🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۳ ❇️چکیده 1⃣چکیده وجه مشترک مقاله، پایان نامه و رساله است. چکیده توضیح ارکان پژوهش است. آنگونه که خواننده به صرف خواندن چکیده مساله، روش و دستاوردهای پژوهش را دریابد. چکیده ویترین کار شما است. پس در چیدمان ویترین نهایت دقت و ظرافت علمی را داشته باشید. 2⃣محورهای یک چکیده عبارت است از موضوع، پرسش اصلی، روش و دستاوردها. چکیده های مقالات، متناسب با آیین نگارش هر مجله ای که قصد ارسال برای آن دارید متفاوت است. برخی مجلات از نویسنده می خواهند سوال اصلی در قسمت مقدمه یا بیان مساله آورده شود که طبیعتا دستاوردها نیز به دنبال سوال می آید و برخی دیگر سوال را در چکیده می خواهند. 🤔چکیده را بر اساس چه روشی بنویسم؟ برای نوشتن چکیده چندین روش وجود دارد. الف) برخی محققان، خلاصه هر فصل را در یک جمله در چکیده می نویسند. ب) برخی دیگر لُب مطلب و همانگونه که از عنوان چکیده بر می آید چکیده و ماحَصل مطالب را در چند جمله می نویسند. 📍نکات مهم ۱.محقق باید بعد از اتمام نگارش مقاله، پایان نامه و رساله چکیده را بنویسد. زیرا بعد از نگارش نهایی اشراف بیشتری بر عنوان پیدا می کند و چکیده بهتری می تواند بنویسد. ۲.حجم چکیده بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ کلمه است و حتی المقدور در یک صفحه نوشته شود. ۳.برای نوشتن یک چکیده خوب باید چکیده مقالات، پایان نامه و رساله های بسیاری مطالعه کرد. ۴.در فرایند ارزیابی مقالات ابتدا چکیده برای ارزیاب ارسال می شود. در صورتی که چکیده از اصول علمی و روشی برخوردار نباشد داور محترم از ارزیابی خودداری می کند. پس سعی شود چکیده با دقت و وسواس بسیاری نوشته شود. در فایل زیر 👇👇 نمونه یک چکیده و قسمت های آن در کادرهای قرمز رنگ مشخص شده است. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۴ ❇️سوال یا سوال های تحقیق 1⃣ هر پژوهش علمی از متن یک سوال اصلی تراوش می کند. در واقع سوال اصلی است که پژوهش را هدایت می کند. خلاقیت یک پژوهش مربوط می شود به انتخاب سوال اصلی او. به عنوان نمونه: در علل حمله چنگیزخان مغول به ایران می توان به انگیزه جهانگشایی خان مغول، کمبود مراتع در مغولستان، اوازه ثروت سرزمین ایران، قتل عام کاروان پانصدنفری مغولان در شهر اترار، نامه نگاری های مخالفان سلطان خوارزمشاه و... اشاره کرد. حال یک مورخ یکی از این علل را انتخاب کرده و به عنوان سوال اصلی تحقیق قرار می دهد. 🤔سوالات به چند دسته تقسیم می شود؟ به طور کلی هر تحقیقی از یک سوال اصلی و چندین سوال فرعی (حدود ۳ الی ۴) تشکیل می شود. 2⃣ به طور کلی دو نوع سوال وجود دارد. البته برخی به چهار نوع سوال (توصیفی، تحلیلی، عِلّی و دلی) اعتقاد دارند. اما بیشتر بر توصیفی یا تبیینی و تحلیلی متفق القولند. منظور از سوال توصیفی سوالی است که با واژگان چه؟ و چگونه؟ اغاز می شود. این دسته از سوال ها و تحقیقات موضوع محورند. سوال تحلیلی، سوالی است که با واژه چرا؟ آغاز می شود. این دسته از سوالات و تحقیقات مساله محورند. تحقیقات علمی در محافل دانشگاهی باید مساله محور باشد. 🤔ویژگی یک سوال علمی چیست؟ - پوشش دهنده کل یا اکثر موضوع تحقیق باشد. -معطوف به رابطه علی -معلولی متغیرها (بعدا توضیح داده می شود) باشد. -دوری از تعصب و جهت گیری -کوتاه، روشن و علمی باشد. -باز باشد: منظور از باز بودن آن است که جواب سوال بله یا خیر نباشد. 