✅ گزارش نشست علمی «بازاندیشی در نسبت میان حکم اولی، ثانوی و حکومی و امتداد آن در ساحت اجتماع و حکومت» 💠 این نشست علمی به همت مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا و با همکاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و شبکه اجتهاد در روز سه‌شنبه 21 آذر ماه با ارائۀ استاد سیدمحمد سیدی فرد، بر اساس دیدگاه آیت الله محمدحسین ملک‌زاده برگزار شد. 🔸 در این نشست ابتدا حجت الاسلام محمدرضا شهیم دبیر علمی جلسه، به معرفی سخنران و طرح موضوع پرداختند و در ادامه استاد سید فرد عناوین زیر را به تفصیل شرح دادند: 🔘 ارائه تقسیم مشهور و بیان عناوین ثانویه 🔘 تعریف و استدلال مشهور بر تقسیم احکام به اولی، ثانوی و حکومی 🔘 دیدگاه های مختلف در رابطه و نسبت حکم حکمی با حکم اولی و حکم ثانوی 🔘 استدلال مشهور بر تقسیم احکام به احکام اولیه و احکام ثانویه و احکام حکومیه 🔘 اشکال به این تقسیم و ارائۀ تحلیلی دقیق توسط استاد معظم 🔘 دیدگاه اول در باب حکم حکومی: حکم حکومی از احکام اولیه است. (که منسوب به برخی از کلمات امام خمینی است) 🔘 دیدگاه دوم: حکم حکومی در طول احکام اولیه و ثانویه است نه در عرض آن‌ها 🔘 دیدگاه سوم: حکم حکومی مستقل از احکام اولیه و ثانویه است و ربطی به آنها ندارد. 🔘 معیار تطبیق عناوین ثانوی در مقیاس جامعه 🔘 جایگاه مشورت در اصدار حکم حکومی 🔘 جایگاه مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شوراهای عالی به لحاظ شرعی 📝 متن کامل گزارش : B2n.ir/philoscience-592 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_فقه #فلسفه_حقوق #نشست_علمی 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ #نکته_اصولی ⏮ #خطابات_قانونیه 🔶 حق این است که نظریه خطابات قانونیه یک نظریه بسیار بسیار بزرگ، مهم و تأثیرگذار است که در ابواب مختلف فقهی و اصولی می‎تواند اثر بگذارد. یکی از ملاک‎ها برای اینکه شخصی را در عرصه‎ای، #صاحب_مکتب بدانیم، این است که وی صاحب نظریاتی باشد که این نظریات دارای آثار بسیار زیادی در آن عرصه بوده و تغییر و تحولی در آن ساحت ایجاد کند. به خصوص اینکه خود آن شخص، آن‎قدر احاطه و تسلط بر آن عرصۀ علمی و معرفتی داشته باشد که بتواند آثار و پیامدهای نظریۀ خود را احصا کند و عملاً نشان دهد که التزام به این نظریه در این بخش‎های این ساحت علمی و حوزه معرفتی، دارای چه آثار و پیامدهایی است. 🔶 انصافا این ویژگی‎ها در نظریه خطابات قانونیه وجود دارد، یعنی اگر کسی بخواهد با استناد به برخی از نظریات مرحوم امام، ایشان را صاحب یک مکتب در عرصه فقه و اصول معرفی کند، بلا شک یکی از پایه‎های آن، باید نظریه خطابات قانونیه باشد. خطابات قانونیه چنین جایگاهی را دارد. 