📚احکام نموداري نماز (بخش هفتم)
برگرداندن نیّت از نمازی به نماز دیگر
الف: گاهي واجب است
1. از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتی که در حال نماز عصر متوجه شود نماز ظهر را نخوانده است.
2. از نماز عشاء به نماز مغرب، در صورتی که در حال نماز ــ قبل از رکوع رکعت چهارم ــ متوجه شود نماز مغرب را نخوانده است.
3. اگر دو نماز قضایی که باید به ترتیب خوانده شود ــ ظهر و عصر یا مغرب و عشاء ــ، برعهدهی او باشد و بر اثر فراموشی قبل از خواندن نماز اول مشغول نماز دوم شود.
ب: گاهی مستحب است:
1. در حال خواندن نماز اداء یادش بیاید نماز قضاء بر عهده دارد، در صورتی که وقت فضیلت اداء فوت نشود.
2. از نماز واجب به نماز مستحب، برای درک ثواب نماز جماعت.
3. از نماز واجب به نماز نافله در ظهر روز جمعه برای کسی که قرائت سورهی جمعه را فراموش کرده و به جای آن سورهی دیگری را خوانده و به نصف رسیده است یا از آن گذشته است. در این مورد گرچه عدول برای درک ثواب قرائت سورهی جمعه موافق احتیاط استحبابی است، اما میتواند ــ بدون تبدیل نیت ــ سوره را رها کند و سوره جمعه را بخواند.
📚وجوب تقلید
💠سؤال: آیا لازم است #مرجع_تقلید انتخاب کنيم و از او #تقلید نماييم؟
✅ جواب: مكلّف اگر #مجتهد نیست، یا باید از مجتهد جامع الشرایط تقلید کند، یا طبق احتیاط عمل کند، يعنی به گونه ای عمل کند که مطمئن شود #وظيفه_شرعی خود را انجام داده است. مثلاً کاری را که بعضی از مجتهدان حرام می‌دانند و بعضی ديگر حرام نمی‌دانند، انجام ندهد و کاری را که بعضی واجب می‌دانند و بعضی ديگر واجب نمی‌دانند، انجام دهد.
سجده کردن برای غیر خدا
💠 سؤال: بعضی از زائران ائمه معصومین (علیهم السلام) هنگام ورود به حرم، در آستانه ورودی سجده می کنند؛ آیا چنین عملی جایز است؟
✅ جواب: سجده کردن برای غیر خداوند متعال حرام است و بعضی از مردم که در آستانه‌ی درب حرم امامان (علیهم السلام) در ظاهر سجده می کنند، اگر به عنوان آستان بوسی باشد یا به قصد سجده‌ی شکر خدای متعال باشد، فی نفسه اشکال ندارد.
📚حکام نموداري نماز (بخش نهم)
💠شکهايي که نماز را باطل مي کند:
1. شك در عدد ركعتهاي نماز دو ركعتي، مانند نماز صبح و نماز مسافر.
2. شك در عدد ركعتهاي نماز 3 ركعتي (مغرب).
3. شك در نماز چهار ركعتي اگر يك طرف شك، يك باشد، مثل اين كه شك كند يك ركعت خوانده يا سه ركعت.
4. شك در نماز چهار ركعتي قبل از سربرداشتن از سجدۀ دوم، اگر يك طـرف شك دو باشد، مانند شك دو و سه، قبل از سربرداشتن از سجدۀ دوم.
5. شك بين دو و پنج يا دو و بيشتر از پنج رکعت.
6. شك بين سه و شش يا سه و بيشتر از شش رکعت.
7. شك بين چهار و شش يا چهار و بيشتر از شش رکعت.
8. شك در عدد ركعتهاي نماز كه اصلاً نداند چند ركعت خوانده است.
📚احکام نموداري نماز (بخش دهم)
💠 شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد:
1. شك بعد ازمحل، مثل اين كه بعد از داخل شدن در ركوع، در حمد و سوره شک كند.
2. شك بعد از سلام.
3. شك بعد از گذشتن وقت نماز.
4. شك كثير الشك. (يعني كسي كه زياد شك مي‌كند)
5. شك امام یا مأموم*.
6. شك در نمازهاي مستحبي.
* اگر امام در رکعتهاي نماز شک کند، در صورتي که مأموم شماره آنها را بداند، امام نباید به شک خود اعتنا کند، و اگرمأموم شک کند در صورتي که امام شماره رکعات را بداند، مأموم نباید به شک خود اعتنا کند.
📚احکام نموداري نماز (بخش يازدهم)
💠شکهاي صحيح:
1. شك بین دو و سه بعد از سر برداشتن از سجده‌ي دوم.
✅ بنا بگذارد سه ركعت خوانده و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
2. شك بین دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده‌ي دوم.
✅ بنا بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.
3. شك بین دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده‌ي دوم.
✅ بنا بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته به جا آورد.
4. شك بین چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده‌ي دوم.
✅ بنابر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو بهجا آورد.
5. شك بین چهار و پنج در حال ايستاده.
✅ بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
6. شك بین سه و چهار در هر جاي نماز
✅ بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
7. شك بین سه و پنج در حال ايستاده.
✅ بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده به جا آورد.
8. شك بین سه و چهار و پنج در حال ايستاده.
✅ بنشيند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته به جا آورد.
9. شك بین پنج و شش در حال ايستاده.
✅ بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو به جا آورد.
✳️ نکته: تعداد ركعتهاي نماز احتياط(كه براي شك در ركعتهاي نماز به جا آورده مي‌شود) به تعداد كمبود احتمالي رکعتهای نماز بستگی دارد، بنابراين ـ مثلا ـ در شك بين دو و چهار، دو ركعت نماز احتياط و در شك بين سه و چهار، يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته واجب است.
*⃣ ژلاتين
💠 سؤال: آیا خوردن خوراکی های خارجی مانند #پاستیل که در تولید آنها #ژلاتین_حیوانی به کار رفته است، اشکال دارد؟
☑️ جواب: حلیت و حرمت #ژلاتین بستگی به موادی دارد که از آنها تهیه می شود؛ اگر #ژلاتین_گیاهی باشد، حلال است، اما اگر حیوانی باشد، در صورتی که از اجزاء حیوان حرام گوشت یا از پوست حلال گوشت که ذبح شرعی نشده است، باشد، حرام است و اگر از استخوان حلال گوشتی که ذبح شرعی شده است، باشد، حلال است ـ اگر #ذبح شرعی نشده باشد، در صورت تطهیر استخوان حلال است ـ، در هر صورت اگر معلوم نباشد ژلاتین مورد مصرف از نوع حلال است یا حرام، مصرف آن اشکال ندارد.
🌹استفاده بانوان از عطر
سؤال: آیا استفاده از #عطر برای #بانوان هنگام بيرون رفتن از خانه، حرام است؟
✅ جواب: اگر به گونه ای باشد که موجب #جلب_توجه_نامحرم می شود، باید از آن اجتناب شود.
احڪــ🔎ــام وضــــــ💦ــــــو
⁉️ اگر در وضو کسی به ما کمک کند؛ مثلاً برای ما آب بریزند و وضو بگیریم، آیا وضو صحیح است؟🤔
✅ همه مراجع عظام تقلید: در گرفتن وضو نمی‌توان از دیگری (در خود وضو) کمک گرفت، یعنی دیگری مسح سر را برای ما انجام دهد. البته اگر شخص نتواند که خود وضو بگیرد، میتواند نائب بگیرد. اما کمک‌گرفتن در مقدّمات وضو، اشکال ندارد. مثلاً شخص دیگری آب را با ظرف بریزد و شخص وضوگیرنده، کف دستش را پر از آب کند و اعضای وضو را بشوید. در این فرض وضوگرفتن، اشکالی نخواهد داشت.
📚 منابع: استفتائات مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
💠چند نكته درباره عطر
🔹1. استمعال عطر در آغاز روز و نيز روز جمعه و ساير اعياد همچنين در نماز و براى ورود به مسجد مستحب است.
🔹2. هزينه كردن براى عطر مستحب بوده و اسراف به شمار نمىرود.
🔹3. عطرهايى كه از كشورهاى غير اسلامى وارد مىشود، در صورت عدم علم به نجاست، پاك است.
🔸 در چند مورد استفاده از عطر حرام است:
🔹الف) بوييدن عطر و گياهان معطر براى #معتكف. (1)
🔹ب) استفاده از عطر به هر شكل، همچون بوييدن، خوردن و ماليدن براى #مُحرِم. (2)
🔹ج) استفاده از عطر براى زن در #عِده_وفات تا زمان سپرى شدن زمان عدِه. (3)
🔹د) عطر زدن زن براى #نامحرم.
📚پی‌نوشت:
1. عروة الوثقى، ج 2، ص 694.
2. فرهنگ فقه، ج 5، ص 408.
3. همان .
💢 روش محاسبۀ خمس مواد مصرفی
💠سؤال:
خمس مواد مصرفی که سر سال خمسی در منزل باقی مانده مثل برنج، روغن، چای، قند، مواد شوینده و... چگونه محاسبه می‌شود؟
✅ پاسخ:
🔹 آیت الله خامنه ای:
اگر از موادی است که تهیۀ آن به صورت فله و غیربسته بندی ممکن است (مانند حبوبات، گوشت)، بايد خمس مقدار باقی مانده محاسبه شود و اگر تهیۀ آن به صورت بسته بندی است و به مقدار نیاز خريداری شده، بسته‌ای که مقداری از آن مصرف شده است، خمس ندارد.
