#خلاصه_جلسه_سی_ششم (۲) 🔷 خب این تاریخی که به هیچ جا بند نیست و همه‌اش اختلافی است چطور میتوان از آن #قدر_مشترک گرفت؟ اگر تنها اختلاف این تواریخ در مورد شخص جمع آوری کننده بود و تاریخ و مکان و نحوه جمع آوری مشترک بود میتوانستیم قدر مشترک بگیریم اما وقتی در همه چیز اختلاف است دیگر چطور باید قدر مشترک گرفت؟ 🔹 خبر یقین آور یا باید خبر واحد از معصوم باشد یا خبر کثیر متواتر. خبر متواتر آن است که معنا و مفهوم و مضمون یکی است اما قالبها متفاوت. آنجا میتوان مضمون و قدر مشترک گرفت. اگر مدعا و راه رسیدن به ادعا هر دو کثیر بودند همه ادعاها میشوند خبر واحد. 🔶 حال چون خود این اخبار، #جریان_تاریخی اند نه روایت، و لذا به خبر واحد از معصوم یا خبر متواتر متکی نیستند و مساله هم علمی است پس ارزش خبر واحد ندارند. خبر واحد شاید در مسایل اعتقادی مفید نباشد اما در‌مسایل عملی سود دارند اما این مسایل تاریخی در مسایل عملی هم سودی ندارند. 🔸 مضمون و سند این مباحث تاریخی در حد مضمون و سند روایاتی همچون روایت ثقلین نیست چون روایت ثقلین روایتی متواتر از معصوم هست که معصومین دیگر هم به آن احتجاج کردند. #ثقل یعنی وزنه سنگین و نفیس. آیا اگر هنگام وفات پیامبر، این آیات هر کدام در خانه ای یا در ذهن فرد خاصی بود، پیامبر میگفت که من بین شما این وزنه سنگین را گذاشتم؟! چنین قرآن پراکنده میتواند جلوی انحراف و گمراهی مردم را چنان که در این روایت آمده، تا همیشه بگیرد؟! لذا قرآن ایات پراکنده نبوده بلکه کتاب مدونی‌ بوده است وگرنه مردم که توان تمسک نداشتند. یا اینکه آیا ممکن است که پیامبر در جمعهای کثیر، به مردم بگوید به کتاب قرآنی که دست علی یا فلانی و فلانی یا روی چوب و پوست و ... است تمسک کنید؟! یا اینکه قرآن دست همه بوده و امکان تمسک داشتند. ✅ حتی روایت است که از عثمان پرسیدند که این قرآن را از روی چه جمع کردی؟ گوید از روی قرآن پیامبر. یا از عثمان پرسیدند که چرا انفال را که کوتاه تر از برائت و ... است کنار آنها آوردی؟ گفت چون در قرآن پیامبر جای این دو سوره معلوم نبود و ما دیدیم شبیه همند کنار هم آوردیم. کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

