بسم الله الرحمن الرحیم
مجتهد مبتکر؛ مجتهد مقلد
🔹 مجتهدین در یک علم را میتوان به دو طیف مختلف تقسیم کرد. گروهی از مجتهدین، به حدی از توانایی علمی رسیدهاند که وقتی با سؤالی و پاسخهایی که برای آن سؤال، مطرحشده روبرو میشوند، میتوانند تشخیص دهند که کدام جواب، جواب صحیحی است. بهعنوانمثال ممکن است در یک فرع فقهی، پنج نظر وجود داشته باشد. این مجتهد میتواند از بین این پنج نظر، نظر صحیح را تشخیص دهد و چگونگی رد ادعاها و استدلالهای دیگران را میشناسد.
🔸 گروه دیگری از مجتهدین کسانی هستند که نهتنها توانایی فوقالذکر را دارند؛ بلکه در برخی از مسائل یک علم، دست به ابتکار زده و سخن جدیدی را مطرح میکنند. هرچه قوتِ اجتهاد یک شخص، بیشتر باشد تواناییِ ابتکار و خلاقیت او نیز بیشتر خواهد بود. این دسته از مجتهدین، مجتهدین مبتکر نام دارند.
🔹 برخی از مجتهدین حرفهای دیگران را بهخوبی میفهمند و بهخوبی تدریس میکنند؛ اما در کل آن رشته علمی، حرف جدید و قابلارائهای ندارند. فایده اصلی حضور این افراد در جامعه علمی این است که آنچه از گذشتگانشان به ارث رسیده را به دیگران منتقل میکنند، اما خود، چیزی بر این ارثیه نمیافزایند. (النقّال کالبقّال)
🔸 این گروه به خلاف مجتهدان مبتکر، مقلدند با این فرق که مردم عادی در نتایج استدلالها مقلدند اما اینها هم در نتایج و هم در خود استدلالها مقلدند. این گروه، استدلالها را میشناسند و نهایتا داور خوبی برای استدلالهای دیگران هستند اما خودشان مبتکر و بازیگر در آن علم به حساب نمیآیند.
❓ اما چرا عدهای از مجتهدین، مقلدند و عدهای مبتکر؟ راه حل رسیدن به اجتهاد مبتکرانه چیست؟
#نظام_آموزشی
#مجتهد
#اجتهاد
#مجتهد_مبتکر
#مجتهد_مقلد
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani
هدایت شده از رهنامه پژوهش
❇❇ اشتیاق نسبت به مساله، شرط لازم برای استاد در #آموزش_پژوهشمحور
✳ مهمترین رکن در آموزش پژوهشمحور استاد است، نه متن درسی. چرا که غایت قصوای این نظام آموزشی تربیت #مجتهد_مبتکر و خلاق است نه تعلیم.
✳ هدف نظام آموزشی حافظهمحور، تعلیم و انتقال دانش است و لذا استاد به معنی واقعی کلمه «#استادمعلم» است. در مقابل استاد در نظام آموزشی پژوهشمحور به دنبال تربیت علمی و تقویت قوه تفکر و نقد و نوآوری دانشپژوه است و لذا باید استاد این نظام آموزشی را «#استادمربی» خواند. تعلیم در نظام آموزشی پژوهشمحور مقدمه برای تربیت علمی است و لذا معلمی یکی از شئون فرعی استادمربی است
لازمه رشد علمی محصلان این نظام آموزشی، مشارکت فعال در کلاس و فکر و ارائه نقطه نظرات پیرامون مساله مورد بحث است. مسلم است که شاگردی کردن بهترین استادمربیها بدون تلاش علمی دانشپژوه به سرانجام نمی رسد.
✳ بر فرض مشارکت فعال دانشپژوه، طرف دیگر این گونه کلاسها، استادمربی است. برای رسیدن به آرمان اینگونه کلاسها استادمربی باید همراه با دانشپژوه فکر کند و با سوال و نقد و نشاندادن نقاط ضعف و قوت یافتههای دانشپژوه، او را رشد دهد.
