✡ معرفی علیاکبر دهخدا در چهار پرده
💥 پردهی دوم: چرندیات ازلی
1⃣ پس از سرکوب مشروطهخواهان و کشته شدن میرزا جهانگیرخان شیرازی، میرزا علیاکبر خان دهخدا با کمک سفارت بریتانیا توانست از دست حکومت فرار کرده و ایران را ترک کند. او پس از چندماه دورهٔ دوم روزنامهی #صور_اسرافیل را در سوییس بنیان نهاد اما تنها به چاپ ٣شماره موفق شد. این زمان، دهخدا گذشته از نگارش مقالات چرند پرند، دیگر بخشهای روزنامه را نیز خود به تنهایی آماده میکرد.
2⃣ سیداسدالله خرقانی دربارهٔ شروع کار دوبارهٔ روزنامه صور اسرافیل، از مرهم يافتن پریشانیهایی که بهسبب «شهادت شهدای عدالت و قربانیهای کوی مساوات» در دل داشت سخن گفته است. میتوان گمان داشت آن شهدای راه عدالت و مساوات، هممسلکان #ازلی مذهبِ او در انجمن بابی باغ میکده، حاج میرزا نصرالله ملکالمتکلمین، سیدجمالالدین واعظ، میرزا جهانگیرخان شیرازی و شیخ علی قاضی قزوینی، بودند که همگی پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی (حدود ٧ماه قبل) جان خود را از دست دادند….
3⃣ آنچه در این میان مهم مینماید، راهنمایی او [خرقانی] دربارهٔ بخش چرند پرند است که به قلم #علیاکبر_دهخدا نوشته میشد. روزنامهی هفتگی صور اسرافیل را مهمترین جریدهی دوره مشروطیت باید دانست. #ادوارد-براون (دوست صمیمی ازلیان)، این روزنامه را «یکی از بهترین مطبوعات قدیم و جدید ایران» خوانده و بهویژه «قسمت فکاهی یا هجایی» آن، چرند پرند، را «عالیترین نمونهی ادبیات هجایی (انتقادی) ایران» دانسته است. #احمد_کسروی نیز نوشته که «خوانندگان به این بخش بیشتر رو میآوردند و انگیزهی رواج روزنامه بیش از همه این بخش میبود.»
4⃣ دیدگاه براون دربارهٔ اندیشهٔ #اصلاح_دینی صور اسرافیل نیز قابل توجه است:
👈 از نکات بسیار مهم در دورهٔ انتشار صور اسرافیل پیکار آن با #روحانیون و تذکرات انتقادی در خصوص انحطاط ملل اسلامی بهعلت روحانیون است...
5⃣ این پژوهش با توجه به آنچه از آثار #ازلیان و نیز مسلمانانی که با #دهخدا آشنایی نزدیک داشتند دریافته، همراه با قراین مهم دیگری چون بالندگی جدّیاش نزد #شیخ_هادی_نجمآبادی (از شهداء بیان) و… او را یک فعال #بابی ضد قاجار میداند.
✍ سیّدمقداد نبوی رضوی
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 http://jscenter.ir/slave-jews/muslim-zionism/10453
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter