🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت اول (۱): تعریف سخن چینى ((سخن چینى )) بیان سخنان گفته شده درباره کسى ، به خود او است به این معنا که به وى بگویند: فلان شخص درباره تو چنین مى گفت ، و سخن چین به کسى مى گویند که سخن فردى را به کسى که مطلب درباره او گفته شده برساند. امام صادق (علیه السلام ) درباره لشکر عقل و جهل مى فرماید: … و صون الحدیث ، وضده النمیمه . و نگاهبانى گفتار (از لشکریان عقل است ) و ضد آن ، سخن چینى است (که از لشکریان جهل به شمار مى رود.) نگهبانى و صیانت از گفتار دیگران ، به معناى باز نگفتن آن نزد دیگران است و سخن چینى به معناى بازگفتن سخن دیگرى نزد کسانى است که مطلب درباره آن ها گفته شده است ؛ البته ((نمیمه )) مفهومى گسترده تر از این دارد و فقط به بازگفتن سخن افراد محدود نمى شود؛ زیرا ممکن است حرکت و علمى درباره شخصى ، بدون آگاهى او انجام شود و کسى این عمل را براى او باز گوید؛ یعنى سخن چینى نزد او رفته ، او را از عمل انجام شده آگاه کند. بیان گفتار یا رفتار دیگرى ، گاه با لفظ انجام مى شود و گاه از راه اشاره یا نوشتن یا رفتارى خاص به فرد مقابل فهمانده مى شود که این هم از مصادیق نمیمه است . تعریف سعایت آن گاه که سخن چینى ، نزد کسى انجام شود که از او بیم زیان و آزار است ، ((سعایت )) نامیده مى شود؛ مانند سعایت نزد پادشاهان و بزرگان که از آنان ترس زندان ، تبعید و قتل وجود دارد. (۲): اقسام سخن چینى سخن چینى از جهت ابزار انجام آن ، به گفتارى ، نوشتارى و اشاره اى ، قابل تقسیم است . نقل گفتار یا رفتار دیگران به هر یک از سه شکل پیش گفته ممکن است . سخن چینى را از جهت موضوع به اقسام ذیل نیز مى توان تقسیم کرد: ۱ – نقل گفتار گاه سخن چین آن چه را دیگران گفته اند، نقل مى کند. ۲ – نقل رفتار گاه آن چه را انجام داده اند، نقل مى کند. ۳ – نقل پندار گاه از آن چه در دل مى گذرانند، حکایت مى کند. دامنه سخن چینى ، نقل عیب ها و نقیصه هاى گفتارى و رفتارى و پندارى دیگران را هم در بر مى گیرد به این معنا که سخن چینى ، فقط حکایت امورى را که عیب نیستند در بر نگرفته ؛ بلکه نقل هر چیزى را که عیب یا نقص ‍ پنداشته شود نیز در بر مى گیرد؛ براى نمونه ، گاه سخن چین گفتار راست دیگران و گاه گفتار دروغ ایشان را نقل مى کند و روشن است که با نقل گفتار دروغ ، شنونده به دروغگویى آن شخص پى مى برد که در این موارد، گاه سخن چین با غیبت همراه است . سخن چینى گاه به انگیزه زیان رساندن به فردى که از او حکایت مى شود انجام مى گیرد که این رفتار، به شکل معمول ، نزد قدرتمندان صورت مى پذیرد و گاه چنین انگیزه اى در کار نیست که نوع اول را سعایت مى نامند. سخن چینى گاه یک سو داشته ، فقط از یک طرف براى دیگرى نقل مى شود و گاه دو طرف دارد که از آن به ((دو به هم زنى )) یا ((افساد بین الناس )) تعبیر مى کنند به این معنا که سخن چین براى به هم زدن رابطه دو نفر، سخن هر کدام را براى دیگرى نقل مى کند. ✅✅ #ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃

🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت دوم (۳): نکوهش سخن چینى از دید شرع سخن چینى در آیات و روایات به شدت نکوهیده ، و در مقایسه با دیگر رفتار ناپسند، از زشت ترین آن ها شمرده شده است . خداوند متعالى در قرآن مجید مى فرماید: ویل لکل همزه لمزه . واى بر هر عیب جوى سخن چین . که سخن چین (همزه ) در کنار غیبت کننده (لمزه ) آورده شده است . پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در سوره قلم ، چنین خطاب مى شود: و لا تطع کل حلاف مهین هماز مشاء بنمیم . از سوگند خورندگان به دروغ که افرادى فرومایه اند، پیروى مکن ؛ از کسانى که بسیار عیب جو و سخن چین هستند. محدثان بزرگ در مجموعه هاى روایى خود، احادیث بسیارى را در نکوهش ‍ این عمل نقل کرده اند. کافى ، مستدرک الوسائل ، بحارالانوار، وسائل الشیعه و بسیارى از کتاب هاى روایى دیگر، درباره این بیمارى باب مستقلى دارند. امام صادق (علیه السلام ) به نقل از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: لا انبئکم بشرارکم ؟ قالوا: بلى یا رسول الله قال : المشاءون بالنمیمه …. آیا شما را از بدترینتان آگاه کنم ؟ گفتند: بله اى رسول خدا! فرمود: کسانى از شما که سخن چینى مى کنند. حضرت سخن چینى را در شمار امورى که پیامبر از آن ها باز داشته ، معرفى کرده است : ان رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم ) نهى عن الغیبه … و نهى عن النمیمه . همانا رسول خدا از غیبت و…سخن چینى نهى فرموده است . سرور پرهیزکاران حضرت على (علیه السلام ) نیز مى فرماید: بئس الشیمه النمیمه. سخن چینى خلق و خوى بدى است . النمیمه شیمه المارق . سخن چینى ، خوى کسانى است که از دین خارج شده اند. حال ممکن است پرسیده شود: آیا حرفى را که درباره کسى زده شده ، مى توان براى او بازگفت با این توجیه که حرف او دروغ نیست ؛ بلکه واقعیت دارد؟ در پاسخ مى توان گفت : دروغ گفتن حرام است ؛ اما راست گفتن همه جا واجب نیست ؛ یعنى نمى توان گفت به دلیل آن که دروغ گفتن حرام است ، راست گفتن واجب است و حتى نمى توان حرمت دروغ را دلیل بر جواز هر سخنى راست دانست و این امر را بهانه قرار داد و هر سخنى را که از هر شخصى شنیده مى شود، براى دیگرى نقل کرد؛ زیرا این نوعى فتنه انگیزى است ، و گاه مفسده راست گفتن از دروغ گفتن بیش تر است . رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: ثلاثه یقبح فیهن الصدق : ۱ – النمیمه …. راست گویى در سه جا زشت است : ۱ -سخن چینى … . امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید: اسوء الصدق النمیمه . زشت ترین راستگویى ها، سخن چینى است . حال به آسانى مى توان گفت : سخن چینى حرام ، و از گناهان بزرگ است و اگر سعایت باشد، از بدترین انواع سخن چینى به شمار مى رود و از آن بسیار نکوهش شده است ؛ چنان که رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: شر الناس المثلث قیل یا رسول الله و ما المثلث ؟ قال : الذى یسعى باخیه الى السلطان فیهلک اخاه و یهلک السلطان. بدترین مردم مثلث است . عرض شد: اى پیامبر خدا! مثلث چه کسى است ؟ فرمود: کسى که از برادرش نزد فرمانروا [= قدرتمند] بدگویى کند. او (با این عمل ، هم خودش و هم ) برادرش و فرمانروا را نابود مى کند؛ البته زشتى این عمل تا جایى است که براى آن وجه شرعى وجود نداشته باشد در غیر این صورت ، چه بسا نقل سخن و رفتار دیگران واجب شود. مانند آن که واجب است در محضر قاضى و دادگاه عدل ، مطالب براى روشن شدن حقیقت ، بیان شود؛ زیرا این جا تمایل هاى شخصى در کار نیست ؛ بلکه عقل و شرع هر دو به بیان واقعیت حکم مى کنند تا حقى نابود، و حکم نادرستى صادر نشود. دو به هم زدن یا ((افساد بین الناس )) نیز از بدترین انواع سخن چینى به شمار مى رود که به شدت نکوهش شده است . 🌺خداوند متعالى در سرزنش چنین افرادى مى فرماید: الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما امر الله به ان یوصل و یفسدون فى الاءرض اولئک هم الخاسرون . 🔶کسانى که پیمان خدا را پس از استوار کردن آن مى شکنند و آن چه را خداوند به پیوستن آن فرمان داده مى گسلند و در زمین فساد مى کنند، ایشان زیان کارانند. ✅✅ #ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹 🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت سوم انسان در برابر سخن چین چند وظیفه دارد: ۱ – او را تصدیق نکند؛ زیرا گناه کار و فاسق است و گواهى فاسق پذیرفته نمى شود؛ چنان که خداوند متعالى در قرآن کریم مى فرماید: ان جاءکم فاسق بنباء فتبینوا. اگر فاسقى براى شما خبرى آورد، درباره خبرش تحقیق کنید. ۲ – او را از این کار باز دارد؛ زیرا عمل او از امور منکر بوده و خداوند متعالى در قرآن مى فرماید: و اءمر بالمعروف و انه عن المنکر. امر به معروف کن و از منکر بازدار. ۳ – از او ابراز تنفر کند؛ زیرا او مبغوض خدا است و تنفر از مبغوض خدا لازم است . ۴ – به شخصى که مطلب از او نقل شده ، گمان بد نبرد؛ زیرا خداى تعالى مى فرماید: اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم. از بسیارى گمان ها بپرهیزید؛ چرا که بعضى از گمان ها، گناه است . ۵ – گفتار سخن چین ، او را به تحقیق و تجسس درباره شخصى که از او نقل شده وا ندارد که خداى تعالى مى فرماید: و لا تجسسوا. ۶ – خودش مرتکب کارى که دیگران را از آن نهى مى کند نشود؛ یعنى سخن چینى او را براى کسى که سخن از جانب او نقل شده ، بیان نکند؛ زیرا در این صورت ، هم سخن چینى و هم غیبت کرده است . مردى نزد امیر مؤ منان على (علیه السلام ) آمد و درباره دیگرى بدگویى کرد. حضرت فرمود: یا هذا نحن نساءل عما قلت فان کنت صادقا مقتناک ، و ان کنت کاذبا عاقبناک ، و ان شئت اءن نقیلک اءقلناک ؟ قال : اقلنى یا اءمیرالمؤ منین . اى فلانى ! ما از آن چه گفتى ، مى پرسیم [= بازخواست مى کنیم ] اگر راست گفته باشى ، تو را دشمن مى داریم و اگر دروغ گفته باشى ، تو را مجازات مى کنیم و اگر بخواى رهایت کنیم [= از کرده خویش پشیمان شوى ] تو را رها مى کنیم . (آن مرد) گفت : اى امیر مؤ منان ! رهایم کنید. ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت چهارم (۴): ریشه هاى درونى سخن چینى سخن چینى از سرکشى یکى از دو نیروى ((غضب )) و ((شهوت )) انسان سرچشمه مى گیرد و گاه در هر دو ریشه دارد. تجاوز این دو از حریم فرمانروایى خرد، موجب پدید آمدن صفات ناپسندى مى شود که آن ها نیز پیدایش رفتارهاى ناپسندى چون سخن چینى را در پى دارند. سخن چینى ، در یکى از عوامل ذیل ریشه دارد: ۱ – نفرت و دشمنى گاه انسان از روى نفرت سخن چینى مى کند و در صدد بد نام کردن دیگرى است . ۲ – حسد حسادت به مقام و مرتبه دیگران ، عامل بسیار مهمى براى سخن چینى ، به ویژه سعایت است . فرد مبتلا، براى از بین بردن شان دیگرى به سعایت از او مى پردازد. دو به هم زنى را مى توان از موارد فتنه به شمار آورد که در این صورت ، بر اساس آیات قرآن کریم ، از خونریزى و قتل شدیدتر و بزرگ تر خواهد بود؛ چنان که خداوند متعالى مى فرماید: الفتنه اشد من القتل . الفتنه اکبر من القتل . دقت در مجموعه آیات و روایت هایى که درباره سخن چینى آمده است ، نشان دهنده بزرگى و زشتى بسیار این گناه است . ۳ – طمع و چشم داشت گاه طمع به مال و مقام یا دیگر امور دنیایى ، انسان را به رفتار ناپسندى چون سخن چینى و سعایت از دیگران وا مى دارد. فرد بیمار مى کوشد تا با بدگویى از دیگران و نقل گفتار و کردار ایشان ، مال یا منزلتى براى خویش ‍ فراهم سازد. ۴ – تفریح و سرگرمى گاه انسان براى گذراندن وقت و سرگرمى ، به نقل گفتار و رفتار این و آن مى پردازد و سخن چینى مى کند. ✅✅ #ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 آفات زبان #سخن_چینى قسمت پنجم (۵): پیامدهاى زشت سخن چینى سخن چینى پیامدهاى ناخوشایندى را براى فرد مبتلا و جامعه انسانى به بار مى آورد که برخى در دنیا و بعضى در آخرت گریبانگیر او و جامعه مى شود. پیامدهاى دنیایى ۱ -گسستن پیوند دوستى و برادرى : سخن چین با رفتار زشت خود، پیوندهاى معنوى را از بین برده ، یکپارچگى جامعه انسانى را نابود مى کند. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) پس از آن که سخن چین را بدترین افراد مى شناساند، مى فرماید: … المفرقون بین الاحبه …. کسانى که در میان دوستان جدایى مى اندازند. اسلام به یک پارچگى مسلمانان توجه فراوانى دارد و به پایدارى آن اهمیت مى دهد. پیوندهاى روحى و معنوى در این مکتب ، ارزش در خور توجهى دارند. اسلام همان گونه که به پیوندهاى جسمى ، با عنوان ((صله رحم )) بسیار توجه کرده و نابود کردن آن را گناهى بزرگ به شمار آورده است ، به حفظ و نگهبانى از پیوندهاى معنوى با عنوان ((برادرى دینى ))نیز بسیار سفارش کرده و نابود کننده آن را گناه کار مى داند. خداوند متعالى در قرآن کریم مى فرماید: و یقطعون ما امر الله به ان یوصل . و آن چه را خدا بر پیوند آن دستور داده مى گسلند. خداوند تبارک و تعالى در بحث پیوند جسمى ، از صله رحم یاد مى کند و در بحث پیوند روحى ، فساد در زمین را یادآور مى شود و چه فسادى بالاتر از این که مردم را به جان یک دیگر بیندازند و رابطه برادران دینى و خویشاوندان را قطع کنند. آسیب سخن چینى هنگامى مشخص تر مى شود که میان خویشاوندان مؤ من جدایى افتد؛ یعنى سخن چین سبب قطع پیوند روحى و جسمى شود و آن جا که دشمن وارد شود، چه بسا عده اى به جان هم بیفتند و به ناحق خونى ریخته شود با که در مراجعه به تاریخ ، نمونه هاى بسیارى بر صدق این موضوع یافت مى شود. امام صادق (علیه السلام ) فرمود: و ان من اکبر السحر النمیمه یفرق بها بین المتحابین و یجلب العداوه على المتصافیین و یسفک بها الدماء و یهدم بهاالدور و یکشف بهاالستور و النمام اشر من و طى الاءرض بقدم . بزرگ ترین سحرها سخن چینى است که میان دوستان جدایى مى افکند و دشمنى را میان دل هایى که با محبت و پاک و بدون زنگارند، جلب مى کند و خون انسان ها به سبب آن ریخته و خانه هایشان خراب مى شود و پرده ها مى افتد (و پوشیده ها آشکار مى شود) و سخن چین ، بدترین کسى است که بر زمین گام نهاده است . این پاسخ کسانى است که مى گویند: ما دروغ نمى گوییم ؛ بلکه سخن راستى را به دیگران منتقل مى کنیم که به تعبیر حضرت على (علیه السلام ) زشت ترین راستگویى ها سخن چینى است . رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در وصیت به حضرت على فرمود: ان الله احب الکذب فى الصلاح و ابغض الصدق فى الفساد. همانا خداوند دروغ گفتن براى ایجاد صلح را دوست دارد و از راستى که مایه فساد شود، متنفر است . ۲ – محروم شدن از رحمت الاهى : سخن چینى سبب قهر خداوند و دور شدن جامعه از رحمت خدا است . سخن چین نه تنها خود را از لطف خداوند محروم مى سازد، بلکه جامعه را نیز از الطاف الاهى دور مى کند. روایتى در این باره مى گوید: ان موسى (علیه السلام ) استسقى لبنى اسرائیل حین اصابهم قحط فاءوحى الله تعالى الیه لا اءستجیب لک و لا لمن معک و فیکم نمام قد اصر على النمیمه فقال موسى (علیه السلام ) من هو یا رب حتى نخرجه من بیننا فقال الله یا موسى اءنها کم عن النمیمه و اکون نماما فتابوا باءجمعهم فسقلوا. (در زمان حضرت موسى در میان بنى اسرائیل خشک سالى شدیدى روى داد.) همانا موسى براى بنى اسرائیل در زمان خشک سالى باران طلبید؛ (ولى هر چه دعا کرد، اثرى نبخشید و باران نیامد.) پروردگار به او وحى کرد: در میان شما یک نفر هست که زیاد سخن چینى مى کند و به سبب او دعاى شما را مستجاب نمى کنم . حضرت موسى از خدا خواست او را معرفى کند تا وى را از میان خویش بیرون کنند. خداى متعالى فرمود: من شما را از نمامى نهى مى کنم ؛ پس چگونه او را به شما معرفى کنم و خود مرتکب نمامى شوم ؟ حضرت موسى این مطلب را با قوم خود در میان گذاشت و همه توبه کردند؛ آن گاه بر آن ها باران بارید. ✅✅ ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت ششم 3 – رسوایى سخن چین : سخن چین به دنبال عیب ها و نقص هاى مردم مى رود تا ابزار لازم براى رفتار زشت خود را فراهم آورد. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) پس از آن که سخن چینان را به تفرقه اندازى وصف مى کند، مى فرماید: …الباغون للبراء المعایب. … کسانى که در جست و جوى عیب هاى خوبان و صالحان هستند. امیر على (علیه السلام ) هم ایشان را با همین وصف نام برده ، است : المبتغون للبرآء المعایب . کسى که در پى عیب هاى مسلمانان است ، سرانجام رسوا مى شود. چنان که رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: یا معشر من اسلم بلسانه و لم یخلص الایمان الى قلبه لا تذموا المسلمین و لا تتبعوا عوراتهم ، فانه من تتبع عوراتهم تتبع الله عورته و من تتبع الله تعالى عورته یفضحه فى بیته . اى کسانى که به زبان اسلام آورده اید، ولى ایمان در دل شما خالص نشده ! مسلمانان را نکوهش ، و عیوب پنهان ایشان را دنبال نکنید. همانا کسى که در جست و جوى عیب مسلمانان باشد، خداوند به دنبال عیب او خواهد بود و هر کس خداوند در پى عیبش باشد، او را در خانه خودش رسوا مى سازد. ۴ – سلب اعتماد و دور شدن از مردم : بیم و هراس مردم از نقل رفتار و گفتارشان نزد دیگران ، موجب بى اعتمادى آن ها به سخن چین مى شود. مردم سخن چین را امانت دار ندانسته ، از سخن گفتن نزد او مى پرهیزند. امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید: لا تجتمع امانه و نمیمه . امانت با سخن چینى جمع نمى شود. سلب اعتماد از سخن چین ، موجب فاصله گرفتن مردم از او مى شود؛ چنان که امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید: ایاک و النمیمه فانها…تبعد عن الله و الناس . از سخن چینى بپرهیزید که موجب دور ساختن از خدا و مردم مى شود. ✅✅ #ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #سخن_چینى قسمت هفتم پیامدهاى آخرتى سخن چینى ۱ – عذاب قبر: سخن چین از آغاز ورود به جهان برزخ ، گرفتار عقوبت رفتار ناپسند خویش ‍ مى شود. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در وصیت به امیر مؤ منان على (علیه السلام ) فرمود: یا على احذر…النمیمه فان …النمیمه توجب عذاب القبر. اى على از سخن چینى بپرهیز که همانا موجب عذاب قبر مى شود. امیر مؤ منان على (علیه السلام ) نیز مى فرماید: عذاب القبر یکون من النمیمه . عذاب قبر از سخن چینى است . ۲ – مسخ در محشر: بسیارى از گناه کاران در صحراى محشر با چهره واقعى رفتار خویش ‍ برانگیخته مى شوند و در این میان ، سخن چینان به سبب نوع خاص رفتار خود، به صورت یکى از حیوانات محشور مى شوند. معاذ بن جبل (از اصحاب رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) ) در منزل ابو ایوب انصارى نزدیک پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) نشسته بود. معاذ عرض کرد: اى پیامبر خدا! نظر شما درباره این آیه که مى فرماید: یوم ینفخ فى الصور فتاءتون افواجا، چیست ؟ رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: اى معاذ! مطلب بزرگى را پرسیدى ؛ (آن گاه اشک از چشمانش جارى شد و فرمود: (ده صنف از امت من پراکنده محشور مى شوند و خداوند آنان را از دیگر مسلمانان جدا، و چهره هایشان را مسخ مى کند. برخى از آنان به صورت میمون ، برخى به صورت … و…آنان که به صورت میمون محشور مى شوند، سخن چینانند…. ۳ – محروم شدن از بهشت : سخن چینى موجب خشم و سخط خداوند شده ، سخن چین را از بهشت محروم مى سازد. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: لا یدخل الجنه قتات . سخن چین وارد بهشت نمى شود. امام باقر (علیه السلام ) نیز مى فرماید: الجنه محرمه على القتاتین و المشاءین بالنمیمه . بهشت بر غیبت کنندگان و سخن چینان حرام است . از امام صادق (علیه السلام ) نقل شده است : اءربعه لا یدخلون الجنه الکاهن والمنافق و مدمن الخمر و القتات و هو النمام . چهار کس وارد بهشت نمى شوند: ۱ -کاهن ۲ – منافق ۳ – دائم الخمر ۴ – سخن چین . ۴ – عذاب آخرت : رفتار زشت سخن چین ، موجب خشم خداوند مى شود و او را گرفتار عذاب الاهى مى سازد. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در وصیت به ابوذر غفارى (ره ) فرمود: …یا اباذر صاحب النمیمه لا یستریح من عذاب الله فى الآخره . اى ابوذر! سخن چین در قیامت از عذاب خداوند راحت نخواهد شد. ✅✅ ادامه دارد... اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت اول اعظم الناس قدرا من ترک ما لا یعنیه . ارزشمندترین مردم کسى است که آن چه را به کار او نمى آید، ترک کند. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) (۱): تعریف بیهوده گویى مقصود از بیهوده گویى ، به زبان آوردن سخنى است که فایده مجاز و مشروع دنیایى با آخرتى ، مادى یا معنوى و عقلایى یا شرعى نداشته باشد. سخن گفتن از آن چه براى گوینده بهره اى ندارد، بیهوده گویى است که از آن به شهوت کلام نیز تعبیر شده است ؛ البته بى فایده بودن سخن براى گوینده ، به معناى بى ارزش بودن آن براى همگان نیست . چه بسا سخنانى که براى برخى بى فایده ، و براى دیگران سودمند و مفید است ؛ از این رو مفید بودن را مى توان امرى نسبى به شمار آورد؛ اگر چه ممکن است برخى سخنان ، براى همگان بى فایده باشد. (۲): اقسام بیهوده گویى ۱ – سخن گفتن درباره موضوع بى فایده گاه انسان از موضوعى سخن مى گوید که هیچ فایده اى براى او ندارد؛ اگر چه ممکن است همان موضوع ، براى برخى مفید باشد؛ در این حال ، سخن او از اقسام کلام بى فایده یا بیهوده گویى به شمار مى رود؛ مانند سخن گفتن از رنگ چشم و موى دیگران که براى بیش تر افراد بى فایده ، ولى براى برخى از مراکز اطلاعاتى ، مفید است . ۲ – سخن اضافى (فضول کلام ) سخن بیش از اندازه لازم و کافى – اگر چه درباره موضوعى سودمند هم باشد، از اقسام کلام بى فایده به شمار مى رود؛ البته روشن است که مقصود از آن ، توضیح یا تکرارى که جهت درک بهتر ارائه مى شود نیست ؛ زیرا به چنین تکرارى نیاز بوده از آن استفاده مى شود. اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی ✅✅ #ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃🍃 #آفات_زبان بیهوده گویى قسمت دوم ۳ – سخن نابجا سخن کافى و به اندازه درباره موضوع سودمند و مفید، اگر بیرون از جایگاه مناسبش گفته شود، از اقسام کلام بى فایده شمرده مى شود. نابجایى سخن ، گاه از عدم تناسب سخن با مخاطب پدید مى آید؛ ماننده اقامه برهان هاى غامض و دشوار براى عوام ، و گاه از نبود تناسب زمانى ، مکانى و…مخاطب حاصل مى شود؛ مانند سخن گفتن