✳️سیر تدوین و تطور صحابه نگاری
✅معرفی کتاب
⏹صحابه نگاری که قدمتی برابر با سیره نگاری دارد به فهرست و شرح حال و مسائل مختلف مربوط به یاران پیامبر (ص) می پردازد.
▶️صحابه نگاران در شرح حال صحابه آگاهی هایی داده اند که درباره حوادث دوران رسالت است، اما بسیاری از این آگاهی ها را مورخان و به خصوص سیره نگاران در ضمن شرح حوادث دوران رسالت بیان نکرده اند. بنابراین شرح حال نویسی صحابه بخشی از سیره شناسی و نیز شناخت حوادث قرن نخست به شمار می رود که شناخت این دو دوره (عصر رسالت و بعد از آن) بدون مطالعه کتب صحابه نگاری، شناخت جامعی نخواهد بود.
🔴ذکر این نکته هم ضروری است که صحابه نگاری به دلیل چالشی بودن موضوع، تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و دیدگاه های مختلف، تطورات بسیاری در طول تاریخ به خود دیده و از جهت ساختاری و محتوایی دستخوش تغییر و تحول فراوانی شده است.
💠در کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه نگاری» که نوشته حجت الاسلام و المسلمین استاد محمدرضا هدایت پناه می باشد، ضمن اشارات به سیر تدوین و تطور این دانش و مجموعه صحابه نگاری ها و صحابه نگاران، به نقش شیعه و اهل سنت در تحولات ساختاری و محتوایی و بیان مزایا و نواقص صحابه نگاری ها پرداخته است.
◀️این اثر در شش بخش کلی، مباحث مذکور را مورد بررسی قرار داده است. عناوین این بخش ها که هر کدام از آنها حاوی چند فصل نیز می باشد به این قرار است:
بخش اول: کلیات: تبیین و ساختار؛ تعاریف و نگرش ها
بخش دوم: سیر تدوین صحابه نگاری
بخش سوم: آشنایی با صحابه نگاران(آمار و گونه شناسی، شناخت و شرح حال)
بخش چهارم: صحابه نگاری های مفقود (روش ها و بینش ها)
بخش پنجم: مکاتب صحابه نگاری
بخش ششم: علل و عوامل ازدیاد صحابه
این کتاب 775 صفحه ای به همت گروه فرهنگ و تمدن اسلامی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام تهیه و توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#معرفی_آثار
#آثار_علمی
💠https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/254
دولت مدرن نهادی است که حاکمیت آن به تمامی واحدهای عرصه بینالملل گسترش یافته و جوامع مختلف را ناگزیر از پذیرش خود نموده است. این نوشتار با دغدغه پاسخگویی به نیازهای اجتماعی سیاسی دولت دینی و با رویکردی تحلیلی و روششناسانه که برآمده از درآمیختن سطوح مختلف تحلیل در رشتههای علمی جامعهشناسی و سیاست و حقوق و روابط بینالملل است، تلاش دارد از مباحث فلسفی دولت فراتر رود و شکلگیری و تحول این نهاد را در فرایند پاسخگویی به نیازها و پیچیدگیهای مدیریتی جامعه مدرن بازشناسد، جامعهای که همراه با دگرگونیهای علمی، صنعتی و نظامی، دست به گریبان تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بوده است. همچنین میکوشد نگاه اندیشمندانی را که در مقوله دولت در اسلام قلم میزنند، معطوف به بررسی مجدد موضوعشناسی این نهاد نماید.
💠خرید نسخه اصلی کتاب از فروشگاه نشر پژوهشگاه
🌐https://plink.ir/wMP8F
✳️معرفی کتاب «فلسفه علم سیاست و حکمت متعالیه»
✅موضوع کتاب:
🔴مطالعات پسااستعماری ، علوم انسانی مرسوم را مورد نقد قرار دادهاند. مفهوم پسااستعماری اشاره به تاثیر استعمار بر جامعهها و فرهنگها دارد.
گرچه پس از جنگ جهانی دوم تاریخدانان در ابتدا این واژه را در معنایی تاریخی به کار بردند تا وضعیت کشورهای مستعمره را پس از دوره استقلالشان نشان دهند؛ اما منتقدان ادبی از نیمه دوم دهه 1970 از آن برای بررسی تاثیرات فرهنگی استعمار استفاده کردهاند .
«نظریه پسااستعماری» از دهه 1980 در کنار دانشهایی مانند مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان تحت عنوان «علوم انسانی جدید» شناخته شده است که میکوشد از سویی خصلت انحصارطلبی و حاشیهرانی علوم انسانی غربی را نشان دهد و از سوی دیگر دانشهای به حاشیه رانده شده بوسیله آن علوم را بازسازی کند .
در جهان اسلام نیز گروهی از متفکران مسلمان مطالعات علوم انسانی اسلامی را همزمان با مطالعات پسااستعماری آغاز کردهاند. متفکران مسلمان این مطالعات را که تحت عناوین مختلف مانند «اسلامی سازی علوم» ، «علم مقدس» ، «اجتهاد اسلامی» ، «پارادایم جهانی اسلام» ، «علمی بودن قرآن» و ... انجام شده است از نیمه دوم دهه 1970 آغاز کردهاند که تاکنون ادامه دارد. موضوع کتاب بررسی ادعای وجود یک علم سیاست اسلامی بر اساس آموزههای حکمت متعالیه میباشد.