3⃣سوال فرعی سوال های فرعی حاصل تقطیع سوال اصلی به چندین سوال است. در واقع سوال فرعی از تجزیه سوال اصلی به دست می آید. تعداد فصول پایان نامه متناظر بر تعداد سوال فرعی است. به عنوان مثال علل حمله چنگیز خان مغول به ایران را در نظر بگیریم. یک محقق علل اقتصادی را به عنوان سوال اصلی و علل دیگر را در قالب سوالات فرعی قرار می دهد. 📍 نکته مهم ۱.در پایان نامه و رساله سوال اصلی و فرعی در قسمت مجزایی تحت عنوان سوال یا سوال های تحقیق ذکر می شود. البته برخی نویسندگان در همان چکیده نیز سوال ها را مطرح می کنند. برخی پایان نامه ها و رساله، از واژه "سوال های تحقیق"استفاده می کنند و آنان را تفکیک نمی کنند. ۲.توجه داشته باشیم که موضوع سوال فرعی جدا از سوال اصلی نباشد. ✅ نمونه سوال اصلی و فرعی عنوان رساله: زمینه های اجتماعی همسازگری و ناهمسازگری در جامعه اسلامی در دوره بنی امیه (عراق و شام) سوال اصلی: چرا نظام قبیله در عراق و شام نقش متفاوتی در همگرایی و واگرایی جامعه اسلامی ایفا کرد؟ سوالات فرعی ۱.برداشت های منطقه ای با تاکید بر قبایل در همگرایی- واگرایی عصر اموی چه تاثیری داشت؟ ۲.برداشت دینی مبتنی بر رویکرد مرجئه در همگرایی- واگرایی عصر اموی چه جایگاهی داشت؟ ۳.نقش شهر ها و جایگاه قبائل در آن در دو منطقه عراق و شام عصر اموی چگونه در همگرایی-واگرایی تاثیرگذار بود؟ 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۵ ❇️واژگان کلیدی 🤔واژگان کلیدی چیست؟ واژگان کلیدی (مفاهیم عملیاتی/مفاهیم کلیدی) عبارت است از مفاهیم بنیادی و اصلی که شاکله پژوهش بر اساس آن ها شکل گرفته است. 1⃣برخی از واژگان کلیدی در عنوان موجود است. بایست آنها را در قسمت مربوطه بنویسیم. اهمیت این قسمت آن است که با جست و جوی این واژگان یکی از تحقیقاتی که در اینترنت نشان داده می شود، تحقیق شما خواهد بود. 🤔آیا در تعداد واژگان کلیدی محدودیتی وجود دارد؟ از نظر تعداد سعی کنید از ۷ واژه بیشتر نشود. 2⃣سعی کنید در هنگام نوشتن واژگان از کلی به جزیی بنویسید و از نوشتن واژگان بدیهی و واضح خودداری کنید. 🤔آیا می توان واژگان ترکیبی را بنویسیم؟ بله هیچ منعی در این قسمت وجود ندارد. 📍نکته مهم ۱. واژگان کلیدی در صفحه اول و بعد از چکیده نوشته می شود. ۲.برخی تحقیق ها، از واژه "کلیدواژه" استفاده می کنند. کلید واژه اختصاص به علم رایانه دارد. در تحقیق های حوزه علوم انسانی از واژه کلیدی یا مفاهیم بنیادی استفاده می شود. نمونه 👇👇واژگان کلیدی 🆔@maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۶ ❇️مقدمه/ بیان مساله 1⃣ تیتر بعد از واژگان کلیدی، مقدمه است. برخی مجلات از نویسنده تقاضا دارند به جای مقدمه از بیان مساله استفاده کند که محتوای آن از مقدمه متفاوت می باشد. برخی مقالات هم مقدمه و هم بیان مساله دارند. 2⃣ همان گونه که از نام مقدمه برمی آید نویسنده مقدمه و پیش زمینه ای از موضوع کار خود را جهت آشنا شدن ذهنیت خواننده ارائه میدهد. تا در قسمت بیان مساله به اصل عنوان و نه موضوع می پردازد. 3⃣ در قسمت بیان مساله محقق به طرح ایده اصلی خود در قالب جملاتی می پردازد که چگونگی و چرایی فرضیه ها تییین گردد. به عبارت دیگر محقق در این قسمت علت انتخاب عنوان و هم چنین حدود و ثغور عنوان را تشریح می کند. طرح مساله حلقه وصل بین موضوع و سوالات پژوهش است. در مقام تشبیه رابطه عنوان تحقیق و طرح مساله همانند رابطه خلاصه اخبار با مشروح اخبار است. 