✳️تدوین حدیث در عصر امام عَلَیْهِالسَّلَام
امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام نیز پیروان و خواص خویش را امر به تدوین علم و احادیث مینمود.
در مصادر روایی، کتبی به حضرت نسبت داده شده است و جزء مؤلفات حضرت آوردهاند از جمله:
صحیفة الرضا (ع)
این کتاب را «مسند الامام الرضا» نیز نامیدهاند و بسیاری از روات فَرِیقَیْن این را نقل نموده و در بعضی از مصادر، اسامی بعضی از روات آن آمده است و نسخههایِ متعدد از آن در «صَنْعَاء» و در «قم» تحت عنوان «کتاب ابن ابی الْجَعْد» که کنیه «احمد بن عامر بن سُلَیْمَان الطائی» است، در تهران و مشهد وجود دارد.
مقدمه اَلْمُعْجَمُ المُفَهْرَس، ص 44.
https://eitaa.com/jadid2
❇️الرسالة الذَهَبیة
رسالهای در مسائل طبّی که امام به درخواست مأمون نوشته است و مأمون دستور داد آن را با آب طلا بنویسند. لذا رساله ذَهَبِیَّة نامیده شد.
اعیان الشیعه، ج 2، ص 26 وی میگوید:
«له مؤلفان کثیره» بعد هفت مورد را نام میبرد.
❇️مجالس الرضا (ع) مع اهل الایمان
مأمون مجالس علمی و مناظرات دینی و علمی بین امام و علماء ادیان دیگر برقرار مینمود. امام عَلَیْهِالسَّلَام نیز فرصت را غنیمت شمرده و حقانیت، تَشَیُّع و اسلام را به اثبات میرساند و اعتقادات دیگران را با استدلال رد مینمود که بعداً یکی از پیروان امام آن مجالس را گردآوری نمود. نَجَاشِی میگوید:
«حسین بن مُحَمَّد بن الفَضْل … ابو مُحَمَّد شَیخ من الهاشمیین، ثقة، … صنّف مجالس الرضا عَلَیْهِالسَّلَام مع اهل الادیان.»
https://eitaa.com/jadid2
❇️امالی الامام الرضا (ع)
این صحیفه را «ابوالحَسَن علی بن علی الْخُزَاعِی» برادر شاعر بزرگ شیعی یعنی دِعْبِل خُزاعِی نقل کرده است. شَیخ طوسی به همین سند از این کتاب روایت نقل نموده است.
محقق بزرگوار سید مُحَمَّد رضا جلالی حسینی احتمال داده است که این همان کتابی باشد که نَجَاشِی آن را ذکر کرده است. در مقدمه اَلْمُعْجَمُ المُفَهْرَس الالفاظ احادیث البحار 20 مورد از تألیفات امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام را نام میبرد.
مقدمه اَلْمُعْجَمُ المُفَهْرَس، ص 44 و 45.
✅کتاب الاهلیلجة
علامه سید محسن امین فرمود:
«فیه حجج بالغة و مطالب جلیلة فی علم الکلام» کتب دیگری نیز برای امام شمردهاند که عبارت است از: کتابی که وریزة بن مُحَمَّد روایت کرده. کتابی به روایت علی بن مهدی، نسخه متبوعه بزرگی به روایت مُحَمَّد بن عَبْداللَّه و نسخههایِ دیگر و «مسائل» به روایت معاویه بن سعید و «مسائل» به روایت حَسَن بن علی الْوَشَّاء و مسائل و کتب دیگری که در مجموع به بیست نسخه میرسد.
البته برخی در صحت انتساب این کتب به امام تردید کردهاند از جمله: دکتر مجید معارف میگوید:
«برخی از محققان آثاری به امام نسبت دادهاند، از جمله: فقه رَضَوِی، رساله ذَهَبِیَّة در طب، رساله محض الاسلام، پاسخ به مسائل ابن سنان و کتاب علل ابن شاذان که انتساب آنها مورد تردید است.» و در این باره ارجاع داده است به تحلیلی از زندگانی امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام از مُحَمَّد جواد فَضل الله، معرفة الحدیث مُحَمَّد باقر بهبودی، سیرة الائمّه هاشم معروف حسنی و مجموعه آثار نخستین کنگره امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام وی میگوید:
آنچه به آنان منتسب گردیده نوعاً از مجعولات غُلات میباشد. زیرا شرایط امامان اجازه این امور را به آنان نمیداده است.