🔴چکیده کتاب:
هدف کتاب حاضر بررسی انتقادی ایده یارادیمیک بودن فلسفه صدرایی برای علم سیاست است. مدعای نوشته حاضر خام بودن این ایده برای علم سیاست است. مستدل ساختن این ایده در شکل کنونی نیازمند اطلاعاتی مقدماتی است؛ اطلاعاتی که از فلسفه اسلامی درباره سعه و طبق دامنه نظریه های سیاسی، کشف الگوهای فلسفی و اکتشافی در موضوعات سیاسی، فقدان ارزشهای مشترک علمی مورد توافق دانشمندان علم سیاست و راه حل های پیشنهادی برای حل برخی از مشکله های سیاسی، فقدان تحقیقات سیاسی کاربردی مبتنی برعوامل مزبور نیز این ایده را به ایده ای خام تبدیل کرده است.بررسی مدعای مزبور به روش اسنادی است. نتایج پژوهشی حاصل از این کتاب برای پژوهشهای آتی در زمینه فلسفه علوم اجتماعی و مطالعات سیاسی بومی مثمر ثمر و مطلوب خواهد بود.
❇️محورهای مهم کتاب:
1) تلاش برای رفتن به سوی فلسفه علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
2) فلسفه اسلامی و پارادایمهای مسلط در علم سیاست
3) سرشت علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
4) رابطه علم سیاست و علوم تجربی در فلسفه اسلامی
5) اجزای پارادایمی علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
⏹برجستگی اثر نسبت به آثار مشابه:
منابعی که به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص (و فلسفه علوم اجتماعی به طور عمومیتر) در درک معاصر انجام گرفته باشد بسیار اندک است و در این میان منابعی که با رهیافت فلسفی به این مهم پرداخته باشند نادرتر هستند. اما این امر بدان معنا نیست که نتوان عناصر مورد نیاز برای مطالعه فلسفه علم سیاست و علوم اجتماعی به مفهوم کنونی را نتوان از لابلای کلمات فیلسوفان مسلمان و کتابهای فلسفی، سیاسی و اجتماعی بدست آورد. به نظر میرسد که هر چه پیشتر میرویم شاهد توجه بیشتری به فلسفه علم سیاست هستیم که خود برخاسته از احساس نیاز بیشتری است که در میان نویسندگان و متفکران مسلمان به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص و فلسفه علوم اجتماعی به طور عام (به معنای جدید) احساس میشود. این نیاز به ویژه وقتی بیشتر تاکید میشود که متوجه باشیم که زبان تمدن جدید فلسفی یا علمی- فلسفی است و بنابر این برقراری گفتگو با آن لزوما از طریق فلسفی صورت پذیر میباشد. از این رو لازم است منابعی مطالعه انتقادی شوند که فلسفه اسلامی یا بخشهایی از آن را به صورت فلسفه علم سیاست یا علوم اجتماعی در درک جدید مورد مطالعه قرار دادهاند. بنابر این نیاز به فلسفه علم سیاست رهیافت فلسفی و داشتن نگاه انتقادی ویژگیهای عمده این کتاب هستند.
❇️مخاطب اصلی کتاب:
1️⃣ دانشجویان رشتههای علوم انسانی
2) علاقهمندان به مباحث فلسفه علوم انسانی اسلامی
3) علاقهمندان به مطالعات پسا استعماری
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/259
💠معرفی کتاب ماهیت فقهی دولت و ضمان اقدامات زیبانبار آن (قسمت دوم)
5️⃣ با وجود قوانین و مقررات داخلیِ راهگشا و خوبی که در حوزه ضمان و مسئولیت مدنی دولت و احقاق حقوق زیاندیدگان از اقدامات قضایی و غیرقضایی دستگاههای مختلف کشور، در سطح قانون اساسی و نهادهایی چون دیوان عدالت اداری و دادگاه انتظامی قضات وجود دارد و حتی از نگاه قانونی راه برای طرح دعوا در پیشگیری از زیان نیز باز است، لزوم تلاش و تدبیر برای هرچه پاسخگوترکردن دولت و دستگاههای مختلف آن و گسترش بسیار زیاد قلمرو خدمات دولتی و درواقع حضور و دخالت دولت به معنای عام آن در زندگی و حیات اجتماعی و لزوم حفظ حقوق آحاد جامعه به عنوان یک اصل، نیاز به بازنگری و تکمیل و جامعیتبخشی بیشتر به این دست قوانین را پیش رو میگذارد و به نظر میرسد این مهم در حوزه آنچه با عنوان «اعمال حاکمیت» مطرح میشود و در قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ نیز از شمول مسئولیت مدنی کارمندان دولت و شهرداریها و مؤسسات وابسته خارج شده، ضرورت فزونتری دارد؛ امری که خوشبختانه در فاصله نگارش چندساله این پژوهش شاهد تحققبخشی آن بودیم و به صورت مشخص در تدوین و تصویب قانون جدید قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲، بهویژه قانون آیین دادرسی مصوب ۱۳۹۲ که از تیرماه ۱۳۹۴ اجرایی شد، پیشرفت چشمگیری داشتهایم که شرح آن را در خود پژوهش خواهیم آورد؛ ازاینرو بخشی از رسالت و هدف این پژوهش که در آغاز مورد توجه بود، برآورده شده است.
