به این سه خصلت غیر اختیاری ترتیب اثر ندهید !
❌حسادت
❌سوءظن
❌فال بد زدن (زود قضاوت کردن)
چرا که انسان را به غیبت کردن سوق می دهد.
🔴غیبت و پیامدهای آن
غیبت آن است که انسان در غیاب شخصی چیزی بگوید که مردم از آن خبر نداشته باشند و اگر آن شخص بشنود، ناراحت شود. (وسائل، ج ۸، ص ۶۰۰ و ۶۰۴)
💐رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: دست از سر مردهها بردارید و بدیهای آنان را بازگو نکنید، کسی که مُرد، خوبیهایش را بیان کند. (نهجالفصاحه، حدیث ۲۶۴)
💐امام صادق علیهالسّلام فرمود: غیبت کننده اگر توبه کند، آخرین کسی است که وارد بهشت می شود و اگر توبه نکند، اوّلین کسی است که به دوزخ برده میشود. (مستدرک، ج ۹، ص ۱۱۷)
💐امام رضا علیهالسّلام از امام سجاد علیهالسّلام نقل می کند که هر کس از ریختن آبروی مسلمانان خود را حفظ کند، خداوند در قیامت لغزشهای او را نادیده میگیرد. (بحار، ج ۷۲، ص ۲۵۶)
💐پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: هر کس زن یا مردی را غیبت کند، تا چهل روز نماز و روزهاش پذیرفته نمیشود. (بحار، ج ۷۲، ص ۲۵۸)
💐پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند: در قیامت هنگامی که نامه ی اعمال انسان به دست او داده می شود، عدّه ای میگویند: چرا کارهای خوب ما در آن ثبت نشده است؟ به آنها گفته می شود: خداوند، نه چیزی را کم و نه چیزی را فراموش میکند، بلکه کارهای خوب شما به خاطر غیبتی که کردهاید از بین رفته است. در مقابل افراد دیگری، کارهای نیک فراوانی در نامۀ عمل خود میبینند و گمان میکنند که این پرونده از آنان نیست، به آنها میگویند: بهواسطۀ غیبت شدن، نیکیهای کسی که شما را غیبت کرده، برای شما ثبت شده است. (بحار، ج ۷۲، ص ۲۵۹)
⁉️سؤال: چرا در روایات کیفر یک لحظه غیبت کردن، محور نابودی عبادات چند سالۀ انسان بیان شده است؟ آیا این نوع کیفر عادلانه است؟
✅پاسخ: همان گونه که غیبت کننده در یک لحظه، آبرویی را که مؤمن سالها به دست آمده می ریزد، خداوند هم عباداتی را که او سال ها بدست آورده از بین می برد. بنابراین محو عبادات چند ساله، یک کیفر عادلانه است.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله در آخرین سفر خود به مکّه فرمودند: خون و مال و آبروی مسلمان، محترم است، همان گونه که این ماه ذیالحجة و این ایام حج محترم است. (شرح نهجالبلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۹، ص ۶۲)
در روایات، نام غیبتکننده در کنار کسی آمده که دائماً شراب میخورد. «تحرم الجنة علی المغتاب و مدمن الخمر» (بحار، ج ۷۲، ص ۲۶۰) کسی که غیبت می کند و شراب می نوشد، از بهشت محروم است.
👈بر اساس روایات، کسی که عیوب برادر دینی خود را پی گیری (و برای دیگران نقل) کند، خداوند زشتیهای او را آشکار میکند. (محجّة البیضاء، ج ۵، ص ۲۵۲ از سنن ابیداود ج ۲، ص ۵۶۸)
پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند: یک درهم ربا، از سی و شش زنا بدتر است و بزرگترین ربا، معامله با آبروی مسلمان است. (بحار، ج ۷۲، ص ۲۲۲)
💐پیامبر صلّی الله علیه و آله در آخرین خطبه خود در مدینه فرمودند: اگر کسی غیبت کند، روزۀ او باطل است. (محجّةالبیضاء، ج ۵، ص ۲۵۴) یعنی از برکات وآثار معنویی که یک روزهدار برخوردار است، محروم میشود.
