#یادداشت | #رصد
✅ تنفس ایدئولوژی
🔹اگر ما ایدئولوژی ساختارمند و درونی شده در آمریکا را نمی‌بینیم به دلیل این است که ایدئولوژی لیبرالیسم یا سرمایه‌داری چنان بسط یافته و چنان جامعه را شکل داده که مانند هوایی که تنفس می‌شود متوجه آن نیستیم. در لحظات بسیار بسیار بحرانی است که ایدئولوژی غربی خود را آشکار میکند.
🔸برای نمونه یکی از آن لحظات حساس و بحرانی چیزی است که ما امروز با مساله فلسطین در آن قرار گرفته‌ایم. قتل‌عام و نسل‌کشی انسان در غزه رخ می‌دهد اما اگر کسی درباره فلسطین یک خط بنویسد، او را از دانشگاه اخراج می‌کنند.
🔹زمانی مردم می‌توانند حضور پررنگ قدرت در جامعه را تشخیص دهند که اتفاقی رخ می‌دهد، مانند آنچه در فلسطین به وجود آمد. در چنین موقفی است که دولت مدرن آن ابزار قدرت مداخله‌گر خود را به وسط حوزه عمومی آورده و دانشگاه، رسانه و همه چیز را کنترل میکند.
✍️ دکتر سید جواد میری
➕ مطالعه مطلب در «روزنامه وطن امروز»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲وبگاه | فکرت | مدرسه فکرت
#یادداشت| #پرونده_ویژه
✅ نیازسنجی مهارتی
✍️ وحید نادری؛ دانشجوی دکتری علوم سیاسی
🔸 از جمله آسیب‌های نظام تعلیم و تربیت در جوامع بشری فقدان نیازسنجی شغلی و مهارتی در مواد درسی ارائه‌شده به علم‌آموزان است که این خلأ ترمیم‌ناپذیر به گسست دانش و اشتغال منتهی می‌گردد. شریعت اسلامی به مثابه منظومه‌ای منسجم و هم‌آهنگ نسبت به رابطه کار و دانش سکوت اختیار نکرده و بر توازن و توالی این دو عنصر حیات‌بخش تأکید ورزیده است. قرآن مجید به ضرورت کارکرد علم در زیست دنیوی انسان اشاره نموده است.
🔹 در آیه ۸۰ سوره انبیاء از تعلیم ساخت زره به داوود نبی(ع) با هدف ایمن‌ماندن مردم از آسیب‌های جنگ سخن می‌گوید. اگر فرایند آموزش را در چهار رکن آموزگار، آموزنده، موضوع آموزش و هدف آموزش خلاصه نماییم، در این آیه شریفه خدای متعال آموزگار، داوود نبی آموزنده، صنعت زره‌سازی موضوع آموزش و در امانماندن از خطرات جنگ هدف غایی آموزش مطرح گردیده است.
🔸 با غور در موارد متعدد دیگری که در نصوص معتبر دینی وجود دارد می‌توان یکی از خاصیت‌های علم سودمند از منظر شریعت را پیوند عینی آن با نیازمندی بشر و امکان استفاده از آموخته‌های علمی در فراز و نشیب زندگی دنیوی قلمداد نمود. مع‌الوصف؛ عدم تناسب مواد درسی موجود در مدارس و نیازهای شغلی و مهارتی بازار کار، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام آموزش عمومی در کشور است.
➕ مطالعه مطلب در «وبـگاه فـکـرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت| #پرونده_ویژه
✅ پول دارم پس هستم
✍️ محسن ابراهیمی
🔹شکی نیست که دروس و مهارت‌های که در نظام آموزشی به دانش‌آموزان تعلیم داده می‌شود، باید متناسب با نیازهای جامعه باشد و بخشی از آسیب‌های نظام آموزشی از این عدم تناسب ناشی می‌شود؛ اما آنچنان که سقراط می‌گوید مرز مشخصی میان هر شغل و حرفه با حرفه کسب درآمد وجود دارد. واضح است که تلاش نظام آموزشی باید ابتدائا بر امر اول باشد؛ یعنی سعی کند دانش آموز را اولا آنگونه تربیت کند که به هنگام استفاده از هر مهارت و حرفه‌ای، جز منفعت دیگران را مد نظر قرار ندهد و پس از آن، بحث کسب درآمد را به او آموزش دهد.