🔹آیت الله سیستانی:
اگر سر سال از کالاهای مصرفی زندگی - مانند مواد خوراکی، عطر، لوازم شوینده و بهداشتی، دفتر و دفترچه - مقداری اضافه مانده باشـد، چنانچه مقدار باقیمـانده اصلاً قیمـت و ارزش مالی نداشته باشد، خمس ندارد؛
امّا اگر قیمت و ارزشی داشته باشد - هرچند اندک - دو صورت دارد:
الف. فرد نمی‌توانسته کمتر از آن مقدار را تهیّه نماید و به تعبیری آنچه خریداری شده از نظر مقدار، کم‌ترین اندازه‌ای است که در بازار فروخته می‌شود؛ مثلاً کوچک‌ترین عطر موجود در بازار را که مورد استفاده‌اش بوده خریده؛ در این صورت، مقدار باقیمانده خمس ندارد.
ب. فرد بیشتر از مقدار مذکور در قسمت «الف» را تهیّه کرده و مقداری اضافی آمده؛ در این صورت، مقدار باقیمانده خمس دارد.
حکم مذکور در این مسأله، در مورد اشیایی که به فرد هدیه شده نیز جاری است.
📚خمس هدیه
💠 سؤال: اگر شخصی قبل از #سال_خمسی مبلغی از درآمد کسب خود را به همسرش #هدیه بدهد، مبلغ هدیه داده شده #خمس دارد؟
🍀جواب: اگر بخشش صوری و به قصد #فرار_از_خمس نباشد و در حدّ شأن او باشد و قبل از سال خمسی به همسرش تحویل دهد، خمس آن واجب نیست در غیر این صورت #سر_سال_خمسی باید خمس آن را بپردازد.
📚 شک در رسیدن به رکوع امام جماعت
سؤال: اگر کسی موقعی که امام در #رکوع است #اقتدا کند و به رکوع رود و شک کند به #رکوع_امام رسیده است یا نه، نمازش چه حکمی دارد؟
✅ جواب: نمازش صحیح است، اما باید نماز را به صورت #فرادا ادامه دهد.
📚دریافت کرایه اضافی از مسافر
💠 سؤال: بنده #مسافر_کش می باشم، در بعضی از مسیرها بنا به دلایلی مانند خاکی بودن مسیر و ... مقداری بیشتر از معمول #کرایه دریافت می کنم، آیا اشکال دارد؟
✅ جواب: در صورتی که با #رضایت_مسافر باشد، اشکال ندارد.
سلام دادن به امام حسین در نماز
💠 سؤال: آیا #سلام_دادن_به_امام حسین (علیه السلام) در #قنوت نماز اشکال دارد؟ در صورتی که این کار را در نمازهاي گذشته کرده باشد، چه حکمی دارد؟
جواب: به طور کلی #خطاب_به_غیر_خداوند در نماز، موجب باطل شدن نماز می شود، البته اگر به خاطر جهل به حکم، نماز خود را با انجام این کار صحیح می دانسته، نمازهای گذشته قضا ندارد ولی بنا بر احتیاط واجب باید #سجده_سهو انجام دهد.
💠 نوحه خوانی زنان
🔘 سؤال: آیا روضه و #نوحه_خواندن توسط #زن در مجالس زنانه در صورتی که #نامحرم صدای او را می شنود، جایز است؟
جواب: اگر زن می داند نامحرم صدای او را می شنود، در صورتی که موجب جلب توجه و #تهییج_نامحرم ، یا #مستلزم_مفسده دیگری باشد، جایز نیست.
📚 احکام پوشش
💠 پوشیدن این لباسها جایز نیست:
1. لباسی که از ابریشم خالص و یا طلا بافت باشد ـ برای مردان ـ.
2. لباس شهرت بنابر احتیاط واجب، یعنی لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت و یا شیوه پوشیدن آن برای شخص، معمول و عادی نیست و بر خلاف شأن اوست و یا به دلیل داشتن خصوصیتی، در نظر عموم جلب توجه میکند و انگشت نما است.
3. لباس اختصاصی جنس مخالف؛ بنا بر احتیاط واجب پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف، در صورتی که آن را پوشش و لباس خود قرار دهد، جایز نیست.
4. لباس مختص کفار و فرقه های انحرافی در صورتی که سبب ترویج فرهنگ آنان شود.
📚نجاست کفار
💠 سؤال: آیا #غیر_مسلمان #نجس است و اگر رطوبت دست یا بدنش به چیزی برسد، نجس می شود؟
✅ جواب: غیرمسلمان اگر متدین به هیچ دینی از #ادیان_الهی نباشد، نجس است و در صورت سرایت رطوبت از بدن او به چیزی، نجس می شود، اما #پیروان_ادیان_الهی ـ #یهودیان، #مسیحیان، #زرتشتیان و #صابئیان ـ پاک هستند.