👤 آیت الله ملک زاده 💥 برگرفته از دوره سوم تدریس خارج اصول 🗓 زمان: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ 🕌 مکان: مدرسه آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نشست_علمی ⏪ #روش_شناسی و ممیّزات تفقه #شهید_صدر 🔹 جلسه #دو 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ۱۰ مرداد ۹۹ 🕌 مکان: قم، موسسه فتوح اندیشه 💥 برگزار کننده: موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نکته_اصولی ⏮ #خطابات_قانونیه 🔶 نکته دیگر اینکه، این نظریه می‎تواند بسیار راهگشا باشد. یعنی موارد متعددی از عویصات و مشکلاتی که در علم اصول با آن درگیر هستیم و پاسخش برایمان دشوار شده و نیازمند توجیهات مختلفی است تا بتوانیم از آن اشکالات عبور کنیم، با التزام به نظریه خطابات قانونیه، پاسخ داده می‎شود، لذا خطابات قانونیه، نظریه ارزشمندی است و همچنان که بنده از سال‎ها قبل، این را بارها تکرار کرده‎ام و در جلسات مختلف کتباً و شفاهاً به شکل‎های مختلف عرض کرده‌ام، جا دارد حوزه‎های علمیه به این نظریه اهمیت بدهند و در دروس #خارج_اصول، مورد بررسی قرار بگیرد. لکن بررسی به این معنا نیست که حتما باید این نظریه را پذیرفت. 🔶 یکی از آقایان نقل می‎کرد که ما به مرحوم امام اشکال کردیم و گفتیم شما در درس‎تان همواره مطالبی را از محقق نائینی نقل می‎کنید و آن را به شدت نقد می‎کنید. آقا! اگر از محقق نائینی خوش‎تان نمی‎آید از کنار حرف‎های او مرور کرام داشته باشید و اینقدر با نظرات ایشان درگیر نشوید. مرحوم امام فرمودند اتفاقا چون من برای مرحوم نائینی ارزش قائلم و دیدگاه‎های او را مهم و قابل اعتنا می‎دانم، به اسم او اشاره می‎کنم و دیدگاه‎هایش را نقد می‎کنم. 🔶 در بحث‌های علمی، تعبّد در کار نیست و باید بحث کرد، «نحن ابناء الدلیل نمیل حیث یمیل»؛ به اصطلاح فارسی، ما نوکر دلیل هستیم. فلذا این جهت خیلی مهم است ما این نظریه و برخی از نظریات مهم مرحوم امام را طرح و بررسی کنیم. 👤 آیت الله ملک زاده 💥 برگرفته از دوره سوم تدریس خارج اصول 🗓 زمان: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نشست_علمی ⏪ #روش_شناسی و ممیّزات تفقه #شهید_صدر 🔹 قسمت #سه 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ۱۰ مرداد ۹۹ 🕌 مکان: قم، موسسه فتوح اندیشه 💥 برگزار کننده: موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

📙📙📙 📚 کتاب «ما هو الاجتهاد؟» ✅ گسترده ‌ترین بررسی منتشر شده درباره اجتهاد و ابعاد و آفاق آن / ماهيّت ملكۀ اجتهاد و چگونگی تحصیل آن / قوّۀ قدسيّه در اجتهاد / اطلاق و تجزّؤ در اجتهاد / مبادی اجتهاد و مقدمات فقاهت / علم اصول و روش ‌ شناسی اجتهاد / ساختار کلان علم اصول الاستنباط و منهج الاجتهاد / اجتهاد مناسب برای تفقّه جامع در دين / اجتهاد و نظریه ‌ پردازیِ اسلامی / اجتهاد برای دستیابی به مفاهيم، قضايا، إنشاءات، روش ‌ها، اساليب و ساز و کارها / اجتهاد تمدنی / اجتهاد دفاعي و اجتهاد ابتدائي و ... 👤 مؤلف: محمد حسین ملك‌زاده 🏢 ناشر: دار الوفاء للثقافة و الإعلام – البحرين 💥 مرکز پخش در قم: چهارراه شهدا، فروشگاه بوستان کتاب http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گعده_علمی ⏮ #علم_رجال 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 آیا رجال، علم است؟ 