#پژوهشکده_فقه_وحقوق
#آثار_علمی
#سید_ضیاء_مرتضوی
#آثار_فقهی
🔴https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/262
✅کتاب ماهیت فقهی دولت و ضما اقدامات زیانبار آن
❇️سید ضیاء مرتضوی،چ1، قم،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 629،1396، صفجه رقعی
💠معرفی کتاب ماهیت فقهی دولت و ضمان اقدامات زیبانبار آن (قسمت اول)
💠موضوع و ضرورت پژوهش
1️⃣. ضمان از مسائل پردامنه و مهم در فقه اسلامی است. علاوه بر قواعدی فقهی که موجبات و قلمرو ثبوت ضمان و نفی آن را بیان میکند و در ابواب مختلف فقهی مورد توجه و استناد فقها قرار گرفته، بخشی از ابواب یا مسائل فقه به این موضوع اختصاص یافته است. در نگاهی عامتر پرسش درباره ضمان حتی در پارهای فروع عبادات نیز جاری است؛ برای نمونه: چه کسی ضامن هزینه پاککردن مسجد و مکانهای مشابه از نجاستی است که شخص خاصی موجب آن شده است؟ مال زکات یا خمس، اگر نزد پرداختکننده، بدون کوتاهی تلف شود، ضمان آن بر عهده اوست یا نه؟ خسارتی که رزمندگان در جهاد به جان یا مال افرادِ بیگناه میزنند آیا موجب ضمان است و در فرض ثبوت، بر عهده اشخاص رزمنده است یا از بیتالمال پرداخت میشود؟
2️⃣. آنچه به فراوانی در قواعد و ابواب و مسائل یادشده مورد توجه و محل اجتهاد فقهای اسلامی قرار گرفته و در مصادیق و موارد زیان و ضمان نمایان شده، مسئولیتی است که بر عهده اشخاص حقیقی میآید. فقها در قلمرو زیانهای دولت و حکومت یا حاکم و اشخاص حکومت، بیشتر بحث را محدود به خطای قاضی کرده و از مسئولیت وی یا بیتالمال در این خصوص سخن گفتهاند. این سخن به معنای محدودساختن قواعد عمومی ضمان در فقه و مباحث فقیهان و نگاه آنان به مناسبات اشخاص بیرون از حکومت یا بیرون از قلمرو کار حکومتی نیست و آنچه در مصادیق مختلف آمده، غالباً ناظر به موارد نیاز بوده که در روابط فردی و شخصی افراد پدید میآید؛ چنانکه به معنای فقدان ادله اثبات ضمان دولت و حکومت یا حاکم و کارکنان دولت در میان منابع و مصادر ادله نیست؛ البته میتوان این تصور را نیز داشت که فقها زیانهای خواسته و ناخواسته اشخاص دولت یا حاکم را نیز در ردیف دیگر اقدامات زیانبار و ضمانآور آنان میدانستهاند و ازاینرو باب یا ابواب جداگانهای برای بررسی آن نگشودهاند.
3️⃣. گسترش چشمگیر مسئولیت و خدمات دولتها، پیدایش نظریههای سیاسی و حقوقی جدید در تعریف خاستگاه و جایگاه دولت و حکومت و دامنه وظایف و اختیارات و نیز حرکت به سوی هر چه پاسخگوترکردن آنها، این پرسش تاریخی را تقویت کرده است که قلمرو اختیارات و دامنه مسئولیت دولت و حکومت در برابر اقدامات خود و اشخاص مرتبط به آن تا کجاست؟ آیا بهراستی میتوان به عذر اختیارات دولت و حاکم به عنوان فرمانروای جامعه و به عذر اِعمال حاکمیت، آن را مصون از مسئولیت در برابر آسیبها و زیانهای وارد به شهروندان شمرد؟ اگر به فرض در گذشته به سبب سادگی نسبی و کوچکبودن بدنه حکومتها و محدودبودن دامنه دخالتها و خدماتشان و طبعاً ناچیزبودن زیانهایی که دستکم از سر خطا به شهروندان خود وارد میکردهاند، گفته میشد پاسخگوی زیان و غرامت نیستند، آیا امروزه میتوان بهویژه با نگاهی که به خاستگاه و جایگاه حکومت و دولت وجود دارد و نظریاتی در باب دولت مانند دولت رفاه پدید آمده و دولتها دستاورد خواست مردم و نماینده آنان به شمار میروند، به چنین مصونیتی تن داد؟
4️⃣. این پرسش بهرغم پیشینه درازی که داشته است تا تبدیلشدن به نظریههای حقوقی و پذیرش اجمالی عدم مصونیت دولت و ضمان یا مسئولیت مدنی در برابر اقدامات زیانبارِ خود، راه درازی پیموده است؛ اما اکنون با انبوهی از نظریهها و قوانین و مقررات حقوقی موضوعه در سطح قوانین اساسی و عادی و رویههای حقوقی و آثار علمی، ادبیات حقوقی فراوانی را پیش رو گذاشته است؛ با این حال از نگاه فقهی بهرغم پذیرش اجمالی آن در فقه و وجود مبانی و قواعد و ادلهای که میتواند در ارزیابی مسئله مورد توجه و استناد قرار گیرد، غنای لازم را ندارد و آنچه مبنای قانونگذاری در نهادهای تقنینی است، نوعاً نظریههای حقوقی است که البته در بخشی از مبانی و نتایج با فقه مشترکاند. به هر حال لزوم قانونگذاری بر پایه مبانی دینی و ادله فقهی و حاکمیت احکام شرعی، ضرورت پرداختن کافی به این مسئله از نگاه فقهی و شرعی و رفع کاستیهای قانونی را میرساند. هدف این پژوهش نیز پاسخگویی به همین نیاز و مستندسازی کلی فقهی قوانین موجود درباره ضمان و مسئولیت دولت از جمله در سایه شناخت و تحلیل ماهیت خود دولت و تحولات و نظریاتی است که در تعریف دولت وجود دارد.
