🔹فقه بیماری های واگیر
🖊سید مصطفی محقق داماد
رییس دپارتمان الهیات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
و رییس کمیته اخلاق زیستی کمیسیون ملی یونسکو
📝فقه اسلامی حاوی قواعدی است که بر اساس آن قواعد کلی، فقیهان حکم مصادیق و فروعات را استخراج می کنند. در میان این قواعد کلیه قواعدی که بیانگر احکام ضمانات است، نه تنها برگرفته از منابع نقلی است، بسیاری از آنها مستندبه احکام مسلّمه عقلیه می باشد. مبحث ضمانات قهریه فقه اسلامی انصافا عقلائی و بسیار پیشرفته و عمیق است. این احکام در مجموع حاوی یک پیام کلی انسانی است و آن عبارت است از حرمت نهادن به حیات آدمی اعم از خود و دیگران و نیز احترام به کرامت و آسایش دیگران. «دیگری شناسی» در این قواعد بسیار جالب است، جان دیگری، آسایش دیگری، آبروی دیگری، حیثیت و شرف دیگری و بالاخره مال دیگری همه محترم و هر کس باید نهایت احتیاط در رعایت آنها را بنماید و در فرض اضرار و ورود خسارت مادی و معنوی موجب ضمان و مسئولیت مدنی می گردد و شخصی که عامل زیان شده مکلف به جبران و جلب رضایت خسارت دیده می باشد.
اینجانب نه در مقام صدور فتوا بلکه در مقام کسی که عمر خود را در فراگیری این مباحث صرف کرده با استناد به همان قواعد در زیر احکامی را می آورم که شاید خوانندگان ارجمند را در این ایام قبول افتد و در نظر آید:
-1 دفع ضرر از خود عقلا و شرعا واجب است، خواه ضرر یقینی و خواه به نحو عقلائی احتمالی باشد.
2- اضرار به غیر مطلقا حرام است و موجب ضمان و مسئولیت مدنی است.
3- چنانچه شخصی بداند و یا شخصا و یا از طریق اخطار کارشناسان مربوط احتمال عقلائی بدهد که حضور و یا شرکت در جلسه ای و یا ملاقات با فرد و یا افرادی موجب اضرار به آنها می گردد، شرعا واجب است که مطلقا اجتناب کند و در صورت تخلف چنانچه ثابت شود که تماس او موجب اضرار شده و بیماری وی سرایت به دیگران کرده، در فرض اقدام عمدی موجب مسئولیت کیفری و ضامن کلیه خسارات وارده به زیان دیده خواهد بود و در صورت غیر عمد ضامن کلیه خسارات وارده و اگر موجب فوت شده ضمان دیه برعهده اوست و اگر خودش نیز فوت کند، ضمانت شرعی به عهده او باقی است و متعلق به ترکه او می گردد و وارثان متوفی بایستی از محل ترکه وی خسارات را ادا نمایند تا ذمه متوفی بری گردد.
-4 با توجه به اینکه حسب نظر متخصصین ویروس کرونا مدتها در بدن بطور مخفی قرار دارد، چنانچه ثابت شود که فردی در زمان خفاء بیماری موجب انتقال به دیگری شده ، هر چند به علت جهل بی گناه است ولی ضمان و مسئولیت خسارات وارده را بر ذمه دارد و بایستی از عهده خسارات وارده برآید.
5- دراین ایام مراقبت از والدین سالخورده، وظیفه ای سنگین تر از سایر اوقات است. سالخوردگان حسب نظر کارشناسان پزشکی با خطر جدی تر مواجهند. پیشگیری و مراقبت آنان در درجه نخستین به عهده فرزندان است. آنان با رعایت تمام ملاحظات بهداشتی و گرفتن دستورات لازم از متخصصین واجب است که نهایت مراقبت را از آنان به عمل آورند. آنان ممکن است به علت کهولت سن احتیاطات را جدی نگیرند، بر فرزندان واجب شرعی است که با گفتگوهای مهربانانه و رعایت کمال ادب و احترام آنان را به رعایت دستورات بهداشتی وادار سازند و در شرائط خاص ناتوانی آنان، دستورالعملهای لازم را از مشاورین پزشکی برای برخورد با آنان اتخاذ نمایند. این متن قرآن مجید است که فرموده است:
وَ قَضىَ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَنًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لهَّمَا أُفٍ وَ لَا تَنهْرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا (23اسراء)
وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانىِ صَغِيرًا (24)
و پروردگارت فرمان داده است كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر رفتار نیکو كنيد؛ اگر هر يك از آن دو يا هر دو، نزد تو به پيرى رسند به آنان اف مگو و بر آنها بانگ مزن و با ايشان سخن به نكويى بگوى !