📍نکته مهم ۱.در مقدمه نویسنده به هیچ وجه به اصل عنوان و پرسش اصلی تحقیق نمی پردازد. در ادامه 👇👇نمونه مقدمه نشان داده شده است. 🆔@maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۷ ❇️پیشینه تحقیق 1⃣پیشینه تحقیق عبارت است از مرور پژوهش های نزدیک به موضوع تحقیق. اکثر تحقیقات با پیش زمینه هایی از قبل می باشد یعنی اینکه در گذشته محققانی در خصوص موضوع نه عنوان شما تحقیقاتی انجام داده اند. نویسنده در قسمت پیشینه بایست به آن ها اشاره کند. 🤔ضرورت پیشینه تحقیق چیست؟ در عرصه علم محققان امروزی پا بر روی شانه های محققان قبل گذاشته و دیوار علم را بالاتر می برند. این مثالی عام در حوزه دانش است. یعنی آنکه هیچ محققی نمی تواند مدعی شود در خصوص موضوعی که قصد فعالیت دارم قبلا هیچ تحقیقی صورت نگرفته است. مناسب ترین شیوه در ارزشیابی پیشینه موضوع عبارت است از: پیش از من درباره این موضوع چه تحقیقاتی صورت گرفته است؟ایا درباره این موضوع سوال هایی مشابه با سوال های تحقیق من قبلا طرح شده است؟ اگر پژوهشگر قبل از انجام تحقیق یک جستجو در خصوص پیشینه انجام ندهد چه بسا در ادامه فعالیت خود به مقالات و کتبی مواجه شود که دقیقا عین عنوان او باشد و تمام فعالیت های او به هدر رود. در این مرحله پژوهشگر ضمن بر شمردن آن فعالیت ها به معرفی اثر تحقیقی خود می پردازد. 2⃣در پیشینه تحقیق محقق هیچ اشاره ای به منابع دست اول نمی کند بلکه باید تنها به آثار پژوهشی و مطالعاتی که به قول معروف "مآخذ"هستند بپردازد. 📍نکته مهم در قسمت پیشینه فقط ذکر اثار پژوهشی کفایت نمی کند، محقق باید وجه تفاوت فعالیت علمی و پژوهشی خود با آنان را بیان نماید. نمونه ای از پیشینه تحقیق 👇👇 🆔@maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۸ ❇️مبانی نظری 🤔 مبانی نظری چیست؟ برخی تحقیقات از مفاهیم خاص آن رشته یا مفاهیم بین رشته ای و هم چنین نظریه استفاده می کند که اصطلاحا به آن مبانی نظری گفته می شود. 1⃣مبانی نظری به دو دسته چارچوب مفهومی و نظری تقسیم می شود. در چارچوب مفهومی محقق مفاهیم نظری مورد استفاده در پژوهش را توضیح می دهد. چارچوب نظری استفاده از نظریه های جامعه شناسی، علوم سیاسی و رشته های دیگر غیر از رشته تخصصی پژوهشگر است. چارچوب نظری یعنی زاویه دید پژوهشگر. 🤔ایا همه تحقیقات لزوما باید مبانی نظری داشته باشند؟ خیر. داشتن مبانی نظری به سطح معلومات پژوهشگر، علاقمندی او به کارهای بین رشته ای و تا حدودی عنوان تحقیق بر می گردد. 📍نکات مهم ۱.میان نظریه و اطلاعات پژوهشی هماهنگی و انطباق کامل وجود ندارد. نظریه متعلق به زمان حال است و داده (در تحقیقات تاریخی) متعلق به زمان گذشته. نظریه باید در حد الهام گرفتن، سازمان بخشیدن به داده ها استفاده شود. ۲.امروزه باتوجه به اهمیت پژوهش در نظام آموزشی و اینکه پژوهش بایست متناظر بر مسائل حال جامعه باشد از پژوهشگران خواسته می شود در مرحله اول حداقل کتاب های پایه و مبنایی رشته های نزدیک به رشته خود را مطالعه فرمایند و مرحله دوم پژوهش خود را تا حد امکان بین رشته ای انجام دهند. تحقیقاتی که صرفا معطوف به رشته تخصصی محقق است نه تنها از مبانی نظری تهی است بلکه قادر به حال مساله روز جامعه را نخواهد داشت. نمونه مبانی نظری 👇👇 عنوان مقاله:جایگاه