#خاطرات_حج 🗨در سفر اوّل، كه به سال ۴۳ مشرف شدم، خودم استطاعت داشتم. در آن سال، مجموع مخارج حج، سه هزار تومان يا اندكى بيشتر بود و من كتاب‌هايى داشتم كه برايم محل شبهه بود آيا مستطيع هستم يا نه؟ بررسى هايى شد و به دنبال راه حلّ شرعى آن بودم كه آيت الله گلپايگانى(رحمه الله) فرمودند: مبلغى قرض كنيد و به من ببخشيد. قرض كردم و به ايشان دادم. ايشان بلافاصله برگرداند و گفت: اين مبلغ را به شما مى بخشم به اين شرط كه به حج برويد. پول را گرفتم و به قرض دهنده دادم. 🔻گزیده‌ای از خاطر ات حج آیت الله شیخ علی‌پناه اشتهاردی 🔗 متن کامل خاطرات حج از طریق لینک زیر در سایت پژوهشکده قابل دسترسی است: http://hzrc.ac.ir/post/23088

#اسناد_حج 📜 تعرفه حج سال ۱۳۷۶ قمری ▫️سندی از وزارت امور خارجه که نشان دهنده هزینه‌هایی است که یک حاجی باید برای حج گزاری در سال ۱۳۷۶ق. / ۱۳۳۵ش. بپردازد. ▫️نهاد صادر کننده این سند وزارت امور خارجه. اداره اول سیاسی. کمیسیون دائمی حج و زیارت است. ▫️این سند، در ۱۵ بند، درباره هزینه هایی است که باید یک حاجی بپردازد. در بند اول، از مالیاتی نام برده می شود که دولت عربستان از دولت ایران می گرفته لکن در سال ۱۳۷۱ق. = ۱۳۳۰ش. ملغی گردیده و کماکان این معافیت ادامه دارد. توضیحات از: مرکز اسناد پژوهشکده حج و زیارت

📚کتابخانه دیجیتالی حج 🔻متن کامل 1114 عنوان کتاب منتشر شده توسط حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت؛ با امکان جستجو در متن کتب👇👇👇 http://lib.hajj.ir/View/fa/Default 🔺متن کامل تمامی آثار منتشر شده توسط پژوهشکده حج و زیارت (مرکز تحقیقات حج سابق) در این پایگاه قرار دارد.

❇️ کارگاه آموزشی «اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین» برگزار شد کارگاه آموزشی «اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدکاظم طباطبائی و حضور پژوهشگران پژوهشکده حج و زیارت و پخش در فضای مجازی روز دوشنبه ) ۲۴ آبان ۱۴۰۰ ) ساعت ۱۰ صبح برگزار گردید. در ابتدای این جلسه دبیر جلسه به اهداف این کارگاه و ضرورت آشنایی محققین با رتبه‌بندی منابع روایی و مشخص شدن درجه اعتبار هر یک از کتب روایی در استناد دهی به این منابع اشاره کرد و در ادامه حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی به ارائه بحث پرداختند. ایشان منابع معرفتی اسلام را : کتاب ، سنت و عقل بیان کردند و اجماع را در صورتی که کشف از سنت کند معتبر شمردند. وی تعریف سنت را عبارت از «ما صدر عن النبی» دانست و در توضیح این مطلب افزود : در زمان حضور معصوم(ع) چون مردم به معصوم دسترسی داشتند سنت پیامبر (ص) را می دیدند و حجت بر آنها تمام بود و به آن عمل می کردند . اما در زمان ما که دسترسی به معصوم ممکن نیست به حکایت سنت دسترسی داریم که از آن تعبیر به « حدیث » می کنیم . حدیث، سنت پیامبر را برای ما حکایت می کند. این احادیث به وسیله بزرگان و اصحاب معصومین (ع) جمع آوری و به عنوان منابع روایی در اختیار ما قرار گرفته است. جمع‌آوری روایات از عصر معصومین (ع) رواج داشته و اصحاب ائمه آثار روائی بسیاری داشته اند. استاد طباطبایی، ملاک‌های اعتبار حدیث را منبع حدیث، سند حدیث، محتوای حدیث و قرائن بیرونی دال بر صحت حدیث بیان کردند و برای اعتبار منبع تا بیست ملاک را قابل شناسائی دانستند که به دو ملاک آن در این جلسه اشاره کردند: ۱. صحت انتساب کتاب به مولف؛ باید انتساب کتاب به مولف اثبات شود. اگر کتابی انتساب آن به مولف قابل اثبات نباشد اعتبار آن اثر کم خواهد شد. مثلا کتاب تفسیر منسوب به امام حسن عسکری ع قابل اثبات نیست بلکه عدم انتساب آن قابل اثبات است از این جهت اگر چه از نظر زمانی تقدم دارد ولی از نظر اعتبار ارزش و اعتبار پائینی دارد. همچنین کتاب مصباح الشریعه اثبات انتساب آن به امام صادق ع مشکل است. ۲. شخصیت علمی مولف؛ دومین ملاک اعتبار منبع شخصیت علمی مولف است. شخصیت علمی شیخ صدوق در حدی است که « کتاب من لایحضره الفقیه » را دارای اعتبار بالائی کرده است حتی اگر روایات آن دارای سند نباشد. شیخ صدوق در مقدمه کتاب می نویسد: من روایات این کتاب را از منابع مشهور اصحاب نقل می کنم و طبق آنها فتوا می دهم و حجت بین من و خدای من است.

