آغوش گشوده به نقد: یادداشت حجتالاسلام رضا غلامی برای درگذشت علیرضا صدرا
دکتر صدرا جدای از اینکه در شناخت عمیق فلسفه اسلامی به ویژه افکار و اندیشه های فارابی و همچنین حکمت متعالیه فرد زبدهای محسوب میشدند، در عرصه تخصصیشان یعنی فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام جزو اساتید درجه یک دانشگاه و حوزه به شمار می رفتند.
آغوش گشوده به نقد
خبزگرای کتاب ایران(ایبنا): حجت الاسلام رضا غلامی؛ استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در یادداشتی به مناسبت درگذشت علیرضا صدرا نوشت:
باسمه تعالی
من تقریباً از سال ۷۸ مرحوم استاد علیرضا صدرا را میشناختم. ایشان از شاگردان مرحوم استاد علامه محمد تقی جعفری هم بودند و آنطور که از خودشان شنیدم، تز دکترایشان با راهنمايي مرحوم علامه جعفری دفاع شده بود. دکتر صدرا جدای از اینکه در شناخت عمیق فلسفه اسلامی به ویژه افکار و اندیشه های فارابی و همچنین حکمت متعالیه فرد زبدهای محسوب میشدند، در عرصه تخصصیشان یعنی فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام جزو اساتید درجه یک دانشگاه و حوزه به شمار می رفتند. کتاب هایی نظیر مفهوم شناسی حکمت متعالیه سیاسی؛ اسباب مدنی در حکمت اسلامی و فاضله، خوانش سیاسی حکمت متعالیه؛ اسباب مدنی در حکمت سیاسی متعالیه امام خمینی و مشروعیت سیاسی، از کتاب های مطرح مرحوم استاد صدرا بود که محل ارجاع پژوهشگران حوزه فلسفه سیاسی محسوب می شد.
مرحوم استاد صدرا از مریدان امام خمینی و از اساتید انقلابی بودند که چه در تبیین اندیشه های سیاسی امام و چه در نظریهپردازی حول مبانی فکری انقلاب اسلامی و استحکام بخشی به گفتمان انقلاب، ید طولایی داشتند. با اینکه دکتر صدرا عضو هیات علمی گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بودند اما بخشی از زیست علمی خود را به حوزه و معاشرت علمی با فضلای حوزه به ویژه در ساحت فلسفه سیاسی اختصاص داده بودند و در جهت تقویت بُنیه فکری فضلای حوزه در ساحت فلسفه سیاسی و تربیت شاگردانی توانا نقش قابل توجهی داشتند. در کنار خدمات علمی استاد صدرا، شخصیت و سلوک فردی آن مرحوم نیز خیلی جذاب و اثرگذار بود. من به ویژه در این اواخر که توفیق پیدا کرده بودم در چند زمینه خدمتتان برسم، مانند قبل، همان ابتدا تحت تاثیر فروتنی ایشان قرار گرفتم. با اینکه فرد بسیار دانشمندی بودند اما هیچ ادعایی نداشتند.
من ذره ای تکبر در رفتار ایشان ندیدم. از سوی دیگر، دکتر صدرا فرد آزاد اندیش و نقدپذیری بودند. یعنی آغوش خود را به روی نقد باز می کردند و ابایی نداشتند که کسی اندیشه های ایشان را به صراحت به نقد بکشد. با متانت به سخن ناقد گوش می دادند و سپس با خوش رویی پاسخ می دادند. من چند ماه پیش با خودم گفتم ای کاش فرصتی بود ساعت ها از حضور دکتر صدرا در زمینه فارابی شناسی استفاده می کردم اما دریغا که این امکان فراهم نشد. اینحقیر از درگذشت استاد صدرا حقیقتا متاثر شدم و معتقدم با رحلت ایشان، حتما خسارت بزرگی متوجه جامعه علوم سیاسی اسلامی به ویژه فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام وارد شده است که امیدوارم از سوی شاگردان و دوستداران آن مرحوم تا حدی جبران شود.