🔸اما آسیب جدی که نظام آموزش و پرورش در این سبک زندگی با آن مواجه شده، این است که در این سبک زندگی چنین جایگاهی از نظام آموزش و پرورش سلب می‌شود و تنها انتظار و توقع از نظام آموزش و پرورش یاد دادن حرفه پول درآوردن است. در حقیقت می‌توان گفت بخش عمده‌ای از آسیب موجود در نظام آموزش و پرورش، برخاسته از سبک زندگی مدرنی است که پول برای آن، غایت نهایی است و همه چیز را با پول می‌سنجد.
🔹نمونه واضح این امر، به هنگام کنکور، در تعداد بالا و روز افزون داواطلبان رشته‌های پردرآمدی مانند پزشکی مشاهده می‌شود. زیرا که بخشی از این دواطلبان با این پیش زمینه متقاضی شرکت در این رشته هستند که می‌توان از این طریق به درآمد فراوان رسید بدون آنکه استعداد و علایق شخصی خودشان را مد نظر داشته باشند.
🔸از همین رو، می‌توان گفت که تضعیف و یا ناکارآمد شدن نهاد آموزش و پرورش، بخشی از لوازمات سبک زندگی مدرنی است که در آن، ارزش پول بر همه چیز می‌چربد. تضعیف از آن جهت است که جایگاه معقول و منطقی آموزش و پرورش یاد دادن حرفه و یا مهارتی است که در آن صاحب حرفه و مهارت، به هنگام به کار گرفتن آن درصد رساندن منفعت به دیگران و یا جامعه باشد و متفرع بر آن بحث کسب درآمد مطرح است؛ اما در سبک زندگی حاضر، هدف اصلی، پول درآوردن است و اساسا شهروند چنین سبک زندگی، علاقه و رغبتی به این امر ندارد که حرفه و یا مهارتی را بیاموزد که هدف و غایت از آن، تنها رساندن منفعت و سود به جامعه است و همین امر چالش ناکارآمدی را برای نظام آموزشی به وجود می‌آورد.
🔹واضح است که پولی‌شدن مقوله آموزش و پرورش، خود، زمینه‌ساز تعریف این جایگاه جدید برای نظام آموزش و پرورش است؛ زیرا که تعلیم و آموزش دیگران نیز حرفه‌ی است که در آن باید ابتداء منفعت و صلاح دیگران را مد نظر قرار داد، در حالی که با پولی‌شدن آموزش، دانش‌آموز با این قانون و سنت مواجه می‌شود که تنها در ازای پرداخت پول است که می‌توان مهارت خاصی را آموخت و به مراتب عالی فرهیختگی رسید و هر چه بیشتر پول خرج کند؛ می‌تواند به درجات عالی‌تر برسد.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت | #پرونده_ویژه
✅ امتداد حکمت مطهر
✍️ احمدحسین شریفی
🔹 به اعتبارات مختلف، دسته‌‍بندی‌های مختلفی برای فیلسوفان شده‌است. از جهتی که در این نوشتار مد نظر است، فیلسوفان را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
🔸کسانی که فلسفه را به مثابه یک شغل و یک رشته علمی نگاه می‌کنند. فلسفه می‌آموزند و آموخته‌های خودشان را بعداً تدریس می‌کنند و اینکه این آموخته‌ها اثر اجتماعی دارد یا ندارد و اصلاً برای خودشان اثری دارد یا ندارد، توجه چندانی ندارند.
