#پاسخنامه_علوم_و_فنون #پایه_دهم #نوبت_دوم مطابق با بارم بندی خرداد ۱۴۰۰ طراح : آقای سید مهدی نجفی ، استان لرستان، شهرستان‌چگنی با فرمت : pdf کانال درسی10 https://eitaa.com/hedayate10

تفاوت جان بخشی و تشخيص تشخيص يعنی اينكه فقط ويژگی انسان را به غير جاندار نسبت دهيم. مثال: كتاب با من حرف زد. (حرف زدن تنها ويژگي انسان است) پس تشخيص است. مثال های دیگر: * دیوار به من خیره شده بود.(خیره شدن از ویژگی های انسان است ودبه دیوار داده شده است.) * عقل چشم گشوده بود. * بادها بیکارند. * ابرها خشک وخسیس...... * شب ایستاده است. * گل بخندید و باغ شد پدرام * عشق آموخت مرا شکل دگر خندیدن اما جان بخشی يعنی نسبت دادن ويژگی جاندارِ غير انسان به اشيا مانند: ابر پرواز كرد. (پرواز كردن ويژگي جاندارِ غير انسان است كه به ابر نسبت داده شده است.) نمونه هایی دیگر: * سرنوشت پرهایش را گشود * قضا چون ز گردون فرو هشت پر * نسیم سبک بال می زد. *حسادت به وجودش حمله می کرد. کانا ل درسی12 https://eitaa.com/hedayate12

💣قلمرو زبانی 📖وضعیت معنایی واژه ها ✅به دلایل سیاسی ،مذهبی،فرهنگی یا اجتماعی ،از فهرست واژگان حذف شود(فقط در لغت نامه ها و متن های قدیمی می توان دید): ❌نمونه ❌ 🉐فتراک :ترک بند 🉐خوالیگر :آشپز 🉐برگستوان :پوشش اسب وفیل به هنگام جنگ 🉐پرویزن :غربال 🉐مزگت :مسجد 🉐انگشتال:زغال 🉐اوباریدن :بلعیدن 🉐سوفار: بخش انتهایی تیر که در چله کمان گذاشته می شود 🉐آزفنداک :رنگین کمان 🉐خوازه :طاق نصرت 🉐چهار آینه :نوعی لباس 🉐دستار:عمامه 🉐ملطفه:نامه کوتاه وخلاصه ✅با از دست دادن معنای پیشین و پذیرفتن معنای جدید،ربه دوران بعد منتقل شود ❗️نمونه ❗️ 💮رعنا(قدیم):زن احمق وخود آرا/ (جدید) : خوش اندام 💮تماشا(قدیم ):گردش کردن / (جدید) :دیدن 💮کثیف (قدیم):ترکیب وکلفت وانبوه/ (جدید) :چرک 💮کافی :(قدیم): با کفایت / (جدید) :بس 💮جناب (جدید):آستان / (قدیم): حضرت، آقا 💮سوگند(جدید):از ترکیبات گوگل / (قدیم):قسم 💮مزخرف(جدید):به جواهر آراسته / (قدیم) سخن بیهوده 💮پره (جدید) :شکار دست جمع / (قدیم) :پره دوچرخه 💮باز کنیم(قدیم):جدا کنیم / (جدید ): بگشاییم 💮شوخ (قدیم):چرک / (جدید):طنزپرداز،خوشحال 💮دستور (قدیم):وزیر / (جدید):فرمان ،امر ✅با همان معنای قدیم به حیات خود ادامه میدهد مثال:🌐چشم،شادی ،خنده ،جامه،زیبا،گوش،لب و.... ✅هم معنای قدیم خود را حفظ کرده هم معنای جدید گرفته : 🔱نمونه 🔱 🈚️سپر(قدیم ):وسیله جنگی/ (جدید) :سپر جنگ +سپر ماشین 🈶یخچال (قدیم ):یخ چاله،یخ های قطب /(جدید):یخچال آشپز خانه +یخ قطب 🈶زین (قدیم ): زین اسب / (جدید):زین اسب 🐎+زین دوچرخه 🈶رکاب (قدیم ):رکاب اسب / (جدید):رکاب اسب +رکاب دوچرخه 🈶شمع (قدیم ):وسیله سوختنی / (جدید):شمع ماشین +وسیله سوختنی 🈶سوزن (قدیم ):وسیله دوختن / (جدید):وسیله دوختن+آمپول کانال درسی12 https://eitaa.com/hedayate12