✳️مالکیت فضای مُحاذی زمین و احکام بهره برداری،محمد حسن نجفی راد،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،264صفحه، طبع رقعی، 1397.
💠خلاصه ی کتاب
⏹در گذشته بهرهگیری از فضای محاذی زمين نوعاً محدود به ساخت بنای متعارف و كاشت اشجار بود و تعديات فضايی نيز در گشودن پنجرهای يا درآمدن شاخهای به ملك غیر خلاصه میشد. طبعاً فروعات فقهی نيز متناسب همين ظرفيت و جايگاه محدود بود ولی امروز تحول كمی و كيفی در امكان بهرهوری از فضا آن را تا سرحد موضوعات نو پیدا پيش برده است و فروعات و مسائل جديدی را گشوده است كه ديگر نه آن نگاههای محدود و نه آن پاسخهای موجود راهگشا نيست.
✅از سوی ديگر، آنچه در منابع فقهی ما درباره فضا آمده است هم متشتت است و هم بسيار مختلف و مبنای روشن و منقحی وجود ندارد و همين امر موجب شده است تا برخی آنچه را كه درباره فضای محاذی كعبه گفته شده است كه (من تخوم الارض الی عنان السماء)، حكم كعبه را دارد، به همه زمینها تعميم دهند و حتی آن را قاعدهای فقهی بينگارند!
در اينكه بهرهگیری از فضا در حد متعارف حق صاحب زمين است شكی نيست، چه به دلیل تبعيت از زمين و يا به حكم سيره عقلا و يا به دليل تلازم قهری احياء زمين، با آن، در هر صورت اين مقدار از تصرف پذيرش همگانی دارد.
سخن در فراتر از حد متعارف است.
⬆️آيا از نظر فقهی فضای فراتر از متعارف بدون هيچ محدوديتی تا «عنان السماء» متعلق به صاحب زمين است؟ يا آنكه از مباحات و متعلق به عموم است؟ و يا جزء انفال است و در اختيار امام و دولت اسلامی است؟
آيا ساختوساز در اين محدوده برای صاحب زمين صرفاً خلاف قانون است يا تصرف در ملك غير و عملی غاصبانه است؟
آيا تراكم فروشی همان فروش فضاست؟ و آيا شهرداریها حق چنين كاری را دارند؟
تخريب چنين بناهایی چه صورت دارد؟ آيا نياز به پرداخت خسارت است يا نه؟
❇️در صورت تزاحم این گونه تصرفات با حقوق ديگران آيا با او به عنوان مالك برخورد میشود؟ يا متصرف در مباحات و يا املاك دولتي؟ طبعاً به مقتضای هركدام شكل طرح دعوا و نتيجه آن متفاوت خواهد بود.
آیا پیشفروش چنين فضائی قبل از ساخت برای صاحب زمين جايز است؟ و آیا شهرداریها مجازند آن را بفروشند؟
وقف طبقات چنين فضائی قبل و بعد از ساخت با توجه به «لا وقف الا فی ملك» چگونه است؟
اینها و مسائلی از این دست موضوعاتی است كه پاسخ به آنها بسته به مبنای اتخاذ شده در مالكيت فضاست.
❇️از اين رو پرسشهای تحقيق حاضر به قرار ذيل خواهد بود:
سؤال اصلي
1. فضای فراتر از عرف محاذی زمین متعلق به کیست و احکام بهرهبرداری از آن چیست؟
▶️سؤالهای فرعي
1. آیا فضای محاذی زمین هویتی مستقل دارد یا صرفا وجود وابسته به زمین است؟
2. دیدگاهها و مبانی فقهی مالکیت فضای فراتر از متعارف چیست؟
3. اسباب تملک فضا چیست؟
4. مبانی فقهی در احکام بهرهبرداری از فضا چیست؟
✅طبعاً اتخاذ هر یک از این مبانی می¬تواند هم در حوزه تصرفات و هم در حوزه تزاحمات حقوق تأثیرگذار باشد و نتایج متفاوتی را برای پرسش¬ها و فروعات مختلف داشته باشد. اثر حاضر ضمن بررسی این مبانی و تبیین آثار و احکام متفاوت هرکدام و ارائه نظریه¬ای روشن توانسته است برای نخستین بار فضای محاذی زمین را به عنوان موضوع مستقل فقهی سامان¬دهی و در اختیار پژوهشگران حوزه فقه و حقوق قرار دهد.
#پژوهشکده_فقه_وحقوق
#آثار_پژوهشی
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/263
🔴معرفی آثار پژوهشکده
"اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران "
❇️ شناسنامه کتاب
عنوان کتاب: اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران
نام نویسنده: علی اکبری معلم
سال نشر: ۱۳۹۳
نوبت چاپ: اول
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تعداد صفحات: ۳۹۲
♈️ پژوهشگر در این کتاب به پرسش¬های زیر پاسخ داده است:
• مهم¬ترین مبانی، مفاهیم و اندیشه سیاسی امام خمینی کدامند؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با فلسفه سیاسی، مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و مفاهیم بنیادی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) چقدر است؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با فقه سیاسی امام خمینی چقدر است؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اخلاق سیاسی امام خمینی(ره) چقدر است؟
• راهکارهای مناسب برای افزایش آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) کدام است؟
❇️ هدف کتاب : هدف اصلی کتاب، بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی است. هم¬چنین سنجش میزان موفقیت جمهوری اسلامی ایران در انتقال اندیشه سیاسی امام خمینی به نسل سوم انقلاب اسلامی ایران، شناسایی نقاط قوت و ضعف آنان در آشنایی با اندیشه سیاسی امام و کشف نقاط هشدار و ارایه پیشنهادها و راهکارهای مناسب می باشد.
