خروج سفیانی یکی از نشانه‌های حتمی ظهور منجی از دیدگاه شیعیان است.[۱] به‌باور ایشان سفیانی که دشمن سپاهیان حجت بن حسن است، بیش‌ترین سهم را در نبردهای قبل از ظهور دارد[۲] و با تظاهر به دینداری، گروه زیادی از مسلمانان را فریب می‌دهد و قیام‌اش را از شام آغاز می‌کند و عراق و حجاز را پس از جنگ‌های متعددی تسخیر می‌کند و سرانجام به‌دست حجت بن حسن کشته می‌شود.[۳]
در روایات اسلامی و بخصوص شیعه، سفیانی از جمله کسانی است که در آخرالزمان نقش مهمی برعهده دارد.[۴][۵] اسم او «عثمان بن عَنبَسه» و از فرزندان ابوسفیان است.[۶] در روایات اسلامی او را با صورتی سرخ، پوستی سفید و چشمانی زاغ توصیف کرده‌اند.[۷] او از شهرهای روم بپا می‌خیزد و بر گردن‌اش صلیب دارد[۸]
حتمی بودن قیام سفیانی
جعفر صادق در روایتی در بحارالانوار[۹] دربارهٔ حتمی بودن قیام سفیانی می‌گوید:[۱۰]
سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور است و خروج او از آغاز تا انجام پانزده ماه به طول می‌کشد...
در روایتی از علی:
" بعد از خروج سفیانی به اندازه یک وضع حمل (معادل 9 ماه) بر او بشمارید. "
زمان آغاز قیام
بنابر روایت دیگری[۱۱] از جعفر صادق، قیام سفیانی در ماه رجب رخ خواهد داد.[۱۲]
قیام سفیانی
بنابر روایات متعدد آغاز حرکت سفیانی از وادی یابس است.[۱۳] اما بنابر روایتی در نسخه خطی ابن حماد[۱۴] به‌نقل از محمد بن جعفر بن علی، آغاز حرکت سفیانی از روستایی به نام أندرا است. وی ۷ نفر همراه نیز دارد.[۱۵] بنابر روایات قیام او سه مرحله دارد:
تثبیت قدرتپیکار در عراقبازگشت به شام
تثبیت قدرت
سفیانی در ابتدا دست به یک شورش زده و پس از ۶ ماه جنگ مداوم بر ۵ منطقهٔ دمشق، اردن، حمص، فلسطین و قنسرین غلبه می‌کند[۱۶][۱۲]، سپس بر تمامی منطقه شام به جز لبنان مسلط شده و بر آنجا فرمانروایی می‌کند[۱۷][۱۸].
پیکار در عراق
او بعد از سلطه بر تمامی منطقه به عراق و حجاز لشکرکشی می‌کند.[۱۲] هدف اصلی او برای ورود به عراق، مقابله با سپاه ایران است که می‌خواهند که برای فتح سوریه و قدس از راه عراق به آنجا بروند.[۱۹] سپس سپاه سفیانی وارد قرقیسیا می‌شود.
جنگ قرقیسیا

تصویری از فرات، جنگ قرقیسیا در کنار این رود رخ می‌دهد.
پس از ورود سفیانی به منطقهٔ قرقیسیا جنگی رخ می‌دهد که به جنگ قرقیسیا معروف است. قرقیسیا شهر کوچکی بوده در مدخل نهر بوخار در رود فرات که امروزه فقط خرابه‌های آن نزدیک شهر دیرالزور نزدیک مرز سوریه با عراق قرار دارد.[۲۰]
جنگ قرقیسیا در مرزهای سوریه، عراق و ترکیه به وقوع خواهد پیوست. دلیل اصلی این جنگ پیدا شدن گنجی در رود فرات است.[۱۹] این گنج به صورت کوهی از طلا و نقره‌است که از درون فرات بیرون کشیده می‌شود[۲۱]. همهٔ مردم برای دستیابی به آن گنج وارد این سرزمین شده‌اند و به همین خاطر جنگ سختی رخ می‌دهد که به کشته شدن صدها هزار نفر می‌انجامد[۱۹].
در روایات شیعی[۲۲] از این نبرد به نام سفرهٔ الهی یاد شده، چون در آن سفیانی به جنگ با أبقع و أصهب که دشمن مشترک سفیانی و شیعیان هستند، می‌پردازد که این امر باعث کشته شدن بسیاری از سپاهیان سفیانی می‌شود[۲۳]. در این جنگ سفیانی بر سپاهیان أبقع و أصهب پیروز می‌شود و هر دوی آن‌ها را به قتل می‌رساند. در این جنگ صدهزار نفر کشته می‌شوند[۲۳]. سپس سفیانی هفتاد هزار نفر از سپاهیانش را به سوی کوفه اعزام می‌کند[۲۴].
اشغال عراق
حاکم عراق در زمان حملهٔ سپاه سفیانی فردی به نام شیصبانی است[۲۵]. سپاه سفیانی متشکل از صد و سی هزار نفر[۲۰]، از سمت غرب به عراق وارد می‌شوند و به سپاهیان شیصبانی حمله کرده و تمامی سپاهیان او را از بین می‌برند[۲۵]. سفیانی با سلطه بر عراق، کشتار بزرگی را ترتیب می‌دهد[۲۵][۲۶]. سپاه سفیانی در شهرهای بغداد، الانبار، صرات، فاروق و روحا مستقر می‌شوند[۲۷].
سپاه سفیانی در عراق با نیروی مقاوم خاصی روبه‌رو نمی‌گردد. تنها گروه اندکی به رهبری مردی عجم که از اهل کوفه‌است با او به مقابله می‌پردازند ولی فرماندهٔ ارتش سفیانی او و نیروهایش را در منطقه‌ای میان حیره و کوفه به قتل می‌رسانند[۲۸].
تنها چند هفته بعد از سلطهٔ سفیانی، به او خبر می‌رسد که سپاهیان ایران برای پیوستن به سپاهیان مهدی شروع به حرکت به سمت عراق کرده اند[۲۹]. نیروهای سفیانی در برابر آن‌ها عقب نشینی می‌کنند و با آن‌ها درگیر نمی‌شوند[۲۹]. دلیل اصلی این عدم رویارویی این است که سفیانی می‌خواهد بعد از پیوستن نیروهای ایران و یمن به سپاه مهدی به آن‌ها حمله کند و تمامی مخالفان را یک جا شکست بدهد[۲۹].
فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین

سفیانی برای گرفتن کعبه به سمت مکه می‌رود
حاکم حجاز که نمی‌تواند با سپاه حجت بن حسن مقابله کند از سفیانی می‌خواهد تا به کمک او بیاید[۳۰]. سفیانی سپاه خود را دو قسمت کرده، نیمی را به شام و نیمی را به حجاز می‌فرستد[۳۱]. سپاهیان او در ابتدا شهر مدینه را اشغال می‌کند و تمامی شیعیان شهر را قتل عام می‌کند[۳۲] . دوازده هزار نفر از سپاهیان سفیانی سپس به سمت شهر مکه می‌روند[۲۰]. آنگاه سپاهیان سفیانی که برای فتح مکه و کعبه به آن سو رفته‌اند در بیابان بیداء گرفتار حادثه‌ای عجیب می‌شوند و همگی به جز دو یا سه نفر درون زمین فرو می‌روند. [۳۳][۲