درباره جنگ ارمنستان و آذربایجان 🔴 به بهانه تکرار مناقشه تاریخی #قره_باغ 🔻 قره‌‌باغ نام منطقه‌ای در همسایگی ایران در ناحیه شمالی است که به دلایل مختلف از دیرباز تاکنون همواره مورد توجه بوده است. قره‌‌باغ (به ترکی آذربایجانی) یا آرتساخ (به زبان ارمنی)  نام منطقه‌ای کوهستانی در همسایگی شمال ایران است. 🔹 این نام برگرفته از دو کلمه قره و باغ است؛ بر خلاف تصور عموم کلمه «قره» در ترکی علاوه بر معنای سیاه، به معنای بزرگ نیز هست و کلمه «باغ» نیز به همان معنی مصطلح در فارسی است. از این‌رو، قره‌ باغ به منطقه یا محلی گفته می‌شود که در آنجا باغ‌های وسیع و انبوه وجود داشته و رنگ سبز درختان نیز متمایل به سیاه است 🔻 #موقعیت_جغرافیایی: 🔹 منطقه قره‌‌باغ در همسایگی شمال‌غرب ایران و در شمال رود ارس قرار دارد. قلمرو این منطقه از رشته‌کوه‌ قفقاز کوچک شروع شده و تا اراضی واقع در میان رودهای ارس و کر ادامه می‌یابد. این منطقه کوهستانی مساحتی بالغ بر ۴،۳۷۸ کیلومترمربع دارد و بر اساس آخرین سرشماری انجام گرفته در سال ۱۹۸۹، شمار جمعیتی آن در حدود ۱۸۹۰۲۹ نفر بوده است. 🔻 #تاریخچه: منطقه قره‌‌باغ در دوران صفویه جز قلمرو ایران محسوب می‌شد، اما پس از انعقاد قرارداد گلستان و ترکمنچای به روسیه تزاری واگذار شد. روس‌ها پس از انعقاد این دو قرارداد، ارامنه ایرانی را به مناطق تحت تسلط خود کوچانده و مناطق مسلمان‌نشین ایروان و قره‌‌باغ را برای اسکان ارامنه تازه‌وارد در نظر گرفتند. به دنبال وقوع جنگ‌های عثمانی و روسیه، جمعیت ارامنه مناطق شرقی امپراطوری عثمانی با روس‌ها متفق شده و علیه دولت عثمانی وارد جنگ شدند. به دنبال پیروزی‌های ارامنه در این جنگ، مجبور به مهاجرت به داخل مرزهای روسیه شده و ترکیب جمعیتی خان‌نشین ایروان و قره‌باغ را به نفع ارامنه تغییر دادند. 🔹 پس از این واقعه، قره‌‌باغ به منطقه‌ای عمدتا ارمنی‌نشین تبدیل شد، ولی با استقلال ارمنستان و آذربایجان از امپراطوری روسیه در سال ۱۹۱۸ اختلاف بر سر حاکمیت این منطقه آغاز شد. با تثبیت سلطه و قدرت اتحاد جماهیر شوروی، این حکومت در سال ۱۹۲۳ اوبلاست (استان) خودمختار قرهباغ کوهستانی را درون جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی ایجاد کرد. 🔻 #وضعیت_فعلی 🔹 امروزه نیز مقام‌های این منطقه خودمختار خود را کشوری مستقلی می‌دانند، ولی با این وجود سازمان ملل نیز هنوز این ناحیه را بخشی از خاک جمهوری آذربایجان می‌داند و در مکالمات رسمی و غیر رسمی در جهان (از جمله ایران) در هنگام نام بردن از این ناحیه یا رهبران آن، با لفظ «خودمختار» بیان می‌شود.

✅ یادداشت/ 🛑 ابعاد استراتژیک بحران قره­باغ 🔻بحران قره‌باغ ابعاد تازه‌تری پیدا کرده است و تحولات این حوزه در دو سطح در حال رخ دادن است. در سطح تاکتیکی ظواهر امر از درگیری بین دو دولت حکایت دارد، اما رخدادهای مهم و تعیین‌کننده در سطح استراتژیک در حال صورت‌بندی است. 🔹1ـ دخالت مستقیم بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در کشور آذربایجان، از یک برنامه‌ریزی هدفمند و راهبردی حکایت دارد. اتاق عملیات مشترک آمریکایی، ترکی، صهیونیستی و آذری در صدد تهیه طرحی برای گسترش ناتو در آسیای میانه از طریق پایگاه‌های نظامی ترکیه در آذربایجان است تا در قالب این طرح ارتباط جغرافیایی و زمینی بین آذربایجان و ترکیه که هم اکنون تحت کنترل نیروهای ارمنی است، برقرار شود. 🔸2ـ تلاش برای ایجاد یک ساختار نظامی برای ناتو با هدف افزایش فشار و تهدید علیه ایران در شمال غرب این کشور از دیگر اهداف رژیم صهیونیستی از مداخله در بحران قره‌باغ است. رژیم صهیونیستی با ایجاد یک رقابت کاذب و هدفمند میان آذربایجان و ارمنستان برای افزایش نفوذ در هر دو طرف منازعه، بالاترین نقش را در ایجاد درگیری و دامن زدن به آن را دارد. همچنین ارزیابی‌های دقیق نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی به موازات عادی‌سازی روابط با امارات و بحرین، در اندیشه‌‌بحران‌سازی‌درمحیط‌امنیتی‌جمهوری اسلامی ایران است. ♦️3ـ شواهد میدانی نشان می‌دهد، استقرار تروریست‌های تکفیری در طول نوار مرزی ترکمنستان، آذربایجان، ازبکستان، جنوب شرقی تاجیکستان و شمال شرقی افغانستان در نزدیکی مرزهای چین، به عنوان بخشی از برنامه‌ محاصره استراتژیک چین، روسیه و ایران و دامن زدن به جنگ‌ها و تنش‌های نیابتی در این مناطق انجام می‌شود. 🔹نکته راهبردی: جمهوری اسلامی ایران در خصوص بحران قره‌باغ نه بی‌تفاوت است، نه بی‌طرف. بی‌تفاوت نیست چون که یک چالش امنیتی در مرزهای شمالی ایران است و خاصه با حضور برخی متغیرهای خارج از منطقه این چالش، ابعاد عمیق­تری نیز پیدا کرده است. بی­طرف نیست چون که جمهوری اسلامی قره‌باغ را بخشی از سرزمین یک کشور مسلمان می­بیند. ایران در این زمینه قره‌باغ را منطقه‌ای اشغالی و آذربایجان را محق می­داند، اما به روش نظامی برای حل مسئله معتقد نیست. 🔺2ـ جمهوری اسلامی ایران صراحتا و قویا به برخی بازیگران منطقه هشدار داده است که پای تکفیری‌ها نباید در مناطق شمالی ایران باز شود و امنیت سرزمینی ایران دچار مخاطره شود. در صورت روی دادن چنین موضوعی ایران در وهله نخست هشدار خواهد داد و چنانچه موثر نیفتاد ایران به واکنش مستقیم روی خواهد آورد. 🔷 نویسنده: عزیز غضنفری #نشستهای_بصیرتی #ثامن #روشنگری #قره_باغ