صحیفه سجادیه کامله، مجموعهای از ۷۵ دعا و نیایش بوده است که امام سجاد (علیهالسّلام) املا نموده و امام باقر (علیهالسّلام) و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشتهاند.
متوکل بن هارون ـ راوی اول صحیفه سجادیه موجود ـ میگوید: پس از سفر حج، یحیی بن زید بن علی را ملاقات کرده و او را از حزن و ناراحتی امام صادق (علیهالسّلام) نسبت به شهادت زید بن علی آگاه کردم و ضمنا بدو گفتم که امام صادق (علیهالسّلام) فرمود که یحیی نیز همانند پدرش کشته خواهد شد. پس از صحبتهایی (که در مقدمه صحیفه آمده است) یحیی مجموعهای نفیس از ادعیه امام سجاد (علیهالسّلام) را که به خط جناب زید بوده است، به متوکل میسپرد تا پس از کشته شدن او به دست بنی امیه نیفتد.
متوکل این مجموعه را به امام صادق (علیهالسّلام) عرضه کرده و با نوشته امام محمد باقر (علیهالسّلام) مقابله میکند و هیچ تفاوتی بین آنها نمییابد. او از مجموعه ۷۵ دعای صحیفه، ۶۴ دعا را مینویسد که در مجموعه حاضر تنها ۵۴ دعای آن موجود است.
فراز هایی از ادامه دعای اول صحیفه سجادیه
از رزق و روزیاش، برای هر یک از جانداران، خوراکی معلوم و قسمت شده قرار داد. سهم کسی را که فراوان داده، احدی نمیتواند بکاهد؛ و نصیب کسی از آنان را که کاسته، هیچکس نمیتواند بیافزاید.
آنگاه در زندگی برای او زمانی معین، مقدّر فرمود؛ و پایانی محدود قرار داد؛ که با ایام عمرش به سوی آن پایان، قدم برمیدارد و با سالهای زندگیاش به آن نزدیک میشود تا هنگامیکه به پایان زندگیاش برسد و پیمانۀ حساب عمرش را تمام و کامل دریافت کند؛ او را به سوی آنچه از پاداش بسیار، یا عذاب دردناک، فراخوانده بود، ببرد؛ «تا به خاطر عدالتش، بدکاران را به علّت کردار ناپسندشان و نیکوکاران را به سبب کار نیکشان، پاداش بخشد».
فراز 7 و 8 دعای اول صحیفه سجادیه
(7) این [جزا دادن] از عدالت اوست؛ پاک و مبارک است نامهای حضرتش و پیدرپی است نعمتهایش. «از آنچه انجام میدهد، بازخواست نشود، ولی همگان در پیشگاهش بازخواست شوند».
(8) همۀ ستایشها مخصوص خداست که اگر بندگانش را از شناختِ سپاسگزاریاش بر آنچه که از عطایای پیاپیاش که محض امتحان کردنشان به آنان عنایت فرمود و نعمتهای پیوستهای که بر آنان کامل کرد، به چاه محرومیّت میانداخت؛ در عطایا و نعمتهایش، دخل و تصرّف میکردند و او را سپاس نمیگزاردند؛ و روزیش را به فراوانی هزینه میکردند و به شکر عنایاتش برنمیخاستند.
فراز ۱۰ دعای اول صحیفه سجادیه
و همۀ ستایشها مخصوص خداست که وجودش را به ما شناساند و شکرش را به ما الهام کرد و درهای دانش را به پروردگاریاش به روی ما گشود و ما را بر اخلاص ورزی در یکتاییاش راهنمایی کرد و از انحراف در دین و تردید در دستورش، دور داشت.