🔹عده‌ی دیگری بودند که فلسفه را به قصد ارضای حس حقیقت جویی شأن آموختند. اینان انسان‌های بزرگ و حق طلبی هستند که همه‌چیز را فدا می‌کنند برای شناخت حق؛ این‌طور آدم‌هایی فیلسوفان نوع دوم هستند؛ جهانی بنشسته در گوشه‌ای.
🔸شهید مطهری نوع سومی از فیلسوفان بود؛ افزون بر اینکه دنیای خودش معنادار بود، می‌خواست دنیای دیگران را هم معنادار کند. اگر نیک بنگریم، شهید مطهری دقیقاً امتداد بنیادهای فلسفی صدرایی را در تمام بخش‌های اجتماعی و فرهنگی دنبال کرده است. در فلسفه اخلاق وقتی شهید مطهری، اخلاق مارکسیستی و مکاتب مختلف اخلاقی را نقد میکند و یا نوع نگاه به انسان از مکاتب مختلف را نقل میکند، تماما از یک پایگاه است و آن پایگاه حکمت صدرایی و حکمت اسلامی است.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت | #پرونده_ویژه
✅ بازخوانی هویت ملی محذوف
✍️ داوود مهدوی‌زادگان
🔹علمای مسلمان همواره دغدغه پاسخ به شبهات فکری - عقیدتی را داشته و دارند و از این رهگذر آثار علمی برجسته‌ای آفریده شده است؛ چنان که کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» اثر استاد شهید مرتضی مطهری در کنار آثار دیگری چون «الذریعه الی تصانیف الشیعه» اثر آقا بزرگ تهرانی و «تأسیس الشیعه» اثر سید حسن صدر و «الغدیر» اثر علامه امینی از جمله این آثار است. لکن فرق این کتاب با سه اثر بی‌بدیل دیگر در ماهیت نزاع برون‌دینی آن است.
🔸از تقریباً یکصد سال پیش تا حتی امروز جریانی به راه افتاده که ایرانیان و میراث ایرانی را با تعریف جدیدی از هویت ملی تفسیر میکند. عمده‌ترین نتیجه این تفسیر گسست و احساس بیگانگی ایرانیان با اسلام است. لذا پرسش اساسی استاد مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران این است که «با منطق احساسات ملی، آیا باید اسلام را امر خودی به‌شمار آوریم یا امری بیگانه و اجنبی؟».
🔹 این مسئله باعث گردید مطهری به مطالعه هویت ملی رو آورد. وی برای ورود به بحث از دو منطق عقلی و احساسی یاد کرده است. اغلب روشنفکران ایرانی که به موضوع هویت ملی پرداخته‌اند از ارائه تعریف اولیه آن استنکاف کرده مفهوم هویت ملی را به وضوحش حوالت داده‌اند. انتقاد استاد مطهری بر نظریه‌پردازان متجدد از همین جهت نارسایی در تعریف درست هویت ملی ایران است.
🔸به عقیده وی با تعریفی که آنان از هویت ایرانی ارائه می‌دهند عناصر اصلی آن، یعنی اسلام و میراث علمی و فرهنگی چهارده قرن ایرانیان بیرون می‌ماند بلکه اساساً این عناصر، جنبه اجنبی پیدا می‌کنند. این چنین تعریفی جعل هویت ملی کاذب است که نتیجه اصلی آن حذف هویت ملی واقعی در ذهنیت ایرانیان است. بر این اساس، مطهری بی‌تفاوتی را جایز ندانسته وظیفه اصلی خود می‌داند که به بازخوانی هویت ملی محذوف بپردازد.