تاریخ عمومی حدیث … و مجموعه معارف، ص 313 - 314.
https://eitaa.com/jadid2
✅شاگردان امام رضا و تدوین حدیث
آیت الله العظمی بروجردی در کتاب جامع الاحادیث میفرماید:
«ان عدد الکتب التی جمعت احادیث الشیعه فی زمان الامام الثامن عَلَیْهِالسَّلَام وصل الی الاربع مأئة، ثم قام جمع من فضلاء اصحاب الطبقة السادسة من اصحاب الامام الرضا عَلَیْهِالسَّلَام فی جمیع هذه الاحادیث الشریفة المتفرقة فی تلک الکتب ثم جمع تلامذتهم الاجلاء من امثال علی بن مهزیار الاهوازی والحسین ابن سعید الاهوازی تلک الاحادیث فی کتابین فکانا مرجعاً لعلماء الشیعة حتی قام ثقة الاسلام کلینی فی تألیف کتابه «الکافی» و الشیخ الصدوق فی کتابه «من لایحضره الفقیه» و الشیخ الطوسی فی کتابه «التهذیب» و «الاستبصار» و بهذا قد جمعت فی هذه الکتب الابعة الجوامع الحدیثیه الاولیة والثانویة باحسن وجه فکانت مرجعاً لعلماء الشیعة فی تلک الاعصار و الامصار و لان جمیع احادیث تلک الاصول اجتمعت فی هذه الکتب الاربعة، قلت المراجعة لتلک الاصول تدریجیاً حتی ترکت.»
مستدرکات علم رجال الحدیث، ج 1، ص 13.
👈در زمان امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام 20 نفر از اصحاب امام عَلَیْهِالسَّلَام کتاب حدیثی تألیف کردهاند. از جمله آنان میتوان از حسین بن سعید (30 کتاب)، صَفْوَان بن یحیی (16 کتاب) و مُحَمَّد بن عُمَر الواقدی (28 کتاب) و موسی بن القاسم (15 کتاب) نام برد. شَیخ طوسی آمار رجال امام را به 318 راوی رسانده است.
دروس فی نصوص الحدیثیة، مهریزی، ص 91.
https://eitaa.com/jadid2
✳️برگرفته از کتاب امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام و خدمات فرهنگی
عنوان و نام پدیدآور: امام رضا عَلَیْهِالسَّلَام و خدمات فرهنگی، دکتر ناصر رفیعی
گفتگویی روزنامه قدس با دکتر ناصر رفیعی
به نقل از http: //www. qudsdaily. com/archive/1390/html/1/1390 - 01 - 31/page4. html
https://eitaa.com/jadid2
🔰#بخش #مناظرات امام رضا (ع) 1️⃣یک مناظره شنیدنی
❇️عبادت عیسی علیه السلام
امام رضا علیه السلام خطاب به "جاثلیق" فرمودند: «تنها اشکالی که بر عیسای شما داریم این است که خیلی کم نماز می خواند و روزه می گرفت!»
جاثلیق قیافه ای حق به جانب گرفت و گفت: «اتفاقاً عیسی علیه السلام همه ی روزها را روزه می گرفت و شب ها را به عبادت می گذراند!»
امام رضا علیه السلام فرمودند: «برای چه کسی روزه می گرفت و نماز می خواند؟»
جاثلیق که عیسی علیه السلام را خدا می دانست، درمانده شد.
- عیون اخبار الرّضا علیه السلام ، ج 1، ص 321
2️⃣پیامبران یا خدایان؟
یکی گفت: «چرا شما نصرانیان عیسی علیه السلام را می پرستید؟»
"جاثلیق" گفت: «کسی که مرده را زنده کند و کور مادرزاد و پیس را شفا دهد، مستحق پرستش است!»
امام رضا علیه السلام فرمود: «"یسع علیه السلام " (از پیامبران بنی اسراییل) روی آب راه می رفت و کور مادرزاد و پیس را شفا می داد، "حزقیل علیه السلام " سی و پنج هزار نفر را که شصت سال از مرگشان گذشته بود زنده کرد...
"ابراهیم علیه السلام " مرغ های سربریده و قطعه شده را زنده کرد، "موسی علیه السلام "... اگر حرف تو درست باشد باید همه ی این پیامبران، خدا باشند؟!»
المناقب، ج 2، ص 699
♻️⚜️تا کور شود آنکه نتوان دید🔱♻️
3️⃣موقعیت و مقام سلیمان
"سلیمان مروزی" دانشمند بزرگ علم کلام بود. نزد مأمون آمد.
مأمون برای او سنگ تمام گذاشت، هدیه های بسیار به او داد و گفت:
«علی بن موسی الرضا از حجاز نزد ما آمده است؛ اگر مایلی بیا و با او مناظره کن!»
سلیمان گفت: «نمی خواهم در محضر شما و بنی هاشم از او چیزی بپرسم که نتواند جواب بدهد و در نتیجه، مقام و موقعیتش از بین برود».
مأمون لبخند شیطنت آمیزی زد و گفت: «اتفاقاً هدف من همین است؛ بیا که تو می توانی این کار را انجام دهی!»
جلسه که برگزار شد این سلیمان بود که موقعیت خودش را از دست داده بود.
- بحارالانوار، ج 49، ص 177
ادامه مناظرات حضرت (ع)👉🏻
https://eitaa.com/jadid2
❣️امام رضا علیه السلام:
امام مونسی است غمگسار، و پدری است مهربان، و برادری است دلسوز، و (در عواطف مانند) مادری است نیک رفتار نسبت به فرزند خردسال، و او پناه مردمان است به هنگام پیش آمدهای ناگوار.
📗اصول کافی، ۱/۲۰۰
https://eitaa.com/jadid2