و از سر مهر براى آنان به خاكسارى افتادگى كن و بگو پروردگارا! بر آنان بخشايش آور چنان كه آنها مرا در كودكى پروردند.
-6 درخصوص کودکان نیز چنین وظیفه ای برای مراقبین وجود دارد. مراقبین و سرپرستان باید کودکان را از کارهائی که ممکن است موجب انتقال بیماری به دیگران بشود، محافظت کنند که در صورت کوتاهی و ورود خسارت به دیگران ضمان و مسئولیت به عهده اولیاء آنان است.
-7 انجام مسافرت چنانچه با احتمال عقلائی تحمل بیماری و یا نقل و شیوع بیماری مواجه باشد، حرام است و احکام سفر حرام بر آن مترتب می گردد. البته در فرض اضطرار قطعی اگر هم جایز است، ولی ضمان و مسئولیت خسارات اضرار به دیگران در جای خود باقی است.
8- انجام اعمال مستحبی نظیر حضور در مجامع چنانچه به نظر کارشناسان بهداشتی با احتمال عقلائی سرایت بیماری مواجه ب
اشد، نه تنها از استحباب برخوردار نیست، بلکه با حرمت جدی و اکید روبرو خواهد بود. بنابراین به رغم استحباب موکد و فضیلت نماز جماعت و عبادت در مشاهد مشرفه هر گاه حسب نظر کارشناسان بهداشت احتمال عقلائی باشد که حضور دراین اماکن مقدس سبب ضرر به خود یااضرار به دیگران میشود نه تنها مستحب نیست بلکه دربرخی فروض عبادت مورد نهی شارع قرار می گیرد و بنابر نظر بسیاری از فقیهان بزرگ باطل و اعاده یا قضای آن واجب می گردد.
9- دیدار ارحام، دوستان و آشنایان البته در شرائط عادی امری مستحب موکد و با فضیلت است ولی به یقین در شرائط فعلی که احتمال انتقال بیماری جدی و عقلائی است، نه تنها از رجحان برخوردار نیست، بلکه حرام و خلاف شرع است و در صورت ثبوت انتقال موجب ضمان خواهد بود.
10- «احتکار» یعنی انبار کردن مطلق مواد مورد نیاز مردم به قصد سودجوئی بیشتر، همیشه عملی زشت و حرام است ولی در شرائطی مانند وضعیت حاضر کشورمان احتکار وسائل مورد نیاز کادر پرشکی و بیماران گناهی بزرگتر است و چنانچه به علت عدم عرضه یکی از کالاهای مورد نیاز، خساراتی متوجه شخص و یا اشخاص گردد، ضمانت شرعی برعهده شخص محتکر است.
11- گران فروشی کالاها و سودجوئی غیر منصفانه در مواد مورد نیاز مردم همیشه عملی زشت و کریه و غیر انسانی است و خداوند هرگز به این گونه سوداگری ها برکت عطا نخواهد فرمود. ولی در مورد مواد مورد لزوم کادر پزشکی و بیماران در شرائط کنونی که گرانی باعث عدم توان تهیه برای نیازمندان گردد، زشت تر و کریه تر و غیر انسانی تر است و وجدان ملی را جریحه دار می سازد و چنانچه موجب گردد که به علت عدم توانائی نیازمندان، خسارتی بر آنان وارد آید موجب ضمان است.
12- در این ایام افرادی که مسئولیتهای پزشکی به عهده آنان است و یا برای تمشیت امور متصدی کارهای اداری هستند، انجام وظیفه امری واجب و کوتاهی عمدی حرام و در فرض ورود خسارت به شهروندان موجب ضمان است. البته حمایت از خدمتکاران به بیماران کرونائی بویژه در اختیار قرار دادن ابزار و خدماتی که به حفظ سلامت و جان آنان مربوط می شود هم به خودی خود و هم از باب مقدمه واجب، لازم است.
13- در این ایام که عده ای به علت مشکلات شغلی بدهکار می شوند و در ادای بدهی دچار دشواری و به اصطلاح فقهی «مُعسِر» هستند، مهلت دادن واجب شرعی است و مطالبه و پافشاری طلبکاران مادام که بدهکاران در شرائط ناتوانی می باشند، حرام و گناه کبیره است. قرآن مجید فرموده است:
وَ إِنْ كانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَيْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/280)
و اگر (بدهكار) تنگدست بود پس (بر شماست) مهلت دادن او تا وقت توانايى و صدقه دادن شما (گذشت از اصل بدهى) براى شما بهتر است اگر بدانيد.
