#شهید_مطهری: #چهارشنبه_سوری سند حماقت پدران شماست... ـــــــــــــــــــــــ ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

#آینده_انقلاب_اسلامی_ایران | اهداف روحانیت در مبارزات نهضتهای قرن اخیر آیا نهضتها تك ماهیتی هستند یا چند ماهیتی؟ اهداف اصلاحی سید جمال مقایسه هدفهای این نهضت با نهضتهای قرن اخیر ماهیت اسلامی این نهضت پدیده استعمار «اصلاح» در اصطلاح اسلامی كلیات هدفهای اسلامی در بیان علی علیه السلام: ۱) بازگشت به اسلام راستین ۲) اصلاح چشمگیر در شهرها ۳) نجات مظلومان ۴) بپا داشتن قوانین الهی تعطیل شده حساسیت حكومت اسلامی در اجرای قانون

اهداف روحانیت در مبارزات [1] ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ بسم اللّه الرحمن الرحیم خدایا به یاد تو و به نام تو و به امید تو. موضوع سخن «اهداف روحانیت در مبارزات» است. من در این جلسه ضمن این كه به اهداف كلی روحانیت در مبارزات خود در طول تاریخ اشاره می كنم، بیشتر می خواهم هدفهای روحانیت را در نهضت اسلامی معاصر موجود تشریح كنم. ما امروز نهضتی اسلامی و تاریخی و عظیم و كم سابقه- اگر نگوییم بی سابقه- داریم كه از بطن جامعه ی ما برخاسته است و ما در متن آن قرار گرفته ایم و روحانیت ما این نهضت را رهبری می كند. می خواهیم هدفهای این نهضت را بشناسیم. اگر می گوییم هدفهای روحانیت یعنی هدفهای این نهضت، چون می دانیم كه امروز تمام قشرها و طبقات مختلف ملت ایران در روحانیت تجسم پیدا كرده است و روحانیت در آن شخص بسیار بسیار بزرگ تاریخی (گریه ی استاد) كه نامش و یادش قلب مرا به لرزه می آورد یعنی استاد بزرگوار ما آیت اللّه العظمی آقای خمینی تجسم یافته است. ابوالعلای معرّیِ معروف در جلسه ای كه با سید مرتضی علم الهدی برای اولین بار ملاقات كرد و شخصیت و عظمت او را دید، بعد كه از او سؤال كردند چه دیدی و كجا بودی و چگونه آدمی دیدی؟ شعر معروفی دارد، می گوید: لَوْ جِئْتَهُ لَرَاَیْتَ النّاسَ فی رَجُلٍ وَ الدَّهْرَ فی ساعَةٍ وَ الْاَرْضَ فی دارٍ اگر بیایی آنجا ببینی، تمام مردم را در یك فرد و تمام دهر و روزگار و ساعات را در یك لحظه و تمام زمین را در یك خانه منحصر می بینی. كمتر در تاریخ سابقه دارد كه ملتی و خواسته های ملتی در یك فرد، اینچنین تشخص و تجسم پیدا كند و این همیشه در جایی است كه آن فرد از فردیت خودش خارج شده است و تجسم ایده های عالی جامعه است. بنابراین هدفهای روحانیت یعنی هدفهای این نهضت و هدفهای این نهضت یعنی هدفهای روحانیت. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] این سخنرانی در آبان 1357 (حدود سه ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی) در دانشگاه صنعتی شریف در همایشی تحت عنوان «همبستگی» ایراد شده است.