هدایت شده از دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
بسم الله الرحمن الرحیم
انالله و انا الیه راجعون
خبر درگذشت اندیشمند فرزانه،استاد متواضع مرحوم دکتر علیرضا صدرا، قلب اساتید،دانشجویان و همکاران دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام را داغدار نموده است.بی تردید سخت است فراق استاد عزیزی که دوران جوانی خود را در سنگر دفاع از میهن نوپای اسلامی سپری نموده و پس از پایان دفاع مقدس، در سنگر دانش و دانشگاه به عنوان صاحب نظری متعهد و معتقد به مبانی اسلامی، در راستای تحقق اهداف بلند انقلاب اسلامی در عرصه علم تلاش نموده و در طول عمر با برکت خود همواره سعی وافر داشت تا با حضور در مراکز علمی حوزه مقدس قم و همکاری با طلاب و فضلا، به فرمان وحدت حوزه و دانشگاه حضرت امام خمینی رحمت الله عمل نماید.اساتید و دانشجویان و همکاران دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام درگذشت این عزیز را به خانواده محترم و دوستان و دانشجویان تسلیت عرض نموده و امیدوارم خداوند متعال آن سفر کرده را میهمان سفره محبت حضرت امیر المومنین علی علیه السلام قرار دهد.
شمس الله مریجی
رئیس دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
آثار و اندیشههای دکتر علیرضا صدرا
در گفتوگو با شریف لکزایی
دکتر صدرا علاوه بر این که به منابع اندیشه سیاسی در ایران، اسلام و غرب اشراف کاملی داشتند، از دوران جدید هم غافل نبودند و در آثار ایشان دائم مقایسهای بین اندیشههای سیاسی ایران و اسلام و اندیشههایی که در غرب وجود دارد انجام شده و به مکاتب مختلفی که در این حوزه وجود دارند با این نگاه مقایسهای پرداخته شده است.
از اشراف تا نوآوری
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): چهارم آبان ۱۴۰۱ علیرضا صدرا پژوهشگر، سیاستمدار و استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران دار فانی را وداع گفت. مرحوم صدرا در دوران حیات خویش در عرصههای گوناگون علمی و اجرایی فعالیتهای موثر و مهمی داشتند، اندیشههای او به ویژه در عرصه فلسفه سیاسی قابل تامل و بررسی است.
شریف لکزایی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مورد شخصیت علمی و دانشگاهی مرحوم صدرا به ایبنا میگوید: دکتر صدرا از اساتید بزرگوار ما در دورههای مختلف تحصیل علوم سیاسی به ویژه کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند. در دوران تحصیل من در دانشگاه باقرالعلوم برای کارشناسی نیز لازم به دفاع از پایاننامه بود که ایشان به عنوان استاد راهنما در این امر حضور داشتند و دوره ارشد هم در پایان نامه من نقش مهمی ایفا کردند.
طبیعتا یک بخش از کارهای دکتر صدرا را باید در زمینه تاسیس نهاد در حوزه علوم سیاسی مورد توجه قرار داد؛ برای مثال ایشان از جمله افراد تاثیرگذار در تاسیس دانشگاه باقرالعلوم(ع) بودهاند و در این حوزه کارهای مختلفی انجام دادهاند.
ادامه گفت و گو از طریق لینک زیر
https://www.ibna.ir/fa/longint/327870/%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C
انا لله و انا الیه راجعون
با کمال نا باوری مطلع شدیم که همکار عزیزمان دکتر علیرضا صدرا چهارشنبه شب چهارم آبان ١۴٠١ بطور ناگهانی در اثر سکته قلبی در بیمارستان جان به جان افرین تسلیم کردند. اقای دکتر صدرا از همکاران و استادان قدیمی و فعال گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران بودند و در زمینه اندیشه های سیاسی در ایران و اسلام دانشجویان بسیاری را در سطوح تحصیلی گوناگون تربیت کرده بودند. دکتر صدرا برای جامعه علوم سیاسی ایران نامی اشنا بود و بسیا ی از فارغ التحصیلان و استادان علوم سیاسی در کشور با تلاشهای ارزنده اموزشی و پژوهشی و برنامه ریزی ایشان برای علوم سیاسی آشنایی داشتند. تبحر دکتر صدرا در اندیشه سیاسی ایران و اسلام، باعث شده بود تا محافل علاقه مند خارج از دانشگاهها با افکار و تلاشهای ایشان آشنا باشند.