اگر از بدن انسان زنده قطعهای جدا شود، امکان پر شدن جای آن هست، ولی اگر از مرده چیزی کنده شود، جای آن همچنان خالی میماند. غیبت، بردن آبروی مردم است و آبرو که رفت دیگر جبران نمیشود. «لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً»
🔵جبران غیبت
برای جبران غیبت که در گذشته مرتکب شدهایم، در صورتی که غیبت شونده زنده و در قید حیات است؛ اگر به او بگوییم که ما غیبت تو را کرده ایم ناراحت می شود، به گفته بعضی مراجع تقلید ( از حضرت آیة اللَّه گلپایگانی قدس سره پرسیدم: آیا لازم است به دیگران بگوییم که ما غیبت شما راکرده ایم تا ما را حلال کنند؟ فرمود: نه، زیرا او ناراحت می شود و ناراحت کردن مسلمان، خود گناه دیگری است. پس جبران غیبت، استغفار است و حلالیّت خواستن در همه جا لازم نیست.)، نباید به او گفت، بلکه باید بین خود و خداوند توبه کرد و اگر امکان دسترسی به شنوندگان غیبت است، به گونه ای با ذکر خیر و تکریم آن فرد، تحقیر گذشته را جبران کنیم و اگر غیبت شونده ناراحت نمیشود، از خود او حلالیّت بخواهیم؛ اما اگر غیبت شونده از دنیا رفته است، باید توبه کرده و از درگاه خداوند عذرخواهی کنیم که البتّه خداوند توبهپذیر و بخشنده است.
شیخ طوسی در شرح تجرید، بر اساس حدیثی از پیامبر صلّی الله علیه و آله می فرماید: اگر غیبت شونده، غیبت را شنیده است، جبران آن به این است که نزد او برویم و عذرخواهی کرده و حلالیّت بخواهیم، امّا اگر نشنیده است، باید هرگاه یادی از غیبت شونده کردیم، برای او استغفار نماییم. «ان کفارة الغیبة أن تستغفر لمن اغتبته کلما ذکرته» (وسائل، ج ۸، ص ۶۰۵)
🟧موارد جواز غیبت
در مواردی، غیبت کردن جایز است که به بعضی از آنها اشاره میکنیم:
۱. در مقام مشورت در کارهای مهم؛ یعنی اگر شخصی دربارۀ دیگری در مورد ازدواج و گزینش و مسئولیت دادن و ... مشورت خواست، ما میتوانیم عیب های آن فرد را به مشورت کننده بگوییم.
۲. برای ردّ سخن و عقیدۀ باطلِ اشخاصی که دارای چنین اعتقاداتی هستند، نقل سخن و عیب سخن آنها جایز است، تا مبادا مردم دنباله رو آنها شوند.
۳. برای گواهی دادن نزد قاضی، باید حقیقت را گفت گرچه غیبت باشد.
۴. برای اظهار مظلومیّت، بیان کردن ظلم ظالم مانعی ندارد.
۵. کسیکه بدون حیا و آشکارا گناه می کند، غیبت او مانعی ندارد ندارد.
۶. برای ردّ ادعاهای پوچ، غیبت مانعی ندارد. کسی که میگوید: من مجتهدم، دکترم، سیّدم، و ما میدانیم که او اهل این صفات نیست، جایز است به مردم آگاهی دهیم تا فریب نخورند.
❌شنیدن غیبت
وظیفه شنونده، گوش ندادن به غیبت ودفاع از مؤمن است. در حدیث میخوانیم: «الساکت شریک القائل» ( غررالحکم.) کسی که غیبت را بشنود و سکوت کند، شریکِ جرم گوینده است.
