تدریس کلمه هایی مثل « زیاد ، سیاه ، بیا ،بیابان ، خیابان و....» چگونه است ؟
قبل از پاسخ به این سؤال آموزگاران محترم باید نکاتی را در مورد مصوت ( ی /i ) وصامت (ی /y ) بدانند:
1-درصورتی که این شکل در واژه ای ابتداصامت /y/وبعد مصوت/i/ قرار بگیرد ، هردو شکل نوشته وتلفظ می شوند.
مثال: تعیین/ta?yin/، تغییر/taqyir/، آیین/âyin/، پایین/pâyin/،پاییز/pâyiz/،می آییم/mi â yim/،می گوییم/mi gu yim/و ....
2-درصورتی که در واژه ای ابتدا صدای مصوت /i/وبعد صدای صامت /y/شنیده شود ،یک شکل نوشته می شود وهردو به ترتیب تلفظ می شوند.
مثال: سیاه/siyâh/، میان/miyân/، پیاز/piyâz، خیابان/xiyâbân/،زیاد/ziyâd/و ...
البته تلفظ این گونه کلمه ها در گویش های مردم متفاوت است .برای مثال کلمه ی سیاه به چهار شکل تلفظ می شود :( si âh - sy âh - si yâh -se yâh) از نظر واج نگاری ضورت 1و2رابه طور کلی باید کنار گذاشت .فقط باید دید که صورت های 3و4 کدام مرجح تراست.آنچه مسلم است ،بایدمطابق «زبان معیار یا زبان رسمی»یعنی زبانی که درمرکزسیاسی کشوراز نظر آماری بیشترین رواج را دارد ،پذیرفت .بنابراین چون تلفظ دقیق واژه ی سیاه وواژه های نظیر آن را نمی توانیم براساس ضبط مکتوب آن تعیین نماییم،ناچار آن راتابع تلفظ عادی مردم قرار داده وضبط (si yâh) را مسلم دانسته ایم.
3- در زبان شناسی پدیده ای داریم که به آن همگونی یا تجانس می گویند .یعنی گاهی تلفظ آواهایی که به هم نزدیک هستند مثل:(y-i-e)در اثر مجاورت روی محور همنشینی تغییر می کند .« ب زینت یا ب تأکید » رادر آغاز وجه امری یا التزامی بعضی ازافعالی مانند: « بِیا/be yâ/» و«بِیفت /be yoft/»و... در نظر بگیرید صدای /e/در اثر مجاورت با/y/تمایل به /i/می کندواین کلمه /bi-yâ/تلفظ می شود.چنانکه می دانیم تلفظ این جزﺀ پیشین افعال فارسی « ﺑِ /be/» است در حقیقت کلمه ی بیا از سه جزﺀتشکیل شده است ( ﺑِ /be/زینت + ی/y/صامت میانجی + آ /â/ماده ی فعل آمدن). بنابر این تلفظ صحیح آن چنین است: بِیا (be – yâ) نه بیا(bi –yâ).
تدریس برای دانش آموز:
آموزگار می تواند به دو صورت این کلمه هارا آمورش دهد:
1- یا کلّی آموزی کنید یعنی چند کلمه که دانش آموزان صداهای آن ها را خوانده اند مثل : زیاد ، بیا ، بیابان و... را در نظربگیریدسپس به دانش آموزان بگویید من هرصدایی راکه نوشتم ،شما بلند بخوانید . آنگاه معلم با گچ رنگی می نویسد:
زﻳ دانش آموزان می خوانند : زﻳ معلم صدای بلافاصلها را به آن می چسباند ومی گوید حالابخوانید: دانش آموزان می خوانند : زیا معلم صدای آخر یعنی د را هم به دنبال آن می نویسد ومی گوید بچه ها حالا بخوانید. دانش آموزان می خوانند : زیاد
مطابق الگو های زیر البته شما آنها را به دنبال هم دریک کلمه بنویسید،نه جداجدا
زﻳ ← زیا ← زیاد
ﻣﻴ ← ﻣیا ← ﻣیان
سپس چند کلمه از این نوع روی تخته بنویسید واز دانش آموزان بخواهید این چنین کلمه ها را فقط به همین شکل بنویسند نه به شکل دیگر . هرگز از دانش آموزان نخواهید که این نوع کلمه هارا بخش وصداکشی کنند.