کارگاه آموزشی «اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین»

#اسناد_بقیع 📜 اعتراض مردم ، علما و تجار دامغان درباره تخریب حرم ائمه بقیع (ع) 🔻متن سند: مجلس شوراي ملّي [مهر] سواد تلگراف از دامغان ۱۶ شماره ۷۴۹۲ مورخه ۸ اسفندماه ۱۳۰۵ توسط حضرت حجة الاسلام آية الله اصفهاني مد ظله العالي مقام مقدس مجلس شوراي ملي بر حسب شماره اقدام از فاجعه عظمي مدينه منوره عموم مسلمين دامغان متحزن و در مسجد جامع متحصن مستدعي از مقام محترم مجلس آنکه در صورت صدق از فرقه ضاله وهابيه ممانعت و در صورت کذب از انتشار اينگونه اخبار موحشه جلوگيري فرمايند. منتظر اقدامات مجدانه هستيم. نمايندگان تجار دامغان: غلامرضا امينان، احمديان، آقا ميرزا فتح‌الله؛ آقايان و هيئت علميه دامغان: طاهريان، ميرزا آقاخانِ ابن شيخ، شيخ رئيس، عالمي، آذري، جاري، اقل محمود حسيني، احقر محمدعلي اميري، برهاني، کرباسي، امينان، مولوي، فروغي، عالمي، شاه مرتضي؛ نمايندگان اصناف و کسبه دامغان: طاهري ترابي اقل الاحقر غلامحسين کرباسي، اقل الاحقر امير حسيني، نصيري، کرامتي، ابراهيمي، آذري، اسمعيلي، معلم، طاهري عباسعلي. [ذيل نامه] محل مهر تلگرافخانه مطابق اصل است. رئيس دارالانشاء[۱] ▪️توضیحات از: مرکز اسناد پژوهشکده حج و زیارت

📙 کتاب «عزاداری؛ سنّت یا بدعت» از سوی پژوهشکده حج و زیارت منتشر شد 🔻 کتاب "عزاداری؛ سنّت یا بدعت: سخنان و سیره رسول خدا و صحابه در گریه و مرثیه‌خوانی بر میّت از منظر منابع اهل سنت" نوشته حجت الاسلام والمسلمین جواد جعفری، در گروه کلام و معارف پژوهشکده حج و زیارت تهیه و توسط نشر مشعر در مهر ماه ۱۴۰۰ منتشر شد. 🔻هجمه مبلغان و نویسندگان وهابیت به برگزاری مراسم عزاداری و بدعت خواندن آن، موجب بروز حملات تروریستی و به خاک و خون کشیدن مسلمانان در سراسر دنیا شده است. وهابیان با دستاویز قرار دادن برخی روایات، چنین وانمود می‌کنند که عزاداری بدعت و حرام است. 🔻ازاین‌رو محقق ارجمند در این کتاب با استناد به روایات معتبر اهل تسنن ثابت کرده است که گریه و عزاداری، سنت رسول خدا (ص) و صحابه بزرگوار ایشان بوده و با بررسی و تحلیل تمام روایاتی که برای بدعت و حرام دانستن عزاداری به آنها استناد شده، روشن نموده است که هیچ یک از این روایات دلالتی بر مدعای آنها ندارد.