🔹استاد مطهری این حذف را یکی از اهداف راهبردی استعمار دانسته‌است. در واقع، کار ایشان بازخوانی صرف نبود بلکه تلاشی برای احیای هویت ملی ایرانی محذوف بود. او این تلاش را در شرایط سیاسی انجام داد که حاکمیت غرب‌زده آن روز به‌طور همه جانبه از روایت متجددانه هویت ملی ایرانی پشتیبانی می‌کرد؛ اما دیری نپایید که هویت ملی محذوف با انقلاب اسلامی از فشار حذف خارج شد و این آشکارشدگی خط بطلانی بود بر چند دهه تلاش ایدئولوژیک ملی‌گرایی دروغین.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت
✅ هنر معلـمی
✍🏻 دکتر عبدالرضا محمودی
🔸 از بهترین امتیازات جامعه بشری هنر معلمی است. معلم با تعلیم و نشرِ علم، انسانها را به سوی کمال و پیشرفت سوق می دهد و عشق و ایمان را بر لوح جان و ضمیر پاک انسانها ثبت می کند و ندای فطرت را در فضای عالم طنین انداز می گرداند. در حقیقت تمام ترقیات و کمالات انسانها مدیون معلم است. اساسا تعلیم و تعلم از نعمتهای خداوند متعال است که اول برای انبیاء و اولیا و سپس به دیگران ارزانی داشته است.به این جهت، معلم بودن از ویژگیهای انبیاست.
➕ مطالعه یادداشت در «وبگاه فکرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت| #پرونده_ویژه
✅ معلم را قدر باید!
✍️امیرحسین طالبیان
🔹 آموزش‌وپرورش و یا به تعبیری دقیق‌تر نظام آموزشی، کلید توسعه هر کشور است و توفیق یا شکست هر جامعه ارتباط مستقیمی با کیفیت تعلیم و تربیت در آن جامعه دارد؛ اما در میان عوامل سازنده نظام تعلیم و تربیت شاید بتوان به جرات ادعا کرد که هیچ یک به اندازه معلم نقش محوری ندارند تا بدان‌جا که هیچ کشوری نمی‌تواند از سطح معلمانش فراتر رود.
🔸 مطالعات تطبیقی نشان می‌دهد که در کشورهایی با نظام آموزشی موفق و پیشرفته، معلمان از جایگاه شغلی بسیار بالایی برخوردارند و بنابراین شمار داوطلبان این شغل نیز بسیار بالاست. با وجود توصیه‌های اکید متون دینی به ویژه منابع اسلامی به جایگاه رفیع معلم، امروز در جامعه ایرانی به دلیل پایین‌بودن منفعت اقتصادی این حرفه، نگاهی ترحم‌آمیز به معلمی وجود دارد؛ تا جایی که قاطبه معلمان کشور نه‌تنها به شغل خود افتخار نمی‌کنند بلکه از انتخاب آن احساس سرشکستگی نیز می‌نمایند.
🔹 بدین منظور بایستی در سطوح بینشی سیاست‌گذاران یک تغییر بنیادین اتفاق افتاده و آنان، معلمی را شغلی در عرض دیگر مشاغل نبینند؛ بلکه این جایگاه مهم را مؤثرترین نقطه در تربیت فرزندان آینده کشور در نظر بگیرند. راهکار دوم که از پی راهکار نخست می‌آید، تأمین امکانات رفاهی و به‌طورکلی ارتقاء سطح معیشت معلمان است.
🔸 سومین راهکار در تغییر منزلت اجتماعی معلمان، اصلاح در شیوه‌های جذب و تربیت معلم در کشور است. در کشور ما به دلایل مختلف از جمله افزایش تعداد دانش‌آموزان، مدیریت غیرعلمی، کمبود منابع و... انتخاب و تربیت معلم همواره با مشکل جدی مواجه بوده است. نیاز روزافزون به جذب معلم سبب شده است که ملاک‌های لازم در انتخاب معلمان کمتر مورد توجه قرار گیرد.
