✅گزارشي خواندني از ماموریت شهيد بهشتي در آلمان
🔶شهيد آيتالله دکتر سيدمحمد حسيني بهشتي در سال 1343 ش به سفارش مراجع وقت آيتالله ميلاني و تلاش آیتالله سید احمد خوانساری، عازم آلمان شد و مسئوليت مسجد ايرانيان را برعهده گرفت. نخستين اقدام وي تبديل نام مسجد به «مركز اسلامي هامبورگ» بود، لذا با حضور مسلمانان غيرايراني، مسجد رونق خاصي گرفت.
وي شخصيت ارزندهاي داشت، سنجيده حرف ميزد و معلم بود. وي از جمله افرادي بود كه قبلاً خوب فكر ميكرد و بعد خوب حرف ميزد و بر همين اساس در فاصله كوتاهي محور تمام اعضا و فعاليتهاي انجمنهاي اسلامي آلمان شد و همگي بر آرا و نظريات او حساب خاصي باز ميكردند. در مجامع اروپايي لازم بود زن مسلمان با حجابي كامل به عنوان زني زنده، فعال و پرتلاش معرفي شود. آيتالله بهشتي همسرش را در جريان فعاليتهاي مختلف و جلسات گوناگون شركت ميداد و به وي تنها به عنوان فردي كه به امور خانه رسيدگي ميكند نمينگريست و براي او به عنوان يك زن مسلمان، شخصيت مستقلي قائل بود.
🔶 فعاليتهاي شهيد در هامبورگ آلمان
-مناظره با سران كليسا. مناظره مهمي با اسقف اعظم اتريش كاردينال koeimy در حضور دانشجويان دانشگاه وين داشت كه با استدلال قوي آن را به نفع اسلام تمام كرد.
🔶 - مناظره با تودهايها؛ از جمله وي دعوت مناظره و جلسة پرسش و پاسخ دانشجويان تودهاي را پذيرفت. تودهايها جلسه را در طبقه دوم يك مشروبفروشي گذاشته بودند. فرزند شهید ميگويد وقتي وارد شديم ما را به طبقه بالا بردند. نگاهي به اطراف كرديم، ديديم بساط سيگار و آبجو روي ميزها پهن است و هر كس با يك يا چند دختر دور يك ميز نشستهاند و سيگار ميكشند و مشروب ميخورند! پدرم وقتي وارد شد چون هميشه در سفرها حصيري به عنوان جانماز همراه داشت، گفت من نمازم را نخواندهام، حصير را پهن كرد و در آن فضا به نماز ايستاد. پس از نماز بحث شروع شد. مجري برنامه سؤالات زيادي خواند و جلسه را ترك كرد و پدرم را با آن جمعيت و حدود 70 سؤال تنها گذاشت! يكي از افراد سؤالي كرد كه بيشتر جنبة دستانداختن داشت. او گفت: آقاي بهشتي! ميگويند در بهشت رودهايي از عسل روان است. تكليف من كه به عسل علاقه ندارم چيست؟! همه خنديدند! پدرم چند لحظه مكث كرد و سؤال را اينگونه پاسخ داد كه جَوّ را حسابي كنترل كرد. ايشان گفت: اول بايد ببينيم شما را به بهشت راه ميدهند بعد ببينيم با مشكل شما كه از عسل خوشتان نميآيد چه بايد كرد! پس از اتمام جلسه كه خواست سوار ماشين شود، يكي از اعضاي شركتكننده كه احتمالاً مست بود قصد داشت از پشت با چاقو به پدرم حمله كند كه يكي از بچههاي انجمن اسلامي او را گرفت و خواست پليس خبر كند كه پدرم فرمود اين حواسش سرجايش نيست رهايش كنيد؛ كاري نكرده است كه نياز به دخالت پليس باشد.
🔶 - ديدار با دانشجويان مختلف ايراني و غيرايراني. بعضي ماركسيستها كه قصد اذيت وي را داشتند مراسم را به گونهاي ترتيب ميدادند كه سر ميزشان آبجو باشد و حرمت او شكسته شود. اما او تحمل ميكرد و ميگفت اينها ايراني هستند و من هم اگر احساس كنم هنوز 10% اينها مسلمان هستند و تعصب ايراني و مسلماني خودشان را حفظ كردهاند ولي 90% را از دست دادهاند بايد كاري كنم با اين ارتباط، 10% آنها به 15% تبديل شود. و حضور در مجلس شراب آنگاه حرام است كه قصد انسان از اين كار لهو و لعب باشد اما بعضي از اينها به قصد آزار من مشروب سر ميز ميگذارند. پس قصد لهو و لعب ندارند و من به قصد مباحثه در اين جلسات شركت ميكنم نه قصد ديگر. نگاه متفاوت وي به اين قضيه ماية تعجب همگان بود.
🔶 - مسلمان شدن عدهاي به دست وي از جمله پرفسور فرانك كه در هانوفر، مسلمان شد و زن ايراني گرفت. و یا خانمي به شهيدبهشتي نامه نوشت و اظهار داشت من مسيحي هستم. خيلي دلم ميخواهد مسلمان شوم ولي نميخواهم از كليسا خارج شوم. وي در پاسخ نوشت اگر شما به اسلام ايمان بياوريد لازم نيست از كليسا خارج شويد. در همان جا نيز ميتواند به احكام اسلام عمل كرد.
🔶 - به تصويب رساندن ورود دروس ديني اسلامي در تركيب درسهاي دانشآموزان آلماني تا اگر در بعضي مناطق، بچههاي مسلمان يا حتي غيرمسلمان بخواهند درس ديني داشته باشند، ناچار نباشند مسيحيت و ساير اديان را مطالعه كنند بلكه متون اسلامي هم داشته باشند.
#شهید
#بهشتی
📚 منبع: نشریه معارف، شماره 37.
انواع روش تدریس (15)
🔶 روش آموختن مفاهیم و اصول
✅ توضیح
آموزش گروه خاصی از کلمات به صورت انتزاعی
🔵 محاسن
خلاقیت ذهنی شاگردان و قدرت تفکر آنها را افزایش میدهد
🔴 معایب
در همه علوم و رشتهها کاربرد ندارد
#روش_تدریس
📚 جایگاه علمی ـ معنوی حضرت فاطمه معصومه(س)
🖌 دکتر احمد گلدار
✅ در میان فرزندان امام کاظم(ع) بعد از امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س)از نظر علمی و اخلاقی والاترین مقام را دارد. این حقیقت از القاب و تعریفها و توصیفاتی که ائمه اطهار(ع)از وی نمودهاند، کاملا آشکار است. فاطمه معصومه(س) از جمله راویان گرانقدری است که با تلاش علمی خود از حریم دین و دینداری پاسداری کرده و به برکت وجود این سلاله معصوم و در محور مزار ایشان در قم، دینباوری در سایه علم و نشر معارف حقه گسترش یافته است.