💐پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: هر کس غیبتی را بشنود و آن را ردّ کند، خداوند هزار باب شرّ را در دنیا و آخرت بر او میبندد، ولی اگر ساکت بود و گوش داد، گناه گوینده نیز برای او ثبت می شود. و اگر بتواند غیبت شونده را یاریکند، ولی یاری نکند، در دو دنیا خوار و ذلیل میشود. (وسائل، ج ۸، ص ۶۰۶)
در روایتی، غیبت کردن؛ کفر و شنیدن و راضی بودن به آن، شرک دانسته شده است. (بحار، ج ۷۲، ص ۲۲۶)
❌همان گونه که مرده قدرت دفاع از خود را ندارد، شخصی که مورد غیبت قرار گرفته است، چون حاضر نیست، قدرت دفاع ندارد.
✅برای جلوگیری از غیبت باید زمینههای غیبت را مسدود کرد. (راه ورود به غیبت، اوّل سوء ظن و سپس پیگیری و تجسّس است، لذا قرآن به همان ترتیب نهی کرده است.) « اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِ ... لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ»
آیه ۱۳ حجرات
یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
ای مردم! ما شما را از مرد و زن آفریدیم و شما را تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا گرامیترین شما نزد خدا، با تقواترین شماست، همانا خدا دانای خبیر است.
_________________________________
💠بعضی مفسّران این آیه را مرتبط با آیات قبل دانسته و گفتهاند: چون مسخره و غیبت کردن، برخاسته از روحیّۀ خود برتربینی و تحقیر دیگران است، این آیه میفرماید: ملاک برتری و کرامت، تقواست، نه جنس و نژاد.
👈مرد یا زن بودن، یا از فلان قبیله و قوم بودن، ملاک افتخار نیست؛ که اینها کار خداوند است. «خلقنا، جعلنا»
✅تفاوتهایی که در شکل و قیافه و نژاد انسان ها دیده میشود، حکیمانه و برای شناسائی یکدیگر است؛ نه برای تفاخر. «لِتَعارَفُوا»
👈 کرامت در نزد مردم زودگذر است، کسب کرامت در نزد خداوند مهم است. «أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ»
✅قرآن، تمام تبعیضهای نژادی، حزبی، قومی، قبیلهای، اقلیمی، اقتصادی، فکری، فرهنگی، اجتماعی و نظامی را مردود میشمارد و ملاک فضیلت را تقوا میداند. «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ»
👈ادّعای تقوا و تظاهر به آن نکنیم که خدا همه را خوب میشناسد. «عَلِیمٌ خَبِیرٌ»
✅ تقوا؛ملاک کرامت و برتری انسان است.
❌ طرح دشمنان نبی اکرم برای تغییر ملاک کرامت است و ملاک کرامت و شرافت را بر اساس نژاد و ثروت و امکانات قرار می دهند.
💠خداوند متعال در آیه۱۴ سوره حجرات دو مرحله از قبول دعوت نبی اکرم را با عنوان #اسلام و #ایمان ترسیم کرده که مطابق روایات اهل بیت علیهم السلام این دو وادی در حقیقت نسبت به هم #ظاهر و #باطن هستند.
وادی اسلام فضای اولیه و مقدماتی و وسیع دعوت نبی اکرم است که مرحله ابتدائی است و اگر کسی بخواهد با ایشان سیر کرده و مراحل کامل تری را طی کند، باید ابتدا وارد وادی اسلام شده و سپس با آوردن دل❤️ و آنگاه تمام سرمایه های خود اعم از مال و جان وارد وادی ایمان گردد.
👈 یکی از مهمترین علامات مومن این است که نسبت به خدا و پیامبر #تسلیم_محض است و هرگز بدگمان نمی شود و نسبت به ایمان خود دچار تزلزل نمی گردد
👌#حقیقت_ایمان وادی #ولایت_امیرالمومنین❤️ علیه السلام است.
#استاد_میرباقری