قبیله و ساختار شهری در همسازگری اجتماعی شام و عراق در عصر امویان نشریه:پژوهش نامه تاریخ اسلام 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۹ ❇️متن 1⃣پژوهشگر بعد از مبانی نظری (در صورت نیاز) وارد متن اصلی مقاله یا پایان نامه می شود. متناسب با عنوان اثر حجم متن متغیر است. 2⃣فهرست مقدماتی تحقیق که قبلا اشاره شد در این مرحله بسیار مهم و راهگشا خواهد بود. بهتر است محقق به سرعت سراغ اصل عنوان نرود. او باید مقدمه چینی نموده و به تدریج بعد از آشنا ساختن ذهن خواننده او را با خود همراه کرده و وارد عنوان اصلی شود. 3⃣پژوهشگر توانا ضمن برشمردن علل های مختلف در روی دادن یک اتفاق می بایست ارتباط آنان را در حد ممکن و بضاعت علمی خود توضیح دهد. یعنی تنها اکتفا به علل وقوع یک حادثه نکند. 🤔حجم متن باید چند صفحه باشد؟ اکثر مجلات حداکثر تعداد صفحات را ۲۰ صفحه، ۳۰۰ کلمه می دانند. در پایان نامه و رساله قانون مصوبی در این زمینه وجود ندارد. اما حداقل ۱۰۰ و حداکثر ۲۵۰ صفحه برای پایان نامه و ۱۰۰ و حداکثر ۳۵۰ صفحه برای رساله مناسب است. 📍نکات مهم ۱.متاسفانه دیده شده است برخی پژوهشگران جهت زیاد نشان دادن پایان نامه یا رساله، فاصله خطوط را بیش از حد مجاز در نظر می گیرند یا مقدمه و حواشی نوشته بر متن اصلی غلبه دارد. این امر پسندیده نیست و کیفیت کار را کاهش می دهد. ۲.یک پژوهشگر توانا هنگام بحث از متن از کلی به جزئی می رود. به عنوان نمونه هنگام بحث از روند شکل گیری فلسفه اسلامی به سرعت سراغ افرادی مانند کِندی (نخستین فیلسوف مسلمان و عرب)، فارابی و.... نخواهد رفت. او ابتدا در حد مختصر و مفید و نه تفصیلی روند شکل گیری نهضت ترجمه و سپس ترجمه آثار فلسفی از یونان به عربی را توضیح می دهد، سپس ضرورت تدوین آثار فلسفی در عصر اول عباسی را توضیح می دهد و سپس به فیلسوفان مسلمان می پردازد. 🔹نمونه متن مقاله عنوان مقاله: اندیشه های سیاسی امام ابوحنیفه در دفاع از قیام های علویان چکیده واژگان کلیدی مقدمه پیشینه تحقیق زندگی و زمانه ابوحنیفه اوضاع سیاسی جهان اسلام معاصر با حیات ابوحنیفه تفکرات سیاسی ابوحنیفه قیام زید بن علی و ابوحنیفه قیام ابراهیم بن عبدالله حسنی و ابوحنیفه دستاوردها منابع و مطالعات 🔹نمونه پایان نامه یا رساله عنوان پایان نامه: روند شکل گیری دارالتقریب قاهره با تاکید بر فعالیت های شیخ عبدالکریم زنجانی فصل اول: کلیات فصل دوم: اوضاع جهان اسلام در قرن نوزدهم و بیستم میلادی فصل سوم: شیخ عبدالکریم زنجانی از تولد تا مرجعیت فصل چهارم: تقریب در اندیشه و عمل شیخ عبدالکریم زنجانی فصل پنجم: فعالیت های شیخ عبدالکریم زنجانی: زمینه ساز تاسیس دارالتقریب قاهره 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۱۰ ❇️نتایج یا دستاوردها 1⃣نتایج/ نتیجه گیری/ دستاوردها/ فرجام سخن واژگان مشابهی است که پایان مقاله یا پایان نامه و رساله ذکر می شود. محقق در این قسمت ماحصل و دستاوردهای تحقیق خود را بیان می کند. 2⃣نتایج لزوما نباید طولانی باشد. برخی محققان نتایج را یک فصل قرار می دهند. در صورتی که ضرورتی برای این کار نیست. زمانی که نتایج شما حداکثر ۳ صفحه در پایان نامه و رساله است، قرار دادن عنوان فصل برای آن معنایی ندارد. 🤔نتایج را چگونه بنویسیم؟ می توان گفت بعد از عنوان، چکیده این قسمت از مهم ترین قسمت های یک اثر پژوهشی است. همان گونه که قبلا ذکر شد جملات پایانی چکیده به دستاوردها مربوط می شد. حال در این مرحله همان دستاوردها با ادبیات دیگری و البته تفصیل بیشتری شرح داده خواهد شد. 🤔دستاوردها را با چه روشی بنویسم؟ برای چگونگی نگارش نتیجه آیین نامه خاصی وجود ندارد. برخی پژوهشگران به صورت جملات کوتاه و شماره گذاری شده می نویسند و برخی دیگر در قالب پاراگراف توضیح می دهند. 📍نکات مهم ۱.مشاهده شده برخی نویسندگان همان جملات متن اثر را در قسمت چکیده ذکر می کنند. پیشنهاد می شود از این کار خودداری فرمایید و همان گونه که بیان شد سعی کنید دستاوردها و آنچه بعد از پژوهش به آن رسیده اید را با ادبیات شکیل در قسمت نتایج ذکر کنید. ۲.اگر در قسمت دستاوردها شما یک الی دو دستاورد مهم را بنویسید بهتر است از ذکر ده ها دستاورد بدیهی و روشنی که در آثار پژوهشی دیگر به آنها اشاره شده است. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐اجزای مقاله (پایان نامه و رساله)، قسمت ۱۱ ❇️فهرست منابع و ماخذ 1⃣نویسنده در قسمت منابع و ماخذ که مرحله آخِر تحقیق است تمام منابع، ماخذ و سایت های معتبر علمی که در متن پژوهش از انها استفاده کرده است را می نویسد. 🤔منابع و ماخذ چه تفاوتی باهم دارد؟ منابع به اثار نوشتاری یا غیر نوشتاری است که در نزدیک ترین زمان به وقوع حادثه نوشته شده یا مانند ابنیه ها، سکه ها، نقشه ها توسط همان افراد قرون گذشته ساخته شده است. به عنوان نمونه در حوزه تاریخ: تاریخ الرسل و الملوک طبری. علوم قرآن و حدیث: تفاسیر مجمع البیان و تبیان. فقه: الام امام شافعی و آثار فقهای شیعه و اهل سنت قرون نخستین اسلامی. قانون ابن سینا در حوزه فلسفه از منابع دست اول و اثاری که توسط پژوهشگران معاصر با تکیه بر منابع دست اول نوشته شده است را ماخذ یا مطالعات گفته می شود. 2⃣سعی شود در قسمت منابع، ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسنده را رعایت کنید. هم چنین منابع عربی، فارسی، انگلیسی و... هم چنین پایان نامه، رساله، مقالات و سایت های علمی را تفکیک کنید. 📍نکات مهم ۱.حتما از منابع و ماخذی که در فهرست منابع نام می برید باید در متن استفاده شده باشد یا برعکس. ۲.سعی کنید از چاپ یک کتاب استفاده کنید. از چاپ های دو و بیشتر زیبنده پژوهش نیست. نمونه فهرست منابع و ماخذ👇👇 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐 چگونگی ارجاع دهی در مقاله، پایان نامه و رساله 1⃣در گذشته محققان و مولفان هنگامی که اثری خلق می کردند نیازی به استناد دهی نداشتند.‌ دیگران نیز چنین خواسته ای از آنان نمی کردند. به این خاطر است که زمانی که کتب قدیمی را مطالعه می فرمایید ارجاعی ملاحظه نمی کنید یا ارجاع دهی بسیار اندک می بینید. 🤔استناد دهی به چه معناست؟ استناد دهی یعنی اینکه فلان نقل قول مستقیم یا جمله را از کدام کتاب، مقاله یا سایت علمی گرفته ام. اگر محقق چنین کاری را انجام ندهد اصطلاحا "انتحال علمی" یعنی "دزدی علمی" مرتکب شده است. علاوه بر اینکه خلاف اخلاق پژوهش است چه بسا عواقب قانونی نیز دارد. 2⃣چگونگی استناد دهی در آثار پژوهشی به طور کلی چند نوع ارجاع دهی وجود دارد: الف) روش شیکاگو یا درون متنی ب)پانویس یا پانوشت ج) ارجاع دهی پایان مقاله یا پایان هر فصل در پایان نامه روش آخر امروز تقریبا کمتر استفاده می شود. اکثر مقالات و پایان نامه ها بر اساس روش شیکاگو ارجاع دهی را انجام می دهند. 