❇️ برخی از نتایج پژوهش عبارتند از:
• نسل سوم انقلاب اسلامی ایران در مجموع حدود 87\79 درصد با ابعا مختلف اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) آشنایی دارند.
• میزان آشنایی پاسخ¬گویان با فقه سیاسی امام 74 درصد، با مفاهیم بنیادی 48\75 درصد، با معرفت شناسی 86\77 درصد، با اخلاق سیاسی 04\78 درصد، با آثار سیاسی 21\81 درصد، با هستی شناسی 89\82 درصد و با فلسفه سیاسی امام 61\89 درصد است.
• فاصله چشم¬گیری بین میزان آشنایی دو قشر طلاب و دانشجویان از نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با ابعاد مختلف اندیشه سیاسی امام مشاهده نشده است.
• حدود 75 درصد از میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با ابعاد گوناگون اندیشه سیاسی امام رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی آشنایی آنان با اندیشه امام از همسانی و تعادل نسبی در ابعاد مختلف برخوردار است. به عبارت دیگر، میزان آشنایی آنان با یک بعد، سبب تاثیر در میزان آشنایی آنان با بعد دیگر می شود.
• ویژگی منظومه¬ای اندیشه امام از دلایل میزان آشنایی متعادل نسل سوم انقلاب اسلامی با ابعاد مختلف اندیشه امام است.
• متغیر جنس، مقاطع تحصیلی، محل سکونت (شهری و روستایی) و تاهل و تجرد در میزان آشنایی نسل سوم انقلاب با اندیشه امام خمینی موثر نبوده است.
• متغیر سن و محل تحصیل در میزان آشنایی پاسخ¬گویان با اندیشه امام موثر بوده است.
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با برخی از مفاهیم اساسی مثل ولایت مطلقه فقیه و حوزه اختیارات ولی فقیه پایین می¬باشد.
✅ برخی از ویژگی¬ها و نوآوری¬های مهم کتاب حاضر عبارتند از:
• کاربردی بودن.
• پرداختی جامع و روان به اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و توجه به تفکر منظومه¬ای امام.
• شاخص¬بندی اندیشه سیاسی امام در ابعاد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی.
• مطالعه میدانی و دقیق طلاب و دانشجویان شهر قم.
• کشف نقاط هشدار، تهدید و فرصت برای نظام جمهوری اسلامی ایران از جهت جامعه پذیری سیاسی اندیشه امام.
🔷 معرفی اجمالی کتاب:
کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران، اثر پژوهشگر ارجمند جناب آقای دکترعلی اکبری¬معلم، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال 1393 توسط پژوهشگاه مذکور انتشار یافت.
کتاب مذکور میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران را با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) با روش پیمایش مورد بررسی قرار داده است.
اهمیت موضوع در این است که منظومه اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) مبنای تاسیس جمهوری اسلامی ایران بوده است و استمرار حاکمیت آن منوط به موفقیت نظام در حفظ و انتقال آن اندیشه به نسل جدید و آینده است. چون مرحله آشنایی، پایه التزام و رفتار به حساب می¬آید، این کتاب به بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با اندیشه امام پرداخته است. چون دغدغه پژوهش این بوده که آیا نسل جدید نسبت به اندیشه امام و باور اصلی نظام آشنایی دارند تا بتوانند به آن عمل نمایند و سبب استمرار نظام مبتنی بر اندیشه امام شوند؟
🔴 ادامه معرفی کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران
♈️ مولف با تکیه بر الگو و نظام فکری امام خمینی(ره) در تقسیم و طبقه¬بندی سه بُعدی اسلام به عقاید، اخلاق و اعمال، ضمن تبیین روان و جامع از اندیشه سیاسی امام در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی و پس از مشخص کردن جامعه آماری، با روش پیمایش و ابزار پرسش¬نامه و با کمک نرم افزار spss و تکنیک¬های آماری، میزان آشنایی طلاب و دانشجویان با اندیشه سیاسی امام را بررسی کرده است. بنابراین، سوال اصلی محقق در این کتاب، عبارت است از این که میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) چقدر است؟
🔷 مباحث کتاب در یک مقدمه و چهار فصل سامان یافته است؛ مقدمه به کلیات پژوهش اختصاص یافت؛ از قبیل بیان اهمیت و ضرورت، هدف، چارچوب نظری، سوال اصلی، سوالات فرعی و تعریف مفاهیم اصلی.
♦️ فصل اول کتاب با عنوان اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، مبانی و مفاهیم، به تبیین مبانی هستی شناسی، مبانی معرفت شناسی، مفاهیم بنیادی اندیشه امام مثل آزادی، استقلال، دموکراسی، مردم¬سالاری دینی، عدالت، مشروعیت(حقانیت و مقبولیت)، و سیاست و فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی امام در دو بُعد فضایل و رذایل پرداخته و آن¬ها را شاخص بندی کرده است.
مولف فصل دوم کتاب را به روش شناسی تحقیق اختصاص داده است؛ مباحثی از قبیل روش پژوهش، جمعیت آماری، حجم نمونه آماری، سنجش متغیرها (اعم از متغیرهای تحقیق و متغیرهای زمینه¬ای)، ابزار گردآوری اطلاعات، اعتبار و پایایی مقیاس¬ها، روش و تکنیک¬های تحلیل داده¬ها.
محقق در فصل سوم کتاب به تجزیه و تحلیل داده¬ها پرداخت. در این فصل نخست مشخصات فردی و خانوادگی پاسخگویان تحلیل شد. سپس میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با ابعاد اندیشه سیاسی امام مورد تحلیل قرار گرفت. پس از آن، میانگین میزان آشنایی پاسخگویان با اندیشه امام به صورت تطبیقی مورد تحلیل قرار گرفت و سر انجام رابطه متقابل میزان آشنایی پاسخگویان با اندیشه سیاسی امام تحلیل شد.
مولف در فصل چهارم به نتیجه¬گیری از مباحث و به ارایه پیشنهادها و راهکارها پرداخت. یافته¬های پژوهش در دو قسم یافته¬های توصیفی و یافته¬های تحلیلی به مخاطبان ارایه شد. پژوهشگر در قسمت آخر به ارایه پیشنهادها و راهکارها در چهار قسم رسانه¬ها، نهادهای آموزشی، نهادهای مذهبی و عامل بودن پرداخت.
✅ بهره¬گیری از الگوی مد نظر امام خمینی(ره) برای تبیین روان و جامع از اندیشه سیاسی امام، شاخص بندی اندیشه سیاسی امام در ابعاد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی، کاربردی بودن پژوهش و مطالعه میدانی از میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با اندیشه سیاسی امام از برجستگی¬ها و نوآوری¬های کتاب حاضر است.
💠ماخذ شناسی جامع فقه اسلامی، محمد نوری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،1396، 711 صفحه
💠نبود مأخذشناسی فقهی چرخههای مختلف اطلاعرسانی در حوزه فقه و دانشهای مرتبط را با مشکلاتی مواجه کرده بود؛ از همینرو پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال 1377 تصمیم گرفت این ضرورت را تحقق بخشد؛ اکنون پس از چند سال تلاش، جامه عمل پوشید.
◀️مأخذشناسی حاضر شامل اطلاعات منابع مکتوب و چاپی دانش فقه اعمّ از کتاب، مقاله و پایاننامه است که از کتابخانههای مختلف در ایران و کشورهایی از جمله انگلستان، لبنان، امارات و عراق به دست آمد و بر اساس نام پدیدآورنده ترتیب یافت.
✅هدف این پژوهش دسترسی سریع و بهتر پژوهشگران موضوعات فقهی و کاربران این دانش به اطلاعات مورد نیاز و توسعهیافتن پژوهشهای مختلف در عرصه مسائل فقهی و پاسخگویی به پرسشهای متنوع موجود است.
#آثار_پژوهشی
#آثار_علمی
#آثار_فقهی
💠https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/270
✅به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن منتشر شد
💠جلد شانزدهم دايرةالمعارف قرآن كريم
⏹جلد شانزدهم دايرةالمعارف قرآن كريم، به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي منتشر شد.
❎به گزارش پرتال جامع علوم و معارف قرآن، شانزدهمین جلد دايرةالمعارف قرآن كريم، به قلم پژوهشگران گروه دايرةالمعارفهای قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، منتشر شد.
🔵جلد شانزدهم این اثر در بردارنده ۱۰۸ مدخل می باشد که تعداد ۶۴ مدخل آن، مدخل اصلی و ۴۴ مدخل، ارجاعی است و از موضوع «سوره» آغاز شده و تا موضوع «شیعه» ادامه دارد.
از جمله مهمترین مدخلها و موضوعات شانزدهمین جلد دایرة المعارف قرآن کریم، می توان به موضوعاتی نظیر سیاحت، شایعه، شجاعت، شجره ممنوعه، شرح صدر، شرک، شریعت، شفاعت، شق القمر، شکر، شکنجه، شناخت، شنوایی، شورا، شهید، شیر و ... اشاره کرد.
🔴گفتنی است دايرةالمعارف قرآن كريم شامل اطلاعات پايه، معتبر و اصيل در باب علوم و معارف و اعلام قرآنى است كه به گونهاى آسانياب و روان در دسترس قرآنپژوهان و اهل تحقيق و پژوهش قرار گرفته است.
از ويژگىهاى اين دايرة المعارف، استوارى بر پايه نظام الفبايى در چينش مدخلها، استفاده از منابع اصيل و متقن و دست اول، برخوردارى از نظام ارجاع درون مقالهاى و برون مقالهاى و بهرهورى از نثر معيار ميباشد.
جلد ۱۶ دائره المعارف قرآن کریم در ۶۹۶ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۰۰ هزار تومان از سوی انتشارات بوستان کتاب راهی بازار نشر شده است.
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#آثار_علمی
#آثار_پژوهشی
#پژوهشکده_فرهنگ_ومعارف_قرآن
💠https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/271
💠دستاوردهای شگرف چهار دههی گذشته پرداخته و توصیههایی اساسی بهمنظور « جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ » ارائه فرمودهاند.
