💢 از «سیرو»ی قم تا سیروی معمار بناهای ماندگار ایران ✍️ دکتر علی محسنی کاشانی «سیرو» Siro از دهستان‌های ییلاقی در بخش قُهستان قم است و «سیرو»ی دیگر، نام مهندس فرانسوی طراح و سازنده بنای دبیرستان حکیم نظامی قم در زمان پهلوی اول است. بخش قهستان قم شامل دهستان‌های ورجان، کهک، ابرجس، بیدهند، کرمجگان، صرم، خورآباد، میم، سیرو، قباد‌بزن، تیره، فُردو، دستگرد، اول، وشنوه و شاهزاده اسماعیل است. «سیرو» هم ییلاق کوچک خوش آب و هوا با جمعیت معدود بوده که در میانه جاده قم و «وشنوه» قرار گرفته است و فاصله آن تا «کهک» که مرکز بخش قُهستان است،‌ به ۲ تا ۳ کیلومتر می‌رسد. «سیرو» دیگر، مهندس «ماکسیم فرنانو سیرو» فارغ‌التحصیل رشته معماری از دانشگاه هنرهای زیبای پاریس و از معماران پیشرو ایران در دهه‌های اول قرن چهاردهم هجری شمسی است. حضور او در ایران با همکاری گروه باستان‌شناسی فرانسوی که در این سرزمین فعال بودند، آغاز شد و پس از مدتی کوتاه به دعوت «آندره گدار» رئیس اداره عتیقه‌جات وقت (در زمان پهلوی اول و دوم) به فعالیت‌های حرفه‌ای در رشته معماری، که با طرح دانشگاه تهران همزمان بود بدل شد. فعالیت‌های معماری «سیرو» در ایران را می‌توان به دو دوره شامل دوره اول از سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۴ شمسی و دوره دوم از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۱ شمسی تقسیم کرد. «ماکسیم سیرو» در دوره اول فعالیت‌های خود تعداد قابل توجهی از مراکز آموزشی ایران را طراحی کرد و به موازات آن به مرمت بناهای تاریخی می‌پرداخت. در دوره دوم، فعالیت‌های او بر احیای کاروانسراهای ایران و تبدیل کاروانسرای «مادرشاه» به هتل شاه عباسی اصفهان متمرکز بود. «سیرو» در تالیف نیز دست داشت و از او دو کتاب درباره کاروانسراها و راه‌های تاریخی ایران و مقالات متعددی درباره ابنیه تاریخی کشورمان منتشر شده است. «ماکسیم سیرو» در سال ۱۳۴۵ به پاریس بازگشت، ولی مطالعات خود درباره ایران را کماکان ادامه داد، تا اینکه در سال ۱۳۵۴ شمسی مقارن با سال ۱۹۷۵ میلادی درگذشت، «ماکسیم سیرو» در زمان حضور در ایران در دو دانشکده فنی و هنرهای زیبای دانشگاه تهران تدریس می‌کرد. از کارهای طراحی و سازنده او به بنای دانشگاه تهران و دبیرستان‌های سعدی اصفهان، پهلوی بروجرد، حکیم نظامی قم، شاهپور کازرون، ایرانشهر یزد، صفوی اردبیل، اردیبهشت رامسر و همچنین دانشسرای پسرانه جریر، کتابخانه ملی، ورزشگاه‌های حافظیه شیراز و اصفهان، هتل شاه عباسی اصفهان و بسیاری دیگر بناهای به یاد ماندنی و ماندگار در ایران، می‌توان اشاره کرد. ساختمان دبیرستان حکیم نظامی قم در سال ۱۳۱۷ تکمیل ودر زمان اسماعیل مرآت وزیر وقت فرهنگ افتتاح شد. به تازگی در میان اسناد و مدارک متروکه این دبیرستان، نقشه‌ای به دست آمده است که مهندس «سیرو» آن‌را ترسیم و امضاء کرده که در قابی گذاشته شده و در موزه دبیرستان فعلی امام جعفر صادق (ع) قم موجود است. اخیراً کتاب جامع و ارزشمندی به‌نام «معماری ماکسیم سیرو» توسط مهندس ویکتور دانیل و مهندس گلنار تاجدار از سوی مؤسسه رهسپاران با چاپ نفیس و عکس‌های مستند و با ارزش تاریخی از بناهای ساخته شده توسط مهندس ماکسیم سیرو چاپ شده است و مولفان کتاب با مراجعه به منابع اصلی و مورد اعتماد و همچنین آرشیوهای داخل و خارج کشور، برای چاپ کتاب زحمات فراوانی را متحمل شده‌اند. 🆔 @hakimnezamiqom