با افرادى که از فرط خستگى ، توان گوش ‍ سپردن به سخنان گوینده را ندارند. پرسش بى فایده را هم مى توان از اقسام کلام بیهوده به شمار آورد که در این قسم نیز گاه از امرى بى فایده ، پرسیده مى شود؛ مانند آن شخص که پس از کلام امیر مؤ منان على (علیه السلام ): سلونى قبل ان تفقدونى ؛ از من بپرسید پیش از آن که مرا در میان خود نیابید، از تعداد موهاى سر و صورت خویش پرسید و گاه از کسى مى پرسد که به پاسخ گفتن قدرت یا رغبت ندارد. همه این ها افزون بر این که وقت پرسش ‍ کننده را از بین مى برد، وقت پاسخ دهنده را نیز هدر مى دهد و او را به زحمت مى اندازد.این در صورتى است که آفتى متوجه آن دو نشود و طرح پرسش براى اظهار فضل ، فخر فروشى و تحقیر طرف مقابل نباشد؛ وگرنه افزون بر نابودى عمر، انسان را به وادى گناه نیز مى کشاند و بى مقدار مى کند. براى پاسخ دهنده نیز ممکن است پیامد زشتى را به همراه داشته باشد؛ براى نمونه ؛ آن گاه که روزه دارى را نا آگاهانه به خوردن و آشامیدن فرا مى خوانند و او مى پرهیزد، از او مى پرسند: ((روزه هستى ؟)) با این پرسش ، چند مشکل براى پاسخ دهنده پدید مى آید. اگر بگوید روزه نیستم ، دروغ گفته است . اگر بگوید روزه هستم ، از پاداش عبادت پنهانى او کاسته شده است . اگر پاسخ مثبت دهد و از این پاسخ ، انگیزه لذت و غرور داشته باشد، به ورطه((ریا)) افتاده و اگر پاسخ ندهد، به پرسش کننده توهین کرده است . همچنین اگر از شخصى چیزى بپرسد که او نمى خواهد در آن مورد پاسخى دهد و دوست دارد مساءله از دید پرسش کننده یا دیگران پنهان بماند، در این جا پرسش کننده نه تنها وقت پربار خود را هدر داده ، بلکه وقت طرف مقابل خود را نیز گرفته و تباه کرده است بدون این که نتیجه خاصى از گفتار خود گرفته باشد. به این ترتیب ، پرسش بى فایده ، از بدترین نوع کلام بى فایده است . اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی ✅✅ ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت سوم (۳): نکوهش بیهوده گویى از دید شرع نهاد پاک آدمى ، از زیان و کاستى نفرت داشته ، انسان را از هر امر زیانبارى باز مى دارد. از سویى عمر، سرمایه اصلى بشر است که به تندى سپرى مى شود و راهى براى بازگشت آن نیست . با توجه با این دو نکته ، خرد آدمى ، به ناپسندى گفتار بیهوده حکم کرده ، گزافه گو را سزاوار نکوهش مى داند. شریعت هم با صحه نهادن بر حکم عقل ، انسان را از این کار باز مى دارد. روایات موجود در این زمینه ، اهمیت پرهیز از سخن بیهوده را نمایان مى سازد. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در حدیث طولانى معراج مى فرماید: (دیدم ) که دوزخ ، هفت در داشت و بر هر درى سه جمله نوشته شده بود. بر در پنجم نوشته بودند: …و لا تکثر منطقک فیما لا یعنیک فتسقط من رحمه الله …. و در آن چه بیهوده است ، بسیار سخن نگو که از رحمت خدا ساقط مى شوى . در جاى دیگرى مى فرماید: من حسن اسلام المرء ترکه ما لا یعنیه . از خوبى اسلام آدمى است که آن چه را به کارش نمى آید، ترک کند. روایت به روشنى ستایش پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) از ترک این رفتار را مى نمایاند چرا که آن را از جمله نیکى ها و محاسن اعتقاد شخص ‍ مسلمان شمرده است . و همچنین به ابوذر غفارى (ره ) فرمود: الا اعلمک بعمل خفیف على البد ثقیل فى المیزان ؟ قلت : بلى یا رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم ) . قال : هو الصمت و حسن الخلق و ترک ما لا یعنیک . آیا عملى آسان و سبک براى بدن ، و سنگین و پر بها در میزان اعمال به تو بیاموزم ؟ عرض کردم : آرى ، اى رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) حضرت فرمود: خاموشى و خوش خلقى و ترک کار بیهوده . در جاى دیگر نیز مى فرماید:من راءى موضع کلامه من عمله قل کلامه الا فیما یعنیه . هر کس کلام خود را جزئى از عمل خویش بداند، سخن او کم مى شود، مگر در مواردى که براى او فایده دارد. اما على (علیه السلام ) یکى از صفات مؤ منان را دورى از سخن بى فایده بر مى شمرد و از گزافه گویان اظهار شگفتى مى کند: عجبت لمن یتکلم بما لا ینفعه فى دنیاه و لا یکتب له اجره فى اءخراه . در شگفتم از کسى که سخنى مى گوید که در دنیا سودى ندارد و در آخرت اجرى نخواهد داشت . شر ما شغل به المرء وقته