✅بیانیهی « گام دوم انقلاب » تجدید مطلعی است خطاب به ملت ایران و بهویژه جوانان که بهمثابه منشوری برای « دومین مرحلهی خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی » خواهد بود و « فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی » را رقم خواهد زد.
این گام دوم، انقلاب را « به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی ٰ ( ارواحنافداه ) هست » نزدیک خواهد کرد.
❇️متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین و صحبه المنتجبین و من تبعهم باحسان الی یوم الدّین.
▶️ورود انقلاب اسلامی به دومین مرحلهی خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی(۱)
از میان همهی ملّتهای زیر ستم، کمتر ملّتی به انقلاب همّت میگمارد؛ و در میان ملّتهایی که بهپاخاسته و انقلاب کردهاند، کمتر دیده شده که توانسته باشند کار را به نهایت رسانده و بهجز تغییر حکومتها، آرمانهای انقلابی را حفظ کرده باشند. امّا انقلاب پُرشکوه ملّت ایران که بزرگترین و مردمیترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چلّهی پُرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشت سر نهاده و در برابر همهی وسوسههایی که غیر قابل مقاومت به نظر میرسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دوّمین مرحلهی خودسازی و جامعهپردازی و تمدّنسازی شده است. درودی از اعماق دل بر این ملّت؛ بر نسلی که آغاز کرد و ادامه داد و بر نسلی که اینک وارد فرایند بزرگ و جهانیِ چهل سال دوّم میشود.
پیروزی انقلاب اسلامی؛ آغازگر عصر جدید عالم
آن روز که جهان میان شرق و غرب مادّی تقسیم شده بود و کسی گمان یک نهضت بزرگ دینی را نمیبُرد، انقلاب اسلامی ایران، با قدرت و شکوه پا به میدان نهاد؛ چهارچوبها را شکست؛ کهنگی کلیشهها را به رخ دنیا کشید؛ دین و دنیا را در کنار هم مطرح کرد و آغاز عصر جدیدی را اعلام نمود. طبیعی بود که سردمداران گمراهی و ستم واکنش نشان دهند، امّا این واکنش ناکام ماند. چپ و راستِ مدرنیته، از تظاهر به نشنیدن این صدای جدید و متفاوت، تا تلاش گسترده و گونهگون برای خفه کردن آن، هرچه کردند به اجلِ محتوم خود نزدیکتر شدند. اکنون با گذشت چهل جشن سالانهی انقلاب و چهل دههی فجر، یکی از آن دو کانون دشمنی نابود شده و دیگری با مشکلاتی که خبر از نزدیکی احتضار میدهند، دستوپنجه نرم میکند ! و انقلاب اسلامی با حفظ و پایبندی به شعارهای خود همچنان به پیش میرود.
♈️شعارهای جهانی، فطری، درخشان و همیشهزندهی انقلاب اسلامی
برای همهچیز میتوان طول عمر مفید و تاریخ مصرف فرض کرد، امّا شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنا است؛ آنها هرگز بیمصرف و بیفایده نخواهند شد، زیرا فطرت بشر در همهی عصرها با آن سرشته است. آزادی، اخلاق، معنویّت، عدالت، استقلال، عزّت، عقلانیّت، برادری، هیچ یک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دورهای بدرخشد و در دورهای دیگر افول کند. هرگز نمیتوان مردمی را تصوّر کرد که از این چشماندازهای مبارک دلزده شوند. هرگاه دلزدگی پیش آمده، از رویگردانی مسئولان از این ارزشهای دینی بوده است و نه از پایبندی به آنها و کوشش برای تحقّق آنها.
✅دفاع ابدی از نظریهی نظام انقلابی
انقلاب اسلامی همچون پدیدهای زنده و بااراده، همواره دارای انعطاف و آمادهی تصحیح خطاهای خویش است، امّا تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست. به نقدها حسّاسیّت مثبت نشان میدهد و آن را نعمت خدا و هشدار به صاحبان حرفهای بیعمل میشمارد، امّا به هیچ بهانهای از ارزشهایش که بحمدالله با ایمان دینی مردم آمیخته است، فاصله نمیگیرد. انقلاب اسلامی پس از نظامسازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمیشود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمیبیند، بلکه از نظریّهی نظام انقلابی تا ابد دفاع میکند.
______________________
۱. تیترهای میانی متن، جزو بیانیه نبوده و صرفاً برای دستهبندی مطالب قرار داده شده است.
_____
1. تیترهای میانی متن، جزو بیانیه نبوده و صرفاً برای دستهبندی مطالب قرار داده شده است.
💠معیارهای جری و تطبیق از نگاه علامه طباطبایی منتشر شد
✅ کتاب «معیارهای جری و تطبیق از نگاه علامه طباطبایی» به قلم سیدعلی هاشمی نشلجی از محققان پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به بازار نشر عرضه شد.
❇️معیارهای جری و تطبیق از نگاه علامه طباطبایی منتشر شد.
اصطلاح «جری و تطبیق» که مأخوذ از روایات است، یکی از قواعد علوم قرآنی است که دارای اصول، مبانی و معیارهایی است.
✳️از تفاسیری که این اصطلاح را بسیار در ذیل روایات تفسیری بهکار برده، المیزان تألیف علامه طباطبایی است. ایشان به صورت مستقل و شفاف از اصول، مبانی و معیارهای این قاعده در المیزان سخن نگفته است، ولی از کلمات وی در المیزان میتوان آنها را استخراج کرد.