بی گمان درگذشت دکتر علیرضا صدرا ضایعه ای جبران ناپذیر برای گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران و جامعه علوم سیاسی ایران است. گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران درگذشت این استاد گرامی را در درجه نخست به خانواده گرامی استاد و سپس به جامعه دانشگاهی و غیر دانشگاهی ایران تسلیت می گوید و شادی روح آن مرحوم را از خداوند بزرگ خواستار است.
گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران
بسم الله الرحمن الرحیم
استاد با فضیلت و متخلق به صفات نیکوی علمی و اخلاقی جناب آقای دکتر علیرضا صدرا به ملکوت اعلی پیوست.
انجمن علوم سیاسی ایران این ضایعه را به خانواده ایشان و جامعه علوم سیاسی ایران تسلیت عرض می کند. از خدای بزرگ مغفرت و علو درجات برای ایشان مسئلت می نماییم.
هیئت مدیره انجمن علوم سیاسی ایران.
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
◼️با عرض تسلیت ارتحال دانشمند معظم، متفکر گرانمایه و اندیشمند حکیم عرصه فلسفه سیاسی اسلامی دکتر علیرضا صدرا (ره)
◾️مراسم یادبودی همراه با قرائت زیارت عاشورا و سخنرانی برگزار می شود از همه اساتید و ارادتمندان به آن مرحوم دعوت به عمل می آید.
⏰زمان: پنجشنبه ۱۴۰۱/۰۸/۱۲ساعت: ۷ صبح
⬅️مکان: قم، پردیسان، خیابان دانشگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه منفی یک
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.a
دکتر علیرضا صدرا رئیس اندیشکده سیاست مرکز الگوی اسلامی پیشرفت در اثر سکته قلبی درگذشت.
به گزارش روابطعمومی «سمت» دکتر علیرضا صدرا، استاد برجسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و رییس اندیشکده سیاست مرکز الگوی اسلامی پیشرفت و از جمله مولفان و داوران علمی «سمت» دار فانی را در اثر سکته قلبی وداع گفت.
درآمدی بر آزاد اندیشی و نظریه پردازی در علوم دینی، مشروعیت سیاسی، نقش راهبردی دولت در نظریه سیاسی امام خمینی (س)، مفهوم شناسی حکمت متعالی سیاسی، اسباب مدنی در حکمت اسلامی و فاضله، آیین های مدنی، اسباب مدنی در حکمت سیاسی متعالی امام خمینی(ره) و خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه بخشی از کتاب های این استاد علوم سیاسی را شامل می شود.
چشم انداز فلسفه سیاسی، گفتمان مهدویت، سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه، چشم انداز دانش سیاسی در ایران، مبادی علم سیاست متعالی، نظام آموزش دانش سیاسی، آداب مدنی، اسباب مدنی در حکمت برهانی، شهودی و حکمت سیاسی خواجه نصیر، اسباب مدنی در حکمت متعالی سیاسی صدرایی، حکمت سیاسی اسلامی، الگوی سیاسی حکمت متعالی؛ الگوی سیاسی متعالی، گفتمان مهدویت و چالش های آسیب شناسی، اصطلاح نامه فلسفه سیاسی بخشی دیگر از آثار وی را دربرمی گیرد.
همچنین این استاد فرهیخته در همکاری با «سمت» دو کتاب در حوزه علوم سیاسی در دست تالیف داشت که در مراحل مختلفی از آماده سازی قرار داشتند.