الفضول . بدترین چیزى که آدمى وقت خود را به آن سرگرم مى کند، کارهاى زیادى است (که شامل سخن زیادى هم مى شود.) روزى امیر مؤ منان على (علیه السلام ) از کنار مردى که فراوان سخن مى گفت ، عبور کرد، ایستاد و خطاب به وى فرمود: یا هذا انک تملى على حافظیک کتابا الى ربک فتکلم بما یعنیک ودع ما لا یعنیک . اى (مرد!) همانا تو (با این گفتارت ) نامه اى را به سوى پروردگارت نزد دو فرشته نگاهبانت ، پر مى کنى [= گفتار بیهوده تو نوشته مى شود]؛ پس ، از آن چه مفید است ، سخن بگو و چیز بیهوده را رها کن . سیدالشهدا حضرت حسین (علیه السلام ) به ابن عباس فرمود: یا ابن عباس لا تتکلمن بما لا یعنیک فاننى اخاف علیک الوزر و لا تتکلمن بما یعنیک حتى ترى له موضعا فرب متکلم قد تکلم بحق فعیب . اى فرزند عباس ! هرگز از آن چه بى فایده است ، سخن مگو؛ چرا که من از وزر براى تو مى ترسم و هرگز از آن چه مفید است ، سخن نگو تا هنگامى که جایگاهى مناسب براى سخنت ببینى . چه بسا گوینده اى که به حق سخن گوید (اما در جایگاه نامناسبش )؛ پس بر او عیب گرفته مى شود. امام صادق (علیه السلام ) نیز در گفتارى مانند همین مى فرماید: – ودع کثیرا من الکلام فیما یعنیک حتى تجد له موضعا قرب متکلم بحق فى غیر موضعه فعنت . …و بسیارى از سخنان مفید را ترک کن تا براى آن ها جایگاهى مناسب بیابى . چه بسا گوینده بحقى که در جایگاه نامناسب سخن مى گوید و در سختى قرار گرفته ، نابود مى شود. پرسش بى فایده هم امرى نکوهیده است ؛ چنان که یکى از اصحاب امام صادق (علیه السلام ) نقل مى کند نزد امام بودیم که آسمان رعدى زد. حضرت فرمود: سبحان من یسبح له الرعد بحمده والملائکه من خیفته فقال له ابو بصیر جعلت فداک ان للرعد کلاما فقال : یا ابا محمد سل عما یعنیک ودع ما لا یعنیک . پاک و منزه است کسى که رعد به ستایش او، و فرشتگان از ترس او تسبیح مى گویند. ابو بصیر عرض کرد: فداى تو شوم . آیا رعد هم سخن دارد؛ امام فرمود: اى ابا محمد! از چیزى که به کارت مى آید بپرس و آن چه را به کارت نیاید، رها کن . اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت چهارم (۴): ریشه هاى بیهوده گویى عوامل ذیل ، انسان را به وادى بیهوده گویى مى کشاند: ۱ – کنجکاوى بیجا اشتیاق به دانستن چیزى که براى شخص سودى ندارد یا کاوش در مسائل غیر مفید، از عوامل مهم بیهوده گویى است ، البته این نباید با مساءله کسب دانش و فهمیدن امور مفید و نیکو، اشتباه شود. مقصود از این عامل ، حرص ‍ به دانستن چیزهایى است که فقط سرگرم کننده ولى بى فایده اند؛ مانند دانستن تعداد آجرهاى خانه فلان شخص ، یا پرسش از تعداد موهاى سر خود. ۲ – علاقه فراوان و صمیمیت شدت علاقه به دیگرى ، موجب پیدایش میل فراوان به سخن گفتن با او مى شود که این مى تواند انسان را به بیهوده گویى و پر گویى وا دارد. فرد، در این حال آن قدر سرگرم سخن گفتن است که به مفید بودن یا نبودن گفتارش ‍ توجه ندارد. ۳ – وقت گذرانى گاه گوینده به اشتباه گمان مى کند که وقت اضافى دارد و با سخن گفتن مى تواند این وقت را پر کند؛ براى همین به سخن گفتن درباره هر چیزى پرداخته ، وقت خویش را هدر مى دهد. ۴ – حب جاه (جلب توجه ) سخن گفتن گاه براى جاى گرفتن در دل دیگران است که در این حال ، فرد با سخن گفتن مى کوشد توجه دیگران را به خود جلب کند تا مردم به ارتباط با او تمایل نشان دهند. اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ #ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨

🍃🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت پنجم (۵): پیامدهاى زشت بیهوده گویى ۱ – تباه شدن عمر کم ترین زیان کلام بیهوده براى شخص متکلم ، تباه شدن عمر او است که بزرگترین سرمایه زندگى او شمرده مى شود. آن چه انسان در این جهان به دست مى آورد، به سبب عمر او است . انسان مى تواند از این بخش ‍ زندگانى ، براى جهان آخرت خود توشه بردارد و البته با گفتن سخنان بیهوده که هیچ فایده دنیایى و آخرتى ندارد، این فرصت از بین مى رود. اگر زمانى را که صرف سخنان بیهوده مى کند، به سکوت بگذراند و در سکوتش هم به یاد حق باشد، گنجینه اى بزرگ براى آخرت خویش ذخیره کرده است . افزون بر این ، انرژى خود را نیز نگاه داشته است . ۲ – حقارت در اجتماع کلام بى فایده و اضافى ، سبب کاستى