feghhemohitezist

لزوم بقای نسل حیوانات در کلام آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله) اگر صید کردن برای زوار خانه خدا کار مشروعی بود، این همه رفت و آمدی که هر سال به این سرزمین های مقدس می‌شود، نسل بسیاری از حیوانات در آن منطقه - که به حکم خشکی و کم آبی، حیواناتش نیز کم است - برچیده می‌شد؛ و این دستور، نوعی حفاظت و ضمانت برای بقای نسل حیوانات آن منطقه است. مخصوصاً با توجه به اینکه در غیر حال احرام نیز صید حرام و همچنین کندن درختان و گیاهان آنجا ممنوع است، روشن می‌شود که این دستور، ارتباط نزدیکی با مسئله حفظ محیط زیست و نگهداری گیاهان و حیوانات آن منطقه از نابودی و فنا دارد. این حکم، به قدری دقیق تشریع شده که نه تنها صید حیوانات، بلکه حتی کمک کردن و نشان دادن و ارائه صید به صیاد نیز تحریم گردیده است. @feghhemohitezist

"درخت‌كارى از نگاه فقهی" آيت الله حاج شيخ محسن اراكى: 1⃣ درخت‌کاری به‌طور مطلق استحباب شرعی دارد؛ چه این درخت، مثمر باشد و چه غیر مثمر. 2⃣ در خصوص درخت مثمر، روایات خاصه‌ای وارد شده است که دلالت بر تأکّد استحباب غرس شجر مثمر دارد. 🔸چرا می‌گوییم تأکُد؟ چون شَجر مثمر به دو عنوان، استحبابِ غرس دارد: ١. به‌عنوان "مطلق الشجر" که ما در این‌باره، روایت داریم که غرس "مطلق الشجر" حسنه است و در کل، درخت‌کاری ثواب دارد؛ ٢. به‌عنوان درختِ مثمر که کاشتن آن به‌طور خاص استحباب دارد؛ 🔸لذا درخت مثمر، استحباب مضاعف خواهد داشت. 🟩 توصيه استاد: بنابراین توصیه ما این است که حتی در فضای سبز شهری، برنامه‌ریزی شود؛ آب، خاک و نیرو هزینه شود و درخت مثمر کاشته شود. 🔸الزامی نیست که در شهرها فقط درخت‌های غیر مثمر بکاریم، باید برنامه‌ریزی شود. 🔸البته گاه لازم است درخت غیر مثمر کاشته شود. @feghhemohitezist

#ویژه_محرّم #عزاداری_امام_حسین_علیه‌السلام 🎥 آیین سنّتی نخل برداری در استان یزد در اولين روز از ماه محرّم. @feghhemohitezist

"قطع درخت از نگاه فقهی" آیت الله حاج شیخ محسن اراکی: 🔶قطع درخت مثمر 1. مرحوم شیخ طوسی در کتاب امالی، با سندش از رسول الله صلّی الله علیه و آله روایت می‌کند: «انّه لَعَنَ قاطِعَ السدرة»؛ یعنی کسی که درخت سدر و همین درخت کُنار را قطع کند این شخص؛ ملعون است. اینکه قطع سدر مورد لعن قرار گرفته، ظهور در حرمت دارد. 2. از امام صادق علیه السلام است که فرمود: «لا تَقطَعُوا الثِّمارَ فَیَبعَثُ اللّهُ عَلیکُمُ العَذابَ صَبّا»؛ یعنی درخت مثمر را قطع نکنید زیرا عذاب بر شما نازل می شود. نتيجه: از مجموعه روایات [دو روايت فوق و ساير روايات] استفاده می‌کنیم که قطع درخت مثمر حرام است مگر اینکه با بهتر از آن یا نظیر آن جایگزینش کنند همانطور که امام رضا علیه السّلام فرمود: امام کاظم علیه السّلام یک درخت سدر را قطع نمود اما به جای آن، درخت انگور کاشت. 🔶قطع درخت غیر مثمر [از مجموعه روايات استفاده می‌شود که] قطع درخت غیر مثمر، به شدت کراهت دارد مخصوصاً در آنجایی که افزون و انبوهِ درخت نباشد. آنجایی که انبوه درخت داریم؛ قطع درخت غير مثمر، اشکال و کراهتی ندارد؛ البته مشروط به اینکه به سایر درختان صدمه‌ای نزند و همچنین صدمه‌ای به فضای سبز محیط وارد نکند. ◾️اظهار تأسّف استاد خیلی از مشکلات اجتماعی که ما الآن می‌بینیم و مشکلاتی که ما با آن در زندگی روبرو می‌شویم نتیجه عدم مراعات همین مسائل است. @feghhemohitezist

مرحوم لطف الله صافی گلپایگانی از جمله مراجع تقلید و متفکران و نویسندگان شیعی است که بیش از صد اثر علمی و ده‌ها نوشتار به زبان‌های فارسی و عربی از ایشان به جای مانده است. "استفتاءات محیط زیست" یکی از آثار ایشان است. @feghhemohitezist