💢 گذر زندگی تا ۹۷ سالگی روزنامه اطلاعات! ✍️ دکتر علی محسنی کاشانی 🔹 روزنامه اطلاعات، ۱۶ تیر ۱۴۰۱، ص ۱۱. 🆔 @hakimnezamiqom

💠 یادی از استاد سالروز درگذشت سیداحمد توکل رئیس دبیرستان حکمت سحرگاه یکشنبه سوم مرداد ۱۳۴۴ روان‌شاد سیداحمد توکل رئیس دبیرستان حکمت قم برای رفع خستگی و استراحت پس از ۱۰ ماه کار مداوم سال تحصیلی ۱۳۴۳- ۱۳۴۴ با همسر و دو فرزند ۶ ساله و ۴ ساله از راه هراز عازم شمال بود که خستگی خود را رفع و استراحتی نماید. که هیولای مرگ او را به کام خود کشید و در ۶۰ کیلومتری آمل (رینه) دچار حادثه دلخراش گردید با فرزند ۴ ساله‌اش جان به جان آفرین تسلیم و پرواز آسمانی کرد. همسرش سخت مجروح و بستری گردید و فرزند ۶ ساله‌اش سالم و صدمه‌ای ندید. شادروان سیداحمد توکل (۱۳۰۰- ۱۳۴۴) در قم متولد، تحصیلات ابتدایی را در مدرسه باقریه و متوسطه را در دبیرستان سه کلاسه حکمت قدیم به پایان رسانید و در سال ۱۳۱۹ با مدرک دیپلم متوسطه خدمات فرهنگی را در سن ۱۹ سالگی در دبیرستان حکیم نظامی آغاز کرد. مدت ۱۴ سال در دبیرستان حکیم نظامی خدمت دبیری در رشته زبان فرانسه داشت و در زمان ریاست شادروان آقای آل یاسین چند سالی ناظم دبیرستان حکیم نظامی بود. خرداد ۱۳۴۴ شادروان آقای آل یاسین بیمار و بستری در بیمارستان مهر بود که به عیادتش رفت و دو ماه بعد دچار حادثه تصادف شد و درگذشت. در ظرف دو ماه خرداد ۴۴ و مرداد ۴۴ دو دبیرستان شهر قم دچار بی سرپرستی شد و دو شخصیت فرهنگی کاردان و علاقه‌مند را در دبیرستان‌های حکمت و حکیم نظامی از دست داد. آقای توکل ضمن کار فرهنگی خود به تحصیل ادامه و موفق به دریافت لیسانس فرانسه از دانشکده ادبیات شد. روان‌شاد سیداحمد توکل از سال ۱۳۳۳ تا ۱۳۴۴ مدت ۱۱ سال ریاست دبیرستان حکمت را به عهده داشت و با دبیران کار آزموده و دلسوزی که در معیت او بودند سطح آموزشی دبیرستان حکمت را به اعلا درجه خود رسانید و تعداد قبولی‌های دانش آموزان این دبیرستان در دانشکده‌های ممتاز کشور بی نظیر و چشم‌گیر و قابل توجه بود. در سال ۱۳۳۲ ازدواج و دارای دو فرزند ۶ و ۴ ساله بود. همسر او سرکار خانم پریچهر محسنی کاشانی بعد از از دست دادن همسرش به خانه خود در قم باز نگشت و تاب و تحمل زندگی در آن خانه بدون همسرش برایش ناگوار و سخت بود. برادرش دکتر علی محسنی کاشانی که دوره آموزشی تخصص گوش و گلو و بینی را در تهران می‌دید سرپرستی فرزند ۶ ساله مهران توکل و خواهرش را به عهده گرفت تا شاید از تألمات و تأثرات آن‌ها کاسته شود. خانم پریچهر محسنی کاشانی که دیپلمه دانشسرا بود به تحصیل خود ادامه و موفق به دریافت لیسانس تاریخ گشت و به تدریس در دبیرستان البرز تهران پرداخت و سرپرستی مهران ۶ ساله را به عهده گرفت و او را که تنها یادگار همسرش بود در سن ۱۹ سالگی برای تحصیل به آمریکا فرستاد و خودش به تدریس ادامه تا بازنشسته شد. شادروان سیداحمد توکل با ۲۵ سال خدمات برجسته فرهنگی چه در خدمت دبیری و چه در سمت ریاست دبیرستان حکمت قم ستاره‌ای درخشان در فرهنگ شهر قم بود. انسانی وارسته به تمام سجایای اخلاق نیکو، رئوف مهربان، دلسوز به کار آموزش و علاقه‌مند به تعلیم و تربیت که قسمت اعظم عمر خود را در این راه صرف نمود. در سال ۱۳۸۱ در چهاردهمین اجلاس انجمن دانش آموختگان حکیم نظامی قم استاد دکتر عباس حری همکار پیشین این شخصیت با ایراد سخنرانی تجلیل و تقدیر فراوان از نامبرده نمود و لوح سپاس به همسر ایشان اهدا نمود. اینک در سالروز درگذشت روانشاد سیداحمد توکل پس از ۵۷ سال یادش را گرامی داشته و به روانش درود می‌فرستیم. از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند/ که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست دکتر علی محسنی کاشانی انجمن دانش آموختگان دبیرستان حکیم نظامی قم مرداد ۱۴۰۱ 🆔 @hakimnezamiqom