مقام گوینده مى شود؛ زیرا هر سخنى به صورت معمول مخاطبى دارد و مخاطب با شنیدن سخنان بى ارزش از گوینده ، ارج و منزلت پیش از شنیدن را براى او باور نخواهد داشت . ۳ – درخواست پوزش یکى دیگر از آثار زشت بیهوده گویى ، این است که چه بسا سخنى بر زبان آورد یا برخوردى کند که از آن پشیمان شود و به ناچار از مخاطب عذر بخواهد؛ حال آن که در روایات آمده است : ((مؤ من وارد کلامى نمیشود یا کارى نمى کند که پس از آن عذر بخواهد.)) ۴ – زمینه سازى گناهان زبان سخن بیهوده ، زمینه ورود انسان به وادى گناهان زبان را فراهم مى سازد؛ زیرا بیهوده گویى ، از شهوت کلام سرچشمه مى گیرد و این اشتها به سخن گفتن ، خطرهایى چون غیبت ، دروغ ، فرو رفتن در باطل و…را در پى دارد.کسانى که شهوت سخن گفتن دارند، بسیار آسان تر از دیگران به گفتار حرام دچار مى شوند. روشن است که بیهوده گویى و پر گویى ، انسان را به وادى گناه نزدیک مى سازد؛ زیرا سخن درست ، اندک است و شخص پر گو براى سخن گفتن ، به نادرست روى مى آورد؛ چنان که پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: من کثر کلامه کثر سقطه و من کثر سقطه کثرت ذنوبه و من کثرت ذنوبه کانت النار اولى به . کسى که بسیار سخن گوید، خطایش فراوان مى شود و کسى که خطایش ‍ فراوان شود کار بیهوده اش فزونى مى گیرد و کسى که بیهوده کارى اش فزونى گیرد، دروغش افزون مى شود و کسى که دروغش فراوان شود، گناهانش ‍ بسیار مى شود…. گویا بیهوده گویان ، سخن را جزو رفتار خویش به شمار نمى آورند و براى همین است که به وادى هولناک گناه کشیده مى شوند.رسول خدامى فرماید: من لم یحسب کلامه من عمله کثرت خطایاه و حضر عذابه . هر کس سخنش را از رفتارش به شمار نیاورد، خطاهایش زیاد و عذابش ‍ حاضر مى شود. ۵ – دورى از رحمت الهی بیهوده گویى ، انسان را از رحمت خداوند دور مى سازد. همان گونه که گذشت ، رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در حدیث معراج فرمود: بر در پنجم دوزخ نوشته شده بود: درباره آن چه به کارت نیاید [= براى تو بى فایده است ]، بسیار سخن مگو که از رحمت خدا ساقط مى شوى . اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨

🍃🍃🍃 #آفات_زبان بیهوده گویى قسمت ششم ۶ – از دست دادن امور مفید هنگامى که شخص به امور بى فایده سرگرم مى شود، از آن چه مفید و سودمند است ، باز مى ماند؛ یعنى نه تنها سودى نمى برد، بلکه منفعت هاى بسیارى را از دست مى دهد. حضرت على (علیه السلام ) مى فرماید: من اشتغل بما لا یعنیه فاته ما یعنیه . هر کس خود را به چیزى که به کارش نیاید سرگرم سازد، آن چه را که به کارش آید از دست مى دهد. ۷ – نابودى خرد عقل ، انسان را به پیشرفت و کمال فرا مى خواند. سرگرم شدن به امور زاید و بى فایده ، حرکتى در جهت خلاف فرمان عقل بوده ، موجب نابودى آن مى شود. از امام على (علیه السلام ) نقل شده است : ضیاع العقول فى طلب الفضول . ضایع شدن عقل ها، در جست و جوى کارهاى زاید است . ۸ – گمراهى بیهوده گویى موجب نابودى خرد مى شود و با از دست دادن خرد، اندیشه به خطا رفته ، انسان ، راه کمال و سعادت را گم خواهد کرد. امیر مؤ منان مى فرماید: وقوعک فیما لا یعنیک جهل مضل . قرار گرفتن تو در آن چه به کارت نمى آید، نادانى گمراه کننده اى است . ۹ – قساوت قلب دورى از یاد خدا، دل را سخت مى کند، و نتیجه پر گویى در آن چه به کار نمى آید، کاهش ذکر خدا، و سرانجام آن ، قساوت قلب است . رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: لا تکثروا الکلام بغیر ذکر الله فان کثره الکلام بغیر ذکر الله تقسو القلب ان ابعد الناس من الله القلب القاسى . سخن در غیر یاد خدا را زیاد نکنید. همانا سخن بسیار در غیر یاد خدا، دل را سخت مى کند. همانا دورترین مردم از خدا، دل شخص سنگدل است . ۱۰ – خستگى شنونده بیهوده گویى ، افزون بر زیان هاى پیش گفته ، موجب ملامت و خستگى شنونده نیز مى شود که این خود، بى میلى شنونده به هم سخن شدن با بیهوده گو را در پى خواهد داشت . امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید: ایاک و کثره الکلام فانه یکثر الزلل و یورث الملل . از پرگویى بپرهیز؛ زیرا بر لغزش ها مى افزاید و کسالت و خستگى را به دنبال مى آورد. خلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