۲۱۵ استفتاء محیط زیستی از مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی و پاسخهای ایشان. @feghhemohitezist

#فقه_محیط_زیست #حفظ_زمین #حقوق_نسلهای_آینده "حقوق زیستی نسلهای آینده" «و الأرضَ وَضَعَها لِلأنام» (سوره رحمان، آیه 10) ترجمه: خداوند زمین را برای خلایق (انس و جن) آفرید. این آیه از دو جهت بر حفظ حقوق زیستی نسلهای آینده دلالت دارد: 1️⃣ مراد از «أرض»، زمین در بستر و امتداد زمان است؛ نه زمینی که در اختیار نسل حاضر است. پس، وقتی می‌گوییم که حفظ زمین لازم است، حفظ زمین، معطوف به حفاظت همیشگی از زمین است نه حفاظت موقّتی و معطوف به حال حاضر. 2️⃣ «أنام» که به معنای خلایق است، معنای وسیعی دارد و شامل نسلهای بعدی نیز می‌شود. پس، وقتی قرآن می‌فرماید که زمین برای «أنام» آفریده شده است، به این معنا است که همه نسلهای بشری باید بتوانند از منافع زندگی روی زمین بهره گیرند. 🟩 نتیجه: موظّفیم که امکان حیات نسلهای دیگر روی زمین را از هم اکنون تضمین کنیم. ✏️سلمان بهجتى اردكانى (برگرفته از دروس فقه محیط زیست استاد احمد مبلّغی) @feghhemohitezist

آیت الله احمد مبلّغی در نشست علمی «حقابه از منظر فقه و قانون» که در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد، مطرح نمود: در بحث حقابه، باید به تفکیک سه واژه از یکدیگر توجّه کرد: 1️⃣ حق آب 2️⃣ حقابه 3️⃣ حق آب به معنای أحقیت @feghhemohitezist

1⃣ حق آب حق آب، امری است که بشر به آن رسیده و آنرا فراتر از هر حق دیگری می‌بیند؛ حتی حق حیات نیز با آن مرتبط است. صدها برابر باید حق آب در بین الملل پر رنگتر شود. دین ما نیز توجه کرده است. روایت «الناس شرکاء فی الثلاث الماء و الکلأ و النار» سه تفسیر کلی دارد: 🔸تفسير یک: آب مانند موات مورد شراکت مردم باشد؛ یعنی مباحات اولیه. این دید خیلی از فقهاست که شأن آب را مانند اراضی موات دانسته‌اند. اینکه آب را ذیل عناوین انفال یا مباحات اولیه بگذاریم همین است. در این صورت روایت حامل چیزی فراتر نیست. 🔸تفسیر دو: شراکت پایدار برای آب وجود دارد نه اینکه با حیازت منقطع شود. آب همیشه محل شراکت مردم است. این دید، چالشی دارد و آن این است که چطور ما آبی را مالک می‌شویم؟ کوشش‌هایی شده که آن موارد را تخصیصا یا تخصصا خارج کنند. مرحوم شهید صدر چنین حل کرده و تئوری ارائه کرده: دو سنخ آب داریم: آبی که ماده دارد و آبی که از ماده جدا شده و این تحت تملک می‌آید و عوامل تملک به سویش می‌آید. اما آب دارای ماده که همچنان در حال جوشش است و مصدر و منبع می‌جوشد، مملوک نمی‌شود. مرحوم شهید صدر، مرحوم شیخ طوسی را همراه خود می‌کند. رسول خدا صلّی الله علیه و آله، آب دارای ماده منظورشان بوده نه آب لیوان و حوض. تئوری شهید صدر این است. 🔸تفسیر سه: حضرت رسول صلی الله علیه و آله نمی‌خواهد شراکتی که در دید ما و فقه کلاسیک شکل گرفته را بیان کند. بلکه همان را می‌گوید که امروزه حق آب می‌گویند. همه در آب حق دارند. در آبی که تو مالکش هستی حق دارم نه به معنای ملکیت بلکه حق آب برای هرکس محفوظ است و شرع و قانونگذار به آن نظم می‌دهد. اینجا دین یک خط قرمز ارائه می‌کند که کسی که پول ندارد هم در آب حق دارد. اگر خطر تشنگی باشد از آب لیوان دیگران نیز حق داری. بدین سان حکومت می‌تواند هرجا به خط قرمز نزدیک شوند و موجب در خطر قرار دادن و محروم کردن کسانی از آب شوند، دخالت کند. اگر این دید نباشد، در تحلیل روایات دچار حیث و بیث می‌شویم. 🟩 روی این ایده باید کوشش اساسی شود. این حق، منشأ احکامی است که در فقه شکل گرفته و حالت تنظیمی دارد و منشأ حقابه است. @feghhemohitezist

