🔸 سلسله نشست های اندیشه ورزی 📸 گزارش تصویری - نشست اول ❇️ ظرفیت های قلعه خیابان @ghale_khiaboon

لینک خبر https://mobile.khorasannews.com/home/page?i=77694&t=p&pn=&newsid=313027 روزنامه خراسان، بازتاب خبر اولین نشست اندیشه ورزی @ghale_khiaboon

بازتاب خبری روزنامه شهرآرا یادداشت آقای حسین کمیلی بخاطر مشهد خط ۸۳۰ را جدی بگیریم https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13617/367288 @ghale_khiaboon

🔶🔹 سلسله نشست‌های اندیشه‌ورزی ظرفیت‌های محله قلعه خیابان (شهید باهنر) برای نقش‌آفرینی در مشهدالرضا زمستان 1401 نشست دوم 🔹 گسترش مشهد به سمت شرق با محوریت گردشگری هویت مبنا با حضور: 🔸 دکتر محمدرضا قائمی نیک هیات علمی دانشگاه رضوی 🔸 جناب آقای مسعود نبی دوست پژوهشگر اجتماعی 🔸 دکتر حسین عمرانی دبیر علمی نشست 💠 پنجشنبه ۲۹ دی‌ماه 🕡 ساعت ۱۸ 🔰 مکان: قلعه خیابان ( شهرک شهید باهنر) حر ۴۱ بعد از بسکابادی ۱۹ - حسینیه الزهرا

🎥 ظرفیت‌های محله قلعه خیابان(شهید باهنر) برای نقش‌آفرینی در مشهدالرضا(ع) 💠 نشست دوم @ghale_khiaboon

🔸 سلسله نشست های اندیشه ورزی 📸 گزارش تصویری - نشست دوم ❇️ ظرفیت های گردشگری قلعه خیابان بر مبنای هویت تاریخی محله @ghale_khiaboon

🔶واکاوی عوامل تغییر هویت مذهبی مشهد در نشست اندیشه‌ورزی قلعه خیابان‌ 🔹نشست تخصصی اندیشه‌‎ورزی با موضوع ظرفیت‌های قلعه خیابان (شهرک شهید باهنر) برای نقش‌آفرینی در هویت مشهد با محوریت گسترش مشهد به‌سمت شرق و گردشگری هویت مبنا، در حسینیه الزهرا (س) بلوار حر برگزار شد. 🌎در شهرآرانیوز بخوانید: گزارش از نشست دوم اندیشه ورزی ظرفیت های محله قلعه خیابان https://shrr.ir/000c3k @ghale_khiaboon

📝گزارش روزنامه شهرآرا از نخستین نشست اندیشه ورزی ظرفیت های محله قلعه خیابان با حضور دکتر جلالی (پژوهشگر تمدن اسلامی) و دکتر اکبر زاده (دکتری معماری اسلامی) https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13666/368299 🔹🔸 چاپ ۲بهمن ۱۴۰۱ - صفحه جامعه @ghale_khiaboon