💢 دبیران و دانش آموزان دبیرستان حکیم نظامی قم در سال ۱۳۲۰ ردیف جلو نشسته از راست اساتید: احمد توکل، ابوطالب کروبی، علی‌اصغر فقیهی، ملک نصر، احمد انواری، ناشناس، محمدعلی جواهری، نحوی، نظری، حمید بقایی، ناشناس، غلامعلی رضوانی، گل بابایی. نفرات ایستاده ردیف دوم: راستین، محمود بشارتی، معصومی، نظری، یحیی بشارتیان، مصطفی صفوی، عربشاهی، صادق اشراقی، حسن خلیلی، تقی پناهنده، حسین اخلاقی، علی مظاهری نفرات ایستاده ردیف سوم: محمدعلی خان بیگدلی، عزت نصرتی، عباس رزاقپور، ناشناس، ابوالحسن اشراقی 🔸 از مجموعه دکتر علی محسنی کاشانی 🆔 @hakimnezamiqom

💠 تصویری از جلد سالنامه دبیرستان حکمت قم در سال تحصیلی ۱۳۳۷-۱۳۳۶ که زیر نظر مرحوم استاد احمد توکل منتشر شد. 🆔 @hakimnezamiqom

💢 در نتیجه سقوط اتومبیل به دره در جاده هراز مدیر دبیرستان و فرزندش کشته شدند. در این حادثه همسر و فرزند دیگر مدیر دبیرستان حکمت قم هم مجروح گردیده‌اند. 🔹 روزنامه اطلاعات، ۴ مرداد ۱۳۴۴، ص ۱۴. 🆔 @hakimnezamiqom