🤔روش شیکاگو و پانوشت چیست؟ در روش درون متنی همان گونه که از عنوانش پیداست بعد از جمله یا نقل قول ارجاع دهی انجام می شود. 👈نمونه روش شیکاگو: ... (نام خانوادگی نویسنده، سال چاپ کتاب، جلد کتاب: شماره صفحه ). مانند (زرین کوب، ۱۳۷۵، ج۱: ۲۳۴). 👈نمونه روش پانوشت: در روش پانوشت بالای جمله ای که تمام می شود رفرنس می دهیم و پایین همان صفحه مشخصات کتاب شامل نام و نام خانوادگی نویسنده، نام کتاب، مترجم (در صورت نیاز)، مکان نشر، انتشارات، سال چاپ و شماره صفحه را می نویسیم. 📍نکات مهم ۱. در ارجاع دهی پانوشت تنها برای اول مشخصات کامل کتاب را می نویسیم در ارجاع دوم فقط نام خانوادگی نویسنده، نام کتاب، شماره صفحه قید می شود. ۲.واژگان لاتین یا واژگانی که نیاز به توضیح دارند در پانوشت همان صفحه توسط نویسنده باید شکل لاتین آن نوشته یا آن کلمات توضیح داده شوند. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐متغیر سازی در عنوان مقاله و پایان نامه 1⃣برای ساختن یک عنوان علمی باید از متغیرها استفاده کرد و سپس رابطه علی میان آنان را بررسی کرد. از مهم ترین متغیرها می توان به مستقل (اصلی) و وابسته (تابع) اشاره کرد. 🤔متغیر اصلی و تابع چیست؟ متغیر مستقل یا اصلی نقش علت را دارد و عاملی است اثر گذار و تعیین کننده. متغیر تابع متغیری است که محقق سعی در توضیح و تشریح دادن آن است. 2⃣متغیر تابع همواره مفرد است و نقطه کانونی پژوهش محسوب می شود. متغیر اصلی می تواند هم به صورت مفرد باشد و هم جمع. 👈نمونه: نقش تعصب قبیله ای در همگرایی اجتماعی جامعه جزیره العرب پیشا اسلام متغیر اصلی (مستقل): تعصب قبیله ای متغیر وابسته (تابع): همگرایی اجتماعی جامعه... 👈نمونه: نقش عرفان و تصوف در همزیستی مسالمت آمیز ایران عصر سلجوقی متغیر مستقل: نقش عرفان و تصوف متغیر وابسته: در همزیستی مسالمت آمیز... 📍 نکته مهم ایجادسازی متغیر در عنوان تحقیق کار پژوهش را برای محقق آسان می کند. علاوه بر این بینش و نگرش او را نشان می دهد و تحقیق را هدفمند می سازد. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐صورت پژوهش ❇️اصول پاراگراف نویسی 1⃣برخی محققان تنها در حوزه تحقیق مهارت دارند و چندان در حوزه آموزش توانایی و قدرت بیان ندارند. برخی اساتید آموزشی نیز اختصاصا در وادی آموزش و تدریس مهارت کافی دارند و کمتر سراغ پژوهش می روند. پژوهشگر باید در هر دو حوزه قدرت و توانایی لازم را داشته باشد. 2⃣اگر یک پژوهشگر علی رغم داده های بسیار مطالب تحقیق را به روشنی بیان کند به خاطر آن است که ذهن او آشفته است. ذهن با گفتار یا نوشتار هر فرد ارتباط مستقیم دارد. هر متن تشکیل از چندین پاراگراف تشکیل شده است که در ادامه به اصول نگارش آن می پردازیم. ✅در یک صفحه ما با چندین پاراگراف مواجه هستیم. معمولا اولین جمله هر پاراگراف "ایده اصلی" یا "ادعای اصلی" است. جملات بعدی دلایل یا مویدهای خاص برای اثبات یا موجه کردن جمله اصلی است و جمله پایانی پاراگراف بازگویی ایده اصلی می باشد. ✅موید که توضیح دهنده ایده اصلی است می تواند مثال، داده آماری، استدلال یا نقل قول باشد. 🤔ویژگی های ایده اصلی ۱.ایده اصلی باید با بیان نظر و اعتقاد شروع شود و نه با بیان یک واقعیت. زیرا واقعیت را همه می دانند. ۲.ایده اصلی باید از نهاد و گزاره تشکیل شده باشد، به عبارتی دو بخشی باشد. ۳.پرهیز از استفاده واژگانی مانند خوب، بد، جالب، مهم، افراطی، ضغیف، درست، نادرست ۴.آسان بنویسیم ۵.استفاده بجا و درست از پیوندها و علائم راهنما مانند به عبارت دیگر، نیز، هم، به علاوه و... 📍نکات مهم ۱.پاراگراف هایی که حاوی چهار نوع موید (مثال، امار، استدلال و نقل قول) باشند، پاراگراف های ایده آل هستند. ۲.همان گونه که متن بدون پاراگراف دور از شئونات علمی است و مطالعه آن خسته کننده، پاراگراف بندی های بیش از حد نیز رشته کلام، انسجام موضوعی و کیفیت تحقیق را کاهش می دهد. سعی کنیم از پاراگراف ها به جا استفاده کنیم. ۳.موضوع هر پاراگراف با موضوع پاراگراف قبل و بعدی خود متفاوت است. این تفاوت در ذیل موضوع کلی تحقیق است. ۴.پاراگراف ها با حروف ربط و کلمات مناسب به یکدیگر مرتبط می شوند. به قول معروف هر پاراگراف بعد از اتمام رها نمی شود. این هنر نویسنده است که آن را با چند واژه به پاراگراف بعدی وصل کند. 👈مثال در قرآن "جهل" در مقابل علم به کار نرفته، بلکه در مقابل "حلم"به کار رفته است (ایده اصلی). کلمه علم در قرآن به معنی آگاهی و دانشی است که برای سعادت در اخرت مفید و کارساز است (موید ۱). در قرآن بارها این واژه و مشتقات آن در شکل ایجابی و سلبی آمده و در موارد سلبی از کلمه جهل استفاده نشده و از تعابیری چون لایعلمون و اولم یروا استفاده شده است(موید ۲)...کلمه جهل و مشتقات آن در قران به معنای بی صبری و پرخاشگری است(نتیجه). 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐عوامل موثر در تحلیل رخدادهای تاریخی، قسمت ۱ 🔰عوامل مختلفی در تحلیل رخداد تاریخی موثر است. از این عوامل می توان به علت یابی، بازیگران، ساختار، روش استقرایی یا جز به جز و نگاه فرایندی اشاره کرد. 1⃣علت یابی (تبیین تاریخی) 🔹محقق هنگام نگارش متن باید دو کار انجام دهد. الف) شرح واقعه و رخداد در این مرحله که سطح پایین نگارش است محقق به "چگونگی" وقوع رویداد و حادثه می پردازد. ب) تحلیل واقعه در مرحله بعد پژوهشگر اقدام به تحلیل رویداد و در اصطلاح "چرایی" وقوع رویداد را توضیح می دهد. همان گونه که امروزه محققان اعمال و رفتار انسان ها را به درستی علت یابی نمی کنند، در گذشته نیز این مشکل به مراتب بیشتر است. 🤔چند نوع علل وجود دارد؟ ذهن محقق باید شبکه نظام مندی باشد. یعنی آنکه سریعا دست به طبقه بندی اطلاعات و یافتن علل بزند. به طور کل در حوادث تاریخی ما در به وقوع پیوستن اتفاقی باید به دنبال علل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، روانی و ... باشد. ✅علل ایجابی (دور، ساختاری، محوری، بنیادی یا نهایی) این علل همان طور که از عنوانش مشخص است بیشترین تاثیر را در تحقق واقعیت دارد. هرچند تا زمان وقوع رویداد فاصله بیشتری دارند، اما مهم ترین علل را تشکیل می دهند. 👈مثال انگیزه های جهانگشایی چنگیزخان، ماموریت جهانی چنگیز طبق یاسای او، کمبود مراتع در مغولستان، ضعف سیستم داخلی خوارزمشاهیان و... ✅علل نزدیک (اعدادی، مُعِده یا جرقه ای) علل قریب یا نزدیک نقش مکمل را در وقوع رویداد دارند. 👈مثال قتل عام کاروان مغولی در شهر اترار توسط حاکم منصوب خوارزمشاه ✅علت لازم و کافی علت لازم به علتی گفته می شود که برای وقوع معلول لازم است، به عبارتی هرجا معلول باشد آن علت هم وجود دارد. علت کافی برای وقوع معلول کافی است اما لازم نیست. 📍نکات مهم ۱.شهرت و خلاقیت محقق بستگی به عللی دارد که آنها را به کار می گیرد. ۲.