2- در روش آموزشی دوم می توانید قاعده آموزی کنید.
توضیح دهید :بچه ها وقتی در کلمه ای ابتدا (ﻳ ) «اشاره به مصوت(ﻳ )در جدول الفبا » وسپس (ﻳ ) «اشاره به صامت(ﻳ )در جدول الفبا » آمده باشد. فقط یکی از نشانه ها نوشته می شود. به این شکل:
زﻳ ← زﻳ ﻳ ا ← زیاد
برعکس ؛ اگر در کلمه ای ابتدا (ﻳ ) «اشاره به صامت(ﻳ )در جدول الفبا » وبعد (ﻳ ) «اشاره به مصوت(ﻳ )در جدول الفبا » بیاید ،هر دو نشانه را می نویسیم مانند:
پاییز پایین می آییم
می شوییم تغییر
۳- برخی از آموزگاران از طریق بخش کردن این گونه کلمات را اموزش می دهند واین طور به دانش آموزان توضیح می دهند که هرگاه کلمه را بخش کنیم ،وهر کدام از نشانه ها دردو بخش بود یکی در آخر بخش قبلی ودیگری در اول بخش بعدی ،یکی از شکل ها را می نویسیم مثل:
زﻳ ← ﻳ اد =زیاد
ولی اگر هر دو نشانه در یک بخش قرار گرفت هر دوشکل را می نویسیم:
پا ← یین
می ←شو←ییم
کلمە هایی ک صدای آخرشون حرف اِربط
کلمه هایی ک صدای آخرشون یکی از صداهای : ا ، و ، ــه ه (باصدای اِ)، باشه یِ میانجی
مثال هایی ک دوستان بالا نوشتند عالیه
مزه ی موز ، رنگِ موز ،
دستە یِ جارو ،چوبِ جارو ، دانە یِ جارو ،
نورِخورشید ، گرمایِ خورشید ،آن سویِ خورشید،
رنگِ نارنجی ،هویجِ نارنجی،میوه یِ نارنجی،دستمالِ نارنجی، روسریِ نارنجی،
دُمِ سنجاب ، لانه یِ سنجاب،مویِ سنجاب،
بویِ گل،رنگِ گل ،شاخه یِ گل،ساقه ی گل،
#_تفاوت_یـ_ی و #ایـ یـ ی ای
🔹هرگاه قبل و بعد از این دوشکل "یـ ی" یکی از صداهای (مصوت ها ) اَ اِ اُ آ او ایـ قرار بگیرد این دوشکل "یـ ی " در آن کلمات صدای "یـِ " می دهند. مانند: دریا - مریم
هرگاه قبل و بعد از دوشکل صدای "یـ ی " یکی از صداهای (صامت ها ) که درپایین جدول قرار بگیرد این دوشکل در آن کلمه ها صدای " #ایـ " می دهند .