🔶در این پژوهش ضمن اشارهای گذرا به اصول و مبانی جری و تطبیق از نگاه علامه طباطبایی، معیارهای جری و تطبیق از نگاه وی استخراج شده و نمونههای روایی برای هر معیار ارائه شده است.
🔸فصل نخست این کتاب با عنوان «مفاهیم و کلیات» دارای مباحثی چون: مفاهیم، مبانی جری و تطبیق، قلمرو قاعده جری و تطبیق و گستره آن در روایات، انواع روایات تعیین مصداق، نمونههایى از روایات جرى و تطبیق و شیده نشدن جری و تطبیق به غلو است و فصل دوم آن با عنوان «معیارهای جری و تطبیق» به انواع روایات جری و تطبیق در المیزان و معیارها پرداخته است.
🔷این تحقیق بر آن است که ضمن تبیین قاعده «جری و تطبیق» و بیان تفاوت آن با تفسیر، تأویل، بطن و تمثل و اشاره به مبانی آن، معیارهای آن قاعده را همراه با نمونه عینی، از المیزان و دیگر آثار علامه طباطبایی استخراج کند.
◼️از جمله ویژگیهای این پژوهش، تمرکز بر دیدگاههای علامه طباطبایی به عنوان نخستین اثر مستقل در موضوع معیارهای قاعده «جری و تطبیق» و بیان موارد کاربرد این قاعده در آثار علامه طباطبایی بهویژه تفسیر المیزان است.
🔷یادآور میشود، این کتاب در ۱۷۲ صفحه، به شمارگان ۴۰۰ و بهای ۲۵ هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شده است.
✳️خلاصه ی کتاب
🔷فقه دانشی است که رفتارهای دینی مؤمنان را سامان میدهد و این رفتارها را در چهارچوب بایستهها و نبایستهها و در تعبیری دیگر، به حرامها و حلالها تقسیم میکند. فقه علاوه بر احکام عبادی، دارای ابوابی است که در حوزه روابط اجتماعی و معیشت انسان جای میگیرند و از نگاه نگارنده کتاب، همه آنها در کنار اهداف دنیوی مفهوم پیدا میکنند و به تعبیر دیگر، کفه اهداف دنیوی فقه سنگینتر از اهداف اخروی است؛ اما این اهداف دنیوی کداماند و آیا این اهداف با یکدیگر تناسبی دارند؟ نویسنده کوشیده است به این پرسشها پاسخ دهد و از آن میان، چندین هدف دنیوی فقه را برشمرده است.
💠تلاش نویسنده بر آن بوده اهداف دنیوی فقه را از لابهلای متون فقهی و اقوال علما استخراج و یکجا عرضه کند تا بدینسان راه فهم و درک فقه را برای پژوهشگران فقه بگشاید و طرح و نقشهای جامع و فراگیر فراروی آنان بگذارد و برداشتهای گوناگون فقهی، هماهنگ و سازوارهای خودش را حفظ کند.
🔶پدیدآورنده اثر حاضر روش کار خود را بازگشت به فقه و متون فقهی و چگونگی و کجایی مقولههای یادشده در فقه میداند؛ یعنی در پی یافتن آن است که فقیه در کجا برداشت فقهی خود را در چارچوب این هدف مطرح کرده و در کجا این هدف او را به تأیید نظریه و دیدگاهی واداشته است.
🔷سودمندی این روش در آن است که مباحث جنبه نظری محض و کلیگویی پیدا نمیکنند و در اثبات و رد دیدگاه، بیشتر به روش استقرایی نزدیک است. فایده دیگر این روش آن است که راه چگونگی کاربرد اهداف یادشده را در استنباط فروع فقهی میگشاید و به قدرت اجتهادی آنان کمک میکند. با این روش، جرئت استنباط و اظهارنظر در مسائل مستحدثه با توجه به اهداف مزبور حاصل میآید.
⬅️نویسنده بر آن است که نظم، عدالت و امنیت از اهداف دنیوی فقه است و از این سه میتوان پی برد که یکی از اهداف مهم دیگر فقه، ایجاد جامعهای متوازن و هماهنگ است؛ جامعهای بدون هرج و مرج که انسانها در سامانهای متقابل به حقوق یکدیگر احترام میگذارند و مدیران و شهروندان بر محور و ملاک عدالت رفتارهای خود را قرار میدهند و از آرامش و امنیت برخوردارند و با حفظ جان و مال و آبرو و کرامت و حرمت، زمینههای صعود روحی و معنوی را فراهم میسازند.
دانش فقه بیش از دیگر دانش های دینی، آمیختگی اهداف دنیوی و اخروی را در خود جای داده است.
◾️(پشت جلد) وجود اهداف دنیوی در دانش فقه امری انکارناپذیر است. اگر از هدف کلّی دنیوی فقه که همان سامان بخشی به زندگی انسان مؤمن در روی کره خاکی است، بگذریم، اهداف دیگری هم به طور خاص مورد توجّه فقه اند و می توان آنها را در شمار اهداف ثانوی و در طول هدف یاد شده مطرح کرد. در این میان، کتاب اهداف دنیوی فقه به اهداف زیر پرداخته است:
1.پاسداری از نظام زندگی انسان؛ 2. کمک به عدالت و حفظ آن؛ 3. حفظ کرامت انسان؛ 4. حفظ امنیت انسان.
🔶خرید الکترونیکی کتاب از نرم افزار کتابخوان پژوهان