نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
اصول عمومی آموزش و پرورش شامل پنج اصل می باشد .
اصل اول : اصل جامعیت برنامه ریزی آموزش و پرورش.
برنامه باید جامع باشد . یعنی تمام دوره های آموزش رسمی و غیر رسمی را در بر گیرد
. و عالوه بر مسایل آموزشی به امور مدیریت ، بودجه و اعتبارات ، ساختمان و تاسیسات
، تجهیزات و ... توجه کند .
اصل دوم : اصل همبستگی برنامه ریزی آموزش و پرورش با برنامه توسعه ملی .
آموزش و پرورش در ارتباط با آرمانهای ملی ، هم هدف است و هم وسیله . هدف است ،
زیرا خودش ارزش دارد و برای غنای فرهنگی و تعالی ارزشهای انسانی الزام است
وسیله است ، زیرا برای رسیدن به هدفهای دیگر اجتماعی چون هدفهای اقتصادی و ..
ضروری است . از اینرو، برنامه ریزی آموزشی باید با برنامه ریزی توسعه ملی همبستگی
داشته باشد.
اصل سوم : اصل مداومت برنامه ریزی آموزش و پرورش .
برنامه ریزی آموزش و پرورش باید دراز مدت و مداوم باشد . آموزش و پرورش فعالیتی
است که به زمان نیاز دارد و محصول آن زود بدست نمی رسد . طول مدت تحصیل با
احتساب تحصیالت دانشگاهی در حدود هیجده سال است . یعنی محصول آموزش و
پرورش بعد از حداقل بیست سال معلوم می شود .
بنا براین برای متخصصانی که برای بیست سال آینده نیاز است ، امروز باید برنامه
ریزی کرد . و چه بسا ممکن است در طول این بیست سال تغییرات اقتصادی ، سیاسی
، اجتماعی و .. همه برنامه ها را تغییر دهد .
پس برنامه ریزی آموزش و پرورش به تهیه و تنظیم یک برنامه ختم نمی شود . بلکه
باید انعطاف پذیر باشد ، و به طور مداوم ، به موازات پیشرفت دانش و تکنولوژی و تغییر
و تحوالت اجتماعی ، تجدید نظر و نوسازی شود .
اصل چهارم : توجه به جنبه های کیفی برنامه ریزی آموزشی .
توسعه کمی و اصالح کیفی ابعاد دوگانه رشد و اصالح آموزش و پرورش می باشند.
بزرگی و یا کوچکی یک بعد نسبت به دیگری موجب عدم تعادل و عدم تناسب نظام
آموزشی می گردد.
کیفیت آموزش و پرورش با چگونگی اهدف آموزش و پرورش، برنامه های درسی، روش
تدریس، تربیت معلم، کتب و مواد درسی و سایر مسایل مربوط به محتوا و ماهیت
آموزش و پرورش سر و کار دارد.
از این رو، در برنامه ریزی آموزشی، باید تدابیر و طرح های الزم برای بهبود اصالح جنبه
های کیفی آموزش و پرورش به طور دقیق منظم و موثر منظور شود.
اصل پنجم : توجه به مدیریت و سرویس اطالعات آموزش و پرورش .
بدون اطالعات و آمار صحیح و کامل نمی توان برنامه ریزی درستی انجام داد . و لی به
فرض آنکه برنامه به بهترین وجه تهیه شود ، اگر نظام آموزش و پرورش مناسب نباشد
و دستگاه و تشکیالت و مدیریت آن عالقه مند ، وارد ، وکاربر نباشد ، طبعا به اجرای
صحیح و مطلوب برنامه نمی توان امیدوار بود .
در واقع تدوین یک برنامه آموزشی صحیح مستلزم وجود مدیریت عالقه مند ، وارد
ودارای اطالعات و آمار دقیق است.
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
هربرنامه شامل سه رکن می باشد.
-1هدف
-2وسایل ومنابع
-3 تدابیر راهبردها
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
هدف های آموزش و پرورش را به شش دسته به شرح ذیل تقسیم می کند
-1آرمان های جهانی
-2آرمان های ملی آموزش و پرورش
-3رسالت و ماموریت سیستم آموزش و پرورش
-4وظایف پاره سیستم آموزش و پرورش
-5 مقاصد اجرای پاموزش و پرورش
-6 هدف های درسی و هر یک را توضیح می دهد
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
سه سطح برای هدفهای آموزش و پرورش مشخص ساخته اند .
- سطح ملی
- سطح دوره های رسمی آموزش و پرورش
- سطح درسی
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
ضریب کوشش آموزش و پرورش معموال به دو طریق محاسبه و بر آورد می شود :
الف – سهم اعتبارات آموزش و پرورش نسبت به در آمد ناخالص ملی .