مانند : بازی - ایران - سینی
🔴 #تدریس_نشانه ی( #ی_میانجی)
کلماتی مانند (بابا - دریا - دنیا - مو - بو - ابرو - نامه - مدرسه - بوته) را روی کارت هایی بنویسید و از دانش آموزان بخواهید کلمات مربوط به آن ها را از بین کارت های (امین - آبی - زیبا - تمیز - یاس - من - آزادی - زرد) پیدا کرده و کنارشان قرار دهند. سپس آن ها را به هم ربط بدهند و بلند بگویند مثلا بابای امین. روی (ی) تاکید کنید. با خواندن شعر زیر و اشاره به مصوت ها علت آمدن این نشانه را خیلی ساده توضیح دهید. با توجه به این که کلمه ی میانجی برای پایه ی اول زیاد قابل فهم نیست، من اسم این نشانه را (ی کمکی ) گذاشته ام. ⬅
آ با اِ همش دعواشون میشه
او با اِ همش دعواشون میشه
ه با اِ همش دعواشون میشه
ای خدا جونم این چه وضعشه
یِ کمکی زودپاشو بیا
یِ کمکی زود پاشو بیا
بینشون بشین تورو به خدا
دعواشون نشه این 3 تا صدا
به همه بگو با مهربونی
زود درست میشه همه ی کارا
#ادامه_تدریس_نشانه_ی
دانش آموز چون ای را خوانده اکنون خود متوجه #شباهت ای با ی می شود و بیان می کند ،همان طور که قبلا برای شما عزیزان عرض کردم مصوت ها را من با عنوان پلیس شهر الفبا و صامت ها را مردم شهر الفبا برای دانش آموزان معرفی کرده ام ....اکنون وقت آن است که خود دانش آموزان متوجه تفاوت بشوند ........پس اول به خود دانش آموزان اجازه دهید این #تفاوت را بیان کنند ......
سپس ما بعد از دانش آموزان راهنمایی می کنیم که #یـ غیر آخر و #ی آخر از مردم شهر الفبا هستند که به کمک پلیس ها نیاز دارند ....اما ی غیر آخر و ی (با صدای ای ) پلیس هستند و خودشون به مردم شهر الفبا کمک می کنند،برای تمیز این تفاوت از کلمات متعددی که هم مصوت ای دارند و هم کلماتی که صامت ی دارند استفاده کنید ..تا به تمیز این تفاوت دست پیدا کنند .
سپس از طریق #سمعی اقدام کنید ...یعنی کلماتی که ای مصوت دارند و ی صامت دارند بگویید تا گوش آن ها به #تمیزشنیداری بتواند تفاوت را بیان کند
بنابر این کلمات متعدد چاپ کنید و مانند کارت های تند خوانی برای خواندن در پایان درس اقدام کنید،
بعد از تصویرک ها به متن درس می رویم ...در متن درس باز ابتدا فردی سعی در خواندن متن و بعد گروه اقدام به خواندن متن درس انجام دهند چنانچه کلمه ای ماند که گروه موفق به خواندن نشدند می توان راهنمایی کرد تا بخوانند .........در این جا قایق ران کمی برایشان چالش بر انگیز است ولی باز با تلاش می توانند بخوانند و گاهی نیاز است تا آن را معنی کنیم !
#ترکیب صامت و مصوت را انجام می دهیم ......البته ترکیب صامت و مصوت بهتر است بعد از #تصویرک ها انجام شود ولی من در این درس به آخر محول کردم برای هر ترکیب مثالی می زنیم :
ی با ا ..یا ......مثل .......یاس ...یاسین ....یاسمن
ی با َ یـَ مثل ..یزد ....یزدان .......مریم ....
در ترکیب(یی)که کارایی زیادی دارد:دانایی،بویایی،دانایی،بینایی
🍭عزیزان در این درس نکته ی مهم دیگری هم داریم به نام #یای_میانجی
یای میانجی در حقیقت کارایی #اِربط را انجام می دهد
برای این که برای دانش آموزان این مطلب خوب جا بیفتد و بتوانند خوب تشخیص دهند عزیزان باید به یای میانجی نامی بدهیم .من به آن نام #ی_خوشکله داده ام (ی خوشکله )و داستان آن را این گونه تعریف می کنم ......بچه های گلم اسم این یِ یِ خوشکله است خیلی هم مهربونه ،هروقت کلمه ای بیاد که آخرش پلیس(مصوت) باشه ....اِربط خودش رو خوشکل می کنه و ی رو بالای سرش می بره تا ناز بشه بعد می ره کنار پلیس می ایسته....نگاه کنید ...بو آخرش چی داره (او) که پلیسه ....حالا اگه بخواهیم بگیم بو ....یاس .....کنار (ا) که پلیسه چی میاد ............(یِ خوشکله ) نگاه کنید بویِ یاس ....دریا آخرش چی داره (ا) ...(ا) چیه ....پلیسه .......حالا اگه بخوایم بگیم ....دریا .آبی وسط چی بزاریم .......می گن (یِ ) خوشکله ......و مثال های زیادی می زنیم تا مطلب جا بیفتد .......چون برای یای میانجی اسمی گذاشته ایم ......تا بگوییم بو یِ کدوم یِ همه می گویند یِ خوشکله
🕊 #نکته ی بعدی . یی ....است باز کد می گذاریم ......بعد از ترکیب ها عرض کردم مثال می زنیم برای هر ترکیب ......وقتی به یی می رسیم کلمه دایی را مثال می زنیم ،بعد می گوییم از حالا به بعد اسم این (یی) رو می گذاریم #یی_دایی و مثال می زنیم ...بینا یی کدوم (یی) همه می گویند (یی ِ دایی ) ........بویایی کدوم یی (یی ِ دایی ) دانایی کدوم (یی) ...همه می گویند (ییِ دایی).............