هیچ حادثه ای در تاریخ، تک علتی نیست‌، بلکه علل مختلفی در وقوع آن سهیم است. پس محقق باید به دنبال عوامل باشد نه علت. ۳.در تاریخ تصادف وجود ندارد. محقق باید علت وقوع رویدادها را تنها تا جایی عقب ببرد که آن علت برای او جالب و فایده مند باشد. ۴.علت یابی بیشتر در خصوص موضوعاتی مانند نهضت ها، انقلاب ها، قیام ها، شورش ها، گفتمان سازی، تاسیس سلسله یا سقوط آن به کار می رود (مشترک با رویکرد فرایندی). 👈مثال ۱.اکثر اهل تحقیق با جریان "نهضت ترجمه" آشنایی دارند. عوامل مختلف در وقوع این نهضت: سیاسی، اقتصادی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی محققی از میان این علل تنها به علت اقتصادی مانند نقش بازرگانان در این نهضت، خزانه مملو از ثروت خلیفه، حمایت اقتصادی خاندان برامکه، قیمت ارزان کاغذ و... می پردازد. محقق دیگر علل سیاسی آن مانند مشغولیت نخبگان جامعه به امر ترجمه و رها کردن دخالت در امور سیاسی، مقابله با امپراتوری بیزانس در حوزه علمی، خواب مامون و... می پردازد. به همین شکل محققان دیگر علل دیگر را بررسی می کنند. این نگرش و بینش محققین است که به کدام سمت سوق پیدا می کند. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐عوامل موثر در تحلیل رخدادهای تاریخی: قسمت ۲ 2⃣توجه به نقش آفرینان تاریخی: بازیگران و ساختارها 🔹تاریخ ساخته نقش بازیگران و ساختار جامعه است. به عبارتی رابطه دوسویه فرد- جامعه است. در تاریخنگاری سنتی نقش بازیگران و عمدتا نخبگان سیاسی و نظامی پررنگ بود. به این خاطر است که اکثر کتب تاریخی اسلام و ایران باتمرکز بر تاریخ سیاسی و نظامی نوشته شده است. 🔹با تحولات فرهنگی و اقتصادی غرب در قرون ۱۷و ۱۸ میلادی و تغییر در نگرش مورخان (تاریخنگری)، تاریخنگاری آنان نیز تغییر کرد و توجه به طبقات پایین جامعه نیز در دستور کار قرار گرفت. ✅امروزه محقق علاوه بر بازیگران داخلی، معمولا مجموعه عوامل بیرونی را در وقوع مستقیم و غیر مستقیم رخدادهای تاریخی در نظر می گیرد. علاوه بر آن مجموعه نهادها، ساختارها، گروه ها، احزاب را نیز در کنار بازیگران مد نظر می گیرد. بدون بررسی و شناسایی منطقی میزان نقش آفرینی عوامل متعدد نمی توان تاریخ را بازسازی کرد. ✅ محقق برای تحلیل رویداد تاریخی با رویکرد "بازیگران-ساختارها" نیازمند مطالعات بین رشته ای و استفاده از دستاوردهای علوم دیگر به ویژه روان شناسی (تحلیل بازیگران)، جامعه شناسی (تحلیل ساختارها و نهادها)، علوم اقتصادی (تحلیل مناسبات اقتصادی) و علوم ارتباطی و بین المل (مناسبات بین دولت ها) است. 🆔 @maghalehnevesi1381

🌐عوامل موثر در تحلیل رخدادهای تاریخی: قسمت ۳ 3⃣نگاه فرایندی ✅ تحلیل و بررسی رویدادها و شخصیت های تاریخی به دو دسته یا رویکرد "فراورده ای" و " فرایندی" تقسیم بندی می شوند. 🔹نگاه فراورده ای، رویکردی غیر علمی و روشی است. در این نوع نگاه محقق تنها آن اتفاق را مورد بررسی قرار می دهد بدون بررسی پیش زمینه های وقوع آن رویداد. 🔹 رویکرد فرایندی یعنی بررسی بستری که آن رویداد در آن به وقوع پیوسته است. همان گونه که قبلا اشاره شد هیچ حادثه ای در تاریخ خلق الساعه اتفاق نمی افتد، علل دور و نزدیک در وقوع آن موثر هستند. جنبش های اجتماعی، انقلاب ها، اصلاحات، شورش ها، قیام ها، ظهور یا سقوط سلسله ها را می توان با این رویکرد بررسی کرد. 🆔 @maghalehnevesi1381