#مقدمات_تفسیر_جلسه_سی_هفتم #خلاصه_جلسه_سی_هفتم (۱) گفتیم برخی شبهه کرده اند که کتابی مفید قطعیّت است که یا به #معصوم منتهی شود(خبر واحد محفوف به قراین قطعیه) یا #متواتر باشد. حال قرآن نه به معصوم منتهی میشود و نه متواتر است. 1⃣ جوابهای مختلفی برای این شبهه وجود دارد. یکی اینکه این تحلیل، «تاریخی» است لذا نه خبر واحد قطعی است و نه متواتر است که گفته شود جمع آوری قرآن دقیقا به همین صورت است و زیدبن ثابت یا ... در فلان سال این کار را کرده است. 2⃣ جواب دوم اینکه زمانی میتوان به این تحلیل تمسک کرد که هم از منع داخلی و هم از معارض خارجی مصون باشد و نقض هم نتوان نمود. دلیلش اینست که ابطال یک قضیه منطقی با سه راه «منع و نقض و معارضه» قابل تحقق است. ❌ #منع : یعنی این مقدمه که صغری یا کبری است ممنوع است. #نقض : یعنی تخلف مدلول از دلیل در مثالی دیگر. #معارضه : یعنی در عرض دلیل مستدل، دلیل دیگری اقامه شود. و از جمله معارض های دلیل شما : 🔷 این بود که استدلال شما هم نه منتهی به معصوم است نه متواتر. 🔹 این بود که اینکه خیلی‌ها در جمع آوری قرآن سهیم بودند. اما معنیش حفظ قرآن در سینه نیست، چون تعداد آنها بسیار زیاد بودند. بلکه منظور کسانیند که قرآن را در جایی جمع کردند و اینها از عدد انگشتان دست بیشتر نمیشدند. 🔶 اینکه دلیل تاریخیِ شما این بود که جمع آوری قرآن در جاهای مختلف بوده و سبب کم و زیاد میشود. در عرض این دلیل، دلایل دیگری هست که معارض آن است و میگوید افراد مختلف جمع نکرده اند و قرآن یکی است چون خود قرآن می فرماید: اگر می‌گویید قرآن تحریف شده یک «سوره» مثل آن بیاورید! پس همه سوره ها مشخص بوده و قرآن میگوید مثل این سوره هایی که همگی در دستانتان است بیاورید. نهایتا یک سوره در دست محمد بوده و یکی در دست زید و ... نه اینکه بخشی از یک سوره در دست یکی و دیگری در دست دیگری باشد. 🔸 همچنین معارض دیگر، #حدیث_ثقلین است که پیامبر میگوید کتاب خدا را در کنار اهل بیت در میان شما گذاشتم پس کتاب و یک مجموعه گرد هم آمده وجود داشته نه اینکه آیات یا سور تکه تکه باشد. صوت جلسه سی و هفتم کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

#خلاصه_جلسه_سی_هفتم (۲) 3⃣ جواب بعدی اینکه ظنی السند بودن قرآن، مخالف اتفاق مسلمین(مبنی بر قطعی السند بودن قرآن) است. اتفاق غیر از اجماع است. 4⃣ دلیل دیگر اینکه اگر به تحلیل شما اکتفا کنیم که میگویید چون جمع آوری قرآن توسط زید بن ثابت بود و با شهادت یا عدم شهادت دو شاهد عادل آیات ثبت میشد، و این امر چون پراکندگی قرآن را در پیش داشت و دشمنان فراوانی در کمین بودند، یا اطمینان آور است که قرآن تحریف شده است یا احتمال عقلائی در تحریف داریم. 🔹 ما میگوییم این دلیل شما تحریف را هم در نقیصه و هم در زیاده طرح میکند. 🔸 شما میگویید جزم داریم که اضافه نشد و کم شد. این جزم را از کجا تحصیل کردید؟! آیات قرآن که معجزه نیست، سوره معجزه است. اگر آیه معجزه بود به آن تحدّی میشد، در صورتی که به سوره تحدّی شده است. 5⃣ همچین باید گفت اهتمامی که پیامبر و مسلمین به قرآن داشتند که پیامبر قبل از هر چیز قرآن یاد میداد و‌ مردم هم قبل از هر چیز قرآن یاد میگرفتند این اهتمام نشان این است که پیامبر، قرآن را پراکنده رها نکرد و مردم هم نمیگذاشتند پراکنده بماند. 6⃣ منظور از جمع آوری قرآن در زمان عثمان این است که آن قرآن جمع آوری شده که در اثر اختلاف قرائتها میرفت مسلمین را مختلف و پراکنده کند عثمان گفت که همه مسلمانان باید به یک قرائت قرآن را قرائت کنند. نقطه ضعفی که در کار او بود این بود که دستور داد بقیه قرآنها را بسوزانید یا در آب جوش محوش کنید. 💠 در آن زمان، مسلمانها را بجای تفسیر، به قرائت قرآن مشغول کرده بودند چنانکه علی (ع) را در ردیف دیگر قاریان به حساب میاوردند و میگفتند فلانی به فتحه قرائت کرده و علی به کسره، بجای اینکه از معارف جهان از علی بپرسند شأنش اینقدر پایین آمده بود! جوابهای دیگر هم در جلسات بعد بررسی خواهد شد. ✅ آنچه از مجموع این تحلیل تاریخی استفاده می شود (بر فرض صحتش) یک سلسله اختلافاتی از نظر قرائت بین مصاحف موجود در صدر اسلام بود که عثمان آن را خاتمه داد. کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