14- زندانیان که محکوم به تحمل زندان در مقابل جرائم ارتکابی خود هستند و در حال تحمل به سر می برند، چنانچه با احتمال عقلائی ابتلا به بیماریهای خطرناک مواجه شوند، متصدیان امور باید برای مراقبت و حفظ جان و سلامت آنان نهایت سعی خود را بکار گیرند. متهم و محکوم از نظر حقوق اسلامی از کرامت و حقوق انسانی برخوردار است و هرگز نباید به بیش از کیفر خود، معاقب گردد.
15- شفا از ناحیه خداوند است ولی شفای الهی از طریق داروهای پزشکان و عمل به دستورات آنان صورت می گیرد. تخلف از دستورات پزشکان معتبر در امور پزشکی همچون تخلف از دستور مراجع معتبر تقلید در امور دینی است.
16- و بالاخره به درگاه خداوند بی نیاز دست نیاز برداریم و دعای مأثور و منقول به سند معتبر از امام صادق (ع) را سه بار صبح و شام بخوانیم:
اللّهم اجعلنی فی دِرعِک الحَصینة الّتی تَجعل فیها مَن تُرید. (خداوندا! مرا در پوششی که از هربلا و آفتی حفظ می کند و هر کس را بخواهی در آن قرار می دهی، قرار ده» (کافی /ج2ص534)
والسلام
@goonagoun
14.27M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 انتشار نخستینبار | سپهبد سلیمانی در کاخ تدمر پس از پیروزی بر داعش: انا لله و انا الیه راجعون
@goonagoun
🔻#بنیادمستضعفان با ارائه کمک معیشتی به دستفروشان موافقت کرد.
«نژادبهرام»، عضو هیئت رئیسه شورای شهر #تهران:
🔹خوشبختانه بنیاد مستضعفان با پیشنهاد ارائه کمک معیشتی به دستفروشان پایتخت موافقت کرده است.
🔹کمکهای معیشتی به #دستفروشان تا قبل از سال جدید ارائه میشود، ولی میزان این کمک هنوز دقیقاً مشخص نشده است.
🔹تعداد و اسامی دستفروشانی که قرار است کمک معیشت برایشان واریز شود تا اوایل هفته آینده به بنیاد مستضعفان ارائه خواهد شد.
@goonagoun
🔴 از #بانک_ژنتیک تا #جنگ_بیولوژیک
یادتان هست #سلبریتیهای_بیوطن از مردم کشورمان خواسته بودند گوشپاککن را آغشته به بزاق دهانشان کنند و برای تکمیل بانک ژنتیک ایرانیان ارسال کنند؟
نتیجه بانک ژنتیک دیروز را در جنگ بیولوژیک امروز ببینید.
"احمد قدیری"
@goonagoun
🔴 سخنگوی وزارت خارجه: بهترین، کارآمدترین و شجاعترین کادر درمانی جهان را داریم و نیازی به پزشک آمریکایی نداریم.
🔹موسوی (خطاب به ترامپ): به جای دلسوزی ریاکارانه و فخرفروشی مشمئز کننده، تروریسم اقتصادی و درمانی را متوقف کنید تا دارو و تجهیزات پزشکی به کادر درمانی و مردم ایران برسد.
🔹در ضمن، مردم آمریکا را هم دریابید!/صدا و سيما
@goonagoun
🔴 واریز ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان به حساب ۱.۵ میلیون خانوار طی هفته آینده
🔺رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه:
🔹حدود یک و نیم میلیون خانوار توسط سازمان هدفمندی یارانهها شناسایی شده اند و در هفته آینده اولین #بسته_حمایتی در برابر زیان های ناشی از #کرونا را دریافت خواهند کرد.
🔹دولت دو بسته حمایتی برای شاغلان فاقد درآمد ثابت در دستور کار دارد یکی بحث #خریداعتباری به گونهای که کارگران ساختمانی و کارگران فصلی و روزمزد و دستفروشان و رانندگان تاکسی و کارگران رستورانها میتوانند یک الی دو میلیون تومان خرید اعتباری انجام دهند.
🔹در برآورد اولیه ما حدود سه میلیون خانوار مشمول این طرح شناسایی شدهاند و این تسهیلات با کارمزد 4 درصد میباشد و پس از ثبت نام متقاضیان و استحقاق سنجی افراد، به نوبت پرداخت خواهد شد.
🔹در مرحله دوم حدود یک و نیم میلیون خانواری که حتی درآمد متغیر هم نداشتند، توسط سازمان هدفمندی یارانهها شناسایی شده اند و در هفته آینده اولین بسته حمایتی را دریافت خواهند کرد.