🔶 بررسی قاعدۀ #اصحاب_تسویه 🔹 الشيخ في العُدّة: "عرفوا بانّهم لایروون و لایرسلون الا عمّن یوثق به" 🗓 زمان: ١٦ آذر ۱۴۰۲ 🕌 مکان: صفائیه، کوچه ۲۳، پلاک ۳۹ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نشست_علمی ⏪ #موضوع_شناسی در #فقه 🔹 جلسه #یک 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ٢٧ مرداد ۹۹ 🕌 مکان: قم، موسسه فتوح اندیشه 💥 برگزار کننده: موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #بیان_نکته ⏪ #حلقات 🔶 #شهید_صدر ✅ کسی می تواند بین کتابهای #کفایه و #رسائل با #حلقات داوری و اظهار نظر کند، که مدرس مسلم همه این کتب باشد؛ 👤 آیت الله ملک زاده 👇👇👇 http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #برنامه_اجتهاد ✅ #بریده_کتاب ⏪ قسمت #هفده 🔶 مزایای کتاب #حلقات اصول نسبت به کتابهای #رسائل و #کفایه؛ 🔶 عدم آشنایی با نظرات محققینی چون #نائینی، #عراقی، #اصفهانی، #خویی و #شهید_صدر؛ ⏩ @barnameijtihad 🔶🔶 👇👇👇 🔶🔶

✅ #نشست_علمی ⏪ #موضوع_شناسی در #فقه 🔹 جلسه #دو 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ٢٧ مرداد ۹۹ 🕌 مکان: قم، موسسه فتوح اندیشه 💥 برگزار کننده: موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ جایگاه ویژه #شهید_صدر در طول #تاریخ_اسلام 🔶 اشاره به برخی ابداعات و نوآوری های این #نابغه کم نظیر جهان اسلام 🔶 دیدگاه ایشان نسبت به #ولایت_فقیه ▪️ آیت‌الله ملک زاده http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #خطابات_قانونیه ⏮ بررسی توجه خطاب به عاصیان و کفّار 🔶 اشکال دیگری که صاحب نظریۀ خطابات قانونیه مطرح فرمودند، در باب توجه خطاب به عُصاة و کَفرة بود که در صورت پذیرش نظریۀ رقیب، «انفکاک الانبعاث عن البعث» لازم می‎آید، ایشان فرمود: «هذا، مضافا إلى أنّ الإرادة التشريعيّة ليست إرادة إتيان المكلّف و انبعاثه نحو العمل، و إلاّ يلزم في الإرادة الإلهيّة عدم انفكاكها عنه و عدم إمكان العصيان» (مناهج الوصول، ج ۲، ص ۲۷.) 🔶 در پاسخ می‎گوییم با پذیرش اینکه خطاب منحل شود و کأنّ به نحو قضیۀ شخصیه متوجه به عاصی و کافر شود، باز هم محذور مذکور پیش نخواهد آمد. زیرا رابطه تضایف میان بعث و انبعاث و عدم انفکاک بعث فعلی از انبعاث در تکوینیات جاری است و در ساحت تکوین، چون میان اراده و مراد فاصله‎ای نیست «إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُون‏» تمام است. اما در «بعث امکانی» که در تشریعات جاری است، انفکاک انبعاث از بعث ممکن است. زیرا ارادۀ مکلف، بین بعث و انبعاث قرار می‌گیرد و تخلل ایجاد می‌کند. 🔶 لقائل ان یقول: «انّ الداعی مقدّمٌ تصوّراً و مؤخّرٌ وجوداً» پس اگر داعی از بعث، انبعاث باشد، بدون تصور آن و در حالی که می‌دانیم قطعا انبعاثی صورت نمی‌گیرد، اساسا بعث ممکن نیست. 🔶 در پاسخ می‎گوییم: اولاً، ما میان اینکه باعث و آمر، شارع مقدس باشد یا آمر عرفی، تفاوت قائل می‎شویم. ممکن است در آمر عرفی این انگیزه ایجاد نشود که در حالی که می‌داند انبعاثی در کار نیست، بعث کند ولی در خداوند اینگونه نباشد. ثانیاً، در اینجا، انبعاث ارادی و اختیاریِ مخاطب لحاظ شده است، یعنی از ابتدا بعثی صورت پذیرفته که امکان تخلف مخاطب وجود دارد. ثالثاً، پیش‎تر با ذکر ادله و آیات نشان دادیم که در اینجا تنها داعی، انبعاث و انزجار نیست. بلکه غرض دیگری نیز وجود دارد که «اتمام الحجة» و «اقامة البیّنة» می‎باشد که باید، این دو غرض را،به صورت طولی در نظر گرفت، نه عرضی؛ یعنی انشاء حکم به داعیِ جعلِ «داعی امکانی» صورت می‌گیرد، نه ایجاد «داعی فعلی» که در کافر و عاصی وجود ندارد. 