🔶 1.کسب دانش در محضر پدر و برادر؛ حضرت معصومه(س) علاوه بر کسب علم و معرفت در محضر پدر، در سالهایی كه موسی بن جعفر (ع) در زندانهای مختلف به سر میبَرَد، امام رضا(ع) عهدهدار تربیت ایشان و دیگر خواهران شد.
🔶 2.جایگاه بلند علمی؛ حضرت معصومه(س) با توجه به مقام علمی بالایی که داشتند پاسخگوی بسیاری از سوالات و شبهات دینی در عصر خویش بودند. روزی جمعی از شیعیان به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسشهایی از ایشان به مدینه مشرف شدند. چون امام کاظم (ع)در مسافرت بود، پرسشهای خود را به حضرت معصومه(س) که در آن هنگام کودکی خردسال بود، دادند. فردای آن روز بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. به ناچار پرسشهای خود را بازخواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند؛ غافل از این که حضرت معصومه(س) جواب پرسشها را نوشته بود. وقتی پاسخها را دیدند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک کردند. در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده ماجرای خویش را بازگفتند. هنگامیکه امام(ع) پرسشهای آنان و پاسخهای حضرت معصومه(س) را ملاحظه کردند، سه بار فرمودند: « فِداها اَبوها».
🔶 3.محدثه؛ اصحاب حدیث توسط فریقین برای ایشان روایتهایی ثبت کردهاند که نشان میدهد احادیث این بانو در مرتبه صحاح بوده و برای قبول و اعتماد و اطمینان و عمل شایستگی داشته است. آنگونه که از کتب حدیثی استفاده میشود، ایشان دارای اجازه روایت بوده و در سلسله اسناد روایت، نام مبارک ایشان میدرخشد. بر اساس «مُحدّثِه» بودن حضرت و شهرت ایشان در بین اصحاب حدیث، «عالمه» بودن ایشان نیز ثابت میشود. هرچند فقط چند حدیث از آن حضرت موجود است و اگر احادیث بیشتری از آن بزرگوار وجود داشته، یا به علت فشار سیاسی و تحریم اندیشه شیعی، در کتب روایی ثبت نشده و یا از بین رفته است. به برخی از احادیث نقل شده از حضرت معصومه(س) اشاره میشود:
ادامه دارد...👈
🔶 الف)حدیث فاطمیات: (دوستی آل محمد(ع): حضرت فاطمه معصومه روایتگر حدیثی است که به علت قرار گرفتن چند فاطمه در سلسله سند آن، به فاطمیات مشهور است. انتخاب این حدیث به خصوص که سلسله سند همه از راویان مورد وثوق هستند اهمیت زیادی دارد؛ «... قال: روی السیّد محمّد الغماری الشافعی فی كتابه عن فاطمة بنت الحسین الرضوی عن فاطمة بنت محمّد الرضوی.... عن فاطمة بنت ابی عبدالله الحسین عن زینب بنت امیرالمؤمنین عن فاطمة بنت رسول الله (س) قالت: قال رسول الله (ص): ألا من مات علی حبّ آل محمّد مات شهیدا.»(عوالم، ج21، ص 354، حديث 3)
🔶 ب) حدیث منزلت: علامه امینی با ذکر سند معتبر از شیعه و سلسله سند از عامه، به حدیث منزلت از طرف حضرت معصومه(س) اشاره کرده است. حدیث از شخصی به نام بکر بن احمد قصری نقل شده که گفته است حضرت فاطمه معصومه(س) از فاطمه دختر امام صادق(ع) از فاطمه دختر امام باقر(ع)، از فاطمه دختر امام سجاد(ع)، از فاطمه و سکینه دختران امام حسین(ع) از امکلثوم دختر حضرت فاطمه(س) از ایشان نقل میکند که فرمود: «اَنَسِيتُمْ قَوْلَ رَسُول ِاللّه ِصِلَّى اللّهُ عَلَيْه ِوَ سَلَّم يَوْمَ غَد ِ ير ِخُمٍّ، مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوُلاهُ: أنْتَ مِنِّى بِمَنْز ِلَة ِهَارُونَ مِنْ مُوسى؟»(همان، ح2)
🔶 ج)حدیث غدیر: در حدیث غدیر از زبان حضرت معصومه(س) روایتی با ده سند به چشم میخورد که همه راویانش زن هستند؛ و سرسلسله این سند فاطمه زهرا(س) است. این حدیث نشان میدهد جلسات علمی و بحث محافل بانوان همواره توسط زنان شیعی با محوریت فرزندان معصومان و زنان آنها ادامه داشته است تا اینکه به حضرت معصومه(س) میرسد. ایشان هم در دایره محفل علمی خود این حدیث ناب را که سرسلسله اعتقاد شیعیان است با تسلط کلامی و روایی نقل میکنند. قاضی نور الله شوشتری شهید؟رضو؟ از بكر بن احمد القصری نقل میكند: «قال: حدثنا فاطمة بنت علی بن موسی الرضا، قالت: حدثتنی فاطمة و زینب و ام كلثوم بنات موسی الكاظم، قلن: حدثتنا فاطمة بنت جعفر بن محمد الصادق، قالت: حدثتنی فاطمة و سكینة ابنتا الحسین بن علی عن ام كلثوم بنت فاطمة بنت النبی(س) عن النبی(ص) یوم غدیر خم، قال: من كنت مولاه فعلی مولاه. اخرجه الحافظ ابو موسی المدینی فی كتابه المسلسل بالاسماء؛ و نیز گفته است این حدیث مسلسل است.»(شوشتری.احقاق الحق، ج 6، ص 282)
#حضرت_معصومه
📚 منبع: نشریه معارف شماره 110 شهریور و مهر 94
جریان شناسی فکری- سیاسی صدر اسلام 12.pdf
331.6K
صورت جلسه نشست گفتگوهای نوین
پژوهشی
موضوع: جریان شناسی فکری سیاسی صدر اسلام
استاد حجت الاسلام جواد سلیمانی
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
✅ انواع روش تدریس (16)
🔶 روش قیاس و استقراء
✅ توضیح
در قیاس از یک مفهوم کلی به جزء میرسند و در استقراء از جزء به کل. آمارگیری استقراء است و استدلال مبتنی بر قیاس است. به بیان دیگر قیاس روش فلسفی و استقراء روش تجربی است.
🔶 محاسن
قابلیت ترکیب با سایر روشهای آموزشی را داراست
🔴 معایب
یادگیری از جزء به کل در بعضی عرصهها مثل ورزش بیشتر مورد توجه است نه در همه عرصهها اما روش کل به جزء در حوزه آموزش خصوصاً در مطالعه کتابها بدون استاد/خودآموز مؤثر تر نشان میدهد. بهرهمندی از روش استقراء یقین آور نیست.
#روش_تدریس
📚 قیام امام حسین(ع) و انقلاب امام خمینی(ره)
🖌 نویسنده: آیتالله شیخ عیسی قاسم
ترجمه: سید مهدی نوری کیذقانی و مریم نصراللهی
ناشر: دفتر نشر معارف
نوبت چاپ: اول1397
🔶 قیمت: 7500 تومان
👈 میراث اهلبیت(ع) که توسط اولیای مکتب، گردآوری و ذخیره شده و پیروان ایشان آن را از نابودی حفظ کردهاند، بیانگر مکتب جامعی است که شاخههای مختلف معرفت اسلامی را در بر میگیرد.
@maarefmags_ir
✂️ عنوان کتاب «قیام امام حسین(ع) و انقلاب امام خمینی(ره)» که ترجمه «ثورة اّم و ثورة شعاع»، اثر آیتالله شیخ عیسی قاسم از علما و رهبران مبارز بحرین است، این مفهوم را به ذهن متبادر میسازد که نویسنده، قیام امام حسین(ع) را به منزله قیام اصلی و مادر و همچون خورشیدی فروزان میداند و نهضت امام خمینی(ره) را پرتوی امتدادی از آن قیام جاویدان به حساب میآورد.
🚩 این کتاب، که از 126 صفحه تشکیل شده پس از بیان مقدمهای کوتاه در بارة چیستی و مفهوم انقلاب و عناصر اصلی انقلاب و تفاوت انقلابها، به ارزیابی تطبیقی قیام سیدالشهدا(ع) و انقلاب امام خمینی(ره) در پنج محور میپردازد. محور واحدی که هر دو قیام بر پایه آن انجام گرفت، رضایت خداوند سبحان است. رهبری، نخبگان و امت، شرایط و ابزارها و نتایج بحث از دیگر موضوعات و عناوین این کتاب است.
#تازههای_معارفی
♻️ بررسی
دانشگاه انقلابی
🖌 در گفت و گو با دکتر محمدطیب صحرایی
🔶 اگر در شرایط فعلی کلمات «انقلابی» و «انقلابیگری» مطرح میشود، برای کسی که در فضای ادبیات اجتماعی-سیاسی غرب مطالعه یا زندگی کرده و یا با آن ادبیات بخواهد به بررسی بحث بپردازد، ممکن است ذهنش به کارهای ساختارشکنانه و منفی و ضد نظم نزدیک شود. به عبارتی تمدن فعلی غرب، انقلابی بودن را دارای بارهای منفی کرده است. در حالی که ما در ادبیات بومی حوزه تمدن اسلامی_شیعی خود از انقلاب صحبت میکنیم که باید در ترجمه آن که در سخنان امام و مقام معظم رهبری هم بسیار استفاده شده و میشود بر دور بودن آن از بر هم زدن نظمهای مفید و ساختارهای بشری تأکید کرد. انقلابی بودن اینجا دقیقا دارای معنای مثبتی است که مکمل اصلاحطلبی و عدالتخواهی، آرمانگرایی و حققیتجویی است.
🔶 اگر چه انقلابی بودن تولید کننده مجموعهای از صفات است اما پیش از این مرحله، ثمره مجموعهای از ویژگیها و صفات است. یعنی کسی که میخواهد انقلابی باشد در درجه اول باید برخوردار از ویژگیهایی باشد. نمیتوان در هر شخصی به صورت تصنعی و ساختگی انقلابی بودن را تزریق کرد. این صفات چیست؟ انقلابی یعنی کسی که از فضاهای نامطلوب موجود عبور کند و به فضاهای مطلوب، آرمانی و کمالجویانه وارد شود. اگر شخصی بخواهد این اتفاق را رقم بزند آن هم به صورت پایهای و بنیادی، نه تصنعی و ظاهری، باید مجموعهای از ویژگیها داشته باشد. به طور مثال کسی که آزادیخواه نباشد نمیتواند در معنای مثبت، انقلابی باشد. انسانی که خارج از تعلقات مادی، سیاسی و اقتصادی نباشد، نمیتواند انقلابی باشد. پس برای اینکه یک گروه، مجموعه و نسل انقلابی داشته باشیم حتما پیش از آن باید آزادیخواهی، عدالتطلبی و آرمانگرایی و در یک کلام خداگرایی، به معنای عام کلمه در جامعه رشد پیدا کند، که ثمره طبیعی آن تحولخواهی یا همان انقلابیگری است. حال در مورد انقلابی بودن فضای دانشگاه، ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا حضرت آقا در صحبتهایشان در جمع دانشجویان انقلابیگری را به صورت پررنگتری مطرح میکنند؟ پاسخ این است که چون به صورت پیشفرض، انسانهای جوان و اهل دانش، علیالقاعده دارای تعلقات کمتری هستند؛ اساساً آزادیخواهی بیشتری در این جمع موجود است. بنابراین قشر دانشگاهی به انقلابیگری نزدیکتر از گروهها و اقشار دیگر هستند.
🔶 نفس حکومت هدف غایی نیست؛ لذا حضرت علی ؟ع؟ اعتقاد داشتند که حکومت در نظرشان از کم اهمیتترین مسائل است مگر اینکه به واسطه آن حقی را برقرار کنند و یا باطلی را از بین ببرند. بنابر این اگر فضای دانشگاه، چه دانشجو و چه اساتید در چارچوب فکر انقلابی حرکت کنند، نه با نظام به عنوان موردی که باید با آن مخالفت صد درصدی کنند روبرو میشوند و نه آن را مانند بُتی میدانند که همیشه و در همه حال باید از آن دفاع نمایند؛ بلکه آن را به مثابه ظرفی برای رسیدن به تعالی و کمال و یا خدای نکرده به سمت سقوط میبینند. اینگونه است که دانشگاه میتواند سریع، صریح و شفاف در مورد مسائل نظام موضع بگیرد. آنجایی که خط نظام به سمت تعالی است دیگر دفاع از نظام تعالیجو برایش جنبه منفی حساب نمیشود. حکومت حق است باید از آن دفاع کرد و اگر همین نظام در قسمتهایی دارد خلل و آسیب میبیند، باید در مقابلش رفتاری منطقی بروز داد؛ باید نهی از منکر کرد؛ باید اصلاحطلبی واقعی و اصولگرایی دائمی داشت. بنابر این در مورد نظام اگر عینک خود را از «با نظام بودن یا با مردم بودن» به «با حق یا با باطل بودن» و جلوههای آنها تبدیل کنیم، بسیاری از مشکلات قابل حل است.