💢 سنّت زیارت عتبات عالیات، به عنوان بخشی از آداب معنوی سفر حج 🖌 نوشته احمد خامه‌یار 📘منتشر شده در فصلنامه علمی-پژوهشی «پژوهشنامه حج و زیارت»، شماره 8، پاییز و زمستان 1398 📝چکیده: مشاهد مقدس امام علی(ع) و امام حسین(ع) و دیگر امامان مدفون در عراق، با ساخت بناهای بزرگ بر آنها در سده سوم و چهارم هجری، رفته رفته مورد توجه و اهتمام روزافزون عموم مسلمانان قرار گرفت. در آن دوره، شهرهای بغداد و کوفه، دو مبدأ بسیار مهم برای سفرهای حج بود و بسیاری از کاروان‌هایی که از سرزمین‌های شرقی اسلامی همچون ایران، خراسان و آسیای میانه راهی سفر حج می‌شدند، در مسیر خود از خاک عراق می‌گذشتند و گاه در مسیر، دو حرم مطهر امام علی‌(ع)و امام حسین‌(ع)را نیز زیارت می‌کردند. پژوهش حاضر، بر آن است تا به شیوه توصیفی و با استقصای حداکثری شواهد و مدارک تاریخی شامل متون و منابع مکتوب (همچون راهنمانگاری‌ها و سفرنامه‌های حج) و اسناد تصویری کهن (نظیرطومارهای گواهینامه حج و طومارهای زیارتی شیعی،) نشان دهد که زیارت عتبات عالیات، به تدریج با سفرهای حج مسلمانان شماری از سرزمین‌های اسلامی ارتباط یافته است و بسیاری از کاروان‌های حج که در مسیر خود از عراق عبور می‌کردند، به عنوان بخشی از آداب معنوی سفر حج، به زیارت مشاهد ائمه(ع) در عراق، به ویژه دو آستان مقدس علوی و حسینی، تقید داشته‌اند. #مقاله #بررسی‌های_تاریخی

🔶 جلسه دوم کارگاه آموزشی «اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین» روز دوشنبه (یکم آذر ماه 1400) ساعت 10 صبح در پژوهشکده حج و زیارت برگزار می‌شود. 🌐 امکان مشاهده و حضور به صورت مجازی نیز از طریق لینک زیر امکانپذیر است: live.hzrc.ac.ir

💢 دومین جلسه کارگاه آموزشی «اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین» در حال برگزاری است: 🌐 امکان مشاهده و حضور به صورت مجازی نیز از طریق لینک زیر امکانپذیر است: live.hzrc.ac.ir

✅ دومین جلسه کارگاه آموزشی "اعتبارسنجی منابع حدیثی فریقین" برگزار شد. دومین جلسه کارگاه اعتبار سنجی منابع روائی فریقین با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدکاظم طباطبائی و پژوهشگران پژوهشکده حج و زیارت روز دوشنبه اول آذرماه از ساعت 10 تا 12 صبح در محل سالن جلسات پژوهشکده برگزار شد. این جلسه از طریق فضای مجازی نیز برای علاقمندان پخش می‌شد. ابتدای جلسه حجت الاسلام والمسلمین داود حسینی، دبیر کارگاه خلاصه‌ای از جلسه قبل ارائه کرد و گفت : از آنجا که در زمانی زندگی می‌کنیم که دسترسی به معصوم ممکن نیست تا سیره معصومین (ع) را از رفتار آنان مشاهده کنیم، باید به آنچه سیره آنان را حکایت می‌کند مراجعه کنیم که در قالب حدیث در اختیار ما قرار گرفته اند . اما منابع حدیث همه در یک سطح و اعتبار نیستند. بعضی دارای اعتبار بالائی هستند و بعضی دیگر دارای ضعف اعتبار هستند. از این رو لازم است اعتبارسنجی شوند و رتبه و درجه هر یک از منابع حدیثی مشخص شود. در این کارگاه به بررسی ملاک‌های اعتبار منابع حدیثی پرداخته می‌شود که در جلسه قبل دو مورد آن اشاره شد: 1- صحت انتساب منبع به مولف: باید انتساب کتاب به مؤلف ثابت شود اگر انتساب کتاب به مولف قابل اثبات نباشد این منبع از اعتبار لازم برخوردار نخواهد بود. 2- شخصیت علمی‌مؤلف: هرچه شخصیت علمی‌مولف بالاتر باشد اعتبار منبع تالیف شده بیشتر خواهد بود. سپس استاد طباطبائی به بررسی سایر ملاکهای اعتبار منابع حدیثی پرداختند و شش ملاک دیگر را به شرح ذیل توضیح دادند : 3- مدرسه حدیثی یا حوزه حدیثی: در طول تاریخ حوزه‌های حدیثی مختلفی شکل گرفته است. بعضی تاثیرگذار بوده‌اند و بعضی تاثیر چندانی نداشته‌اند. مثلا حوزه حدیثی سبزوار و بیهق شکل گرفته ولی تاثیر چندانی در شکل‌گیری منابع، ایجاد نکرده است. حوزه شمال خراسان ( سمرقند و بخار ) شکل می‌گیرد، اما چون دور افتاده‌اند منابعی را تولید می‌کند که در دسترس قرار نمی‌گیرد. اما شیخ مفید حوزه دوم بغداد را پایه‌گذاری می‌کند که شیخ طوسی از آن بیرون می‌آید و این حوزه حدیثی تبدیل به مدرسه حدیثی می‌شود و در آن منابعی مانند تهذیب ، تبیان و استبصار تالیف می‌شود. 4- اساتید و شاگردان : کتاب توحید شیخ کلینی دارای اتقان و انضباط بالاتری نسبت به کتاب توحید شیخ صدوق است. چون شیخ کلینی با اساتید مختلف روبرو بوده. شیخ صدوق در قم دو استاد داشته یکی پدرش بوده و دیگری ابن ولید. شیخ صدوق در مقایسه با شیخ طوسی از اعتبار پائین تربرخوردار است. چون شیخ طوسی در بغداد با اساتید و شاگردان و همراهانی مانند شیخ مفید ، سید مرتضی و سید رضی مواجه است از این رو دارای دقت بیشتری است. البته ممکن است ویژگیهای شخصی هم موثر باشد که ویژگیهای شخصی کلینی بالاتر است. 5- گرایش‌های اعتقادی ، حدیثی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی : گرایشهای مولف در اعتبار منبع موثر است. مثلا گرایش حدیثی «برقی» به گونه ای بود که حدیث را از هر کسی نقل می‌کرد. ولی کلینی مقید بود که از هر کسی حدیث نقل نمی‌کرد. به همین دلیل با این که «برقی» در دوره حضور بوده، اما کتاب المحاسن وی دارای اعتباری در سطح «کافی» کلینی نیست. محیط اجتماعی در اعتبار منبع تاثیر داشته . کسانی که در قم زندگی می‌کردند روایات فضائل را با تساهل و تسامح روایت می‌کردند مانند کتاب « بصائر الدرجات » در حالی که در حوزه بغداد با ملاحظه بیشتر روایات فضائل نقل می‌شود. فرق وسائل الشیعه با مستدرک در اعتبار در این است که وسائل بسیاری از کتابهائی را که مرحوم نوری روایت از آن نقل می‌کند داشته ولی روایتی از آنها نقل نمی‌کند. مثلا دعائم الاسلام که میراث اسماعیلیه است. 6- ضبط، انضباط و دقت نویسنده در اخذ حدیث: افرادی مانند: کلینی، نجاشی، مفید، طوسی افراد دارای انضباط بالائی بوده اند به همین خاطر آثار آنها از اعتبار بیشتری برخوردار است. 7- تخصص در موضوع: افرادی که در یک حوزه متخصص هستند دارای آثار معتبر تری هستند. شیخ طوسی دارای کتاب رجال است، نجاشی هم کتاب رجالی دارد. رجال نجاشی مقدم بر رجال شیخ طوسی است چون نجاشی بر رجال متمرکز بوده ولی شیخ طوسی درعلوم مختلف ورود داشته. کلینی در روایات اخلاقی و فقهی دقت بیشتری دارد تا روایات تاریخی. 8- قدمت نگارش: بعضی منابع در قرن سوم و چهارم نوشته شده با کتابی که در قرن دهم تالیف شده تفاوت می‌کند. جاحظ عالم سنی عثمانی مسلک ( 150- 255ه.ق ) از زمان امام کاظم تا زمان تولد حضرت مهدی عج حضور داشته کتابی دارد به نام ( مأه کلمه ) از روایات امیرالمومنین ع با این که از نظر عقیده مخالف علی ع است ولی اثر او بر غررالحکم مقدم است که در قرن ششم تالیف شده است. ▪️سومین جلسه این کارگاه آموزشی در روز دوشنبه مورخ 8 آذر 1400 ساعت 10 صبح برگزار می‌شود و از لینک ذیل برای پژوهشگران و محققین قابل بهره برداری است. live.hzrc.ac.ir