علی نظیف‌پور: «هَم شرقی و هَم غربی!» «در سیاست خارجی باید اولویت اول، منافع ملی باشد. اگر ما یک رابطه‌ی متوازن بین چین و آمریکا برقرار نکنیم قطعاً در آینده به چین وابسته خواهیم شد و این حالت منافع ملی ایران را تأمین نخواهد کرد. اگر شعار یا راهبردِ ایران در سیاست خارجی نَه شرقی - نَه غربی باشد شاید یک راهبرد بهتر هَم شرقی - هَم غربی می‌باشد.» با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت بردیاعطاران با عنوان «آیا سیاست خارجی برده ی اقتصاد است؟» پیرامون قسمت سوم: «بسیاری معتقدند که سیاست خارجی نمی تواند نسبت به مسائل فرهنگی و اقتصادی نرمشی نشان دهد چرا که مسائل کلان سیاست خارجی وابسته به استقلال، هویت و نظم امنیتی منطقه‌ای و بین المللی است اما سوال اصلی آن جاست که «آیا سیاست خارجی ذیل سیاست کلان‌تری قرار دارد یا نه؟ به عبارت دیگر سیاست خارجی کشور خود هدف است یا ابزاری برای تامین هدف بزرگ‌تر؟» به نظر می‌رسد هر چند که سیاست خارجی برده‌ی اقتصاد نیست، اما به عبارتی دیگر می‌توانیم این تلقی را با صراحت بیان کنیم که سیاست خارجی برده‌ی توسعه،پیشرفت و آبادانی کشور است و صرفاً با قرائت امنیتی خوانش نمی‌شود. اگر سیاست خارجی نتواند به توسعه کشور کمک کند پس نمی‌تواند منافع ملی را تامین کند. حال پرسش فعلی جامعه آنجاست که «اگر در شرایط کنونی جامعه، سیاست خارجی به اقتصاد خدمت‌رسانی نکند آیا آن سیاست خارجی صحیح است؟»» با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت مهدی شاه‌میرزا با عنوان «باید مجذوب منافع ملی باشیم» پیرامون قسمت سوم: به طور کلی، «سیاست» محدود به یک منطقه نیست، بلکه نمایانگر پارادایم مختلف و دینامیک های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در سطح جغرافیای جهانی است. در عصر ما ، ترمینولوژی سیاست کلان «نه شرقی و نه غربی» مطابق روال معمول حفظ استقلال و منافع کشور تعریف شده و «منافع ملی» اصلی‌ترین فاکتور این سیاست می باشد. اما متاسفانه برخی جناحین سیاسی با محکوم ساختن رقیب سیاسی با انواع و اقسام برچسب ها و عناوین از جمله «غرب‌زده» «عناصر غرب» و «لیبرال» که این لقب غیر علمی‌ترین نمونه آن است ، چرخش به شرق خود را در پوشش قرار دهند و نگویند که ما مجذوب «شرق» گشته‌ایم! باید مجذوب «منافع ملی» باشیم و در این راه هیچ‌گونه دوستی و رفاقتی معنی نداده و نمی‌دهد.به زعم این نگارنده با اقتباس از نظریات «رئالیستی» توماس هابز هیچ فردی به نمایندگی از هیچ کشوری دوست تلقی نمی‌شود. باید توجه داشت که سیاست «نه شرقی و نه غربی» به این معنا نیست که درب تعامل با شرق و غرب را ببندیم و انواع فشارها را به جان بخریم! تعامل سازنده بر پایه احترام و منافع متقابل که مداخله‌گرایی و تضارب در آن جایی نداشته باشد، از اصول اصلی روابط بین الملل عصر ما به شمار رفته و با رعایت مبنایی فاکتورهای یاد شده ارتباط با تمامی کشورهای بلوک شرق و غرب منجر به «رفاه» و «امید داخلی» می گردد و «رفاه عمومی» ،«امید»، «سرزندگی» و «روان سالم» مترادف با «اقتدار نظام»، «توسعه» و کسب احترام هرچه بیشتر دوول خارجی محسوب می‌گردد. در این بین نقطه اتصال و تلاقی تحت عناوین «تعامل فرهنگی» و «تعامل تجاری» می‌تواند منجر به ایجاد رویکردها و راهبردهای نوین در حوزه‌های مختلف مانند دیپلماسی فرهنگی، تجارت بین‌الملل و همکاری‌های سیاسی شود. لذا ضروری است ضمن پای‌بندی به اصول و چارچوب‌های کلان سیاست خارجی، «منافع