#مقدمات_تفسیر_جلسه_سی_هشتم #خلاصه_جلسه_سی_هشتم (۱) خلاصه شبهه ای که مطرح شده بود این است که چون قرآن کریم در زمان رسول خدا (علیه آلاف التهیّة و الثناء) به دست خود حضرت جمع نشد و بعداً جمع آوری شد و یک کار عظیمی (که عبارت از جمع قرآن باشد و بیش از شش هزار آیه داشته باشد و پراکنده باشد) را یک انسان عادی و غیر معصوم بخواهد جمع کند، بدون سهو و نسیان و تحریف نخواهد بود. بنابراین یا اطمینان داریم که یقیناً قرآن تحریف شده است یا احتمال عقلائی. که هفت جواب به این شبهه داده شد. ✅ جمعی که محل بحث است این است که این کلمات که باید کنار هم جمع بشود؛ بشود آیه، این آیات که باید جمع بشود؛ بشود سوره، این سُوَر که باید کنار هم قرار بگیرد؛ بشود قرآن، این کار کیست؟ 🔶 اگر ثابت شود که جمع کلمات و جمع آیات و جمع سُوَر در زمان خود رسول خدا بود ، دیگر جا برای احتمال تحریف نیست. البته جمع به معنای این که پراکنده ها را یکجا بنویسند و صحافی بکنند، محل بحث نیست و اثبات و نفی آن نفع و ضرری ندارد. 🔸 جمع به معنای حفظ و علم هم از بحث تحریف بیرون است. این که عده زیادی جامع قرآن بودند یعنی حافظ قرآن بودند. 🔹 روایاتی که اهل بیت علیهم السلام مردم را به قرآن ارجاع می دادند می شود مؤیّد.نه اینکه قرآن بودن قرآن به وسیله روایات تثبیت بشود بلکه چون این قرآن است ائمّه مردم را به قرآن ارجاع دادند. 💠 علامه طباطبائی (ره) در المیزان میگویند : که بهترین راه برای نفی هرگونه تحریف آن است که ما از خود قرآن مدد بگیریم. چون قرآن کلام خدایی است که خدا به ذاتِ خود بر ذاتِ خود شاهد است، این کلام هم خود دلیلِ بر خود است. خدای سبحان برای قرآن اوصافی ذکر کرده است که همه آن ها الآن موجود است و همین قرآن جنّ و اِنس را تحدّی می کند. این کتاب چون کلام الله است، پیامبر آن را آورد؛ نه اینکه چون پیامبر آن را آورد، بگوییم که کلام اللّه است. پس مسئله تاریخ و روایات میشود مؤیّد. صوت جلسه سی و هشتم کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

#خلاصه_جلسه_سی_هشتم (۲) ✅ راجع به اصل قرآن کریم، محتوای قرآن، اصول اولیه قرآنی و خطوط کلی قرآنی و ... را میتوان به صورت یقینی اثبات کرد ولی اینکه احیاناً یک حرفی از قرآن کم نشده باشد را با اطمینان میتوان گفت، نه با یقین. یقین در الهیات و ریاضیات راه دارد و در دیگر علوم بسیار کم است. مجموعه چهار چیز را یقین می گویند : 1⃣ جزم به ثبوت محمول برای موضوع 2⃣ جزم به امتناع زوال محمول از موضوع 3⃣ و 4⃣ هم جزم اولی که در موجبه است باید زوال ناپذیر باشد و هم جزم دومی که در سالبه است باید زوال ناپذیر باشد. یقین صرف جزم نیست بل جزماً لا یزول. در روایات آمده کم ترین چیزی که در عالم خلق شده است یقین است. 🔸 دشمن هم اگر می خواست درباره قرآن دستی ببرد سعی می کرد یکی از خطوط کلی را از بین ببرد نه اینکه یک کلمه از آیه ای که مثلاً دو جا تکرار شده است کم بکند. 🔹 اگر محتوایی از محتویات قرآن کریم اختلاف پیدا کرده باشد ممکن نبود که حضرت علی علیه السلام بعد از خلافت آن را برنگرداند یا حداقل نگوید و هیچ کدام از ائمّه هم نگویند و اعتراض نکنند، در حالی که حضرت بعد از خلافت راجع به برگرداندن بیت المال که از فروعات اسلامی است آنقدر حساس بود. کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