📙هر واژه (کلمه) در زبان فارسی به ۷ نوع تقسیم می شود : فعل ، اسم ، صفت ، ضمیر ، قید ، صوت ، حرف 📌فعل ساختمانی جداگانه دارد: ساده(می نوشتند /برو /دارد می خواند) پیشوندی(در می آورد/فرو می رود ) مرکب (به سر می برد /دست کشیده است) ⭕️ساختمان واژه های دیگر به ۴ دسته تقسیم می شود : 1️⃣ساده : اسب ، آسیب ، زنخدان 2️⃣مرکب :دست بند ، چهار راه 3️⃣مشتق : دانا ، بی سواد 4️⃣مشتق_مرکب : برابر ، تکاپو ، دانشجو ، سرباز گیری کانال درسی10 https://eitaa.com/hedayate10

🏛ساختمان واژگان: ❗️می دانید که تمامی کلمات ، از یک یا دو یا چند جزء معنادار به وجود می اید و بر همین اساس، واژگان به واژگان ساده و غیرساده ( وندی، مرکّب و وندی_مرکّب) تقسیم می‌شوند؛ الان می‌خواهیم، اجزای سازنده‌ی واژه گان را بهتر بشناسیم. 🔰 اجزای معنایی سازنده‌ی واژگان به‌طورکلّی به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1️⃣ اجزای آزاد (که معنی دارند) 2️⃣ جزای وابسته (که وندی هستند) ⏸ اجزای آزاد: اجزای آزاد یا معنادار، اجزایی هستند که می‌توانند به‌تنهایی به عنوان یک واژه‌ی ساده به کار روند یا به‌عنوان جزء پایه، در ساختمان واژگان غیرساده به کار رود. نمونه: کتاب- میز- سفید- شاد- سخت و.... 🔹همان گونه که مشاهدهدکردید ، واژگان بالا از نظر سبک دستوری، اسم، صفت یا قید هستند. 🔸نکته: بن ماضی و بن مضارع فعل‌ها هم جزء آزاد حساب میشود ، چون در ساختمان واژگان، به عنوان جزء پایه به کار می‌رود. کانال درسی10 https://eitaa.com/hedayate10

✅ ب) اجزای وابسته (وندها): اجزایی هستند که به‌تنهایی کاربرد ندارند بلکه با پیوستن به اجزای آزاد، در ساختمان واژه‌های وندی و وندی-مرکب، به کار می‌روند. 🔺وندها براساس جای قرارگرفتن آن‌ها در ساختمان واژگان وندی و وندی-مرکب، به سه دسته‌ی کلّی تقسیم می‌شوند: ۱- پیشوند ۲- پسوند، ۳- میانوند ۱- پیشوندها: پیشوندها در ساختمان واژه، پیش از اجزای آزاد به کار می‌روند؛ مهم‌ترین پیشوندها: با‌ (باادب)، بی (بی‌کار)، ب‍ (بهنجار)،‌‍‌‍ نا (نادرست)، ن‍ (نسوز)، هم‍ (همراه)و.... ۲- پسوندها: پسوندها در ساختمان واژه، پس از اجزای آزاد به کار می‌روند؛ مهم‌ترین پسوندها: ا (دانا)، ار (رفتار)، ان (خندان)، انه (روزانه)، بان (باغبان)، چه (دریاچه)، چی (پستچی)، دان (گلدان)، دیس (تندیس)، زار (گلزار)، گار (آموزگار)، گر (کارگر)و.... (ها (کتاب‌ها)، ان (درختان)، ات (امتحانات) ی (خانه‌ای)... کانال درسی10 https://eitaa.com/hedayate10

۳- میانوندها: میانوندها، همواره میان اجزای آزادِ واژه‌های وندی-مرکب به کار می‌روند؛ مهم‌ترین میانوندها: ا(رنگارنگ)، به (روبه‌رو، سربه‌هوا)، تا (سرتاسر)، و .....