ملی» در اولویت باشد و در جاری‌سازی سیاست‌های اصولی بتوان بر حسب مقتضایات زمان ، انعطاف به خرج داد و در قالب سیاست‌های سیال به شکل موقت یا دائمی به بازیگری مقتدر و موثر در جامعه جهانی پرداخت. با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت عارف دهقاندار با عنوان «رابطه کشورهای منطقه با شرق و غرب» پیرامون قسمت سوم: در مورد سوال ارتباط با شرق در کشورهای منطقه می‌توان اینطور پرسید که آیا راهبرد کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مثل عربستان سعودی و امارات، اساساً راهبرد نگاه به شرق است یا ایشان به عنوان متحدین سنتی غرب، به دنبال برقراری نوعی توازن در برقراری روابط خود با غرب و شرق، خاصه پس از حوادث یازده سپتامبر سال ٢٠٠١ هستند؟ هیئت حاکمه کشورهای حوزه خلیج فارس خاصه عربستان سعودی، پس از یازده سپتامبر در سال ٢۰۰١ و همچنین بهار عربی، یک تحول جدی در نگاه خود به غرب داشته و به این نتیجه رسیدند که غربی ها و در رأس آنها آمریکا نمی‌توانند از امنیت آنها دفاع کنند و لذا به دنبال برقراری نوعی توازن و تعادل در برقراری روابط خود با غرب و شرق رفتتد که اوج آن را می توان در استقبال سرد از بایدن و استقبال گرم از شی‌جین‌پینگ مشاهده کرد. طوری که آنها حتی دست به متنوع‌سازی سبد دفاعی خود کردند و علاوه بر آمریکا، قراردادهای نظامی و امنیتی با چین و روسیه نیز امضا کردند. ولی در مورد ایران این‌طور نیست. ایران بر خلاف کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، به دنبال برقراری توازن در روابط خود با شرق و غرب نیست، بلکه عملاً تنها انتخابش شرق است. تازه بر خلاف شعارها در حال حاضر سطح مبادلات اقتصادی میان ایران با دو قدرت شرق، یعنی چین و روسیه، بسیار کمتر از مبادلات اقتصادی و حتی نظامی کشورهایی همچون عربستان و امارات با این دو قدرت بزرگ شرق است. این مسأله هزینه‌های زیادی برای ایران داشته و چون شرق تنها نقطه اتکای ماست، آنها نیز گاه از این مسأله سوءاستفاده کرده و در طول یک سال گذشته شاهد بودیم که هم چینی‌ها و روس‌ها، با موضع کشوری همچون امارات در قبال جرایز سه‌گانه ایران، همراه شده و مواضع آن را تکرار می کنند. با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

برشی از « نَه شرقی یا نَه غربی! » گفتاری پیرامون سیاستِ چرخش به شرق در ایران‌ ‌👤علی نظیف‌پور: «در سیاست خارجی اولویت اول باید منافع ملی باشد.» ‌ 👤 مهدی خانعلی‌زاده: «‌نَه شرفی نَه غربی به معنای عدم ارتباط با شرق و غرب نیست.»‌ فیلم کامل را از صفحه آپارات و یوتیوب خطمدیا مشاهده کنید. 📎 @khatmedia

یادداشت محمد بیات با عنوان «نظم جهانی و بن‌بست در سیاست خارجی» پیرامون قسمت سوم: «در دوگانه «نگاه به شرق» و «غرب‌گرایی» جمهوری اسلامی ایران باید بار دیگر به اصل راهبردی «نه شرقی نه غربی» باز گردد. توجه به معنای ظاهری این شعار تاریخی در ابتدا مخاطب را گمراه کرده و ممکن است به نوعی «انزواگرایی» در حوزه سیاست خارجی تعبیر شود، اما واقعیت آن است که تفسیر عالمانه و به‌روز این عبارت می‌تواند مسیر بازگشت کشور به سیاست راهبردی «موازنه مثبت» را هموار کند. با فرو ریختن نظم «تک قطبی» و حرکت نظام بین‌الملل به سمت بازتعریف نظم جدید، قدرت‌های منطقه‌ای همچون ترکیه یا پادشاهی عربی سعودی سعی دارند تا در جایگاه «دولت آونگی» قرار گرفته و به برقراری روابط متوازن با قطب‌های نوظهور و قدرت‌های حافظ وضع موجود به