💠 دومین ضایعۀ اسفناک فرهنگی هنوز دومین ماه درگذشت سیدغلامحسین آل یاسین رئیس سابق دبیرستان حکیم نظامی سپری نشده و آثار اندوه و تأسف از چهره‌های فرهنگیان این شهرستان زایل نگردیده بود که بار دیگر داس اجل رشته‌های عمر یکی دیگر از فرهنگیان شریف و اصیل و خدمتگزار را با بی رحمی هر چه تمام‌تر قطع نمود. مرحوم توکل به هنگام مرگ که بر اثر یک تصادف ناگوار به وقوع پیوست در حدود چهل و پنج سال داشت که از این مدت بیش از بیست و پنج سالش را وقف تعلیم و تربیت نوباوگان و جوانان دانش پژوه این شهرستان نموده بود. ایشان تقریباً از بدو تأسیس دبیرستان حکمت یعنی حدود ده سال سمت ریاست آن دبیرستان را عهده‌دار بوده و در این مدت منشأ خدمات شایان و قابل توجهی بوده‌اند که هیچگاه از خاطرها محو نخواهد شد. دبیرستان حکمت در نتیجه زحمات مداوم و کوشش‌های زیاد آن فقید سعید هم‌اکنون چه از لحاظ نظم و ترتیب و چه از لحاظ راندمان کار جزء دبیرستان‌های درجۀ اول این شهرستان به شمار می‌رود. .... 🔸 روزنامه استوار، ۷ مرداد ۱۳۴۴، ص ۱. 🆔 @hakimnezamiqom

💠 مرثیه آقای محمدرضا عبداللهی (شهپر) به مناسب وفات استاد سیداحمد توکل قم، جمعه ۸ امرداد ماه ۱۳۴۴ 🔸 از مجموعه دکتر علی محسنی کاشانی 🆔 @hakimnezamiqom

💢 آگهی مراسم سالگرد وفات مرحوم استاد توکل در مرداد ماه ۱۳۴۵ 🔸 از مجموعه دکتر علی محسنی کاشانی 🆔 @hakimnezamiqom

منزل خاندان حکیم نظامی روستای تاد تفرش 🔗 @HakimNezamiQom

حکیم نظامی پدر داستان سرایی ایران تفرش / مجموعه فرهنگی هنری استاد نصیر 🔗 @HakimNezamiQom

قابی ماندگار از برادران مصفا تفرش/ مجموعه فرهنگی هنری استاد زین العابدین نصیر 🔗 @HakimNezamiQom

روستای تاد زادگاه حکیم نظامی تفرش جمعه ٧ امرداد ماه ١۴٠١ 🔗 @HakimNezamiQom

خیابان حکیم نظامی تفرشی 🔗 @HakimNezamiQom

خداوندا در توفیق بگشای نظامی را ره تحقیق بنمای ... مکان نصب: کوچه های منتهی به خانه حکیم نظامی / روستای تاد / تفرش 🔗 @HakimNezamiQom

لیلی به کرشمه زلف بر دوش مجنون به وفاش حلقه در گوش .... مکان نصب: کوچه های منتهی به خانه حکیم نظامی / روستای تاد / تفرش 🔗 @HakimNezamiQom

ای سخنت مهر زبانهای ما بوی تو جانداروی جانهای ما ... مکان نصب: کوچه های منتهی به خانه حکیم نظامی / روستای تاد / تفرش 🔗 @HakimNezamiQom

ورودی خانه حکیم نظامی استان مرکزی / تفرش / روستای تاد 🔗 @HakimNezamiQom

مجموعه اشعار نصب شده در محیط خانه حکیم نظامی تفرش / روستای تاد 🔗 @HakimNezamiQom

مجموعه اشعار نصب شده در محیط خانه حکیم نظامی تفرش / روستای تاد 🔗 @HakimNezamiQom

مجموعه اشعار نصب شده در محیط خانه حکیم نظامی تفرش / روستای تاد 🔗 @HakimNezamiQom

مجموعه اشعار نصب شده در محیط خانه حکیم نظامی تفرش / روستای تاد 🔗 @HakimNezamiQom