🔖 قلعه‌خیابان و پیوند زیارت با شهر ✏️ محمد جواد استادی • پژوهشگر مطالعات فرهنگی بدون تردید بزرگترین خیانت جریان توسعه در ایران که از اواخر قاجار شکل گرفت و در دوران پهلوی به اوج خود رسید، تقلیل مفهوم شهر به جنبه کالبدی بود. این سیر پرشتاب توسعه‌خواهی بی‌بنیاد، بیشترین هجمه خویش را بر شهرهایی که از لحاظ معنایی بیشترین ظرفیت را داشته و اساساً بر مدار یک معنای شناختی ژرف شکل گرفته بودند متمرکز ساخت. مشهد ازاین‌جهت در جهان اسلام، جایگاهی غیرقابل انکار داشته و دارد. هستی مشهد مقدس به‌عنوان یک شهر در گرو وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) بوده و مؤلفه‌های فرهنگی این حضور در همه ابعاد زیست شهری نقش‌آفرینی نموده است. تفکر منحط توسعهخواهان غربگرا، با شناخت از این زنجیره معنایی ژرف و امتداد زیارت در همه بخشهای زیست انسان شهری، کوشش خویش را بر معنازدایی از مفهوم گسترده شهر دینی و زیارتی قرار داد. شکل گرفتن خیابانی به نام ارگ در مشهد مقدس و از بین رفتن بازارچه‌های اطراف حرم مطهر رضوی و ساخت بازار رضا (ع) که بدون تردید مهم‌ترین مگامال روزگار خود بوده، همه در راستای گسستن پیوستگی معنایی حرم مطهر رضوی با زیست جاری مردم قرار داشت. در واقع تفکر توسعه‌خواه کوشید تا با تقلید از مسیر غرب عناصری را برجسته سازد که تنها جنبه‌های مادی انسان را پوشش داده و در واقع خود مولود معنای مرگ‌ آفرین نوسازی غربی بودند. در همه تاریخ شهر مشهد شاهد این هستیم که زیست شهری بیشترین پیوند و ارتباط را با عنصر زیارت داشته است، ازاین‌روی در طرح تحول بافت پیرامون حرم مطهر رضوی که در دوران پهلوی دنبال میشود، بنیاد طرح بر تخریب گسترده در جهت فاصله انداختن بین حوزه معنایی و لایه‌های گوناگون زیست شهری استوار میگردد. یکی از پدیدههایی که در این مسیر به وجود آمده است به حاشیه راندن شدن بخشهای باارزشی از شهر مشهد است که به دلیل رویکرد غلط توسعه، نقش ویژه خویش را در ارتقای هویت زیارتی شهر مشهد از دست داده‌اند. منطقه قلعه خیابان یا همان شهرک شهید باهنر مشهد یکی از اجزای مهم در هویت‌بخشی به زیست شهری مشهد مقدس است. این منطقه جدای از همه ویژگیهای راهبردی خویش،‌ جایگاه ورود حضرت رضا (ع) به این منطقه است که پس از شهادت ایشان مشهد نام میگیرد. چگونه ممکن است چنین ظرفیت عظیم هویتی آن هم در شهری که وجود خویش را مدیون امام رضا (ع) است نادیده گرفته شود؟ در همان نظام توسعه‌خواه غربی حضور حتی چندساعته یک شخصیت برجسته در یک شهر با نمادسازی و برجستهسازی ماندگار میشود تا زمینهای برای ارتقای شهری ایشان باشد. اکنون ما با ظرفیتهای روشنی چون قلعه خیابان که به جز ویژگی بنیادین یادشده از تکثر فراوان فرهنگی به‌عنوان عامل پویایی شهری، ظرفیت قدرتمند محلی، محور ترانزیتی بودن و... برخوردار است چگونه برخورد میکنیم؟ هرچند باید از نگاههای غربزدهای که به هویت زیارتی نگاهی نوستالژیک و موزهای دارند نیز هراسید و فاصله گرفت. آنچه از زیارت مد نظر است توجه به جنبههای معرفتی آن و ریشه دواندن فرهنگ برآمده از آن در وجوه گوناگون زندگی است. توجه به قلعه خیابانها از این منظر به معنای احیای پیوند زیارت با زندگی مردم و ارتقای شهر خواهد بود. 🔸یادداشت منتشر شده در روزنامه شهرآرا - چاپ ۲ بهمن ۱۴۰۱ - صفحه جامعه https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13666/368300 🔅 @ghale_khiaboon

📝 یادداشت دکتر قائمی نیک 📌روزنامه شهرآرا 26 دی صفحه اول https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13645/367798 ▫️@ghale_khiaboon