ب – سهم اعتبارات آموزش و پرورش در بودجه
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
فور وهمکارانش برای شکل دادن به آموزش و پرورش سه مرحله به شرح ذیل
تشخیص داده اند :
1 - سیاستگزاری .
2 - تعیین راهبرد (استراتژی)
3 - برنامه ریزی
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
در برنامه ریزی آموزش و پرورش پنج مرحله قابل تشخیص می باشد :
1 – مرحله تدوین فعالیتها .
2 – مرحله تعیین استراتژی .
3 – مرحله تدوین برنامه .
4 – مرحله اجرا .
5 – مرحله ارزشیابی و پژوهش
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
فصل اوّل :
اهمیت برنامه ریزی آموزشی و پرورشی . در این فصل برنامه ریزی را از دیدگاه های مختلف تعریف می کند یکی از جامع ترین تعریف های برنامه ریزی فراگردی است مداوم ، حساب شده و منطقی ، جهت دار و درونگر ، به منظور ارشاد و هدایت فعالیّتهای جمعی برای رسیدن به هدف مطلوب می باشد . همچنین آموزش و پرورش را نیز مورد برسی قرار داده وآن را به عنوان فعالیّتی مداوم ،جامع وبرای همه ،برای رشد و تکامل انسان ،غنای فرهنگ و تعالی جامعه تعریف می کند . ورابطه ی آن را توسعه ی اقتصادی فروابط اجتماعی بیان می کند و دیدگاه سیاست گزاران و متفکران اجتماعی رادر مورد مفید یا غیر مفید بودن آن بیان می کند .
فصل دوّم : سیر تحول و تکامل برنامه ریزی آموزشی و پرورشی
در این فصل ابتدا برنامه ریزی آموزشی وپرورشی را از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار داده و تعریف لکت را به عنوان جامع ترین تعریف بیان می کند . «فراگردی است برای تعیین کردن هدف های مناسب ،تشخیص دادن مسائل و نیازها و امکانات و محدودیت هایی که برای رسیدن به آن هدف ها موجود است یا محتملاً وجود خواهد یافت ،و تنظیم کردن فعالیت ها و برنامه هایی که برای رسیدن به آن لازم است .» وسپس انواع برنامه ریزی را بیان می کند . سپس برنامه ریزی را از نظر زمان عمل ،حیطه و دامنه عمل و چگونگی عمل تقسیم می کند و انواع آن را بیان می کند . سپس تاریخچه تحول برنامه ریزی آموزشی و پرورشی را در ایران وجهان و کمبود های آن را بیان می کند .
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
فصل سوم: اصول برنامه ریزی
اصول برنامه ریزی را به سه قسمت اصول مقدماتی، اصول عمومی و اصول متمم تقسیم می کند .
اصول مقدماتی را به سه قسمت تقسیم می کند: 1- هماهنگی توسعه کمی با رشد و بهبود کیفی آموزشی 2- همبستگی سطوح مختلف و انواع آموزشی و پرورشی 3- انطباق برنامه های آموزش و پرورش با نیاز های توسعه ملی
اصول عمومی را به پنج دسته تقسیم می کند و اصول متممرا که شامل : 1- اصل واقع بینی 2- اصل همکاری و مشارکت 3- اصل استمرار و ارزیابی 4- اصل تغییر و تحول 5- اصل ضمانت اجرایی می باشد تقسیم می کند .
فصل چهارم : مبانی تهیه و تنظیم برنامه (ارکان برنامه ریزی )
برنامه شامل سه رکن می باشد 1-هدف 2- وسایل ومنابع 3- تدابیر راهبردها و سپس نقش تصمیم گیریرا در برنامه ریزی آموزش وپرورش بیان می کند سپس حوزه امکانات را که از تلاقی دو مجموعه منابع وموانع شکل می گیرد را توضیح داده و آن را از دیدگاه های مختلف شرح می دهد سپس به تعیین هدف در برنامه ریزی اشاره می کند و آن رابه عنوان مشکل ترین و حساسترین مسئله برنامه ریزی بیان می کند .
و هدف های آموزش و پرورش را به شش دسته به شرح ذیل تقسیم می کند 1- آرمان های جهانی 2- آرمان های ملی آموزش و پرورش 3- رسالت و ماموریت سیستم آموزش و پرورش 4- وظایف پاره سیستم آموزش و پرورش 5- مقاصد اجرای پاموزش و پرورش 6- هدف های درسی و هر یک را توضیح می دهد . سپس به شناخت منابع و موانع آموزش و پرورش می پردازد و آن را به سه دسته محدودیت های درون زا ،محدودیت های برون زا و محدودیت های مختلط بیان می کند و نقش آن را در برنامه ریزی آموزش و پرورش بیان می کند .