سازمان مطالعه و تدوین (سمت)، ضایعۀ درگذشت این استاد عالیقدر و فاضل متخلق به فضایل اخلاقی که عمری را صرف معرفی و احیای فلسفه سیاسی صدرایی کرد، به خانوادۀ محترم ایشان و جامعه علمی کشور تسلیت میگوید
خوانش روزامد فلسفه سیاسی اسلامی
نگاهی به تلاش های علمی مرحوم استاد #علیرضا_صدرا
#شریف_لک_زایی
روزنامه فرهیختگان، نهم آبان ۱۴۰۱
روزنامه فرهیختگان | تاریخ:1401/08/09 | صفحه:15
https://farhikhtegandaily.com/newspaper/3721/15/
هدایت شده از پژوهشهای فلسفه سیاسی اسلامی
معرفی کتاب علم مدنی فارابی:
کتاب علم مدنی فارابی، نظریه پردازی در زمینه نقد فلسفه علم سیاست مدرنیستی، به ویژه دانش پوزیتیویستی با خاستگاه، جایگاه و نقش و آثار همچنان تأثیرگذار و بلکه تعیین کننده آن بوده و در عین حال بازآمدی فلسفه و نظریه علمی- سیاسی فاضله و متعالی فارابی تا صدرایی به عنوان رهیافت و بلکه پارادایم رقیب و مدعی است. در این اثر، وجوه گوناگون این نظریه و نظام علمی- سیاسی مورد واکاوی شالوده ای قرار می گیرند. طرح و تبیین مبسوط علم سیاست یا علم مدنی متعالی فارابی، عموماً و خصوصاً سیر و ساختار فلسفه و علم متعالی سیاسی صدرایی و تا فلسفه و علم سیاسی متعالی و راهبردی امام خمینی(ره)، خود موضوع بحث مستقلی دیگر در این کتاب می باشد. این کتاب از پنج فصل سامان یافته است: فصل اول: مفاهیم و کلیات؛ فصل دوم: علم مدنی در دیدگاه فارابی؛ فصل سوم: جامعه شناسی در دیدگاه کنت؛ فصل چهارم: واقعیت و هنجار در علم مدنی فارابی و جامعه شناسی کنت؛ فصل پنجم: روش شناسی فارابی و کنت.
ناشر: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
نویسنده: علیرضا صدرا
سال نشر: 1387
تعداد صفحات: 471
انالله و انا اليه راجعون
درگذشت استاد گرانمايه فلسفه سياسي و انديشور فروتن دكتر عليرضا صدرا براي همه علاقه مندان انديشه سياسي اسلام، سخت و جانكاه است. ايشان از جمله استاداني بود كه با عمق وجود به داشته هاي بومي در تمدن اسلامي-ايراني باور داشت و براي ارائه راهبردها، ضمن توجه به دستاوردهاي دنياي جديد، همواره به پشتوانه هاي ژرف و قله هاي انديشه سياسي اسلام باز مي گشت، از آنها بهره مي گرفت و راه مي جست. فهم عميق، دقيق و دغدغه مندانه از انديشه اسلامي او را در مسير صدرنشينان اين قلمرو قرار داده بود.
انجمن مطالعات سياسي حوزه، اين مصيبت را به همه انديشوران و علاقه مندان حوزه انديشه سياسي تسليت مي گويد. از خداي بزرگ مي خواهيم كه روح آن عزيز را ميهمان سفره كرم خويش گرداند، بمنه و كرمه.