✅ - انتقاد کردن، جزیی از رهبری است. یعنی رهبری علاوه بر نظر وارد حیطه عمل هم میشود. به عبارت دیگر اگر یک معلم فقط در یک کلاس درس بدهد و از سوال و بازخواست و رفع اشکال خبری نباشد، طبیعتاً آن کلاس مطلوب نیست. اگر یک مربی اشکالات متربی خود را نگوید، آموزشی یکسویه و کم اثر خواهد داشت. بنابراین در یک مرتبه بزرگ اجتماعی اگر بنا باشد کسی رهبری جامعه را با نگاه تعالیبخشی بر عهده داشته باشد، باید اشکالات را هم بیان کند. این همان سیره رهبران الهی است. بر اساس این چارچوب، تفکر نقاد و معرفی نقاط ضعف و اشکال، جزیی از فرآیند رهبری و هدایتگری قرار میگیرد.
# دانشگاه_انقلابی
🖌 منبع: نشریه معارف، شماره 112، مهروآبان 95.
🔎 داستانِ علم دینی
🖌 داستانِ دکتر گلشنی از علم دینی(1)
✂️ گزیدهای از آراء و نقد و نظرات دکتر مهدی گلشنی(زاده 1317، دکترای فیزیک از کالیفرنیا، عضو پیوسته فرهنگستان علوم، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو آکادمی علوم جهان اسلام، عضو انجمن اروپایی علم و الهیات، عضو مرکز الهیات و علوم طبیعی برکلی، عضو مؤسس انجمن بینالمللی علم و دین کمبریج، برنده دو دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و چهره ماندگار فیزیک ایران، نویسنده: «قرآن و علوم طبیعت»، «از علم سکولار تا علم دینی»، «علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم»، «تحلیلی از دیدگاههای فلسفی فیزیکدانان معاصر» و «علم، دین و فلسفه»)را درباره علم دینی میخوانیم:
🔴 علل مخالفت با طرح «علم دینی»
علت نخست: تعبیرهای نادرست و متفاوتی است که از «علم دینی» در کشور ارائه میشود؛ مانند:
🔶 علمی است که در ازای فرهنگ و تمدن اسلامی تکوّن و توسعه پیدا کرده است.
🔶 علمی است که هدف آن تبیین کتاب و سّنت است؛ مانند فقه، کلام، تفسیر و... .
🔶 علمی است که منشأ آن مهم نیست بلکه باید در چارچوب جهانبینی اسلامی تفسیر شود.
🔶 علمی است که در آن برای پژوهشهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی باید به قرآن و حدیث رجوع شود.
🔶 علمی است که به کشف معجزات علمی میپردازد.
🔶 علمی است که کارهای علمی آن با ابزارهای هزار سال پیش انجام میشود، نه با دستاوردهای چند قرن اخیر.
🔴 علت دوم: عدهای، تحقق علم دینی را از منظر معرفتشناسی و روششناختی غیر ممکن میدانند؛ زیرا آنها معتقدند اصولاً علم و دین دو حوزه مستقل از هم هستند.
علم روش خاص خود را دارد که همان تجربه، نظریهپردازی و تطبیق تجربه با پیشبینیهای نظریه است؛ بنا بر این علم، شرقی، غربی، دینی، و غیر دینی، ندارد.
نقّادی اجمالی دیدگاه مخالفان
🔴 دلایل نادرستی علت نخست:
🔶 محدود کردن علم اسلامی به معارف خاص دینی، مثل فقه، تفسیر و کلام و... تنگ نظرانه است و با معارف قرآنی و سّنت اسلامی مطابقتی ندارد.
🔶 کنار گذاشتن دستاوردهای بشری چند قرن اخیر، نه ممکن و نه مطلوب است.
🔶 اسلام جزئیات را به ما نمیگوید، بلکه بر ماست آنها را کشف کنیم که چه قوانینی بر آنها حاکم است.
دلایل نادرستی علت دوم:
🔶 محدود کردن معنای دین.
🔶 غفلت از محدودیتهای علم.
🔶 عینیت قائل شدن برای همه چیزهایی که به نام علم، تعلیم داده میشود.
تلقی درست از «علم دینی»
میتوان این تعاریف را برای «علم دینی» برشمرد:
🔶 علمی است که مطالعه طبیعت را در چارچوب متافیزیک دینی، دنبال کند و کلیت قضایا را در جهانبینیِ دینی ببیند. (این تعریف نشانگر سازگاری و تلائم گزارههای علمی با گزارههای دینی و فلسفی است.)
🔶 علمی است که در خداشناسی و رفع نیازهای مشروع فردی و اجتماعی جامعة دیندارانِ مسلمان مؤثر باشد. (این تعریف بیانگر اهداف و غایات علم دینی است.)
🔶 علمی است که در آن، جهت پرهیز از آفات علم جدید و برای هرچه غنیتر کردنش، تلاش میشود تا بینش الهی بر عالِم، حاکم گردد. (این تعریف بیانگر نقش بینش الهی عالِم در جهتدهی به عرصههای مختلف فعالیت علمی است.)
تأثیر روانشناختی و جامعهشناختی بر فعالیت علمی
✂️ در چند دهه اخیر، مسئله دخالت عوامل روانشناختی و جامعهشناختی در شکلگیری، تعبیر و ترویج نظریههای علمی، مورد توجه قرار گرفته است. در این زمینه چند نگاه وجود دارد:
نگاه افراطی: این عوامل در تمامی مراحل تکوین و تعبیر و ترویج دخالت تام دارند.
اساساً، معرفت به طورکلی تابع شرایط اجتماعی است.
نگاه تفریطی: به طورکلی منکر تاثیر این عوامل در شکلگیری، تعبیر و ترویج نظریههای علمی هستند.
نگاه تبعیضی: عدهای میگویند تاثیرگذاری این عوامل در برخی از مراحل فعالیت علمی چنین است که:
🔶 عوامل روانشناختی، نقش بیشتری در شکلگیری و تعبیر نظریهها دارند.
🔶 عوامل جامعهشناختی، نقش اساسیتر در پذیرش و انتشار نظریهها دارند.
#علم_دینی
#گلشنی
📚 منبع: نشریه معارف شماره113 آذر و دی 1395.
💡 داستانِ علم دینی
📝 داستانِ دکتر گلشنی از علم دینی(2)
✅ تأثیر رویکرد دینی و فلسفی برفعالیت علمی:
🔷 1. انگیزه دانشمندان در انجام فعالیت علمی و انتخاب مسئله: اینکه دانشمندان با چه انگیزهای به سراغ علم میروند؟ این انگیزهها میتواند ناشی از انگیزههای فلسفی یا دینی باشد. برای مثال؛ جایزه نوبل «وحدت نیروهای طبیعت» به طور مشترک توسط سه فیزیکدان که هرکدام دارای انگیزههای متفاوتی بودند، برده شد: یکی (پروفسور عبدالسلام) که به دنبال وحدت تدبیر و در نتیجه وحدت مدبر بوده است؛ دیگری به دنبال ساده شدن تحلیل قضایا بوده، و... .
🔷2. نقش پیشفرضهای دانشمندان در فعالیتهای علمی: ابتداییترین پیشفرض در فعالیتهای علمی این است که طبیعت برای انسان قابل درک است. این ایده با تجربه به دست نمیآید. انیشتین، ایده قابل درک بودن طبیعت را ایدهای برگرفته از حوزه دین دانسته است.
🔷3. نقش و تاثیر پیشفرضهای دانشمندان در انتخاب آزمایش و گزینش مشاهدات: ممکن است یکسری از پیش فرضهای فلسفی یا ایدئولوژیک آدمها، فلان موضوع را بیاهمیت یا نشدنی بداند و لذا بودجهای به آن اختصاص ندهد. البته باید توجه داشت تاثیرپذیری این حوزه از فعالیتهای علمی از دیدگاههای ارزشی و بینشی دانشمندان، اندک است. آن چیزی که آزمایشگر در آزمایشگاه انجام میدهد یا مشاهده میکند، میتواند در تمام دنیا یکی باشد. پذیرش این امر مستلزم اتخاذ رویکردی رئالیستی به علم است.
🔷4. نقش پیشفرضهای دانشمندان در گزینش ملاکهای ارزیابی و نقد نظریات علمی: اینکه دانشمندان براساس چه ملاکهایی به ارزیابی و نقد نظریات علمی میپردازند؟ آیا ابتناء به شواهد تجربی قویّ و استدلال ریاضی مستحکم، تنها ملاکهای دانشمندان برای ارزیابی و نقد نظریات علمی است؟
شواهد متعدد تاریخ علم نشانگر آن است که دانشمندان در اخذ و طرد نظریههای علمی، علاوه بر شواهد تجربی و استدلالهای ریاضی، از ملاکهای دیگری هم استفاده کردهاند. تجارب سالهای اخیر نشان داده است که عقاید دینی در گزینش نظریههای علمی مؤثر بودهاند. البته فقط عقاید دینی نیست. به طور مثال: انیشتین سادگی، زیبایی، وحدت و جهانشمولی را از ملاکهای یک نظریه معتبر علمی معرفی میکرد.
🔷5. نقش اصول متافیزیکی در طرح نظریات علمی: تاریخ علم شاهد چنین اتفاقاتی است؛ مثلاً، در نظریه نسبیت عام که یک نظریه صرفاً فیزیکی بهشمار میآید، انیشتین چنین اظهار مینماید که وقتی معادلات نسبیت عام را یافت، تا دو سال از انتشار آن خودداری کرد، زیرا آن را با اصل علّیت عمومی در تعارض میدید. تنها هنگامی که شبه تعارض برطرف شد، اقدام به انتشار آن کرد.
🔷6. نقش جهانبینی در تعبیر نظریات علمی: مهمترین بخش از فعالیت علمی که جهانبینی دانشمند، نقش اساسی در آن ایفا میکند، مرحله تعبیر نظریات علمی است. مثلاً؛ برای یک کشف ثابت، فیزیکدان خداباور آن را ناشی از طراحی الهی میداند و فیزیکدان ملحد آن را ناشی از جهانهای موازی میخواند.
تحقق علم دینی در طول تاریخ تمدن اسلامی
علم دینی نه تنها ممکن بلکه در مقاطعی از تاریخ تحقق یافته است؛ و آن در دوران درخشان تمدن اسلامی است، که:
🔶 دانشمندان مسلمان به خاطر خدا دنبال علم میرفتند.
🔶 هدفشان کشف آثار الهی در طبیعت بوده است.
🔶 اینها نشانگر امکان وقوع تأثیرپذیری علم تجربی از ارزشها و بینشهای دینی و فلسفی است.
تفاوت علوم انسانی با علوم طبیعی:
در علوم انسانی، دخالت ارزشهای دینی و دیدگاههای متافیزیکی در فعالیتهای علمی بسیار وسیعتر است. بهطور خلاصه، به این نکته باید توجه داشت که هیچ دانشی فارغ از قضاوتهای ارزشی نیست و تفاوت بین علوم انسانی و علوم طبیعی هم تنها در شدت و ضعف این اثرپذیری است.
#علم_دینی
#گلشنی
📚 منبع: نشریه معارف شماره 113 آذر و دی 1395.
📚 دانشنامه اخلاق کاربردی
🖌 نویسنده: احمد حسین شریفی و همکاران
ناشر: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
نوبت چاپ: اول 1396
💲 قیمت دوره پنج جلدی: 116000 تومان.
✂️ اخلاق کاربردی از دانشهای نوظهوری است که میتوان آن را کاربست مبانی و معیارهای ارزش داوری اخلاقی در حوزه با مسئلهای خاص از مسائل ناظر به صفات یا رفتارهای اختیاری انسان دانست. حل تزاحمات اخلاقی به ویژه در مسائل نوپدید از دغدغههای این رشته است.
📚 مجموعه پنج جلدی «دانشنامه اخلاق کاربردی» پژوهشی است در قلمرو اخلاق کاربردی که با عناوین مباحث نظری، اخلاق زیستی، اخلاق فراغت و گردشگری، اخلاق حاکمیت و سیاست و اخلاق علم و فرهنگ با تلاش حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمدحسین شریفی و چند تن دیگر از پژوهشگران، با نگاهی اسلامی ضمن تبیین مبانی نظری اخلاق کاربردی نگارش یافته و به تحلیل اهم مسائل اخلاق کاربردی میپردازد.
🔶 جلد اول این کتاب در هفت فصل و316 صفحه جایگاه اخلاق کاربردی در هندسه دانشهای اخلاقی، نقش فراخوان در اخلاق کاربردی، نقش اخلاق کاربردی در توجه به فلسفه اخلاق، راهکارهای حل تزاحمات اخلاقی از نگاه اندیشمندان اسلامی، نقش قاعده زرین در تصمیمگیری اخلاقی، نقش جنسیت در داوریهای اخلاقی بر اساس اندیشة اسلامی، و بررسی نقش عرف در تشخیص وظایف اخلاقی را بررسی میکند.
#تازههای_معارفی
🗣 فراخوان بیستمین همایش کتاب سال حوزه 🗣
مدیران محترم گروه هاي معارف، اساتید و دانشجویان محترم حوزوي دانشگاههاي سراسر کشور
👈 معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزههاي علمیه به منظور شناسایی آثار برتر و ناشران برگزیده سال 1397 «بیستمین همایش کتاب سال حوزه» را برگزار می کند.
فراخوان این دوره، داراي دو بخش است:
🔶 الف) بخش عمومی:
کتاب هاي چاپ اول 1396 و پایان نامه هاي سطح 4(دکتري)دفاع شده در سال 1396 ؛
🔶 ب) بخش ویژه:
کتاب هاي منتشرشده حوزویان در یکی از سال هاي 1387 تا 1397 با موضوع انقلاب اسلامی.
لازم به ذکر است ثبت نام اینترنتی از طریق پایگاه اطلاع رسانی همایش به نشانی: www.ketabeHowzeh.ir امکانپذیر است.
شماره09125885603 و 02537255890 داخلی 608 جهت پیگیري معرفی می گردد.
🔴 شرایط شرکت در همایش:
🔶 1. حوزوي بودن پدیدآورندگان آثار کتابهایی که چاپ اول آنها در سال 1396 باشد.
🔶 2. کتابهایی که طی سالهای 1437 تا 1439 قمري و 2016 تا 2017 میلادي، براي اولین بار توسط ناشران خارج از کشور منتشرشدهاند.
🔶 3. پایان نامههاي سطح 4 (دکتري) که در سال 1396 دفاع شده باشد.
بارگذاري تصویرصورتجلسه دفاع پایان نامه و فایل الکترونیکی پایان نامه در هنگام ثبت نام، با فرمت pdf یا word ضروري است.
روش ارسال آثار:
🔶 1 . تکمیل فرم مربوطه (به صورت اینترنتی یا مراجعه به دبیرخانه همایش)؛
🔶 .2 ارسال 2 نسخه از اثر به دبیرخانه همایش (پس از ثبت نام و دریافت کد رهگیري)؛
🔴 تذکر : ارائه نسخه اصلی اثر(زبان مبدأ)، براي کتابهاي ترجمه شده ضروري است.
مهلت ارسال آثار:20 تیرماه 1397 (تمدید نمیگردد)
📨 د) نحوه ارتباط با دبیرخانه همایش:
تلفن دبیرخانه: 37255890ـ 025 داخلی 603تا 605
سامانه پیام کوتاه 100007020 :
🆔 نشانی اینترنتی براي ثبت نام:www.ketabeHowzeh.ir
✅ کانال همایش در پیام رسان ها:@khowzeh
🆔 ارتباط مستقیم با دبیر اجرایی همایش)تلگرام): @ketabehowzeh
نشانی پستی: قم، جمکران، بلوار انتظار، مرکز مدیریت حوزه هاي علمیه، همایش کتاب سال حوزه.
🔦دانشگاه کارگاه تولید مقاله نیست! 🔬
🖌 دکتر رضا داوری اردکانی
👈 دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، در شماره 65 «خبرنامه فرهنگستان علوم»، سرمقاله مهمی با عنوان «علم و کشور» منتشر کرد. نظر به اهمیت این نوشتار، گزیدهای از آن تقدیم میشود:
✅ 1_ در دانشگاه ما مشکلی پدید آمده است که فهم و بیانش آسان نیست و اطراف آن را لایههای سوءتفاهم فراگرفته است. شأن دانشگاه و دانشمند اینست که در راه پژوهش و تدریس و تألیف بکوشد. دانشمندانی را که مقالات تحقیقی مینویسند باید بر صدر نشاند و قدر دانست اما مقالهسازی و مقالهشماری حرف دیگری است که دانشگاه کمتر به آن میاندیشد. یکی از مشکلات بزرگ دانشگاه ما این است که سرنوشتش با مقالهشماری در فهرستهای جهانی و ملی گره خورده و کار عمدهاش تولید مقاله و مدارک تحصیلی شده است! همه هم دارند عادت میکنند که کمال دانش و دانشگاه و دانشمند را با تعداد مقالات بسنجند! ولی دانشگاه شأن دیگری دارد و برای ادای وظیفه دیگری به وجود آمده و وظیفهاش منحصر به تدریس دروس رسمی و تولید مقاله با رعایت موازین صوری بینالمللی برای ثبت در دفاتر فهرستنگاری نیست؛ ولی چه کنیم که اهتمام به تحکیم اساس دانش و فرهنگ و راهنمایی راه پیشرفت و اندیشیدن به وضع کشور و صلاح آینده آن، تقریباً دارد از حافظه دانشگاه پاک میشود و در گزارش پیشرفت دانشگاهها اشاره ای هم به شور و نشاط علمی و اخلاق دانشگاهی و پرورش دانشمند با روح فرهنگ نمیشود. گویی گزارش کارکرد دانشگاه به ذکر تعداد مقالات و بعضی اقدامهای اداری محدود است. البته من معتقد نیستم که با علم همه مسائل و مشکلات حلّ و رفع میشود و میتوان با آن زمین را به بهشت مبدّل کرد اما مثل همه اهل نظر و دانشگاهیان صاحبنظر، علم را ستون جهان جدید و کارساز آن میدانم و دن کیشوتوار با علم ستیزه نمیکنم. به دانشمندان و نویسندگان مقالات پژوهشی هم احترام میگذارم اما حساب مقالهنویسی پژوهندگان بزرگ را با مقالهسازی و مقالهشماری خلط نباید کرد. دو قسم مقالهنویسی هست: یکی مقالهنویسی دانشمند پژوهشگر است که با رغبت و دقت علمی پژوهش میکند و مقاله مینویسد و دیگر کاری است که برای اخذ مدارک تحصیلی و رفع نیاز شغلی صورت میگیرد. اولی علم را پیش میبرد و دومی به آن آسیب میرساند. اگر وظیفه دانشگاه و دانشگاهیان مقالهنویسی است، تکلیف پرورش دانشجو و رابطه او با استاد و همکاری و هماندیشی دانشگاهیان در راه توسعه دانش و فرهنگ و ساختن آینده کشور چه میشود و آیا در این صورت دانشگاه به یک ماشین بزرگ و کارخانه تولید مقالهای که نمیدانیم به کجا میرود و به چه کار میآید مبدل نمیشود؟!
✅ ۲- دانشمندان جهان توسعهنیافته دو گروهند. گروهی که مهاجرت میکنند و گروهی که در کشور و وطن خود میمانند. گروه اول امکانهای بیشتر در اختیار دارند و بیشتر منشأ اثرند. گروه دوم هم که در مجموع از حیث استعداد و علم از مهاجران کمتر نیستند مسائلشان را از جهان علم میگیرند زیرا کشورشان معمولاً در علم مسئله ندارد یا مسائلش بسیار نادر است. پس دانشمند یا باید علم و پژوهش را رها کند و صرفاً به شغل علمی راضی باشد یا به پژوهشهایی بپردازد که نمیداند کشور و وطنش به آنها چه نیاز دارد!
🔶 اگر اعتراضی باشد اینست که چرا کشور نمیخواهد و نمیتواند از وجود دانشمندان و پژوهشهایشان بهره ببرد یا درست بگویم درد اینست که چرا کشور مسائلی ندارد که دانشمندان در حلّ آن بکوشند. در اینجا مسائل را با مشکلات اشتباه نباید کرد. در جهان توسعهنیافته ناهماهنگی و عدم تناسب امر عادی است و این ناهماهنگی است که منشأ پدید آمدن بسیاری از مشکلات میشود، اما از مشکل تا مسئله راه بسیار است. تفاوت مشکل با مسئله اینست که مشکل جزئی و موضعی و صرفاً عملی است و فهم مشترک آن را درمییابد اما مسئله با اینکه ناظر به موارد خاص است، کلیت دارد و در جستجوی امکانها و راه هاست.
👈 ادامه دارد...
✅ ۳- بحث در این نیست که مقاله بنویسیم یا ننویسیم و مقالاتمان را کجا چاپ کنیم. در این بحث مطالب فرعی از این قبیل که بسیاری مقالات بیمایه است. اگر از پنجاه هزار مقاله پنج هزار مقاله خوب باشد باید خشنود بود. آیا دانشمندان ما در سال پنج هزار مقاله حاوی و متضمن یافتها و طرحهای نو مینویسند؟ درباره علوم پزشکی و مهندسی و علوم پایه چیزی نمیگویم اما میدانم که در فلسفه و جامعهشناسی و حقوق و تاریخ و حتی در اقتصاد تعداد این قبیل مقالات بسیار اندک است. یک وجه آن هم که معمولاً به آن توجه نمیشود اینست که برای نوشتن مقاله در علوم انسانی مقالهنویس باید بتواند به زبانی که مقاله مینویسد فکر کند. دانشمندان علوم دقیقه و مهندسان چنین مشکلی ندارند.
@maarefmags_ir
✅ ۴- در دانشگاههای جهانِ توسعه یافته هم به مقالهنویسی بخصوص در دهههای اخیر اعتنا شده است، اما تشخیص اعتبار مقاله با دانشگاهیان است و مقاله به صرف اینکه به فلان زبان در فلان مجله چاپ شده است، معتبر نمیشود. اعتنای آنها به مقاله تا حدودی هم برای منحل نشدن علم در بازار است. مدافعان مقالهنویسی دفاعشان اینست که آیا مقاله نوشتن بهتر از ننوشتن نیست؟ چرا بهتر است، مع هذا باید کاری کرد که علم، علم کارگشای توسعه باشد. اکنون بیشترین فایدهای که در کشور ما از مقالهنویسی عاید میشود فوائد اداری و استخدامی آن برای نویسندگان است. دانشجویان و دانشگاهیان برای گرفتن مدارک تحصیلی و ارتقاء شغلی ملزم به چاپ مقاله در نشریات خاص داخلی و خارجیند. در نظر آوریم که با وجود تقریباً یکصد و پنجاه هزار دانشجوی دکتری در این چند سال، هر سال در حدود چهل هزار داوطلب دکتری فارغ التحصیل میشوند. اینها حداقل باید چهل هزار مقاله بنویسند و چاپ کنند و این خود نمایش عظیمی است؛ ولی کاش در میان آنها مقالاتی باشد که به پیشبرد علم و نظر هم یاری کند. توجه باید کرد که: اولاً مقالهای که با الزام و به حکم وظیفه اداری نوشته میشود به احتمال قوی توخالی و سست است. ثانیاً از میان انبوه داوطلبان کسب مدارک تحصیلی آنها که از عهده مقالهنویسی برنمیآیند به تقلّب و خرید مقاله رو میکنند و شاهدیم که کار به پدید آمدن بازار خرید و فروش مقاله و رساله کشیده است! ثالثاً وقتی علم را با آمار مقالات میسنجند فرق دوغ و دوشاب از میان میرود و مقالات پژوهشی ممتاز در میان انبوه نوشتههای بیحاصل گم میشود. و بالاخره رابعاً وقتی مقاله نوشتن و مقاله چاپ کردن ملاک دانشمندی و ارتقاء در مراتب دانشگاهی است از دانشگاه نمیتوان پرسید که چرا به فلان دانشجوی بیسواد یا کم سواد مدرک تحصیلی داده و در استخدام و ارتقاء اعضاء هیأت علمی صلاحیتهای علمی و آموزشی داوطلبان را از نظر انداخته است. با غلبه ملاک کمیت مقالات، دانشگاه به یک اداره مبدل میشود!
✅ ۵- مقالهنویسی وقتی اهمیت یافت و حتی بر نوشتن کتاب تقدّم پیدا کرد که میبایست نتایج پژوهشها هر چه زودتر مورد استفاده قرار گیرد.
#تولیدعلم
لینک متن کامل مقاله:
http://rezadavari.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=706:----------1397&catid=36:2012-04-12-12-14-01&Itemid=66
📚 بوف زرتشت
تأملی در زندگی و آثار صادق هدایت و فریدریش ویلهلم نیچه
🖌 نویسنده: عبدالرضا مسلمی
ناشر: دفتر نشر معارف
نوبت چاپ: اول 1396
قیمت: 15000 تومان
✅ کاوش در معنای زندگی، از اصلیترین جستو جوهای فکری بشر بوده و هست و در این عرصه پاسخهای متنوع و متفاوتی فراروی جویندگان تلاشگر جلوه میکند. برخی از این پاسخها برگرفته از متون مقدس و همراه شواهد عقلی و عرفی و برخی دیگر تنها عقلی و گاه ضد متون دینی است.
یکی از این پاسخها، پاسخ هیچانگاران به این پرسش اصیل و کهن است که سراسر هستی را تهی از هرگونه معنا، مبنا و هدف میپندارند و افراطیترین بخش این طیف، هیچانگاران تمام عیارند.
✂️ فریدریش ویلهلم نیچه فیلسوف مشهور آلمانی و صادق هدایت، داستاننویس برجستة ایرانی در این موضوع، آثار صریح و روشنی دارند که نویسنده این کتاب بر اساس ضرورت بررسی و ارزیابی نظرات آن دو، آثار آنها را ارزیابی کرده و در کتاب«بوف زرتشت» که از پنج بخش و 244 صفحه تشکیل گردیده، با دلایل و شواهدی به آسیبشناسی عملی و نظری آنها و تأثیر پیشینیان بر آنها پرداخته است و پس از آن، بازتابها و لوازم این اندیشه را بررسی کرده و آنگاه نظریة مختار را که انتخاب الگوی دینی زندگی است، مطرح و تقویت کرده است.
#تازههای_معارفی
♻️ انواع روش تدریس (17)
🔃 روش فن تمرین
1. تمرین تکراری
2. استنباطی
3. مرور
4. تمرینهای عملی
🔶 توضیح
مشخص کردن تمرینهای مناسب از مباحث تدریس شده برای تعمیق یادگیری مطالب درسی
🔵 محاسن
موجب تعمیق یادگیری میشود، استاد را از مرور چندباره مطالب بینیاز میکند، دانشجو را در حل مسئله ورزیده میسازد، نوعی ارزشیابی محسوب میشود، بازخورد آن به دفع کاستیهای آموزشی کمک میرساند
🔴 معایب
موجب خستگی میشود، ممکن است حجم تمرینها بیش از حد لازم باشد، ممکن است بعضی شاگردان به حفظ تمرینها بپردازند، به غیبت یا گریز فراگیر از مدرسه منجر خواهد شد. تصحیح آن در کلاس و جلوی چشم همه فراگیران، با رویه اخلاقی معلم ناسازگار است.
#روش_تدریس
♻️ حجاب زن ایرانی در گذر تاریخ (1) 📅
🖌 احمد ابراهیمی
🔶 پوشش زن ایرانی پیش از اسلام
حجاب و پوشش زنان در تاریخ ایران فراز و فرودهایی را به خود دیده است. در برخی از دورهها پوشش از سوی حکومتها مورد حمله قرار گرفته و در دورههایی نیز مورد حمایت بوده است. اما در تمامی دورهها، آنچه نمود دارد فرهنگ عفاف است که ریشههای خود را حفظ کرده و به نسل های دیگر انتقال یافته است.
با استناد به مدارک بهدستآمده از دوره هخامنشیان، مانند تندیسها، سکهها، نقوش فرش، پارچه و نقشبرجسته و یا نوشتههای برخی از تاریخنگاران، پوشاک زنان ایرانی عبارت از لباسهای بلند تا قوزک پا و گاهی فراخ، پیراهنهای ساده تا پایین ساق پا به صورت ساده یا ریشهدار، و با آستینهای بلند یا کوتاه بوده است.
لباسهای زنان ایرانی در دوره اشکانی عبارت از پیراهنی بلند تا به روی زمین، گشاد، پُرچین، آستیندار یا بدون آستین و یقهراست بوده است. همچنین پیراهنی دیگر داشتهاند که روی اولی میپوشیدند و قد آن نسبت به اولی کوتاه و ضمناً یقهباز بوده است. روی این دو پیراهن، چادری سر میکردهاند.
با مقایسه چندین نقش سنگی آناهیتا و نقوش دیگر با هم، به نظر میرسد که بانوان ساسانی، پیراهن بلند بسیار پرچین و گشاد میپوشیدهاند و آن را با نواری در زیر سینهها، مانند بانوان اشکانی، جمع کرده، میبستند. زنان عهد ساسانی گاهی چادرِ گشاد پرچین به سر میکردند که تا به وسط ساق پا میرسیده است.
🔶 پوشش زن ایرانی پس از اسلام
از صدر اسلام تا سامانیان
بحث پوشاک زنان ایرانی را در ارتباط با تمدن و فرهنگ اسلامی، باید از دوران سامانیان آغاز کرد. چون سامانیان خود را از نسل ساسانیان میدانستند، باید اذعان کرد که پوشش ایرانیان در این دوران(از اوایل دوره اسلامی تا عصر مغول) همان پوشش دوره ساسانی است که پیشتر درباره آن توضیح داده شد و زنان بالطبع از پوششهای سنتی چادر و روبندهای ابریشمی برای حجاب و پوشش خود استفاده میکردند، آن هم در رنگهای مختلف زرد، آبی و سیاه. در همین رابطه، مینیاتوری از یک نسخه بسیار قدیمی در کتابخانه ملی پاریس موجود است که ترکانخاتون، مادر سلطان محمد خوارزمشاه و حرمهای او در لشکر مغول را مینمایاند که دو زن، یکی با چادر سفید و دیگری با مقنعه و چادر سیاه نقاشی شدهاند.
🔶 دوران مغول و ایلخانان
در جامعه ایلی ایران قرون دوازدهم و سیزدهم میلادی(پنجم و ششم و هفتم هجری قمری)، بنابر نحوه زندگی ساده و بیپیرایه، همگام با اقتصاد شبانی، لباس و طرز آرایش زنان بسیار ساده و نزد همه طبقات یکشکل بوده است. این لباس عبارت بود از نیمتنه بلندی که بر روی سینه آستر داشت. همه زنان شلوار میپوشیدند و دارای پوستینهای یک شکل بودند.
کمی پس از این دوره، در اثر تماس با ممالک متمدن همسایه، به خصوص چین و افزوده شدن بر قدرت اقتصادی مغولها، لباسها تغییر شکل یافت و زنانهتر شد. زنان شوهردار بر روی پیراهن خود چیزی شبیه به کیمونوی چینی، که بسیار گشاد بود و جلو آن تا پایین باز و آستینها نیز بسیار گشاد بود و تا نوک پا میرسید، میپوشیدند. کلاهی بر سر داشتند که از جنس حصیر یا پوست درخت بود. موهای زنان و طرز آرایش آن ساده بود. فرق را از میان سر، باز میکردند، گیسوان را دو تا میبافتند و بر شانهها میانداختند و به این ترتیب موها از زیر کلاه نمایان بود.
👈 در دوره ایلخانی، در ایران ملکهها و همسران طبقه اشراف به همین ترتیب لباس میپوشیدند و طرز آرایش گیسوانشان نیز همان گونه بود. زنان ایرانی هنگام بیرون رفتن از منزل در حجاب بودند و برقع بر رخ میافکندند، به طوری که هیچ گوشهای از بدن آنها نمایان نمیشد؛ در حالی که در همین زمان زنان ترک و مغول، پوششی نداشتند.
#حجاب_اجباری
📚 منبع: نشریه معارف، شماره 106 دی و بهمن 93.
📚 نو اخوان در غرب
🖌 نویسنده: لورنزو ویدینو
🖌🖌 ترجمه حمید عظیمی و سیدمحمدرضا مدرسی
ناشر: دفتر نشر معارف
نوبت چاپ: اول 1397
💲 قیمت: 14000 تومان
✂️ در این کتاب، با حجم عظیم فعالیت و عمق نفوذ حرکت اخوانالمسلمین در اروپا و آمریکا آشنا میشویم. این کتاب، که از یک مقدمه و چهار موضوع در 240 صفحه تشکیل شده، فرصتی استثنایی است برای ورود به متن مباحثات سیاستسازان غرب، که برای تعیین راهبرد در بارة یک جریان گسترده اسلامی و برای سیاستگذاران نظام اسلامی که به واسطة خصومتهای دیرپا کمتر فرصت تماس و تجربه و فهم الگوهای این فرایند تصمیمگیری را داشتهاند فرصتی ذیقیمت است.
اصل این کتاب در سال2010 در هشت فصل و یک بخش چاپ گردید که اکنون پنج فصل نخستین آن(حدود دو سوم کتاب) ترجمه شده و فصول مربوط به آلمان، ایالات متحده و تروریسم در اخوان، در این مجموعه ترجمه نشده است.
✅ از تبعیدگاه تا پایتخت، چه کسی از طرف مسلمانان غرب حرف میزند، تولد اسلام غرب، جامعة بیرهبر، جستجو برای شریک، گزینههای محدود، اخوانالمسلمین غرب، اهداف و روشها، معمای دولتها، انگلیس، از جمله مطالب این کتاب است.
#تازههای_معارفی