8️⃣خلاصه ای از مقدمات تدریس کتاب بدایة الحکمة استاد امینی نژاد
✅کلام هم از حیث روش و هم از حیث موضوع و محتوا و هم از حیث هدف کاملا متفاوت است با فضای فلسفه.
🔺کلام جدید و کلام قدیم
🔸در زمان های گذشته گزاره های عقیدتی دینی مورد بحث و گفت گو است. موضوعش گزاره های عقیدتی است، از مبدأ تا معاد. ولی به تدریج موضوع مباحث کلامی بسیار گسترده شد و همه ی گزاره های دینی را پوشش داد. چون تمام گزاره های دینی یک چهره ی عقیدتی هم درش وجود دارد.
🔹مثلا می گویندکه اسلام یک دین اجتماعی که به سیاست و امثال آن ها به نحو جدی بپردازد نیست. یا مثلا در فضای اقتصاد اگر گفته است که ربا حرام است و ممنوع کرده است. علم اقتصاد اثبات کرده است که پیشرفت بشر و حل مشکلات اقتصادی وابسته است به مسئله ی ربا.
🔸این ها علی الظاهر مسئله ی فقهی است ولی همه شان یک رویکرد اعتقادی هم دارد، یعنی با نقد مسائل و گزاره های متعدد دینی می خواهند استفاده های دینی و کلامی بکنند.
🔹لذا کلام جدید فرقش با کلام قدیم این است که کلام قدیم به لحاظ محتوا و موضوع فقط گزاره های عقیدتی دین بود، ولی الان تمام گزاره های دینی محل بحث و گفتگوی کلامی هستند. حقیقت دین و حقیقت وحی و نبوت و ... تمام این ها مورد پرسش و گفتگو های کلامی است.
🔺موضوع کلام
🔸بنابر این موضوع و محتوای کلام، تمام گزاره های دینی است که ما در همه ی حوزه های دین می توانیم تصور بکنیم. ولو کوچکترین آن ها.
🔹مثلا فرض کنید که از جهت تربیتی دین یک گزاره دارد. الان می بینید که دارد چالش پیدا می کند با بر خی از مباحث تربیتی. این یک جلوه ی کلامی پیدا می کند. و لذا باید حل و فصل بشود.
🔺روش کلام
🔸کلام به لحاظ روشی کلام چجور دانشی است؟
👈کلام به لحاظ روشی مقید به هیچ روش خاصی نیست.
🔹کلام هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ روش یک علم گشاده دست است یعنی رویش به طرف همه چیز باز است.
🔸وقتی روش آن بسیار مفتوح است و روش خاص ندارد
- می تواند روش عقلی محض باشد مانند همان که در فلسفه استفاده می شود.
- می تواند روشش شهودی و وجدانی و کشفی باشد، هیچ مشکلی برای کلام وجود ندارد.
🔹انواع روش ها را می تواند در مسیر شکل گیری مسائلش استفاده بکند.
🔺هدف کلام
🔸خود این ها توضیح گر این است که هدف متکلم چیست.
👈هدف متکلم هم اثبات یا اقناع و عقلایی نشان دادن تمام گزاره های دینی است.
🔹هدف متکلم دفاع از تمام گزاره های دینی است چون این هدف را دارد از هر روشی می تواند استفاده بکند.
⚠️تفاوت بین فضای کلام با مثل فضای فلسفه از جنبه های متعدد ، فراوان است.
🔸مثلا در فلسفه باید اثبات بکنید یا نفی کنید یا مثلا بگویید که ممکن است.
🔹اما در فضای کلام خیلی از اوقات اهداف متکلم حتما اثبات عقاید دینی به معنای مطابقتش با واقع نیست بلکه گاهی از اوقات عقلایی نشان دادن یا رفع استبعاد و استحاله ی آن چیز است.
❇️پس موضوع کار متکلم گزاره های دینی است و روش او مقید نیست به اینکه چه روشی را اعمال بکند و هدفش هم دفاع از دین هست.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#استاد_امینی_نژاد
#بدایة_الحکمة
#فلسفه_ی_فلسفه
#مقدمات_ورود_به_فلسفه
#کلام_اسلامی
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
9️⃣خلاصه ای از مقدمات تدریس کتاب بدایة الحکمة استاد امینی نژاد
🔺گاهی از اوقات با برخی از دقت های فلسفه ی علمی، شاید کسانی معتقد باشند که کلام یک دانش مستقل به آن معنا نیست. به خاطر موضوع گسترده و اینکه روش ویژه ای ندارد.