✳ لازمه چنین امری که طبیعتا با مشقت فراوانی برای استادمربی همراه است، اشتیاق و هیجانزدگی او نسبت به مساله مورد بحث در کلاس است. اگر استادمربی نسبت به مسالهای که در کلاس مطرح میکند مشتاق نباشد به طور طبیعی تشنه نکات جدید هم نیست. زمانی استادمربی «اُذُن خیر» خواهد بود که خود مشتاق یادگرفتن باشد. هیجان ناشی از حل یک مساله علمی انرژی لازم برای بحث و شنیدن نکات جدید به او میدهد.
✳ اگر مساله ای که استاد در کلاس مطرح میکند، بعد از کلاس هم ساعتها ذهن او را مشغول کند، نقد و نقطهنظر دانشپژوهان را مغتنم میشمارد و اگر نقدی جدی مطرح شود با آغوش باز از آن استقبال میکند. چنین استادی با استادی که بعد از کلاس، مساله مورد بحث را فراموش کرده و به سراغ مساله دیگری میرود و اساسا مساله بیرون از کلاسش غیر از مساله درون کلاسش است، متفاوت است. استاد دوم ولو از نظر علمی قویتر باشد در جنبه تربیت علمی موفقتر نخواهد بود. برخورد چنین استادی با نقد یا نکته جدیدی که پیش از این به ذهنش نرسیده و در کلاس مطرح میشود چه خواهد بود؟
❌ واضح است که مراد از این مطلب این نیست که استادمربی باید درسی را تدریس کند که خودش مطالعات کافی در مورد آن را ندارد. مراد از این بیان این است که مساله مورد بحث در کلاس باید برای استاد تازه باشد و ذهن استاد بدان مشغول باشد.
✳ بنابراین استاد باید بر مساله مورد بحث در خارج از کلاس هم تمرکز داشته باشد، نه اینکه صرفا کارها و پژوهشهای پیشین خود را تورقی کند و وارد کلاس شود. عموما چنین استادی حوصله و توان اداره چنین کلاسی را نخواهد داشت.
با این حساب یک استادمربی در روز چند درس میتواند تدریس کند⁉
مؤسسه حیات طیبه
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱 ☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷 ♦️ مجتهد مبتکر ♦️ 🔶🔹 اگر به خو
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱
☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷
♦️ مجتهد مبتکر ♦️
🔰 مجتهدین در یک علم را میتوان به دو طیف مختلف تقسیم کرد.
🔶🔹 گروهی از مجتهدین، به حدی از توانایی علمی رسیدهاند که وقتی با سؤال و پاسخهایی که برای آن سؤال مطرحشده روبرو میشوند میتوانند تشخیص دهند که کدام جواب، صحیح است. بهعنوانمثال ممکن است در یک فرع فقهی پنج نظر وجود داشته باشد. او میتواند از بین این پنج نظر، نظر صحیح را تشخیص داده و ادعاها و استدلالهای دیگران را ابطال کند. این دست از مجتهدین حرفهای دیگران را بهخوبی میفهمند و بهخوبی تدریس میکنند اما در کل آن رشته علمی، سخن جدید و قابلارائهای ندارند. فایده اصلی حضور این افراد در جامعه علمی این است که آنچه از گذشتگانشان به ارث رسیده را به دیگران منتقل میکنند هرچند خودشان چیزی بر این ارثیه نمیافزایند.
🔷🔸 گروه دیگری از مجتهدین کسانی هستند که نهتنها توانایی فوقالذکر را دارند بلکه در برخی از مسائل یک علم دست به ابتکار زده و سخن جدیدی را مطرح میکنند✨. هرچه قوتِ اجتهاد یک شخص بیشتر باشد تواناییِ ابتکار و خلاقیت او نیز بیشتر خواهد بود. گروه دوم نهتنها سخنان جدیدی را مطرح میکنند بلکه گاهی مسیر علم را تغییر میدهند. بزرگانی چون شیخ انصاری و صدرالمتالهین (رحمهما الله) را میتوان بهعنوان صاحبان مکتب و قلههای اجتهاد مبتکرانه در رشتههای فقه و اصول و فلسفه معرفی کرد.
🔶🔹 البته طبیعی است که مراد از مجتهد مبتکر لزوماً صاحبان مکاتب علمی نیست بلکه بسیاری از دانشمندان هستند که پیرو یک مکتباند اما سخنان تازه ای دارند و میتوانند گرههای جدید را باز کنند و مسائل نوپدید را پاسخ گویند و افقهای جدیدی را پیش روی اهالی آن علم بگشایند.
✅✅ بهطور خلاصه میتوان گفت انسانها نسبت به یک دانش یا مقلدند یا مجتهد و مجتهدین هم یا مبتکرند یا غیرمبتکر.
ادامه دارد...
🖌 ( ٨ ) برشی از مقاله :
بایستههای علمی عالم دینی عصر انقلاب با تأکید بر عرصه تولیدعلم
#ضرورت_تولید_علوم_انسانی_اسلامی
#مجتهد_مبتکر
#مجتهد_غیر_مبتکر
#تربیت_مجتهد_مبتکر
#آموزش_پژوهش_محور
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani_t
مؤسسه حیات طیبه
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱 ☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷 ♦️ مجتهد مبتکر ♦️ 🔰 مجتهدین د
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱
☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷
♦️ مجتهد مبتکر ♦️
💟 استاد شهید مطهری (رضوانالله علیه) میفرماید:
«مرحوم آقای حجت (رضواناللهعلیه) یکوقت حرف خیلی خوبی در باب اجتهاد زد. گفت: اجتهاد واقعی این است که وقتی یک مسئله جدید که انسان هیچ سابقه ذهنی ندارد و در هیچ کتابی طرح نشده به او عرضه شد فوراً بتواند اصول را بهطورصحیح تطبیق کند و استنتاج نماید و الا انسان مسائل را از جواهر یاد گرفته باشد مقدمه و نتیجه (صغرا و کبرا و نتیجه) همه را گفتهاند او فقط یاد میگیرد [و میگوید] من فهمیدم صاحب جواهر چنین میگوید بله من هم نظر او را انتخاب کردم این اجتهاد نیست. همین کاری که اکثر میکنند.
👌 اجتهاد، ابتکار است و اینکه انسان خودش رد فرع بر اصل بکند. همیشه مجتهدها عدهای از مقلّدها هستند مقلّدهایی در سطح بالاتر. شما میبینید در هرچند قرن یک نفر پیدا میشود که اصولی را تغییر میدهد، اصول دیگری بجای آن میآورد و قواعد تازهای [ابداع میکند] بعد همه مجتهدها از او پیروی میکنند.
😊 مجتهد اصلی همان یکی است بقیه مقلّدهایی بهصورت مجتهد هستند که از این مقلّدهای معمولی کمی بالاترند. مجتهد واقعی در هر علمی همینجور است. در ادبیات اینجور است؛ در فلسفه و منطق اینجور است؛ در فقه و اصول اینجور است؛ در فیزیک و ریاضیات اینجور است. شما میبینید در فیزیک یک نفر میآید یک مکتب فیزیکی میآورد، بعد تمام علمای فیزیک تابع او هستند. این را که مکتب جدیدی میآورد و مکتب قابل قبولی هم میآورد که افکار را تابع فکر خودش میکند باید گفت مجتهد واقعی.»
ادامه دارد...
🖌 ( ٩ ) برشی از مقاله :
بایستههای علمی عالم دینی عصر انقلاب با تأکید بر عرصه تولیدعلم
#ضرورت_تولید_علوم_انسانی_اسلامی
#مجتهد_مبتکر
#شهید_مطهری
#تربیت_مجتهد_مبتکر
#آموزش_پژوهش_محور
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani_t
مؤسسه حیات طیبه
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱 ☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷 ♦️ مجتهد مبتکر ♦️ 💟 استاد شهید
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱
☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷
♦️ مجتهد مبتکر ♦️
1⃣ چه کسانی میتوانند بار تولید علوم انسانی اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی را به دوش بکشند و آن را به سرمنزل مقصود برسانند؟ واضح است که در این مقطع حساس نیازمند مجتهدین مبتکری هستیم که قادر به حل مسائل نوپدید هستند. چنین افرادی باید از دام تقلید در حوزه فعالیتهای علمی خود رهاشده باشند.