46.4M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#ایجاد_انگیزه • #نشانه_ی قسمت اول
😁😁😁😁😁😁😁😁😁
این کلیپ جهت شاد کردن بچه ها و خانواده ها و آشنایی با شب یلدا و آداب و رسوم آن می باشد
البته مربوط به چند سال پیشه🤭
😁😁😁😁😁😁😁
37.21M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#ایجاد_انگیزه • #نشانه_ی قسمت دوم
این کلیپ جهت شاد کردن بچه ها و خانواده ها و آشنایی با شب یلدا و آداب و رسوم آن می باشد
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
شعر نشانه یـ غیر اخر ی اخر
🔴 #تفاوت_یـ_ی و #ایـ یـ ی ای
🔹هرگاه قبل و بعد از این دوشکل "یـ ی" یکی از صداهای (مصوت ها ) اَ اِ اُ آ او ایـ قرار بگیرد این دوشکل "یـ ی " در آن کلمات صدای "یـِ " می دهند. مانند: دریا - مریم
هرگاه قبل و بعد از دوشکل صدای "یـ ی " یکی از صداهای (صامت ها ) که درپایین جدول قرار بگیرد این دوشکل در آن کلمه ها صدای " ایـ " می دهند .مانند : بازی - ایران - سینی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌸دو #نکته مهم درمورد "یـ "🌸
#ی_شکمو
ا🌸اگر دو حرف هم شکل و مثل هم در کنار هم باشند اولی صدای "ایـ " و دومی صدای "یـ" بدهد هردورا می خوانیم ولی ققط یکی را می نویسیم.
مانند:
زیارت - میان - زیاد- زیان -زیادی - بیابان- پیاده -بیا - خیار
🌸هرگاه دوحرف همشکل و مثل هم درکنار هم باشند که اولی صدای "یِ" و دومی صدای "ایـ " بدهد هردو را هم می خوانیم و هم می نویسیم.
مانند:
دایی - بیایید - پاییز - روییده - پایین - زیبایی - روستایی - می آییم - شنوایی - بینایی - دانایی
🌸هرگاه "ایـ" و "یِ" هردودر یک بخش باشند هردو را می نویسیم .
مثل : پایین - پاییز
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌺🌼🌸تقدیم به شما مادران عزیزی که سر تا پا فداکاری و عشقید❤️
🌺🌼🌸 دستان زیبا و قامت استوار شما ستودنی و بوسیدنی است😘
🌺🌼🌸میلاد سراسر نور حضرت زهرا(س) بر شما مبارک.✨🎊✨
.
May 11
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥قسمت اول تدریس درس دریا
تدریس نشانه ی
🎊ایجاد انگیزه با داستان )خاطره به یاد ماندنی (🎊
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥قسمت آخر تدریس درس دریا 🎥
🔖 فعالیت های خواسته شده از دانش آموزان 🔖
✏ ترکیب ها همراه با کلمه سازی
✒تشخیص صدای👈 یـ و ای در کلمه ها👉
📝 تقویت حافظه شنیداری با پیدا کردن جمله و تقویت جمله سازی با شیوه جدید 🌹🌹