نظریه تاریخی انقلاب اسلامی با رویکرد نوصدرایی
نویسنده
محمدرضا قائمی نیک
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
چکیده
انقلاب اسلامی ایران، بهمثابه پدیدهای دینی، هم سویهای دینی و ماورائی دارد و هم سویهای تاریخی و اجتماعی و بنابراین نظریهای که در مقام فهم و توضیح آن برآید، بایستی بتواند این دو سویه را تبیین کند. متفکرین نوصدرایی (نظیر علامۀ طباطبائی، شهید مطهری و حمید پارسانیا) از یکسو با نظر به حکمت متعالیه و نوآوری در آن و از سویِ دیگر با نظر به وقوع انقلاب اسلامی، تلاش کرده تا در آثار مختلف خود، نظریهای تاریخی-اجتماعی دربارۀ انقلاب اسلامی صورتبندی کنند. در این مقاله تلاش شده تا با بهرهگیری از روششناسی بنیادین، پس از مروری بر تاملات حکمای صدرایی معاصر دربارۀ جامعه و تاریخ، شش مسئلۀ «هستیِ تاریخ و توضیح دینی نحوۀ تحول آن، نیروی محرک تاریخ، دورهبندی عام و خاص تاریخی، ظهور تجدد غربی و مراحل آن، نحوۀ مواجهه مسلمانان و ایرانیان با تجدد و نیروهای آن و ریشهها و بسترهای تاریخی انقلاب اسلامی» بررسی شود. در نتیجهگیری اشاره شده است که مطابق رویکرد نوصدرایی و مخصوصاً دیدگاه پارسانیا، انقلاب اسلامی محصول تغییر در نسبتِ نیروهای معرفتی و اجتماعی حاضر در جامعۀ گذشته و معاصر ایرانی بوده و امکان مواجهه فعال جهان اسلام با جهان مدرن را ایجاد کرده است.
https://ipr.isri.ac.ir/article_144663.html
گزارش تصویری از عصرانه های علوم انسانی
عصرانه ای با اندیشه های استاد #علیرضا_صدرا
۲۹تیر ۱۴۰۱
موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی
هوالباقی
با سلام و تحیت خدمت اساتید فرهیخته
با عرض تسلیت به مناسبت درگذشت نابهنگام استاد گرانقدر و با اخلاق مرحوم دکتر #علیرضا_صدرا به منظور گرامیداشت یاد و خاطره آن مرحوم مغفور مجالس یادبود به شرح زیر برگزار می گردد:
۱- مراسم یادبود اندیشکده سیاست: دوشنبه 9 آبان (مجازی) ساعت 8 صبح (برگزار گردید)
۳- مراسم بزرگداشت مجمع عالی حکمت اسلامی: سه شنبه (مجازی) ساعت ۱۹ (برگزار شد)
۳- مراسم یادبود پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی: پنجشنبه 12 آبان قم پردیسان محل پژوهشگاه، ساعت 7 صبح
۴- مراسم یادبود مشترک مرکز الگو و دانشگاه تهران: یکشنبه 15 آبان، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ساعت 10 صبح
۵- مراسم یادبود خانواده محترم آقای دکتر صدرا: دوشنبه 16 آبان، خیابان وزرا، مسجد ولیعصر، ساعت 16
شادی روح استاد فقیدمان جناب آقای دکتر صدرا فاتحه ای همراه با صلوات قرائت بفرمایید.
دل نوشته ای برای دکتر #علیرضا_صدرا
باورم نیست که آن مرغ سحر خاموش است
دیروز مردی آسمانی در خاک آرام گرفت که ستارگان آسمان دل گیر و دلتنگش شدند
دیروز الگوی حق طلبی و حق گویی بر دوش بود و زمین بی قرارش
دیروز یک عالمه اشک و قلبی که هنوز می ترکد
دیروز هزاران نفر بر اسوه بودنش شهادت دادند و من غرق غبطه
من به آمار و ارقام و هشتک و این دنگ و فنگ کاری ندارم پسر همسایمون میگفت حیف بود آخ کمرم شکست
عده ای می گفتن من خواجه نصیر وملاصدرا را نمی شناسیم ولی صدرای خودمان را خوب میشناسم که حرفهایش تا عمق جان می رفت
دانشجویی میگفت صدرا اهل گفتگو بود دیگری میگفت صدرا صاحب گفتگو بود و واعظی میگفت صدرا حکمت عملی بود ولی من میگویم هرچه بود ستاره ای بودو بدرخشید و بی هیاهو رفت