به تعبیر دیگر شخصیت علمی این افراد باید شخصیت علمی مستقلی باشد که نهتنها از دیگران تقلید نمیکند بلکه وابسته به نظریات آنها هم نیست. 🌿
2⃣ بیان شد که انسانهای مقلد دو گونهاند: بعضی در نتایج استدلال و اجتهاد مقلدند مانند مردم عادی که از مراجع عظام (حفظهم الله) تقلید میکنند؛ بعضی نیز در خود استدلال و اجتهاد مقلدند مانند بعضی از طلاب که تا آخر دوره درس خارجشان حداکثر تصور خوبی از اجتهادات و استدلالات اساتید خود و بزرگان آن علم دارند و اگر فهرستی از ابتکارات و نوآوریهای علمی آنها در حوزه مطالعاتیشان تهیه کنیم چه بسا از چند خط تجاوز نکند. 🌿
3⃣ اگر کسی از دام تقلید رها نشده باشد نمیتواند در فضای تولیدعلم وارد شود. اینگونه نیست که طلبهای بیست سال مقلدانه درس بخواند و به ناگاه در مرحله پژوهش و تولیدعلم به موتور تولیدِ نظریات گوناگون علمی تبدیل شود. 🌿
4⃣ بنابراین برای رسیدن به علوم انسانی اسلامی نیازمند تربیت مجتهدین مبتکر هستیم.
واضح است که شخصی میتواند پژوهشگر و مبتکر باشد که این توانایی را سالها تمرین کرده باشد.
بنابراین در یک نظام آموزشی موفق و مطلوب در جهت تحقق تمدن اسلامی لازم است که طلبه، تولید علم (= پژوهش) به معنای عام کلمه را در مراحل مختلف آموزشی، تمرین کند. 🌿
5⃣ در نتیجه ما نیازمند نظام آموزشیای هستیم که بر مبنای پژوهش بنا شده باشد و اساتید آن، کلاسها را پژوهشمحور و فعال اداره کنند. طلبۀ اینگونه کلاسها نیز باید پژوهشگری را از استاد بیاموزد و پژوشمحور درس بخواند. 🌿
ادامه دارد...
🖌 ( ۱۰ ) برشی از مقاله :
بایستههای علمی عالم دینی عصر انقلاب با تأکید بر عرصه تولیدعلم
#ضرورت_تولید_علوم_انسانی_اسلامی
#مجتهد_مبتکر
#مجتهد_مقلد
#تربیت_مجتهد_مبتکر
#آموزش_پژوهش_محور
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani_t
مؤسسه حیات طیبه
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱 ☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷 ♦️ مجتهد مبتکر ♦️ 1⃣ چه کسانی م
🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱
☑️ ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی 🇮🇷
♦️ مجتهد مبتکر ♦️
✅ پژوهش به معنای تولید علم است به این معنا که محصول تلاش علمی یک پژوهشگر، یافتهها و اندوختههای علمی بشر در آن شاخه علمی را گسترش میدهد و بنابراین بشر با تلاش این پژوهشگر به مرزهای جدیدی از این دانش دست مییابد که پیش از این برایش مجهول بود. پژوهش به معنای فرایند تولید علم و پاسخ به مساله علمی است که شامل پاسخ به مسألههای نوپدید یا پاسخ جدید به مسألههای دارای سابقه است. 👌
✅ مسألهای که یک محقق با آنها روبرو است یکی از این دو حالت را دارد: یا محققان دیگر، پیش از او به آن سؤال پاسخ دادهاند یا او با مسأله جدید بیپاسخی مواجه است. ناگفته پیداست که اولین پاسخ علمی به مسأله جدید، تولید علم است اما در مسائلی که مسبوق به سابقهاند تولید علم، زمانی تحقق مییابد که پاسخهای جدیدی غیر از پاسخهای پیشین به آن مسائل ارائه شود.👌
ادامه دارد...
🖌 ( ۱۱ ) برشی از مقاله :
بایستههای علمی عالم دینی عصر انقلاب با تأکید بر عرصه تولیدعلم
#ضرورت_تولید_علوم_انسانی_اسلامی
#مجتهد_مبتکر
#فرایند_تولید_علم
#آموزش_پژوهش_محور
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani_t