👈اگر کلام را دانش حساب کردیم، یک دانش بسیار گشاده است.
🔸یعنی همه ی موضوعات را می گیرد و همه ی روش ها را می پذیرد و به لحاظ تاریخی می بینید، وقتی فخر راضی و خواجه نصیر الدین طوسی بحث های کلامی مطرح می کنند، سیل مباحث فلسفی را روانه ی کلام می کنند. چون کلام، یک جبهه ی خاصی را نمی گیرد تا بگوید که شما نیایید.
⚠️این نکته باعث شده که مباحث فلسفی به طرف کلام سرریز بشود. اما این نباید داد متکلم را دربیاورد که چرا شما بحث های فلسفی را وارد کرده اید. چون اصلا کلام روش خاص و ویژه ای را متعهد نیست. فقط یک هدف دارد و موضوعاتش هم مشخص است و باهر روشی که بتواند این معنا را تثبیت می کند.
🔹بعد از صدر المتألهین هم با یک اثر کلامی برخورد می کنیم مانند شوارق الارهام که مجددا یک بار دیگر محصولات فلسفی که در حکمت صدرا به آن دست پیدا کردند مجددا سرریز شد به فضای کلامی و بلکه خیلی از بخش ها هم سرریز نشده و مشاهده می کنم خیلی از متکلمین امروز این کار را می کنند و کار درستی است.
🔸چون هدف ما تثبیت گزاره های دینی است و بسیاری از مباحثی را که صدرالمتألهین در آن بزنگاه ها و جاهای بسیار سخت راه حل هایی که ایشان ارائه کرده در فضای کلام وارد می شود و هیچ عیبی هم ندارد.
🔺همین معنا در ارتباط با روش های کشفی و شهودی است.
🔸کتاب بدایة المعارف را همه ی دوستان به عنوان کلام خوانده اند.
🔹آن بخشی را که راجع به تحریف قرآن مطرح است، چندین راه برای فضای تحریف قرآن مطرح است. یکی از استفاده هایی که مؤلف این کتاب کرد ه است به واسطه ی همین کشفی بود که برای کربلایی کاظم ساروقی پیش آمده بود.
🔸این آقا در زمان آیت الله بروجردی بود و بسیاری از علمای ما ایشان را دیدند. ایشان با اینکه بی سواد بودند، قسمت هایی از لمعه را نشانشان می دادند و می گفتند که کجا آیه است؟ بعد تمام قرآن را یکبار از ایشان دیدند و همین قرآنی هست که ما الان داریم. نمی خواهم بگویم که این روش درست است یا غلط است ولی متکلم اجازه دارد از این روش استفاده بکند.
👈متکلم مجاز است از انواع دانش های تجربی و علوم روز و امثال این ها برای تثبیت عقاید دینی یا احتمال صحت این ها استفاده کند.
🔹لذا همیشه فضای کلامی از یک جهت باید بگوییم که یک علم تابع است یعنی همیشه محصول های دانش های دیگر در کلام سرریز میشود و موجب پیشرفت کلام خواهد شد و متکلم و کلام از حیث اینکه از این روش ها را دارد استفاده می کند، هیچ استبعادی برای او ندارد؛ چون روش خاصی را مقید نیست، موضوع خاصی را مقید نیست، هدفش دفاع از دین است به انحاء گوناگون، لذا از همه این روش ها استفاده خواهد کرد.
🔸فضای کلام با فضای فلسفه کاملا از همدیگر جداست لذا در مثلاً همین سیر اندیشه اسلامی، روند تاریخی کلام و روند تاریخی فلسفه کاملاً از هم مجزا بوده یعنی در کنار فلاسفه ی اسلامی که تا صدرالمتالهین و تابعان صدرا آمدهاند، متکلمین هم در جای خودشان آمدند؛ بله این ها استفاده ها و تعاطی ها فراوانی با همدیگر دارند
⚠️اما هیچ وقت فلسفه، کلام نمی شود و هیچ وقت هم کلام فلسفه نمی شود
👈ولو تمام گزاره های فلسفی بیاید در کلام حضور پیدا کند، کلام فلسفه نمی شود. چنانچه اگر مدعیاتی که در کلام مطرح است، این ادعاها را هم فیلسوف به آن برسد و مطرح بکند هرگز فلسفه، کلام نخواهد شد.
❇️راه فلسفه، راه فلسفه است و راه کلام با آن متفاوت است.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#استاد_امینی_نژاد
#بدایة_الحکمة
#فلسفه_ی_فلسفه
#مقدمات_ورود_به_فلسفه
#کلام_اسلامی
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac