قفس آهنین؛ ردای بر دوش حلقه های میانی 1️⃣ روایت اول چند وقت پیش که از یک مجموعه استعفا دادم، در مراسم تودیع ریاست سازمان نکته ای جالب گفت. «فلانی خودش را وقف تربیت انقلاب اسلامی کرده بود گرچه ما می خواستیم که او خودش را وقف سازمان ما کند!» حقیقت این بود که دقیقاً این دوست عزیز من به دقیقترین وجه، صورت بندی از تمایز دستگاه اندیشه ای ما را بیان می کرد. سالها حضور امثال من در سازمان های دولتی و حاکمیتی با این پیشفرض بوده است که هدف ما «کمک به انقلاب اسلامی است و به لوازم این کمک پایبندیم» لذا اگر ابزاری نقش ابزاری خود را عوض می کرد و یا مانعیتی ایجاد می شد از آن عبور می کردیم. بیان یکی از فرماندهان سوریه همواره بر جلوی چشم من است که یک فرمانده به مثابه تانک همواره از موانع عبور می کند نه اینکه پشت موانع ایستاده و در مذمت آن سخن گوید‼️ 2️⃣ روایت دوم درگیر سازی جریانات جوان مردمی در سنوات گذشته در کشور تجربیاتی را داشته است. از الگوی «مشاوران جوان» در دوران احمدی نژاد تا ایده «دستیاران مردمی» در دولت کنونی. اما به راستی محصول این ایده ها چه بوده است؟ جدا از تلاش ها و نتایجی که از حضور برخی از جریانات مردمی در نهادهای حاکمیتی مشاهده می شود،‌عمده این ایده ها منجر به شکست است چرا که افراد نوعاً با ورود در سازمان ها چنان مقهور فرهنگ و مکانیزم های آن سازمان می شوند که امکان تحول را از یاد برده و توانی برای آن ندارند. گزاره هایی مانند «فعلا باید کمی با سازمان مدارا کرد»، «اول باید در سازمان جا بیافتم تا بتوانم کار کنم»، «نباید انقلابیون در سازمان تبدیل به افراد آنارشیسم شوند» و ... عباراتی اند که این افراد شنیده می شود و در عین ظاهر جذاب، مانعی برای تحولات محسوب می شود. در حقیقت حضور جریانات مردمی به این شیوه منجر به دکترین «قورباغه در حال پخت» گردیده و کم کم منجر به مرگ فرد تحولی می شود. 🐸 🌐 قفس آهنین (Iron cage) در جامعه‌شناسی مفهومی است که توسط ماکس وبر ارائه شد.این مفهوم برای توصیف افزایش عقلانیت ذاتی در زندگی اجتماعی، به‌ویژه در جوامع سرمایه‌داری غرب بکار گرفته شد. بر اساس این نظریه، «قفس آهنین» افراد را در نظام‌هایی به دام می‌اندازد که صرفاً بر اساس کارایی غایت‌شناسی، محاسبه عقلانی و کنترل است. به زعم وبر نظم سازمانی فقط باید مانند شنل روی شانه‌های قدیس سبک باشد که هر لحظه بتوان آن را به کناری انداخت ولی سرنوشت مقرر کرد شنل به «قفس آهنین» تبدیل شود و او را در خود محصور سازد. اجرای فلسفه وبر اغلب به قیمت پدید آمدن جنبه‌های منفی بوروکراسی تمام شده است. نظام فلسفی ماکس وبر، ایستایی، خشکی و انعطاف‌ناپذیری را برای سازمان‌های بزرگ به ارمغان آورده است. تکیه محض به مقررات و آیین‌نامه‌ها باعث گسترش ترس و محافظه‌کاری در سازمان گردیده و تشریفات و قاعده‌سازی برتری یافته، تا آن‌جا که افراد با تکیه بر مقررات و قوانین خشک و مخرب از انجام مسؤولیت‌های خود شانه خالی می‌کنند. مهم ترین جنبه های منفی موجود در این گونه از سازمان ها می توان از خشکی مقررات ، جمود شخصیت ، جابجایی اهداف ، محدودیت در طبقه بندیها ،محدودیت در پذیرش ، خود محوری مقام خواهی ، هزینه های زیاد برای کنترل و نظارت ، اضطراب و نگرانی و….را نام برد. بروکراسی در واقع تیر خلاص تمدن غرب بر تحول در جوامع در حال توسعه است. 🖊محمد رحمانی - اندیشکده مرآت 🆔 @m_rahmani_g

#رویداد_کاریحجماتور مساله خلاقیت و نوآوری، آن هم معناگرا و آن هم با کمترین لوازم از دغدغه های جمعی از مدیران ارشد کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در سنوات گذشته بوده که در قالب نمایشگاه کاریحجماتور هر سال برگزار می شود. نمایشگاهی که ظرفیت احداث در هر مدرسه را داراست و می تواند انتقال مفاهیم را همراه با «روایت جذاب» در بهینه ترین حالت ممکن سازد. امسال نیز توفیق داریم تا میزبان دوستان برای افتتاحیه نمایشگاه فوق باشیم. از همین جا دعوت می کنم از دوستان خلاق و نوآور و تیم هایی که به دنبال ظرفیت کنشگری در عرصه تعلیم و تربیت هستند برای حضور در این رویداد... #حسینیه_ارشاد 🆔 @m_rahmani_g

🔆 ترمینولوژی علم و معلمی؛ از Intelect تا Information 🔹با حضور *دکتر محمد رحمانی* 🗓یـکشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه ساعت ۱۰ 📍دانشکده حضرت زینب (س) *به مناسبت گرامیداشت روز معلم و تجلیل از اساتید برتر دانشگاه* 🆔 @m_rahmani_g

#صوت نشست ترمینولوژی علم و معلمی؛ از Intelect تا Information ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ دانشکده حضرت زینب (س) 🆔 @m_rahmani_g

ذهن کانتی و کاربست های فرهنگی 1️⃣ روایت اول دوستی نقل می کرد که در سفر اربعین به دلیل تشنگی زیاد به مغازه ای که از دور شُرشُر قرمزی آب میوه آن به چشم می آمد رفتیم و مقداری آب انار خریداری کردیم. اندکی از آن را نخورده بودیم که مزه بد آن باعث شد که سمت سطل زباله مغازه رفته و آن را معدوم کنیم اما با کمال تعجب دیدیم که اناری در مغازه نبود!! بلکه مغازه دار آب انگور قرمز به ما فروخته بود. وقتی این را متوجه شدیم تا انتهای آن آب میوه را با لذت تناول کردیم ‼️ 2️⃣ روایت دوم هارون بن عيسى روایت می‌کند: امام صادق(ع)به فرزندش محمّد فرمود: چقدر از خرجى اضافه آمده؟ گفت: چهل دينار. فرمود: آن را بیرون آور و صدقه بده. عرض كرد: آقا ديگر چيزى برایمان باقی نمی‌ماند. فرمود: صدقه بده، خداوند عوض آن را مي دهد، مگر نمي دانى که هر چيزى كليدى دارد و كليد روزى صدقه است، پس اينك صدقه بده. او به دستور امام عمل كرد، ده روز بيشتر نگذشت كه از جایی چهار هزار دينار رسيد. فرمود: پسرم، در راه خدا چهل دينار داديم و خداوند چهار هزار دينار در عوض آن به ما عطا کرد. شبیه این اتفاقات بارها و بارها در زندگی برخی مومنین رخ داده است اما منطق کمیت گرای واقع نگر چگونه می تواند از این وقایع پشتیبانی کند؟ معقولیت این اتفاقات چگونه قابل توجیه است؟ ▫️ کانت در فلسفه استعلایی خود معتقد است که انسان، چارچوب های ثابتی برای شناخت پیرامون خود دارد که آن محیط را با عینک این مقولات درک می کند. در حقیقت نومن Noumenon یا حقیقت خارجی اشیاء تمایز جدی با فنومن Phenomenon یا ادراک حس بشری دارد. مقولات هستند که ادراک را خلق می کنند و این خلق ادراکات منجر به تغییر در تمایلات انسان می شوند. گرچه این نگاه معرفت شناسانه در فلسفه اسلامی مورد نقد است اما از بعدی دیگر می توان قائل شد که «اندیشه، قالبی برای درک و خلق تمایلات بشری است» به عبارت ساده تر مبادی و نظام اندیشه پیشینی انسان، به شدت می تواند منجر به تغییر در تمایلات و گرایشات او گردیده و حقیقت عینی واحدی را با تغییر در تحلیل، مورد بغض کسی و اقبال دیگری گرداند. دستگاه های اندیشه ای، جهان های معنایی انسان را شکل می دهند و سایر برداشت های انسان از پیرامون خود در چارچوب این دستگاه ها فهم می شود. جهان معنایی یک عارف است که او را در دوران خوش، توصیه به استغفار می کند، چرا که تلقی او این است که خدا توجه اش را از او سلب کرده و در مقابل جهان معنایی یک انسان عامی این است که اتفاقا خدا او را دوست دارد و مشکلی در زندگی او خلق نکرده است. یک جهان معنایی است که جامعه را در قله می بیند و دیگری آن را در قعر درّه. اصولاً مشکل ما در جامعه امروزین، تلقی های متفاوت است جهان پیرامونی است و هر چقدر که نمایش پیرامون را رنگ و لعاب بدهیم، مجدداً مخاطب ما او را با عینک اندیشه خود می بیند و تفسیر می کند. مسئله پردازش عین نیست بلکه مسئله بازآرایی ذهن است. اینجاست که تمایز بین «امر فرهنگی» و «امر تربیتی» واضح می شود. امر فرهنگی به دنبال بزک کردن واقعیت برای تغییر ذهنیت است اما امر تربیتی به دنبال تغییر جهان معنایی برای درک پیرامون و چه بسا در جامعه امروزین ما، اساسی ترین راهبرد مدیریت تمایلات اجتماعی را باید در توسعه امر تربیت در مقابل امر فرهنگ جستجوکرد. 🆔 @m_rahmani_g

أَم حَسِبتُم أَن تَدخُلُوا الجَنَّةَ وَلَمّا يَأتِكُم مَثَلُ الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلِكُم ۖ مَسَّتهُمُ البَأساءُ وَالضَّرّاءُ وَزُلزِلوا حَتّىٰ يَقولَ الرَّسولُ وَالَّذينَ آمَنوا مَعَهُ مَتىٰ نَصرُ اللَّهِ ۗ أَلا إِنَّ نَصرَ اللَّهِ قَريبٌ #خادم_الرضا

📣 *راه‌اندازی مدارس مسجد محور در نظام آموزش و پرورش رسمی* 🔷 مدارس مسجد محور گونه ای متفاوت از مدارس است که در سنوات گذشته مورد اقبال بخشی از جامعه قرار گرفته و توانسته است جایگاهی را در زیست بوم تعلیم و تربیت برای خود ایجاد کند؛ جایگاهی که منجر به ایجاد یک دوقطبی شده و طرفداران و مخالفان خود را پیدا کرده است. به بیان دیگر راه اندازی مدارس مسجد محور با توجه به همین اختلاف نظرات، از یک سو قوت قابل ملاحظه ‌ای نگرفته و از سوی دیگر به صورت کامل از میز انتخاب نهاد تعلیم و تربیت کنار نرفته است. از این رو بررسی چندجانبه این موضوع کمک می‌کند تا ابعاد مختلف این مسئله روشن شود تا بتوان با تحلیل بهتری با مدارس مسجد محور برخورد کرد. کلیدواژگان: آموزش پرورش، مسجد محوری 📚 این مطالعه در اندیشکده مرآت با همکاری محمد رحمانی و مهدیه ادیب زارچی در سال ۱۴۰۲ انجام شده ‌است. 💠متن کامل پژوهش: 🔗 iranthinktanks.com/Research832 #آموزش_علم_فناوری #بررسی_تحلیل #سند_خلاصه_سیاستی 🏷️ جامعه اندیشکده‌ها در وب I بله I تلگرام

#شهید_رئیسی و ظرفیت های تغییر در گفتمان حکمرانی 🔰تاریخ فلسفه و اندیشه انسانی،‌همواره اهمیت دوچندانی را برای زبان و واژگان قائل بوده است و اساساً «تفکر» را چیزی جز گفتگو با خویشتن نمی داند. هایدگر می گوید: ««زبان قرارگاه و خانه وجود است، انسان در خانه زبان سکونت می‌کند و متفکران و شاعران محافظان این خانه‌اند.» و به تعبیر وینکنشتاین «آنچه اصلا گفتنی باشد، می‌توان به وضوح بیان نمود و آنچه نتوان گفت، باید درباره‌اش خاموش ماند.» لذا واژگان همواره قدرتی پولادین داشته و دارند و جان هایی که کلمات در طول تاریخ گرفته اند بسیار بیش از جان هایی است که گلوله ها سلب کرده اند. ♨️ اساساً توجه به واژگان در ادبیات سیاستگذاری فرهنگی ما بسیار روبنایی و سطحی است و به مثابه یک تیغ جراحی است که برای پوست کندن پرتغال استفاده می شود. واژگان می توانند خلق معنا کنند و به تعبیر دقیق تر می توانند پدیدار و واقعیتی را برای مخاطب بازنمایی کنند که تا پیش از آن از نقاط تاریک و ابهام آلود اندیشه ی وی بود. از این رو باید در بزنگاه های تاریخی، از #واژگان #عمومی_سازی شده نهایت بهره برداری را نمود و چه بسا پارادایم حاکم را تغییر داد. ✅ ریاست جمهور در ادبیات علوم سیاسی همواره با واژگانی از قبیل #بالاترین مقام سیاسی، #اختیارات دوچندان، #قدرت اجین بوده است و نظام معنایی و واژگانی را ایجاد می کرده که برونداد آن افزایش علاقه قدرت طلبان به تصاحب جایگاه کارگزاری است. اما در این چند روز واژه ی جدیدی در مفاهیم علوم سیاسی ما وارد گردیده که آن #خدمت است. واژه ای که در سنت دینی و مذهبی ما ریشه دار است و در کنار واژگانی چون #خدمت_گزار ، #پاسخگو ، #مردم صورت بندی می شود. این تغییر واژگانی می تواند ظرفیت ایجاد و صورت بندی یک دستگاه اندیشه سیاسی نوین اسلامی را خلق نماید. دستگاهی که برونداد آن: ▫️کاهش علاقه قدرت طلبان و افزایش علاقه شیفتگان خدمت به اینچنین جایگاه هایی است ▫️هویت بخشی به مردم و تبدیل شدن به نقش مطالبه گر و پرسشگر ▫️ایجاد نهادهای پاسخگو و افزایش شفافیت در گردش اطلاعات و تصمیمات ▫️تغییر گفتمان موجود در الگوهای حکمرانی ▫️تغییر شایستگی ها و قابلیت های مورد نیاز برای یک مسئول و دهها مولفه دیگر باشد که به خودی خود قابلیت تبدیل شدن به یک نظام اندیشه سیاسی را داراست. حال نوبت نهاد علم ورزی ماست که از دیوارهای خودساخته دانشگاهی و حوزوی خارج شوند و خروش مردم علاقه مند به خدمت را مشاهده کرده و حافظان خانه اندیشه مردم گردند. مردمی که مسائل و چالش های اقتصادی آنها حل نشده اما خادمین خود را دوست می دارند و سرمایه اجتماعی نظام را توسعه می دهند. شهادت #رئیسی ظرفیت تصویرسازی نوین از مرحله #دولت_سازی را رغم زد، مرحله ای که به دلیل فقدان تئوریک، ریل گذاری لازم برای تحقق آن وجود نداشت و این ریل در بازنمایی اندیشه ای و واژگانی در حال جوانه زدن است. 🆔 @m_rahmani_g

#گزارش_تصویری امروز توفیقی شد تا در جمع فعالین جهادی سیستان و بلوچستان باشیم و از نزدیک با فعالیت ها و محدودیت های تعلیم و تربیت در این مناطق آشنا شویم. گاهی حضور در میدان های دشوار تربیتی مناطق محروم برای هر کنشگری نیاز است 😔 🆔 @m_rahmani_g