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
فصل پنجم : مدل های برنامه ریزی آموزشی و پرورشی
مدل به زبان ساده الگویی ایت به مقیاس کوچک از واقعیت که براساس پیش فرض هایی بنا شده است که آن را به دو دسته ی مدل های پیش بینی کننده و مدل های تشریح کننده تقسیم می کند .
جانستون مدل هارا از دودیگاه تقسیم می کند . دیدگاه اوّل مربوط به سطح آموزش و پرورش می باشد که شامل سه سطح می باشد : 1- سطح واحد آموزشی2- سطح سیستم و پاره سیستم آموزشی 3- سطح سیستم آموزشی در ارتباط با توسعه ی اقتصادی
دیدگاه دوم مربوط به مبنای ریاضی مدل ها می باشد که چهار دسته تقسیممی کند 1- مدل های بسته 2- مدل های زنجیر مار کو 3- مدل های رگزسیون 4- مدل های ریاضی
مدل های بسته مبنای ریاضی پیچیده ای ندارند ودر آن متغییر ها ذبا ضرایب ثابت و از پیش تعیین شده با یکدیگر مربوط می شوند . مدل های زنجیر مارکو نتیجه ای شبیه به مدل های بسته تولید می کنند
مدل های رگرسیون :اگر دو عامل به یکدیگر بستگی داشته باشند تغییر یکی با تغییر دیگری قرین خواهد بود که به رگرسیون ساده ورگرسیون مرکب تقسیم می کند .
سپس محدویت مدل های برنامه ریزی آموزش و پرورش را بیان می کند و مدل آسیاس توسعه ی آموزش وپرورش را شرح می دهد . و مدل چسواس را که برای برنامه ریزی آموزشی کشورهای در حال رشد می باشد را توضیح می دهد .
اصول برنامه ریزی آموزشی (بخش اول)
امروزه، برنامه ریزی آموزشی یکی از ضروریات اداره موفق امور سازمانها و مؤسسات، به ویژه سازمانها و مؤسسات آموزشی است. بدیهی است جهت اطمینان از تهیه و تولید و نیز اجرای برنامههای آموزشی مناسب، برنامهریزی آموزشی باید دارای اصولی به عنوان راهنمای عمل برنامه ریزی بوده و منجر به موفقیت برنامه های آموزشی گردد. اصول كلی برنامه ریزی آموزشی كه با هم ارتباط منطقی داشته و در واقع راهنمای ما در عمل و نیز دستیابی به اهداف میباشند، به شرح زیر دستهبندی میگردند. لازم به توضیح است که برنامه ریزی آموزشی فرمول ویژهای ندارد و از جایی به جایی و از موردی به مورد دیگر، متفاوت است، لیکن، اصول برنامه ریزی آموزشی در همه جا یکسان و صادق است.
الف- اصول مقدماتی
ب- اصول عمومی
ج- اصول متمم
الف: اصول مقدماتی
1- هماهنگی توسعه کمی با رشد و بهبود کیفی
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
1برنامه های کالن : برنامه های معموال جامع اند و باید در تمام کشور اجرا
شوند.مانند:برنامه ریزی آموزش و پرورش ایران در بیست سال آینده
-2برنامه های خرد: برنامه ریزی ویژه اند که در سطح محلی و موسسه ای ایجاد می
شوند.مانند برنامه ریزی دانشگاه مشهد
برنامه های ملی: برنامه هایی هستند که در تمام کشور اجرا می شود و ممکن است
جنبه جامع داشته باشد.مانند برنامه های پنجساله آموزش و پرورش در کشور،یا ویژه
مانند برنامه تربیت معلم در کشور
-4برنامه های محلی: برنامه هایی هستند که برای یک استان،شهرستان،یا تقسیمات
دیگر تنظیم می شوند.یا جامع هستند مانند:برنامه آموزش وپرورش خراسان و یا ویژه
مانند:تعلیمات فنی و حرفه ای
5برنامه های جامع: برنامه هایی اند که تمام عوامل و عناصر و اجزای یک واحد آموزش
و پرورش را در بر گیرد.یا ملی اند مانند:برنامه ریزی آموزش و پرورش ابتدایی کشور،یا
آنکه در سطح ملی یا موسسه ای اند مانند:برنامه جامع دانشگاه تربیت معلم.
-6برنامه ریزی ویژه: به تهیه برنامه هایی می گویند که بخشهایی ویژه ای از آموزش و
پرورش را در بر می گیرند مانند:برنامه ریزی ساختمانها و تاسیسات آموزشی
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›
نکات مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی
برنامه ریزی از نظر زمان:
-1برنامه کوتاه مدت 1تا5سال
-2برنامه میان مدت 5تا10سال
-3برنامه بلند مدت 10تا20 سال یا بیشتر
┄┄───────────
✓@LOTUS_PNU 𓏲🗒️ꜝֶָ֢ ʾʾ𓈒᮫
‹#فورواردیآدتنرهرفیق🏜 ›