📚طهارت و نجاست غساله
💠 سؤال: آیا #غساله ـ آبی که هنگام تطهیر از شیء جدا می شود یا ترشح می کند، ـ پاک است؟
✅ جواب: اگر #تطهیر با #آب_قليل انجام شود، غساله آن نجس است، و اگر با آب متصل به #کر انجام شود، در صورتی که #عین_نجاست در غساله آن نباشد، پاک است.
📚دیدن مانع در اعضای وضو، پس از نماز
✳️سؤال: اگر بعد از نماز متوجه شویم #روی_ناخن یکی از انگشتان مقدار کمی مانع وجود دارد، #وضو و #نماز خوانده شده صحیح است؟
✅ جواب: اگر نمی دانید #مانع هنگام وضو موجود بوده يا نه، در صورتی که احتمال بدهید هنگام وضو نسبت به وجود یا عدم وجود مانع و رساندن آب توجه داشته اید، وضو صحيح است، ولى اگر بدانید هنگام وضو التفات و توجه نداشته اید، احتياط واجب آن است كه دوباره وضو بگيرید و نماز را اعاده کنید.
ازدواج با شخص بي نماز
سؤال: آیا #ازدواج با کسی که التزام به اصول عقاید دینی دارد، ولی #نماز_نمی_خواند، جايز است؟
جواب: اگر چه ازدواج فی نفسه اشکال ندارد، ولی نماز از مهمترین واجبات است و سزاوار است همسری انتخاب کنید که #سست_مذهب نباشد.
🕌 اعمال مکروه در مسجد
#خوابیدن_در_مسجد ـ مگر در حال ضرورت ـ مکروه است، همچنین ورود به مسجد فقط برای عبور از آن، صحبت کردن در مسجد در بارۀ کارهای دنیایی، بلند حرف زدن و فریاد کشیدن، اعلام افراد یا اشیاء گمشده و حضور در مسجد در حالی که بوی دهان، مردم را اذیت می کند، مکروه است.
📚پرداخت و دریافت مبلغ اضافه بر مقدار قرض
💠سؤال: برادرم مبلغی در #بانک دارد و ماهیانه سودی به آن تعلق می گیرد. قسمتی از این پول را من از ایشان #قرض_الحسنه گرفته ام؛ آیا می توانم معادل آن #سودی را که بانک می داده، به عنوان هدیه و قدردانی به ایشان بدهم؟
✅ جواب: اگر ضمن قرارداد قرض، شرط پرداخت اضافه یا بنای طرفین بر پرداخت اضافه نباشد، در صورتی که #قرض_گیرنده با رضایت، مبلغ بیشتری بپردازد، اشکال ندارد.
💠 تطهیر فرش یا لباس نجس با آب قلیل
💬 سؤال:
فرش یا لباس نجس با آب قلیل، چگونه پاک می شود؟
✅ پاسخ:
اگر فرش به بول (ادرار)، نجس شده بعد از برطرف شدن عین نجاست، دو مرتبه آب قلیل روی آن ریخته شود، به صورتی که به تمام نقاط آن برسد و بنابر احتیاط باید هر دفعه فشار یا تکان داده شود. اگر به غیر بول (ادرار)، نجس شده، بعد از برطرف شدن عین نجاست، یک بار این کار انجام می شود.
🔹 بنابر احتیاط واجب، باید آب از آن هر چند با کمک دست، خارج شود.
💠تشبه به کفار
💬سوال:
حکم شبیه شدن به مد های غربی و کافرین چیست؟
✅پاسخ:
طبق نظر #مقام_معظم_رهبری پوشیدن هر لباس یا استفاده از هر شمایلی که مختص کفار باشد و ترویج فرهنگ کفار و فرهنگ غرب باشد، حرام است.
🔹طبق نظر آیت الله سیستانی نیز اگر لباس فرد، زی مختص کافر باشد به احتیاط واجب پوشیدن آن جایز نیست. تشخیص مصداق این امور بر عهده خود مکلف است.
🔹طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی مدل مو ، لباس‌هایی که از کشورهاى اروپایى و بلاد بیگانه ارائه می‌گردد (مانند رپ و غیره) و این‌گونه آرایش کردن عرفاً از مصادیق تشبه کفّار است و مسلمانان باید از آن پرهیز کنند و فرهنگ خود را زنده کنند.
💠 استفاده از مال کسی که خمس نمیدهد
سؤال: آیا استفاده از اموال و غذای کسی که #خمس نمی دهد، جایز است؟
✅ جواب: اشکال ندارد، اما با وجود شرایط #امر_به_معروف، باید او را به #پرداخت_خمس امر کند.