حداکثرسازی تامین منافع ملی بپردازند. به عبارت دیگر دوران ائتلاف‌ها و اتحادهای بلندمدت به پایان رسیده و قدرت‌های متوسط باید با برقراری روابط متوازن و کوتاه مدت با تمام بازیگران مهم منطقه‌ای و بین المللی تامین اهداف ملی را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار دهند. در چنین شرایطی هرگونه اقدام برای قراردادن ایران در یکی از بلوک‌های قدرت به معنای عقب ماندن از تحولات جدید و تکرار اشتباهات گذشته است.» با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت حسین مهدی‌تبار با عنوان «علم روابط بین‌الملل، علم اقتصاد نیست» پیرامون قسمت سوم: وقتی در مورد سیاست خارجی صحبت می‌کنیم، باید بدانیم چه چیزی پیش روی ماست. موضوع علم روابط بین‌الملل، نظم امنیتی در سیستم بین المللی است در نتیجه در پیِ تجویز راه بقا برای کشورهاست. اگر بنا بود موضوع روابط بین‌الملل، توسعه باشد دیگر چه تمایزی میان اقتصاد و روابط بین الملل وجود داشت؟ اساسا منطق اقتصاد با منطق روابط بین‌الملل متفاوت است. به همین دلیل هم هیچ مکتبی موضوع روابط بین‌الملل را توسعه و رفاه نمی‌داند. سیاست خارجه اگر به اقتصاد ورود می‌کند در جهت تأمین اصلی‌ترین نیاز دولت یعنی بقا است. همین‌جا وجه تمایز دستگاه سیاست خارجی و اقتصاد و ... مشخص می‌شود. اگر بقا کلان‌ترین خواسته‌ی دولت‌هاست، در موقعیت‌هایی که امنیت با رفاه و توسعه در تعارض قرار می‌گیرند، انتخاب سیاست خارجی کدام مورد خواهد بود؟ البته که طرح این مسئله که سیاست خارجی نقشی در اقتصاد ندارد بی‌معنی است منتها باید نقش آن ‌را دقیق فهم کرد. کارخانه‌ای را تصور کنید که در آن محصولی تولید و عرضه می‌شود. برون‌داد این کارخانه اقتصادی است، اما طبیعی است که کارکرد حراست کارخانه‌ با کارکرد حسابدار و مهندس و کارگر متفاوت است؛ با این حال نمی‌توان گفت حراست نقشی در اقتصاد کارخانه ندارد. با توجه به همین مثال، قرار نیست سیاست خارجی نسبت به اقتصاد بی‌تفاوت باشد؛ بلکه نقش تسهیل‌گری خود برای اقتصاد را با تأمین امنیت کشور ایفا می‌کند. با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت مهدی خورسند با عنوان «دستاورد اقتصادی از شعار نه‌شرقی نه‌غربی» پیرامون قسمت سوم: حوزه سیاست خارجی ایران در تمامی دولت‎ها به موضوع «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» به عنوان یک آرمان و الگوی رفتاری توجه کرده و هر کدام از دولت‌ها به شیوه‌ای به این موضوع توجه کرده‌اند. نکته مهم در اینجا این است که فهم دقیق از شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» اتفاقا به موضوع «هم شرقی، هم غربی» برمی‌گردد چراکه ما زیر بار یوغ قدرت هیچ ابرقدرت شرقی یا غربی نبوده و نیستیم. در همین راستا جمهوری اسلامی ایران جزء فعالترین کشورهایی هست که از ابزار دیپلماسی و مواهب و گفتگو در راستای تحقق این شعار استفاده می‌کند. ایران در اوایل انقلاب و در زمانی که نظام بین‌الملل در یک دوقطبی قرار داشت، علیرغم وجود روابط خصمانه اعمال شده علیه‌اش بر حفظ مواضع متعادل تاکید داشت. حتی پس از هشت سال جنگ تحمیلی و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی هم اهل مذاکره بود و در دولت‌های مختلف مصادیق مختلفی را از موضوع «هم شرقی و هم غربی» شاهد بودیم تا بتواند به حفظ منافع ملی در عین استقلال بپردازد. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران همواره در حال گفت‌وگو و مذاکره با کشورهای مختلف بوده و در عین حال بر اجرایی شدن اصل عدم سلطه‌پذیری نیز تاکید داشته و همین مساله امروز توانسته است که ما را به اوج استقلال و عزت برساند. به نظر من اگر دولت‌ها بتوانند از ترجمان صحیح عبارت «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» که همانا ایجاد تعادل و توازن در رابطه با شرق و غرب است، بهره‌مند شوند، این موضوع می‌تواند منافع حداکثری اقتصادی را به بار بیاورد. متاسفانه غرب‌گرایی بیشتر در برخی دولت‌ها باعث شد که منافع ملی ما دچار خدشه شده و اعطای تعهدات بسیاری در برخی از دوره‌ها باعث برهم زدن تعادل در نگاه به شرق و غرب شد. تجربه تلخ توافق سعدآباد در دولت اصلاحات و عدم توجه به برخی از مفاد توافق برجام در دولت قبل از جمله مصادیقی است که در آن منافع ملی ما دچار خدشه شد. در نتیجه عبرت گرفتن از این تجارب از این جهت اهمیت دارد که بدانیم با رعایت این تعادل و حفظ این اصول می‌توانیم در تحقق شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» به صورت امیدآفرین و با حفظ منافع حداکثری کشورمان حرکت کنیم. با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

یادداشت امید هراتی با عنوان «از تنوع‌سازی تا تکیه بر اصل خود یاری» پیرامون قسمت سوم: از تنوع سازی در گزینه های سیاست خارجی تا تکیه بر اصل خودیاری؛ راه برون رفت از بحران ها فارغ از تقویت انگاره‌هایی مثل ابطال شراکت راهبردی که این روزها از موضع‌گیری‌های قدرت‌های شرقی در مورد جزایر سه‌گانه و یا فشارها و تحریم کشورهای غربی در این سالیان اخیر به ذهن متبادر می‌شود، شاید بهترین درس تنوع‌سازی در گزینه‌های سیاست خارجی در کنار تکیه بر اصل خودیاری باشد. آنچه مسلم است، آن است که روسیه و چین منافعی در خاورمیانه دارند که این منافع گاهی اوقات موجب می‌شوند که تا مرز نادیده گرفتن کشورهایی مثل جمهوری اسلامی ایران پیش بروند. از سوی دیگر، کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده نیز در این سالیان متمادی با اعمال فشار و وضع تحریم‌های گوناگون سعی بر قراردادن ج.ا.ا در نظم منطقه‌ای مورد نظر خود را داشته اند. در نظر گرفتن این دو بعد از واقعیت‌های سیاست خارجی بیش از پیش ما را به این امر رهنمون می‌کند که شاید تکیه بر ظرفیت‌های داخلی مثل نیروی انساتی کارآمد، منابع طبیعی گوناگون، فرصت‌های بالقوه رشد و رونق ظرفیت گردشگری و ... در کنار تنوع‌سازی روابط سیاسی - اقتصادی با منطقه و جهان فرصتی برای برون رفت از فشارهای مختلفی باشد که این روزها کشور را احاطه کرده اند. با خط‌مدیا هم‌راه باشید. 📎 @khatmedia

تیزر قسمت چهارم: «از رؤیایِ خرید تا کابوسِ تمدید!» گفتاری پیرامون سیاست‌های بازار مسکن استیجاری 👤 بیت‌الله ستاریان (کارشناس اقتصاد مسکن) «مجموعه کارشناسیِ دولت، نسبت به موضوع مسکن فقر اطلاعاتی دارد.» 👤 علی محمد ابراهیمی (کارشناس مسائل شهری) «بعد از سال ۷۶، بازار اجارهٔ ما رها شده است.» فیلم کامل را از صفحه آپارات و یوتیوب خطمدیا مشاهده کنید. 📎 @khatmedia

بُرشی از قسمت چهارم: «از رؤیایِ خرید تا کابوسِ تمدید» گفتاری پیرامون سیاست‌های بازار مسکن استیجاری 👤 بیت‌الله ستاریان (کارشناس اقتصاد مسکن) شاخص انتظارِ دسترسی به مسکن در ایران فاجعه است. 👤 علی محمد ابراهیمی (کارشناس مسائل شهری) بازار اجارۀ از دیدگاه سیاست‌گذاران یک بازار فرعی و تبعی می‌باشد. فیلم کامل را از صفحه آپارات و یوتیوب خط‌مدیا مشاهده کنید. 📎 @khatmedia