🧶 استعاره: اگر در تشبیهی یکی از ارکان اصلی(مشبه_مشبه به) را بیاوریم و دیگری را نیاوریم، استعاره ایجاد می شود.استعاره، به کار بردن کلمه ای است به جای کلمهٔ دگر به دلیل شباهت آن ها! 🏉انواع استعاره: ⚾️ استعاره مصرحه: مشبه به به جای مشبه بیاید(این نوع استعاره در حقیقت نوعی مجاز است) 🏐 مثال: دیو را در وجود خود بکش.«دیو استعاره از نفس است» ⚾️استعاره مکنیه: مشبه به جای مشبه به بیاید. 🪀 مثال: خورشید شکفت«خورشید مانند گل شکفت. درحقیقت مشبه به(گل) حذف شده است و مشبه(خورشید) باقی مانده و استعاره ایجاد کرد» 🎱نکته: هر تشخیصی، استعاره است.«چراکه در تشخیص، خصوصیت چیزی(انسان) به چیز دیگر(غیر انسان) نسبت داده می شود.» 🏀اضافه استعاری: هر اضافه استعاری، استعاره«مکنیه» است. اضاقه استعاری چند شرط دارد: ① ترکیب اضافی باشد ② اضافه تشبیهی نباشد ③ اضافه اقترانی نباشد ④ مضاف واقعاً متعلق به مضاف الیه نباشد ⑤ در حقیقت مضاف الیه را به چیزی تشبیه کرده باشیم که مضاف از اجزا و خصوصیات آن چیز نباشد. ⚽️ مثال: دست روزگار: ① اضافه است، نه وصفی ② تشبیهی نیست ③ اقترانی نیست «اقترانی دو شرط دارد: ۱_ترکیب اضافی باشد، نه وصفی۲_بین مضاف و مضاف الیه بتوان کلماتی مانند به نشانهٔ، به منظور و...... گذاشت» ④ واقعا روزگار دست ندارد ⑤درحقیقت روزگار را به انسانی تشبیه کرده ایم که یکی ازخصوصیات آن «دست» را به عنوان مضاف آورده ایم. کانال درسی12 https://eitaa.com/hedayate12

🎱 مجاز: به کار بردن کلمه ای در معنی غیرحقیقی خود به شرط آنکه میان معنی حقیقی و غیر حقیقی آن واژه، ارتباط و پیوندی برقرار باشد. فرق مجاز و کنایه: 1️⃣ در کنایه ممکن است معنی ظاهری که مد نظر ما نیست، تحقق پیدا کند، اما در مجاز نه! 2️⃣ مجاز معمولا یک کلمه است ولی کنایه معمولا یک عبارت! 🏉فرق مجاز و استعاره: اگر کلمه ای که معنی دیگری می دهد و مجاز ایجاد می کند با معنی خود، رابطهٔ شباهت داشته باشد، نوعی از مجاز ایجاد می کند که به آن استعاره گفته می شود. در حقیقت استعاره مصرحه، همان مجاز با رابطه یا علاقه شباهت است. 🏐 مثال: 🎾از دست و زبان که برآید 🎾کز عهدهٔ شکرش به درآید؟ 🥎«دست و زبان» مجاز از کل وجود کانال درسی12 https://eitaa.com/hedayate12

طنز قمپز کانال درسی۱۰ @hedayate10

چند پیشنهاد برای تست زدن کانال درسی12 https://eitaa.com/hedayate12

#آزمون_فارسی #پایه_دهم #نیمسال_دوم (بصورت تشریحی) خرداد 1400 مطابق با بارم بندی وضعیت قرمز🔴 پاسخنامه در فایل زیر👇👇 طراح : خانم رباب جلیلی ایرانی ، شهرستان اردبیل ناحیه ۱ کانال درسی10 https://eitaa.com/hedayate10