#مقدمات_تفسیر_جلسه_سی_نهم 💠 یکی از شبهات قائلین اینست که در بین آیات احیاناً انسجامی نیست،وقتی بین صدر و ذیل آیه انسجامی نیست، حتماً کلماتی افتاده که اگر حذف نمیشد، انسجام محفوظ بود. مثل آیه سه سوره نساء : وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ... که میگویند بیش از یک سوم قرآن بین این شرط و جزاء حذف شده است. ✅ جواب: همان طور که گاهی علوّ متن شهادت میدهد که این سخن، سخن معصوم است. گاهی حذاذت و بی پایه بودن این متن نشان می دهد که این سخن، سخن کذب است. مگر میشود ثلث قرآن حذف شود و کسی حرفی نزند. 🔷 اما اینکه صدر و ذیل تناسب ندارد، علامه در المیزان میگوید که نگاه سیاق آیات کنید که راجع به احترام به اموال یتیم است. 🔹 این آیه هم در مدینه نازل شد، عده ای با زنانی که شوهرشان در جنگ ها شهید شده بودند ازدواج میکردند تا اموال یتیمان را مصرف کنند. بعد در این آیه میگوید که اگر می‌ترسید که نتوانید مال یتیم را حفظ کنید، با زنان دیگر ( تا چهار زن، با رعایت عدالت) ازدواج کنید. 🔸 اگر می‌ترسید که بین زنان نمی توانید عدل را رعایت کنید، بیش از یک زن نگیرید. پس این صدر و ذیل انسجام کامل دارد. 🔆 اگر یک آیه با آیه قبل یا بعد تناسب نداشت ، باید بدانیم که همه آیات در یک زمان نازل نشدند. ⬅️ می ماند مسئله نسخ و انساخ که در جای خودش در سوره بقره بحث میشود. صوت جلسه سی و نهم کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

پایان جلسات #مقدمات_تفسیر 👆 در برخی منابع جلسات مقدمات تفسیر ۳۸ جلسه و در برخی ۳۹ جلسه (سایت دفتر تبلیغات) بود که ما ۳۹ جلسه را در کانال قرار دادیم.

آیت الله جوادی آملی در ۳۴ جلسه بحث روش تفسیر قرآن کریم را نیز بیان فرموده اند که مؤسسه إسراء به دلیل اینکه قرار است در یک نرم افزار ارائه شود، اجازه انتشار عمومی آن را به ما ندادند. عزیزانی که مایل هستند به صورت خصوصی در اختیارشان قرار داده شود، پیام دهند : @YaEmam_Hasan

شروع سوره مبارکه #حمد #فاتحة #فاتحة_الکتاب ۳۸ جلسه 👇 #حمد_جلسه_اول #حمد_جلسه_دوم #حمد_جلسه_سوم #حمد_جلسه_چهارم #حمد_جلسه_پنجم #حمد_جلسه_ششم #حمد_جلسه_هفتم #حمد_جلسه_هشتم #حمد_جلسه_نهم #حمد_جلسه_دهم #حمد_جلسه_یازدهم #حمد_جلسه_دوازدهم #حمد_جلسه_سیزدهم #حمد_جلسه_چهاردهم #حمد_جلسه_پانزدهم #حمد_جلسه_شانزدهم #حمد_جلسه_هفدهم #حمد_جلسه_هجدهم #حمد_جلسه_نوزدهم #حمد_جلسه_بستم #حمد_جلسه_بیست_یکم #حمد_جلسه_بیست_دوم #حمد_جلسه_بیست_سوم #حمد_جلسه_بیست_چهارم #حمد_جلسه_بیست_پنجم #حمد_جلسه_بیست_ششم #حمد_جلسه_بیست_هفتم #حمد_جلسه_بیست_هشتم #حمد_جلسه_بیست_نهم #حمد_جلسه_سی_ام #حمد_جلسه_سی_یکم #حمد_جلسه_سی_دوم #حمد_جلسه_سی_سوم #حمد_جلسه_سی_چهارم #حمد_جلسه_سی_پنجم #حمد_جلسه_سی_ششم #حمد_جلسه_سی_هفتم #حمد_جلسه_سی_هشتم کانال متن تفسیر آیت الله جوادی آملی @javadiamoli_mtafsir

﷽

#حمد_جلسه_اول آیه یک (۱) : بسم الله الرّحمن الرّحیم