نهضتهای قرن اخیر ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ما اگر بخواهیم هدفهای این نهضت را تشریح كنیم، آنهم در یك جلسه، بهتر این است كه یك مقایسه ی اجمالی بكنیم میان هدفهای این نهضت و هدفهایی كه بعضی مصلحان اسلامی مثل سید جمال الدین اسدآبادی به صورت فردی در قیامهای اصلاحی خود داشته اند و نیز هدفهای نهضتهای صدساله ی اخیر كه یا به رهبری روحانیت و یا با شركت و تأیید روحانیت صورت گرفته است و هر كدام هدفی داشته است، مثل جنبش تنباكو كه یك نهضت ضد استعماری، آنهم ضد استعمار اقتصادی بود و یا نهضت استقلال عراق كه آن هم مانند نهضت تنباكو به رهبری روحانیت صورت گرفت. بعد از جنگ بین الملل اول و متلاشی شدن حكومت عثمانی، انگلیسها عراق را احتلال و اشغال كردند، روحانیت شیعه در آنجا قیام كرد، آیت اللّه میرزای شیرازی كوچك [1] فرمان جهاد داد، مسلمانان كشته های زیادی دادند تا بالاخره استقلال عراق را به دست آوردند. آن نهضت هم یك مبارزه ی ضد استعماری بود ولی ضد استعمار سیاسی. و دیگر، مبارزه و جنبش مشروطیت كه در آن، روحانیت یكی از دو شریك بزرگ بود، یعنی روحانی و غیر روحانی هر دو در آن شركت داشتند. جنبشی بود كه ماهیت سیاسی داشت و ضد استبدادی بود. و دیگر، جنبش ملی شدن صنعت نفت🛢 در بین سالهای 29 تا 32 كه آن هم جنبش بزرگی در كشور ما بود؛ یك جنبش ضد استعمار اقتصادی كه باز در این نهضت روحانیت شریك و مؤیّد بود ولی منحصر به روحانیت نبود. این نهضت هم ماهیت ضد استعماری داشت. بنابراین جنبش تنباكو ماهیت ضد استعمار اقتصادی، جنبش عراق ماهیت ضد استعمار سیاسی، جنبش مشروطیت ماهیت ضد استبداد و جنبش ملی شدن صنعت نفت ماهیت ضد استعمار اقتصادی داشته است. ما می توانیم نهضت امروز را با هر یك از این نهضتها مقایسه كنیم، ببینیم آیا شبیه یكی از اینها هست و شبیه كدام یك از اینهاست و یا شبیه هیچ كدام نیست؟ یك سلسله حركتها و نهضتهای كوچك و بزرگ دیگر هم در كشور ما وجود داشته و دارد: نهضتهایی برای آزادی، نهضتهایی برای دموكراسی، نهضتهایی به نام حقوق بشر، نهضتهایی بر ضد استثمار. این نهضت را با هر یك از اینها هم می توان مقایسه كرد كه آیا شبیه یكی از اینهاست (و اگر هست شبیه كدام یك است) و یا شبیه هیچ كدام نیست؟ تشریح هدفهای یك نهضت از ماهیت آن نهضت جدا نیست، همچنان كه از رهبری آن نهضت جدا نیست. ما نمی توانیم رهبری یك نهضت را تشریح كنیم بدون آن كه ماهیت یا هدفهای آن نهضت را بشناسیم، یا هدفهایش را تشریح كنیم بدون آن كه توجه به ماهیتش داشته باشیم، و یا ماهیتش را تعریف كنیم بدون آن كه توجه به هدفها و رهبریهایش داشته باشیم. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [1] . جنبش تنباكو را میرزای شیرازی بزرگ و جنبش عراق را میرزای شیرازی كوچك اداره و رهبری كردند.

❓آیا نهضتها تك ماهیتی هستند یا چند ماهیتی؟ ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ نهضتها و جنبشها ؛ اولا خود یك واقعیتی دارند؛ یعنی هر جنبشی خودش یك پدیده ی عینی اجتماعی است نه مجموع یك سلسله كارهای پراكنده، یك واحد واقعیت دار اجتماعی است. ثانیا بعضی چنین خیال می كنند كه نهضتهای اجتماعی دنیا شكلهایشان فرق می كند؛ اما ماهیت و هدفهای آنها همیشه یك چیز بیشتر نیست. شكل نهضتهاست كه یك نهضت سیاسی است، یك نهضت فرهنگی است (فلسفی، ادبی، علمی، صنعتی) و یك نهضت مذهبی است. خیال می كنند كه اینها به شكل نهضتها مربوط است و به ماهیت و محتوای آنها مربوط نیست. كما این كه در این صورت قهرا هدفهای اصیل هم در همه جا یكی است. صورت و ظاهر هدفها و مقصدها متفاوت است؛ یكی را آدم خیال می كند سیاسی است، یكی را خیال می كند فرهنگی است، یكی را خیال می كند نظامی است، یكی را خیال می كند ادبی است، یكی را خیال می كند اقتصادی است؛ ولی ماهیت همه یكی است. ❌ این البته نظریه ی بسیار نادرستی است و از نشناختن انسان و جامعه ی انسان ناشی می شود. یكی از تحقیرهای بزرگی كه به انسانیت شده است همین است كه خواسته اند برای تمام جامعه ها، برای تمام نهضتها و جنبشها ماهیت مادی قائل شوند و جنبه های معنوی یعنی جنبه های انسانی و انسانیت را یك امر غیر اصیل و روبنایی و فرعی و طفیلی و یك امری كه مقوّم واقعیت نهضتها نیست بدانند؛ یعنی در هر نهضتی، برداشتی اقتصادی از تاریخ و برداشتی تاریخی از اقتصاد و برداشتی تاریخی و اقتصادی از انسان بدون برداشتی انسانی از تاریخ و جامعه و اقتصاد؛ و تحقیری از این بالاتر بر انسان وارد نشده است. جنبشها مسلّما متفاوت است؛ بعضی ماهیت سیاسی دارد، بعضی ماهیت فرهنگی دارد، بعضی ماهیت علمی دارد، بعضی ماهیت مذهبی دارد. اینها با یكدیگر مختلف و متفاوت است.