2⃣ حقابه حقابه عبارت است از حق یک فرد یا شهر یا کشور نسبت به آب. بر اساس فقه، سند، یک ابزار اثبات و احراز است نه سبب ایجاد ثبوت حق. @feghhemohitezist

3⃣ أحقیت نسبت به آب حق آب در اينجا به معنای احقیت است. هیچکس نبايد حق دیگران را ببرد. این به حقابه ربطی ندارد. این سه (حق آب، حقابه، احقیت) در فقه هست. اولی، روایت "الناس شرکاء فی الثلاث" را دارد. حقابه هم در روایاتی تحت عنوان "شِرب" آمده است: «الشِرب هو نصیب من الماء للأراضی کانت أو لغیره». در ادبیات فقهی سهم نوشیدن هم از این است. روایت سعید اعرج هم در همین زمینه است که نشان می‌دهد می‌توان شِرب را فروخت. به معنای سوم هم در فقه آمده است مثلا در مبسوط مرحوم شیخ. سه منشأ می‌توان برای حق گفت: ۱. ملکیت مشترک قبل از حیازت ۲. ملکیت پایدار پس از حیازت ۳. حقابه مشترک حقابه یک منطق قوی دارد و باید آنرا به روز کرد نه اینکه بگوییم چون سنتی است نمی‌شود آنرا پیاده کرد و بگذاریم کنار. @feghhemohitezist

#آبادانی_زمین #غرس_الأشجار #زراعت ایجاد آبادانی در زمین = تکلیفی قرآنی «هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فیها» (هود/61) ترجمه آیت الله مکارم شیرازی: اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت. 🟧 نکات آیه: 🔸1. خلقت انسان از زمین، هم می‌تواند اشاره به خلقت حضرت آدم از خاک باشد و هم اشاره به وابستگی انسان به خاک و زمین در وجود و بقای حیات. 🔸2. ایجاد آبادانی در زمین، امری امکان پذیر است وگرنه خداوند ایجاد آبادانی را از بشر نمی‌خواست. 🔸3. خداوند ابزار ایجاد آبادانی را در دسترس بشر قرار داده است و این انسان است که باید با تلاش خود، امکانات را در راستای ایجاد آبادانی به کار گیرد. 🔸4. حاکمیت باید، مجال آبادانی در زمین را به عموم مردم بدهد پس لازم است که تا حد امکان، زمینه‌ها و ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری برای مشارکت عمومی را فراهم سازد. 🔸5. فعالان عرصه آبادگری زمین, باید علاوه بر استفاده از تجربه گذشتگان، از روشهای نوظهور و همچنین ابتکارات خود در سرعت بخشی به ایجاد آبادانی بهره گیرند. 🟨 وجوب ایجاد آبادانی در زمین 🔸مرحوم طبرسی در تفسیر جوامع الجامع، نوشته است که این آیه به ایجاد آبادانی امر کرده است (و استعمارهم فيها هو أمرهم بعمارتها). 🔸فقها، امر به شیء را دالّ بر وجوب آن می‌شمارند؛ بنابراین، قطعا برخی از مراتب ایجاد آبادانی در زمین شرعا واجب است. 🟩 مصادیق آبادانی در کلام اندیشمندان اسلامی: 🔸طبرسی در تفسیر مجمع البیان: ایجاد محل سکونت، زراعت، کاشت درخت (غرس الأشجار) 🔸فخر رازی در تفسیر کبیر: آبرسانی (حفر الأنهار)، کاشت درخت (غرس الأشجار) 🔸آلوسی در تفسیر روح المعانی: ساخت مسکن (بناء مساكن) و آبرسانی (حفر أنهار) و کاشت درخت (غرس أشجار) و امور دیگر (غير ذلك) 🔸مراغی در تفسیر المراغی: زراعت، صنعت، ساخت ابنیه. 🔸علامه طباطبایی در تفسیر المیزان نیز به زراعت و کشاورزی اشاره کرده. 🟩 نتیجه: کاشت درخت و زراعت، مصداق بارز ایجاد آبادانی در زمین و مورد تأکید قرآن کریم و عملی الهی است. ✏️سلمان بهجتی اردکانی @feghhemohitezist

#ویژه_محرم 🚩 هفت سند از گریه رسول‌خدا و اهل‌بیت (ع) بر امام حسین (ع) ✍️ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر طبسی: ۱. گریه نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر حسین (علیه السلام) ۲. گریه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بر حسین (علیه‌السلام) ۳. گریه و عزاداری امام حسن بر امام حسین (علیهماالسلام) ۴. گریه امام سجاد (علیه‌السلام) بر امام حسین (علیه‌السلام) ۵. گریه امام باقر (علیه‌السلام) بر امام حسین (علیه‌السلام) ۶. گریه امام صادق (علیه‌السلام) ۷. گریه و عزاداری امام رضا (علیه‌السلام) متن کامل+ منابع👇 https://hawzahnews.com/xcmCM @feghhemohitezist