مشهد؛ گسترش سرمایه داری و مستوری تاریخ شرق دکتر محمدرضا قائمی نیک 1. با اوج گیری اجرای برنامه های عمرانی (توسعه) در دوره جنگ سرد در ایران از دهه1340، شدت بخشیدن به ساخت مشهد مدرن که از دوره رضاخان آغاز شده بود نیز در دستورکار قرار گرفت. ساخت مشهد مدرن نیازمند دو اقدام اساسی بود؛ تفکیک زندگی شهری از حرم مطهر حضرت رضا(ع) و برساخت مشهد مدرن در مناطق غربی با محوریت بوستان ملت، ملک آباد، وکیل آباد و دانشگاه فردوسی و تعریف بافت های میانه فرهنگی در تقی آباد و احمدآباد و سجاد. 2. باوجود وقوع انقلاب اسلامی که می توان آن را مطابق با الگوی توسعه و رشد روستو، ناقض مراحل توسعه دانست و حتی باوجود دفاع مقدس، در دهه 70 به دلایل زیادی ازجمله نیاز کشور به «سرمایه» برای ایجاد زیرساخت ها، برنامه اصلی دولت پنجم و ششم، اجرای برنامه های توسعه پیش از انقلاب با قدری روکش اسلامی و ایرانی متناسب با فضای پس از انقلاب بود. به‌همین‌دلیل، هم در تهران و هم در مشهد و در بسیاری از شهرهای دیگر، درعمل شهردارها همان الگوی پیش از انقلاب اسلامی را در پیش گرفتند و با بهره گیری از امکانات تکنوکراسی مقتضی این دوره که مناسب با شعار رئیس دولت پنجم و ششم بود (من خودم به اندازه کافی سیاسی هستم؛ کابینه اقتصادی می خواهم)، توسعه مشهد به سمت غرب و نیز جداسازی حرم مطهر رضوی از بافت سنتی زندگی در مشهد، با سرعت بیشتری ادامه یافت. حتی اگر توسعه وکیل آباد را به دلیل آب و سرسبزی اش بپذیریم، توسعه شهر در زمین خشک قاسم آباد و بولوار پیروزی، بی تردید در همین راستا قابل توضیح است. به موازات این غربی سازی شهر، بافت سنتی و سازگار با شهر زیارتی پیرامون حرم مطهر رضوی نیز به همان سرعت تخریب و زدوده شد تا «طاش» مدرن، اهرم اصلی تفکیک هرچه بیشتر زندگی شهری از مکان قدسی باشد. 3. محصول این فرایند، اکنون پیش‌روی ماست. تاریخ توسعه غربی، مکان شهری مشهد را از دایره ای پیرامون حرم مطهر رضوی، به ملاقه ای با دسته ای ضخیم و رو به سوی غرب تبدیل کرده و جایگاه حرم حضرت رضا(ع) در مقایسه با کلیت مشهد، به وضعیتی شبیه نسبت حرم شاه عبدالعظیم(ع) به تهران تبدیل شده است. دراین‌میان، مناطق شرقی مشهد که دروازه آشنایی و مواجهه ما با تاریخ درازدامنه شرق و فرهنگ شرقی بوده، درعمل به حاشیه ای محروم و دور از فرهنگ تبدیل شده است. شرق مشهد که زمانی دریچه آشنایی ما از خلال دو عنصر فرهنگی مهم، یعنی «زبان فارسی» و «دین اسلام»، با ملل شرقی مشترک بوده، اکنون بدون هرگونه نهاد فرهنگی فعال از دانشگاه و پژوهشگاه و جلسات منظم فرهنگی و... شده است. با بسته شدن گلوگاه تعامل ما با شرق، سمرقند و بخارایی که حافظ شیرازی به خال هندوی ترک شیرازی می بخشید و فاصله «مکانی» آن ها تا مشهد به اندازه فاصله مشهد تا تهران است، امروز فاصله زمانی چندسده ای با ما پیدا کرده است و چندان جایی در فرهنگ و ادب معاصر ما ندارد. تا این گلوگاه گشوده نشود، فرهنگ و تاریخ شرقی ما در مستوری تاریخ توسعه غربی پنهان و خاموش خواهد ماند و تحقق تمدن نوین اسلامی، شعاری بیش نخواهد بود. @ghale_khiaboon

🔊صوت جلسه اول 🔸نشست اندیشه ورزی ظرفیت های محله قلعه خیابان - بررسی احیای هویتی محله قلعه خیابان به مثابه طریق الرضا علیه السلام مسیر ورود حضرت از مرو - سرخس به توس @ghale_khiaboon

🔊صوت جلسه دوم 🔹 نشست اندیشه ورزی ظرفیت های محله قلعه خیابان - گسترش مشهد به سمت شرق با محوریت گردشگری هویت مبنا @ghale_khiaboon

توسعه به شرق، شیرین یا تلخ؟ مسعود نبی دوست، پژوهشگر اجتماعی در #گفتگو_باشرح : افرادی که در شرق مشهد زندگی می‌کنند هویت آن‌ها را که هویت متصل به هویت ایران است را به رسمیت شناختیم توسعه به شرق به درستی اجرا شده است. #شرق #توسعه #قلعه_خیابان #قلعه_خیابون_مشهد @ghale_khiaboon

هوای تازه در شرق مشهد | شهرآرانیوز یادداشت آقای حسین عمرانی مهندس شهرسازی ارشد برنامه ریزی شهری پژوهشگر شهر و شهرسازی https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13677/368577 @ghale_khiaboon