🔹 راهکار چهارم، تمرکززدایی از آموزش‌وپرورش و مشارکت همه‌جانبه معلمان در سیاست‌گذاری این نهاد مهم است. راهکار پنجم، ایجاد تشکل‌های صنفی برای حمایت از حقوق معلمان و حریم نظام تعلیم‌وتربیت است. در چنین شرایطی که نهادهای بالادستی آموزش‌وپرورش، ارتباط خود را با بدنه کم نموده و از اندیشه به‌روز شده، خالی هستند، حتماً ایجاد چنین تشکلی در بازیابی و ارتقای منزلت اجتماعی معلمان ایرانی مؤثر خواهد بود.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت | #پرونده_ویژه
✅ میدان مطـهری‌خـوانی
✍️ حسین سوزنـچی
🔸ویژگی و امتیاز تفکر شهید مطهری تغییر میدان بازی است. ما اکنون در میدان فکر غربی در حال فعالیت و حرکت علمی هستیم اما شهید مطهری ویژگی و امتیازی دارد که برخلاف مدرنیته حرکت میکند. اساساً باید توجه داشت که این تغییر میدان بسیار مهمتر از پاسخگویی به مسائل مستحدثه است.
🔹مثلاً یکی از مسائل مهم در فلسفه دین این است که چرا عده‌ای دین دارند؟ شهید مطهری این سوال را در کتاب علل گرایش به مادی‌گرایی برمی‌گرداند و می‌گوید که آن‌ها فرض گرفته‌اند که دینداری نامعقول است و حالا جامعه می‌پرسد که چرا عده‌ای کار نامعقول می‌کنند؟ در حالی که شهید مطهری این را بحث کرده است که دینداری اساساً کار معقول و مبتنی بر فطرت است و اساساً بی‌دینی نامعقول است.
🔸لذا باید یاد گرفت براساس روش شهید مطهری باید در پاسخ به مسائل اجتماعی و تولید علم دینی زمین بازی را تغییر داد. از راه‌های دستیابی به این هدف، شناخت عمیق از اسلام است. راه دیگر آن زمان‌شناسی است.
🔹آثار شهید مطهری در چند دسته قابل جستجو است. دسته‌ی اول آثاری است که شهید مطهری خود نوشته که تعداد این کتب کم است. دسته دوم کتاب‌هایی هستند که سخنرانی بوده‌اند و بعد از شهادت ایشان تبدیل به کتاب شده‌اند. دسته سوم یادداشت‌ها بوده است که بعد از شهادت ایشان، انتشارات صدرا آن‌هارا چاپ کرده‌اند. بر این اساس استناد مطالب شهید مطهری به خود شهید مطهری متفاوت است.
➕ مطالعه مطلب در «وبــگاه فـکـرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت| #پرونده_ویژه
✅ آموزش و پرورش، نبوت و رسالت؛
پاسداری سنت و/یا ارتقای نبوغ و فردیت؟
✍🏻 ارمیا شاه‌محمدی
جستاری پیرامون مقایسه معلمی و نبوت با توجه به ایده ریچارد ررتی در مقام فیلسوف‌گذار از دوگانه‌های تمایزگذار متباین
🔸مطابق فهم نگارنده از خوانش ررتی از دوئی، دوئی با کنار گذاشتن مفهوم خودِ حقیقی و تمایز طبیعت و قرارداد و عدول از تلقی حقیقت ذیل نظریه‌ی سنتی مطابقت، و به طور کلی خارجی‌بنیاد از حقیقت (حقیقت به مثابه چیزی بیرون از ما) به تلقی‌ای دیگر از حقیقت در نسبت با توافق آزاد با همگنانمان و ذیل مشارکت کامل جامعه‌ی آزاد پژوهش تاکید میکند.
🔹در این تلقی از حقیقت، حقیقت نه به مثابه چیزی ثابت و خارج از زمان که می‌توان یک‌بار برای همیشه پرونده‌ی آن را حل و فصل کرده و بست، بلکه در نسبتی با زمان (با تاکید بر نوعی آشکارگی و گشودگی توامان) قرار گرفته و با مفهوم امید پیوند می‌خورد.
🔸با توجه به آنچه به اختصار گفته شد، سه‌گانه‌ی امید، تلاش و گشودگی، زمینه را برای بازیِ حقیقت، رشد و زمان فراهم می‌کنند و شرط لازم تحقق این فرایند، دموکراسی در مقام کنشی رو به امید (به تعبیر دوئی، تجربه‌ای نویدبخش) است.