🔶 مشهور در تحلیل جعل احکام تکلیفیه، مخصوصاً الزامیات یعنی وجوب و حرمت را، می‌گویند «التکلیف عبارةٌ عن انشاء حکم بداعی جعل الداعی الامکان». یعنی یعنی انگیزه‎اش این است که یک انگیزه امکانی در او ایجاد کند و به حد الجاء، اجبار و اضطرار نرسد و کما کان مختار باشد که «إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً» ؛ پس اساسا تکلیف یعنی انشاء حکم به داعی جعل داعی امکانی؛ لذا میان مطیع و عاصی مشترک خواهد بود چرا که در هر دو می‌تواند، داعی امکانی وجود داشته باشد. بله، داعی فعلی در عاصی نیست. حال می‎گوییم شارع مقدس، تکلیفی که به داعی جعل داعی امکانی انشاء کرده، به غرض اتمام حجت و اقامه بینه بوده است و در واقع اتمام حجت و اقامه بینه، علةُ العلة به شمار می‎رود. 🔶 به بیانی دیگر، سوال می‎شود چرا تکلیف جعل شده؟ پاسخ داده می‎شود، به این انگیزه که داعی امکانی در مخاطب ایجاد شود. دوباره سوال می‎شود چرا به دنبال این بودید که داعی امکانی در مخاطب ایجاد شود؟ پاسخ داده می‌شود به غرض اینکه اتمام حجت و اقامه بینه شود. با این بیان و لحاظِ طولیت، اتمام حجت و اقامه بینه، غرض نهایی است که در مورد مطیع و عاصی و کافر تصور دارد. لذا اساسا محتاج این نیستیم که برای فرار از این محاذیر، به نظریه خطابات قانونیه متمسک شویم. 👤 آیت الله ملک زاده 💥 برگرفته از دورۀ سوم درس خارج اصول 🗓 زمان: ۳ دی ۱۴۰۲ 🕌 مکان: مدرسۀ آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #بیان_نکته ⏮ دخالت #علما در #سیاست 🔶 توصیه به عدم دخالت علما در #مسائل_سیاسی به خاطر #تقدس_زدایی؛ 🔶 این گربه ملوس برای تو، آن اسب چموش برای من! 👤 آیت‌ الله ملک زاده http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نکته_اصولی ⏮ #خطابات_قانونیه 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 در مقام جمع بندی می‎توان گفت، نظریه انحلالیت و حقیقیه بودنِ قضایای شرعیه، خالی از اشکال نیست، مخصوصا در مقام تطبیق و کاربرد در برخی از مواضع، با ضعف و کاستی روبرو می‎باشد که باید این ضعف‎ها و نقیصه‎ها بر طرف شود. لکن نظریه رقیب، یعنی خطابات قانونیه از اساس قابل قبول نیست، هرچند در مقام کاربرد قوی‎تر و جوابگوتر از نظریه انحلالیت قضایا ظاهر بشود. یعنی امر دائر است بین #نظریه_انحلالیت_قضایا که به خودی خود قابل قبول است اما در مقام استفاده در جواب به عویصات و معضلات اصولی، گاهی نقص دارد و بین #نظریه_خطابات_قانونیه که به خودی خود قابل قبول نیست لکن در مقام پاسخگویی به عویصات و مشکلات چه بسا از نظریه رقیب، قوی‌تر عمل می‌کند. در اینجا عقل حکم می‌کند، نظریه اول را انتخاب کنیم و تلاش کنیم نقص‎ها و اشکالات آن برطرف شود. 🔶 البته همچنان که بیان شد، اساسا هیچ ملازمه‎ای نیز بین عدم قبول یکی از دو نظریه با قبولِ دیگری وجود ندارد، و لعلّ نظریۀ سومی در اینجا مطرح شود. 💥 برگرفته از سال دوم از دورۀ سوم خارج اصول 🗓 زمان: ۳ دی ۱۴۰۲ 🕌 مکان: مدرسه آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9