📝 هوای تازه در شرق مشهد یادداشت آقای حسین عمرانی قراردادی نانوشته، نظریه ای بر جان ها نشسته، فهمی مشترک، اراده ای قوام یافته درباره حاشیه شهر وجود دارد که به این محلات مستضعف قوی، درجه2 و تقلیل گرایانه می پردازد؛ حتی وقتی که آسفالت، رنگ آمیزی، مدرسه و چمن مصنوعی را به آنجا می برند، انگار همین که حداقل ها تأمین شود خیلی هم خوب است. بله، خوب است، اما نه وقتی که هزینه فضاآرایی شهری کوتاه مدت بیش از 20میلیارد، فقط یک کلان پروژه غرب شهر بیش از 20هزار مترمربع و هزینه طراحی چندنقشه و راهبرد کم مایه و کم عمق بیش از 2میلیارد تومان است! یعنی مقیاس هزینه های متن، کلان شهر اروپایی و مقیاس هزینه حاشیه شهر، روستایی کویری! ضعیف نگه داشتن و حفظ فاصله ها یعنی همین رویکرد. سلام به طبقاتی شدن نظام یافته! این ماجرا روی دیگری هم دارد. عده ای اندیشه ورز پیدا شده اند که حرف های دیگری می زنند و افق نگاه را خیلی بالا برده اند؛ از خرداد 1342 آمده اند این مسافران زمان، این مغزهای پیشرفته. آن قدر در مدرنیته علمی و عملی نفس کشیده ام که تفاوت هوای تازه این ها را با جان درک کنم. چندسال پیش که به قلعه خیابان می رفتیم تا پرسش نامه پر کنیم، دانشجوهای مکتب مدرن خاورمیانه ای(!) هشدارهای امنیتی به هم می دادند و من ته دلم غصه می خوردم که چه بسا نخودفروش این محله از پدر کارخانه دار فلان دختر هم کلاسی که ساکن فلان منطقه برخوردار شهر است، خیلی آدم حسابی تر باشد. حالا این اندیشه ورزان چهل ودویی می گویند اینجا باب الرضا(ع) است! یعنی از تقلیل آدم ها به موادفروش، رسیده ایم به هویت یابی آن ها به عنوان خادم الرضا(ع) و آدم ها و محیطی که رنگ تعالی می دهند؛ چکیده ای از شهر رضوی. امام رضا(ع) در باور ما انسان کامل، و حرم قطعه ای از بهشت است و اینجا دروازه ای از شرق فرامرزی تمدنی به مشهد جهان شهری آینده. وقتی علی(ع) باب مدینه علم پیمبر(ص) است، باب مدینه عالم آل پیمبر(ص) هم باید علوی باشد و علوی یعنی جامع دین و دنیا، ماده و معنا؛ یعنی از هر نظر پیشرفته، عادلانه، اخلاقی و الهی؛ یعنی رو به بی نهایت! سلام به حقیقت متعالی یکپارچه! سلام به بستر زندگی معنایافته! سلام به شهرک شهیدباهنر! در این پارادایم دیگر سخن از مدرسه، شبکه فاضلاب، چمن مصنوعی و آسفالت جزو بدیهیات است. این ها دنباله های پست پیشرفت هستند و سخن این بار از پیشران ها، نقش ها، کنش ها و مکان های جهان شهری است. آیا می توانیم در زمین های وسیع تک مالکی این منطقه توسعه محلات پیشرفته افقی ایرانی اسلامی و خانه های ویلایی دوستدار خانواده و تولید را نمونه سازی و معرفی جهانی کنیم؟ آیا می توانیم نمونه فناوری های فرهنگی کالبدی یعنی مکان های فراغتی با هدف تربیت انسان کارآمد را خلاق و نوآورانه ایجاد کنیم و خانه دوم های تربیتی دوست داشتنی ویژه را متناسب این مردم مهیا کنیم؟ آیا می توانیم در شبکه استخوان بندی و ساختار فضایی مشهد پیوندی عمیق بین حاشیه و حرم مطهر رضوی ایجاد کنیم و این محله را نقطه الف پیوند دودویی با حرم مطهر رضوی تعریف و متجلی کنیم؟ وجوه کالبدی و کارکردی این معنا چه هستند؟ کدام فهرست فعالیت ها و کاربری ها ذیل معنای مکتب رضوی در این باب الرضا(ع) قابل کشف و نوآوری بوده است تا با آن ها مکان های تولیدی و اقتصادی و فرهنگی ذیل امر زیارت و ذیل سبک زندگی رضوی ایجاد کنیم؟ کدام جنس کارها، کدام تولیدات، کدام مهارت ها، کدام بازار، کدام مشتری، کدام مدل مصرف؟ چگونه مسجد را به عنوان مرکز ثقل و چهارراه همه تعاملات محلی و کنش های یادشده تعریف کنیم و حکمای قوم را برای نگه داشتن نسخ تسبیح پیشرفت به این مرکز فرماندهی برسانیم؟ این مسجد تمدن ساز، مسجد چندعملکردی، مسجد اجتماعی چیست؟ چگونه با عینک زنانه و مادرانه به محله و زندگی نگاه کنیم و برای زنان محله چه نقش هایی تعریف کنیم که نه در اباحیگری غرب قرار گیرند و نه در تحجر و تحقیر و حاشیه نشینی اندیشه عملی شرق؟ پایگاه این زن معاصر مسلمان ایرانی چگونه جایی است؟ با این دست پرسش ها به سراغ شهرپردازی و فرامتنی کردن حاشیه می روند تا آن هوای تازه چهل ودویی، نوشهرهای انقلاب اسلامی هزاروچهارصدی را بسازد؟ ما نیز با آن ها همراه شویم... 📌هوای تازه در شرق مشهد | شهرآرانیوز https://shahraranews.ir/fa/publication/content/13677/368577 @ghale_khiaboon