🔰 نکاتی از صحیفه سجادیه
✍ اصغر آقائی
___________
💠 ثُمَّ أَمَرَنَا لِیخْتَبِرَ طَاعَتَنَا، وَ نَهَانَا لِیبْتَلِی شُکرَنَا، فَخَالَفْنَا عَنْ طَرِیقِ أَمْرِهِ، وَ رَکبْنَا مُتُونَ زَجْرِهِ:
💠 آنگاه دستوراتش را متوجّه ما فرمود تا فرمان بردن ما را بسنجد؛ و از محرّمات بر حذرمان داشت تا شکرکردنمان را بیازماید (#دعای_اول)
🌀در این فقره از دعای اول #امام_سجاد علیه السلام چند نکته مرتبط با هم بیان میکنند (که البته اصل در عبارتها و دعاهای ائمه معصومین علیهم السلام آن است که فرازهای آن با هم مرتبط هستند).
❇️ این #نکات در قالب #چند_سؤال بررسی میشود:
🔻1. چرا با اینکه #اطاعت به معنای #امتثال اوامر و نواهی خداوند است؛ اما تنها هدف #نهی را فقط ابتلاء و #آزمودن شکر بیان فرمود؟
💢 پاسخ: #سید_علیخان مدنی رحمه الله علیه در شرح خود چنین پاسخ میدهد:
🔹 لما کان الشکر عرفا عباره عن صرف العبد جمیع ما انعم الله علیه به فیما انعم لاجله کان ارتکاب المناهى منافیا للشکر فکان النهى من هذه الجهه لابتلاء الشکر و الى هذا المعنى اشار الصادق (علیه السلام) بقوله: شکر النعمه اجتناب المحارم
🔹 ترجمه: از آنجا که #شکر در عرف به معنای #استفاده تمام نعمتهای خداوند در آنچه #هدف آن نعمت به خاطر خداوند است؛ لذا #ارتکاب_نهی با شکر #منافات دارد (یعنی استفادهنکردن نعمت در هدفی که برای آن است) به همین دلیل هدف نهی آزمودن شکر است؛ و #امام_صادق علیه السلام نیز به همین معنا اشاره کرده است: شکر نعمت، دوری از محارم الهی است.
(📚 ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، ج۱، ص:۳۹۰-۳۷۵).
💠 خداوند نیز در قرآن میفرماید: هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ (نمل/40)
🔻 2. چرا مخالفت امر را با #طریق، اما در نهی با کلمه #متون بیان کرد؟
💢 پاسخ: سید علیخان میگوید، از آنجا که #طریق راه #هموار و سهل را گویند ولی #متن الارض به معنای #ناهمواریها (عُرَه المسالک) لذا #اطاعت امر #آسانتر از، #دوری از نواهی الهی است.
◀️ به نظر میرسد #علت این سختی به دلیل همراهی ترک با #لزوم پرهیز از #هواهای مختلف نفسانی است؛ و غرائز بشری نیز به دلایل مختلفی بر انسان تحکّم دارند لذا مخالفت با آنها سخت است.
🔻3. چرا #طریق امر را #مفرد بیان کرد، اما در نهی فرمود #متون و #جمع به کار برد؟
💢 پاسخ: سید علیخان مدنی مینویسد:
🔹 انما افرد طریق الامر و جمع متون الزجر لان طریق امره تعالى هى طریق الرشد التى لا تختلف و هى واحده و اما متون زجره فمختلفه کثیره لکثره اختلاف طرق الضلال التى نهى سبحانه عن اتباعها کما قال تعالى: «و ان هذا صراطى مستقیما فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله»
🔹 خلاصه ترجمه: طریق امر، یعنی #راه #رشد و یکی بیشتر نیست؛ اما #عوامل گمراهی #متعدد است که خداوند نیز فرمود:
این صراط مستقیم من است، از آن تبعیت کنیم و از راهها مختلف پیروی نکنید که شما را [از آن صراط مستقیم] پراکنده میکند.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#شرح_صحیفه_سجادیه
🆔 @hayatemaqul