🔹در این تلقی از رشد و تعلیم و تربیت، از یک سو اجتماعی‌کردن به منزله‌ی داشتن تصویری از خود در مقام وارثان سنت آزادیِ رو به افزایش و امیدِ فزاینده خواهد بود و نه صرف تربیتِ تکنسین‌هایی که در دورِ تکرار مکانیکی سنت‌ها بوده و به مثابه ماشینِ انباشت اطلاعات، سنت‌ها را بدون تغییر فقط حمل می‌کنند.
🔸این تلقی آموزش را در پیوند ذاتی با پرورش و ذیل مناسبات انسانی و نه صرفا ماشینی-مکانیکی نگریسته و همچنین پیوندی دوباره میان جامعه و نهاد دانش برقرار می‌سازد تا دیگر نتوان گزاره‌ی کلیشه‌ایِ آنچه در کتاب‌هاست، برای کتاب‌هاست را تکرار کرد چرا که روند آموزش و پرورش با مشارکت توامان مربی-دانش‌جو پیش خواهد رفت و الگوی ناموفق لزوم فرمان‌برداری یک‌طرفه‌ی جامعه از دانشگاه را کنار می‌زند.
➕مطالعه کامل مطلب در «وبـگاه فـکرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
#یادداشت| #پرونده_ویژه
🔰 تحلیلی بر تاسیس مدرسه به مثابه‌ی کنشی اتوپیایی
✍🏻 هانیه دارائی
🔸 نهاد #مدرسه در نظام بروکراتیک آموزش و پرورش تنظیم کننده و سامان دهنده‌ی #گفتمان_قدرت است. یکی از عناصر مهم در گذاردن صحیح خط مشی آموزشی مولفه‌ها، روابط و قدرت برخواسته از بطن آن است. در این نگاه مدرسه به عنوان یک نهاد علم در خدمت گفتمان حاکم قرار گرفته است. به بیان دیگر، چیزی که در فرآیند آموزش و پرورش در حال رخ دادن است تثبیت کننده، تولید کننده، و بازتولیدکننده‌ی همین وضعیت موجود است.
🔹اما در دیگر سوی، #کارل_مانهایم اتوپیا را در برابر #ایدئولوژی قرار می‌دهد. یعنی اتوپیا در قالب فرآیندی خود، پیوسته ایدئولوژی‌ها را به چالش می‌کشد. بنابراین، مدرسه و نه البته به معنای آنچه اکنون در ساختار #بروکراتیک نظام آموزش و پرورش مشاهده می‌شود، بلکه درست همان نهاد اثرگذاری که در تاریخ معاصر ایران قابل رهگیری است، دو چهره‌ی کاملا متضاد و قابل تحلیل دارد.
🔸اگر با نگاهی ژرف نگریسته شود آنگاه این امر نمایان است که فرد، افراد یا گروه‌های خاص موثر بسیاری در تاریخ معاصر ایران، تصمیم به تاسیس مدرسه یا مدارسی گرفته‌اند که هر کدام از ایشان به مثابه‌ی کنش‌گر تعلیم و تربیت آگاهانه یا غیرآگاهانه در برابر وضعیت موجود زمانه‌ی خویش، ساختار حاکم و ایدئولوژی مستقر ایستاده‌اند، یا آشکارا آن را به چالش کشیده‌اند یا در فرایند طولانی اصلاح و تغییر سعی بر برهم زدن رویه‌ی ثابت را داشته‌اند.