🔹مبالغ دریافتی این افراد برای خانوار یک نفره 200 هزار تومان، خانوار دو نفره 300 هزار تومان، خانوار سه نفره 400 هزار تومان، چهار نفره 500 هزار تومان و خانوار پنج نفره یا بیشتر رقم 600 هزار تومان خواهد بود.
🔹رئیس مرکز توسعه الکترونیک وزارت صمت: مردم برای کسب اطلاع از نحوه برگزاری نمایشگاههای بهاره مجازی به پرتال اطلاعاتی bahar99.ir مراجعه کنند. نامهای به شهرداری زده شد تا به تاکسیها هم مجوز حمل بار داده شود و با این روش بخشی از درآمد آنها جبران شود.
🔹 معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور: سررسیدهای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده که تا 15 فروردین ماه بود به 31 اردیبهشت 99 موکول شد.
@goonagoun
🚩 نخستین جلسه قرارگاه بهداشتی و درمانی نیروهای مسلح برگزار شد.
🔹درپی دستور فرمانده کل قوا به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر تشکیل #قرارگاه_بهداشتی در این ستادکل برای مبارزه با ویروس #کرونا، نخستین جلسه قرارگاه بهداشتی و درمانی امام رضا علیه السلام نیروهای مسلح (پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا) به ریاست سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح برگزار شد.
🔹سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه، سردار حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی، سردار علی عبداللهی معاون هماهنگ کننده ستادکل نیروهای مسلح، سردار غلامرضا محرابی معاون اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح از جمله حاضرین در این جلسه بودند.
🔹در این جلسه، جزئیات تشکیل این قرارگاه و ساختار آن بررسی و تصمیمگیری شد.
@goonagoun
🚩 درخواست آیتالله علمالهدی، تولیت آستان قدس و استاندار خراسان رضوی از مردم ایران / از سفر به #مشهد مقدس #خودداری کنید.
🔹نماینده ولی فقیه در استان، تولیت آستان قدس رضوی و استاندار خراسان رضوی از همه مردم عزیز و ولایتمدار کشور خواستند در راستای توصیه وزارت بهداشت از سفر به مشهد مقدس و زیارت حضوری بارگاه منور رضوی خودداری کنند.
@goonagoun
🔴 #دلنوشته ی #زینب_حاج_قاسم بمناسبت #روز_شهید ...
🔹🔸آخرین باری که بهم زنگ زدید، سه ساعت قبل از سفرتان به #بهشت بود؛ به همون جایی که در خواب تعریف کردید ... یک باغ بسیار زیبا و خصوصی برای خود شما و گفتید این باغ را خودتان برای خودتان ساختید و دو روز قبل از شهادتتان این باغ را دیدید ...
♦️کاش میدانستم امشب آخرین باری که زنگ زدید بار آخریست که صدایتان را میشنوم ...
و کاش از حرفهایتان و از اصرارتان برای تنها نماندن در خانه چیزی حس میکردم.
کاش آن لحظه میفهمیدم چرا به من گفتید بابا از دستم ناراحت نشو... کاش حکمت این صحبتهایتان را در آخرین مکالمان میفهمیدم...
به من قول دادید وقتی برگشتید باهم به #مشهد میرویم... چه خوش عهدی بابا جان و چه سفر زیارتی زیبا و با شکوهی به مشهد رفتید.
♦️هر بار که میرفتید انتظار برگشتتان شیره جانمان را میگرفت ... میگفتیم نروید خستهاید، مریض هستید؛ میگفتید من نروم چه کسی برود؟ شما قبول میکنید #ناموس مردم، #بچههای بیگناه در چنگال #یک_مشت_حیوان_وحشی اسیر و گرفتار شوند، #مرزهايمان به خطر بيفتد و فردا اينها به داخل كشور ما بيايند و جان و مال و ناموس مردم را به غارت ببرند و من در خانه کنارتان بمانم؟ ما با سؤال شما از خودمان شرمنده میشدیم و شما را به خدا میسپردیم ... كاش بخاطر اين همه سال دوری و سختی و دلهره، گوشه نگاهی به ما بندازید بابا جان كه چه سخت تشنه يک نگاه شمايم.
♦️حضرت عشق #حضرت_پدر امروز روز شماست؛ #روز_شهید ... باز هم پیروز میدان شدی و مُزد اينهمه سال مجاهدت و سختی و خستگی را چه با افتخار از خود سيدالشهدا گرفتی.
♦️ #روز_شهيد بر شما كه تمام وجودتان نشانهای از شهيد بود، مبارك.
✍ #زینب_سلیمانی
@goonagoun