🔹الگوهای جدیدی که برای تاسیس مدرسه‌ها در دهه‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی و امکانات دیجیتال رخ داده، بیش از هر چیزی قابل بررسی است. #مدرسه‌های_خصوصی، #مدرسه‌های_مجازی، #مدرسه‌های_شناختی، #مدرسه‌های_آزاد، #مدرسه‌های_مطالعاتی_تخصصی، #مدرسه‌های_فصلی و موارد بی‌شمار دیگر را می‌توان در زمره‌ی کنش‌های اتوپیایی اخیر به شمار آورد که می‌کوشند رویای اجتماعی مشترکی که در آینه‌ی مدرسه‌های موجود محقق نشد را بازتصویرسازی کنند.
☑️ #انسان_ایرانی معاصر می‌کوشد با تاسیس مدل‌های بدیل آموزش مدرسه‌ای در قالب یک فرایند پویا قرارگرفته و با صورت‌بندی چنین کنش‌های اتوپیایی‌ای تخیل خویش از جامعه‌ای بهتر را طرح ریزی کرده و به عمل برساند. تخیلی که «امکان» وقوع آینده‌ای نیکوتر را به تصویر می‌کشد و نیز بسترسازی میکند.
➕مطالعه کامل مطلب در «وبـگاه فـکرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام
🔸#یادداشت | #فروید
✅ تمدن در انقیاد غرائز
✍️ محمد رایجی
🔹 فروید دین را یک پندار می‌داند، در عین حال که معتقد است ممکن است این پندار درست یا غلط باشد؛ برای آن کارکردهایی نیز قائل است. فروید دین را مرتبط با سوپرایگو می‌داند و از نظریه غرایز برای تحلیل دین استفاده میکند. یکی از کارهای روشی فروید این است که بین فرد و توده تفاوتی نمی‌گذارد و همان تحلیلی که برای فرد ارائه می‌دهد را به جامعه نیز تعمیم می‌دهد. از طرفی فروید تحلیل خود از دین را در بنیان داروینیستی ارائه می‌دهد و آن را به یک مسئله پیشاتاریخی اثبات نشده متصل میکند. او معتقد است اساساً تمدن در انقیاد غرایز شکل می‌گیرد.
🔸 نظریه فروید همان زمان که آن را ارائه کرد، بسیار مورد نقد واقع شد، به همین خاطر نمی‌توان به آن به عنوان یک علم استناد کرد. یالوم تذکر کلیدی در این خصوص دارد که می‌گوید ما در مواجه با مشکلات انسان دانستیم که مسئله انسان این چیزهایی که فروید گفته نیست بلکه مسئله انسان پنج امر اساسی مرگ، اراده، پوچی، خواستن و معنای زندگی است. انسان ایرانی معجونی از انسانیت، ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت است؛ به عبارت دیگر انسان ایرانی یک عقبه ایرانی و انباشت تاریخی دارد. نمی‌توان این انسان را با نگاه فروید قالب زد و نباید تحلیلی را که فروید در بستر اندیشه‌ای خود ارائه داده، عیناً روی انسان ایرانی پیاده کرد.
🔹 یکی از دلایلی که در اسلام روانکاوی وجود ندارد این است که سنت روانکاوی به ماجرای اعتراف در مسیحیت برمی‌گردد، در حالی که در اسلام اعتراف به گناه جزء ممنوعات است. اینکه روانکاوی امروز تا حدودی مشکلات را حل میکند، امری پذیرفته شده است اما باید توجه داشت که انسان ایرانی نیز باید بر اساس مبانی خود به سراغ نظام دانش برود و نظام دانش خود را شکل بدهد.
🔸 دین به زندگی معنابخشی میکند. در اسلام اولین چیزی که فرد با آن مواجه می‌شود این است که اصول دین تقلیدی نیست. در روایت آمده است که اولین چیزی که خداوند خلق کرد عقل است. اینکه فروید در نفی دین به عملکرد مفسدانه برخی دینداران اشاره میکند، یک دلیل علمی نیست. اگر علمی به مسئله دین نگاه شود مشخص می‌شود که دین به معنای حقیقی‌اش انسجام بخش، معنابخش و آرامش‌بخش است و مهمتر از همه اینکه دین دعوت به عقل و تفکر میکند.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام